Κάθε πολίτης, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία μελέτης της Εταιρείας Δικαστικών Μελετών (συγκροτείται από ανώτατους δικαστές και πανεπιστημιακούς), καταβάλλει 309 ευρώ ανά υπόθεση που φθάνει στα δικαστήρια, ποσό εξαιρετικά υψηλό, αν αναλογιστεί κανείς τον τεράστιο όγκο των δικαζόμενων υποθέσεων σε πολιτικά, διοικητικά δικαστήρια και στο Ελεγκτικό Συνέδριο.
Η χρηματοδότηση της Δικαιοσύνης από τον κρατικό προϋπολογισμό και οι εισπράξεις των δικαστικών υπηρεσιών σε καθημερινή βάση από παράβολα, χρηματικές ποινές και άλλα, δεν επαρκούν να καλύψουν το τεράστιο κόστος, από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη, που δαπανάται κάθε χρόνο για να μπορεί η Δικαιοσύνη να λειτουργεί, να πληρώνει δικαστές και υπαλλήλους, να συντηρούνται τα εκατοντάδες δικαστικά κτίρια και να έχει τη δυνατότητα εξασφάλισης των αναγκαίων υλικών και της υποδομής.
Με την παραδοχή, την οποία πλέον αντιλαμβάνονται και δικαστικοί λειτουργοί, ότι «χωρίς λεφτά, Δικαιοσύνη δεν γίνεται» το κόστος της λειτουργίας της άρχισε, έστω και αργά, να απασχολεί τους φορείς της Δικαιοσύνης καθώς, έως πρότινος, ουδείς ή ελάχιστοι είχαν στρέψει το ενδιαφέρον τους στον κρίσιμο αυτόν τομέα.
Αν εξαιρέσει κανείς τον προ πολλών ετών πρόεδρο του Αρείου Πάγου Στέφανο Ματθία, που είχε θέσει επί της προεδρίας του το θέμα χρηματοδότησης της Δικαιοσύνης, αξιώνοντας και μορφή αυτοδιαχείρισης και αυτοχρηματοδότησης, οι εκάστοτε μετέχοντες στη διοίκηση και την ηγεσία της Δικαιοσύνης δεν είχαν ασχοληθεί με το πόσα χρήματα κοστίζει στο κράτος και στους πολίτες η παροχή των δικαστικών υπηρεσιών.
Πρόσφατη, όμως, εμπεριστατωμένη και πολυετής μελέτη της Εταιρείας Δικαστικών Μελετών προσέγγισε, για πρώτη φορά, το κόστος λειτουργίας της Δικαιοσύνης για τους πολίτες, αναδεικνύοντας πως ακόμα και το υπουργείο Δικαιοσύνης δεν έχει σαφή καταγραφή και εικόνα των εσόδων-εξόδων κάθε δικαστηρίου σε όλη την επικράτεια.
Σε κάθε περίπτωση, από τη μοναδική στο είδος της μελέτη για τα οικονομικά της Δικαιοσύνης, προκύπτει ότι ο κάθε πολίτης επιβαρύνεται με κόστος 309 ευρώ για κάθε υπόθεση, πέραν των ποσών που ο ίδιος καταβάλλει, συμπεριλαμβανομένων και των δαπανών για το σωφρονιστικό σύστημα, δηλαδή την εκτέλεση των ποινών.
Σύμφωνα με τη μελέτη, το κόστος αυτό είναι τεράστιο, ενώ αν αφαιρεθούν οι δαπάνες για το σωφρονιστικό σύστημα η επιβάρυνση των πολιτών «πέφτει» στα 187 ευρώ.
Με άλλα λόγια, η εκτέλεση των ποινών, προσωρινές κρατήσεις και εγκλεισμός καταδίκων κοστίζουν στους πολίτες περί τα 120 ευρώ!
Ενδιαφέροντα είναι και τα στοιχεία της εν λόγω μελέτης για τα έσοδα που συγκεντρώνει η Δικαιοσύνη ετησίως από τα παράβολα, τις χρηματικές ποινές, τα δικαστικά ένσημα και όσα άλλα προβλέπονται προκειμένου να προσφύγει κάποιος ζητώντας έννομη προστασία.
Οι εισπράξεις του ειδικού Ταμείου (ΤΑΧΔΙΚ), που εποπτεύεται από το υπουργείο Δικαιοσύνης και αποτελεί τον βασικό μοχλό χρηματοδότησης της Δικαιοσύνης, για το 2013 ήταν 44.779.408 ευρώ, αυξημένα κατά περίπου πέντε εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με το 2012 (ήταν τότε 39.294.652) και υπερδιπλάσια από το 2011, όταν είχαν ανέλθει σε μόλις 16.472.293 ευρώ. Βεβαίως, σε αυτά προστίθενται και τα ποσά που κάθε χρόνο περιλαμβάνονται στον κρατικό προϋπολογισμό για τη Δικαιοσύνη, όπως και ποσοστά που εισπράττει το ΤΑΧΔΙΚ από τα έσοδα που έχουν τα υποθηκοφυλακεία και από τις αμοιβές σε υποθέσεις που οδηγούνται σε διαιτησία.
Με αυτά τα δεδομένα, ανώτατοι δικαστικοί εισηγούνται «ορθολογικό επανασχεδιασμό της οργάνωσης της Δικαιοσύνης, ώστε τα λειτουργικά της έξοδα και οι τεράστιες προσπάθειες δικαστών και υπαλλήλων να αξιοποιούνται με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο και να επιφέρουν αποτελέσματα στην απονομή της Δικαιοσύνης».
ΙΩΑΝΝΑ ΜΑΝΔΡΟΥ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ