Του Κωστή ΠλάντζουΚαι αναδρομικά θα πληρώσουν τον ΦΠΑ οι καταναλωτές, για υπηρεσίες που απολάμβαναν αλλά δεν είχε ακόμα εκδοθεί ως σήμερα απόδειξη ή τιμολόγιο αγοράς. Για παράδειγμα, αν κάποιοι κάνουν μαθήματα αγγλικών και πληρώσουν στο τέλος του μηνός για τις υπηρεσίες Ιουλίου, θα επιβαρυνθούν και με 23% ΦΠΑ (ή 16% αν κατοικούν σε νησιά).
Ωστόσο η εφορία θα δείξει ανοχή για τις αλλαγές των ταμειακών μηχανών και για την προσαρμογή στο νέο καθεστώς.
Συγκεκριμένα, με βάση νέα εγκύκλιο της ΓΓΔΕ:
- Όσοι δεν υπάγονταν σε ΦΠΑ, πρέπει να κάνουν δήλωση μεταβολής στο Μητρώο της ΔΟΥ όπου ανήκουν εντός δέκα ημερών.
- Όσον αφορά τις αποδείξεις που εκδίδονται με τη χρήση φορολογικής ταμειακής μηχανής, δύνανται να αναγράφονται με άμεση πληκτρολόγηση. Για τη διευκόλυνση των χρηστών παρέχεται η δυνατότητα προσαρμογής των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
- Σε όσες περιπτώσεις δεν είναι άμεση η προσαρμογή τους και μέχρι την προσαρμογή αυτών, στα ποσά που αναγράφονται στις αποδείξεις λιανικής πώλησης, δε λαμβάνεται υπόψη ο τυχόν αναγραφόμενος παραπλεύρως αυτών, παλαιός συντελεστής ΦΠΑ. Μέχρι να ολοκληρωθεί η προσαρμογή των συστημάτων, η εγγραφή στα τηρούμενα βιβλία του εσόδου και του Φ.Π.Α. θα γίνεται αφού επανυπολογισθούν τα δεδομένα που αναγράφονται στα Δελτία Ημερήσιας Κίνησης «Ζ» με τους νέους συντελεστές Φ.Π.Α.
Επισημαίνεται ότι για την ρύθμιση – προσαρμογή των φορολογικών ταμειακών μηχανών και συστημάτων δεν απαιτείται, ούτε είναι απαραίτητη η επέμβαση ή η παρουσία εξουσιοδοτημένου τεχνικού. Για τη ρύθμιση – προσαρμογή ο κάτοχος – χρήστης ακολουθεί τις οδηγίες που αναγράφονται στο συνοδευτικό εγχειρίδιο οδηγιών και χρήσης της μηχανής και δύναται να λαμβάνει τηλεφωνικές οδηγίες από το δίκτυο τεχνικής υποστήριξης της μηχανής που χρησιμοποιεί.
Παρέχεται επίσης η δυνατότητα για τα φορολογικά στοιχεία για λιανικές πωλήσεις, να εκδίδονται μέχρι την προσαρμογή, με χειρόγραφη αναγραφή των δεδομένων, είτε με εμφανή διαγραφή επί των μηχανογραφικών εντύπων των δεδομένων που χρήζουν αλλαγής λόγω των νέων συντελεστών Φ.Π.Α. και αναγραφής τους, χειρόγραφα ή με έντυπο τρόπο.
Σε περίπτωση ύπαρξης στοιχείων με προεκτυπωμένα τα δεδομένα της συναλλαγής, οι σχετικές μεταβολές δύνανται να γίνονται χειρόγραφα ή με έντυπο τρόπο μέχρι εξάντλησης των αποθεμάτων. Τέλος, οι φορολογικές αρχές να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της προσαρμογής με σχετική ανεκτικότητα σύμφωνα και με τα παραπάνω αναφερόμενα, και να ελέγχουν, μεταξύ άλλων, την ορθότητα της καταχώρησής στα τηρούμενα βιβλία και της απόδοσης Φ.Π.Α.
Ποιες υπηρεσίες θα κοστίζουν ακριβότερα
Με τις νέες ερμηνευτικές διατάξεις που εξέδωσε η ΓΓΔΕ, μετά την ψήφιση του ν.4334/2015:
- ο ΦΠΑ 23% επιβάλλεται και στα δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς
- οποιοδήποτε στοιχείο εκδίδεται με ημερομηνία έκδοσης μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος των νέων συντελεστών, ο ΦΠΑ θα υπολογίζεται με τους νέους συντελεστές, ανεξάρτητα αν αφορούν συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν κατά το προηγούμενο διάστημα.
- σε πιστωτικά τιμολόγια που εκδίδονται από την έναρξη ισχύος του ν. 4334/2015 και αφορούν συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν πριν την ημερομηνία αυτή, υπολογίζεται ΦΠΑ με τους νέους συντελεστές. Εφόσον όμως συντρέχει λόγος έκδοσης παραστατικού για την ακύρωση συναλλαγής, (π.χ. λογιστικού σημειώματος, κλπ), πρέπει να αναγράφεται σε αυτό ο ίδιος συντελεστής ΦΠΑ που είχε η αρχική συναλλαγή, ανεξάρτητα της ημερομηνίας έκδοσής του, δεδομένου ότι, στην περίπτωση αυτή ακυρώνεται η συναλλαγή στο σύνολό της.
Με βάση τις νέες οδηγίες, τρεις βασικές περιπτώσεις υπηρεσιών παραμένουν ως είχαν:
α. Τα εισιτήρια (δικαίωμα εισόδου) για θεατρικές παραστάσεις, τα οποία εξακολουθούν να υπάγονται στον υπερμειωμένο συντελεστή ΦΠΑ, ο οποίος μειώνεται από 6,5% σε 6%.
Δεδομένου ότι η προβλεπόμενη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ κατά 30% σε συγκεκριμένες νησιωτικές περιοχές εξακολουθεί να ισχύει ως έχει έως τουλάχιστον και τις 30.09.2015, ο συντελεστής ΦΠΑ για τα εισιτήρια θεατρικών παραστάσεων διαμορφώνεται σε 4%.
1β. διαμονή σε ξενοδοχεία και παρόμοιους χώρους, συμπεριλαμβανομένης και της παροχής καταλύματος διακοπών και της μίσθωσης χώρου σε κατασκήνωση ή κάμπινγκ για τροχόσπιτα, που παραμένουν στο 6% αλλά θα υπάγονται στο 13% από 01.10.2015.
1γ. παροχή υπηρεσιών κατ' οίκον φροντίδας παιδιών, ηλικιωμένων, ασθενών και ατόμων με ειδικές ανάγκες γενικά, που παραμένουν στο μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 13% ή, αντίστοιχα, 9% στις νησιωτικές περιοχές.
Οι υπηρεσίες που μετατάσσονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 23% είναι:
α. κάθε είδους μεταφορές προσώπων στο εσωτερικό της χώρας (χερσαίες, εναέριες και θαλάσσιες), ανεξάρτητα από το μεταφορικό μέσο που χρησιμοποιείται (μέσα μαζικής μεταφοράς, επιβατηγά δημοσίας χρήσης αυτοκίνητα - ΤΑΞΙ, πλωτά μέσα κλπ).
β. τα εισιτήρια (δικαίωμα εισόδου) για κάθε είδους εκδηλώσεις, όπως αθλητικές, πολιτιστικές, εμπορικές, μουσικές, κοινωνικές, εκπαιδευτικού χαρακτήρα, καθώς και για λούνα παρκ, ζωολογικούς κήπους, παιδότοπους κλπ, εκτός από τα εισιτήρια θεατρικών παραστάσεων.
γ. υπηρεσίες συγγραφέων, συνθετών, καλλιτεχνών και ερμηνευτών έργων τέχνης, καθώς και τα δικαιώματα αυτών. Προς αποφυγήν καταστρατηγήσεων όμως, ξεκαθαρίζεται ότι οι υπηρεσίες καλλιτεχνών υπάγονται σε κάθε περίπτωση στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ, ανεξάρτητα από τον τρόπο ορισμού των αμοιβών τους (π.χ. ως ποσοστό επί των εσόδων από εισιτήρια θεατρικών παραστάσεων).
δ. υπηρεσίες για τη γεωργική παραγωγή, οι οποίες παρέχονται από υποκειμένους του κανονικού καθεστώτος.
ε. υπηρεσίες εστίασης: επισημαίνεται ότι στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ υπάγονται ανεξαιρέτως όλες οι υπηρεσίες εστίασης που παρέχονται από κάθε είδους επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως των ειδών που καταναλώνονται επιτοπίως (π.χ. χρέωση νερού, γάλακτος, ψωμιού, αναψυκτικών, καφέδων, φαγητών κλπ με συντελεστή 23%).
Όσον αφορά στο delivery (παραδόσεις τροφίμων τυποποιημένων ή μη γευμάτων, αρτοποιημάτων, ψωμιού, γλυκών, νερού, αλκοολούχων ή μη ποτών, χυμών, καφέδων και λοιπών ροφημάτων κλπ), που πραγματοποιούν οι επιχειρήσεις εστίασης (δηλαδή στις απλές πωλήσεις ειδών εστίασης που δεν σερβίρονται για επιτόπια κατανάλωση από τους πελάτες, αλλά είτε αυτά παραλαμβάνονται από τους πελάτες για κατανάλωση εκτός των επιχειρήσεων εστίασης, είτε αποστέλλονται καθ' υπόδειξη του πελάτη), εφαρμόζεται ο συντελεστής ΦΠΑ στον οποίο υπάγεται το κατά περίπτωση παραδιδόμενο αγαθό.
Π.χ: 13% για το νερό, το γάλα, καθώς και για το ψωμί εφόσον χρεώνεται χωριστά, 23% για τα γλυκά, τα λοιπά αρτοποιήματα, τους καφέδες κλπ.
στ. υπηρεσίες από φιλανθρωπικούς οργανισμούς ή οίκους ευγηρίας, στις περιπτώσεις που δεν απαλλάσσονται με το άρθρο 22 του Κώδικα ΦΠΑ.
ζ. υπηρεσίες και τις παραδόσεις των συναφών ειδών από γραφεία κηδειών και επιχειρήσεις αποτέφρωσης νεκρών.
η. ιατρικές και οδοντιατρικές υπηρεσίες. Διευκρινίζεται ότι στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 23% υπάγονται οι ιατρικές υπηρεσίες οι οποίες δεν εμπίπτουν στις σχετικές απαλλαγές του άρθρου 22 του Κώδικα ΦΠΑ (για παράδειγμα, οι υπηρεσίες των ιδιωτικών κλινικών προς νοσηλευόμενους ασθενείς, καθώς και οι ιατρικές υπηρεσίες που εξυπηρετούν αισθητικούς σκοπούς υπάγονται στο συντελεστή ΦΠΑ 23%).
θ. Τις υπηρεσίες οδοκαθαρισμού, αποκομιδής, ταφής και ανακύκλωσης απορριμμάτων καθώς και επεξεργασίας αποβλήτων, εκτός από αυτές που παρέχονται από τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 3 του Κώδικα ΦΠΑ.
ι. επισκευές, επιδιορθώσεις, υπηρεσίες φασόν και γενικά τις κάθε είδους εργασίες επί αγαθών, ανεξάρτητα από το συντελεστή ΦΠΑ στον οποίο υπάγεται το αγαθό βάσει της δασμολογικής κλάσης στην οποία κατατάσσεται.
ια. εργασίες στο πλαίσιο ανακαίνισης και επισκευής παλαιών ιδιωτικών κατοικιών.
Όλες οι ανωτέρω αναφερόμενες υπηρεσίες υπάγονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 23%.
Φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα
Σύμφωνα με τη νέα διάταξη, απαλλάσσονται από το ΦΠΑ η παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης γενικά και οι στενά συνδεόμενες με αυτή παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, που παρέχονται από δημόσια εκπαιδευτήρια ή από άλλα πρόσωπα αναγνωρισμένα από την, κατά περίπτωση, αρμόδια αρχή, εκτός από τα φροντιστήρια όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης και τα κέντρα εκμάθησης ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Επί της ουσίας, περιορίζεται το πεδίο εφαρμογής της απαλλαγής για τις εκπαιδευτικές υπηρεσίες στο εσωτερικό της χώρας, με την ρητή εξαίρεση των φροντιστηρίων όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, καθώς και των κέντρων εκμάθησης ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών από τους οργανισμούς που θεωρούνται ότι παρέχουν απαλλασσόμενη από το ΦΠΑ εκπαίδευση.
Η εξαίρεση από την απαλλασσόμενη εκπαίδευση αφορά στις επιχειρήσεις που παρέχουν στις εγκαταστάσεις τους φροντιστηριακή εκπαίδευση κάθε είδους και βαθμίδος, υπηρεσίες εκμάθησης ξένων γλωσσών και εκπαίδευση στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ανεξαρτήτως του τίτλου τους (φροντιστήριο, αναγνωστήριο, σχολή, ινστιτούτο, κέντρο κλπ) και τον αριθμό μαθητών των τμημάτων τους (π.χ. ολιγάριθμα ή κλειστά τμήματα). Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που οι ανωτέρω υπηρεσίες παρέχονται ηλεκτρονικά.
Σημειώνεται ότι ο εφαρμοστέος συντελεστής ΦΠΑ στις υπηρεσίες εκπαίδευσης που δεν απαλλάσσονται του ΦΠΑ είναι ο κανονικός (23% ή 16% στις νησιωτικές περιοχές) και όχ άλλος μειωμένος συντελεστής.
Για την υπαγωγή τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, οι ανωτέρω επιχειρήσεις οφείλουν να υποβάλουν δήλωση μεταβολών εντός δέκα ημερών από την έναρξη ισχύος των νέων διατάξεων, αποκτώντας όμως και δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ εισροών.
Ποιοι απαλλάσσονται
Τονίζεται πάντως ότι στην έννοια της απαλλασσόμενης από το ΦΠΑ εκπαίδευσης εξακολουθεί να εμπίπτει η προσχολική εκπαίδευση (δηλαδή νηπιαγωγεία, βρεφονηπιακοί και παιδικοί σταθμοί), η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια σχολική εκπαίδευση, η πανεπιστημιακή εκπαίδευση, καθώς και η επαγγελματική εκπαίδευση, επιμόρφωση ή επανακατάρτιση, ανεξάρτητα αν παρέχονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα, με την επιφύλαξη της αναγνώρισης του φορέα εκπαίδευσης από αρμόδια αρχή, εφόσον προβλέπεται από σχετικό νομικό πλαίσιο.
Επίσης, εξακολουθούν να απαλλάσσονται από το ΦΠΑ οι αναγνωρισμένες από το κράτος σχολές χορού, δραματικής τέχνης και κινηματογραφίας και οι μουσικές σχολές και τα ωδεία.
Επίσης, απαλλάσσονται από το ΦΠΑ και τα ιδιαίτερα μαθήματα που παραδίδονται από εκπαιδευτικούς κατ' οίκον και υποβοηθούν τους μαθητές στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους κατά την φοίτησή τους στις τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης.
http://www.newmoney.gr/palmos-oikonomias/oikonomia/item/243044-pote-glitonei-apo-fpa-23-to-delivery-%E2%80%93-16-kai-23-fpa-sta-frontistiria-oles-oi-allages