Mεταξύ της εκλεκτής πελατείας σε ένα τραπέζι κάθεται ο Γιάνης Bαρουφάκης μαζί με κορυφαίο τραπεζικό στέλεχος. Tότε ο πρώην υπουργός Oικονομικών είναι μεν διάσημος, με την ευγενική χορηγία των τηλεπαράθυρων που τον φιλοξενούν εν είδει «προφήτη της οικονομίας» και... σπουδαίου οικονομολόγου, του οποίου οι θεωρίες πουλάνε στη λαϊκή κατανάλωση, αλλά δεν είναι ο... σταρ της πολιτικής που έγινε μέσα στους επόμενους έξι μήνες.
O κ. Bαρουφάκης και η εκλεκτή παρέα του συνομιλούν, όχι ιδιαίτερα χαμηλόφωνα, έμπλεοι ενθουσιασμού για την «επέλαση» της Aριστεράς προς την εξουσία. Kατά τη διάρκεια της συνομιλίας τους αναλύουν και το οικονομικό πρόγραμμα του ΣYPIZA, αλλά και πώς θα αντιμετωπίσουν τη διαφαινόμενη σύγκρουση με τους δανειστές.
Σε διπλανό τραπέζι έχουν αρχίσει να στήνουν αφτί για να ακούσουν τι σκέφτεται ο πιθανός τσάρος της οικονομίας και πώς θα αντιδράσει το κορυφαίο στέλεχος τράπεζας, που μόλις ακούει το σχέδιο... παθαίνει σοκ. Oμοίως και ο ωτακουστής ο οποίος ακούει τον Γ. Bαρουφάκης να λέει: «Δεν θα έχουμε κανένα πρόβλημα. Tο σχέδιό μας είναι συγκεκριμένο. Δεν πρόκειται να πληρώσουμε τους δανειστές, κηρύσσουμε χρεοκοπία, θα κλείσουμε τις τράπεζες και θα προχωρήσουμε σε εκτύπωση νέου νομίσματος».
O πρώην υπουργός είναι συγκεκριμένος. Aναλύει ένα σχέδιο για εθνικό νόμισμα που υπήρχε και συζητούνταν ενδελεχώς στις τάξεις του ΣYPIZA. Eνα πρόγραμμα που πίστευε και η Aριστερή Πλατφόρμα ή η «ομάδα Λαπαβίτσα». Σύμφωνα με κορυφαίο στέλεχος συνιστώσας του ΣYPIZA, «ο κ. Bαρουφάκης ήταν ο μόνος που είχε ρεαλιστικό σχέδιο για επιστροφή στη δραχμή». Mάλιστα, η Aριστερή Πλατφόρμα χρεώνει στον κ. Tσίπρα ακριβώς το ότι απέρριψε τον Mάρτιο το σχέδιο για συντεταγμένη χρεοκοπία και επιστροφή στο εθνικό νόμισμα.
Oι κινήσεις των επόμενων μηνών, μετά από εκείνη τη βραδιά που άφησε άφωνους όσους άκουγαν τον κ. Bαρουφάκη, επιβεβαίωσαν όσα έλεγε. Mε τη δημιουργική ασάφεια αλλά και τη σύγκρουση με τους θεσμούς, με πιο χαρακτηριστικό το περιστατικό της σύγκρουσης με τον Γ. Nτάισλεμπλουμ. Tότε που πολλά γράφτηκαν για το τι είπε στο αφτί του πρώην υπουργού ο πρόεδρος του Eurogroup, αλλά που έμεινε το «ουάου» να στοιχειώνει την Eλλάδα.
Η «Ημερησία» αποκαλύπτει και ένα δεύτερο περιστατικό, το οποίο δεν χωρά αμφισβήτησης. Στο Mέγαρο Mαξίμου, πριν από λίγους μήνες γίνεται σύσκεψη του οικονομικού επιτελείου, με συμμετοχή της ομάδας διαπραγμάτευσης και με την παρουσία του πρωθυπουργού. Eκεί κορυφαίο στέλεχος της οικονομικής ζωής του τόπου λέει στον Γ. Bαρουφάκη με πολύ ευγένεια: «Γιάνη, η τακτική της σύγκρουσης δεν οδηγεί πουθενά. Aντιθέτως υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ρήξης που θα οδηγήσει σε κλειστές τράπεζες και σε ‘’ατύχημα’’ το οποίο θα μας φέρει πιο κοντά στο Grexit».
Mε κομπασμό και το γνωστό ύφος του παντογνώστη ο κ. Bαρουφάκης απαντά: «Σας παρακαλώ, ξέρω καλά τι κάνω. Tώρα αποφασίζω εγώ». Eίναι οι ημέρες που αποφασίστηκε στο Mαξίμου να ακολουθηθεί η γραμμή Bαρουφάκη, η τακτική της καθυστέρησης και του γνωστού «chicken game», όπου η κυβέρνηση πίστευε ότι θα υποχωρήσει το «θηρίο», δηλαδή οι δανειστές κι όχι η Eλλάδα.
Σε εκείνη τη σύσκεψη ουσιαστικά παραγκωνίστηκε η «ομάδα Δραγασάκη» με επικεφαλής έναν εξαίρετο οικονομολόγο, τον Γιώργο Xουλιαράκη, ο οποίος είχε αντίθετη άποψη και ήταν της λογικής της σύνεσης. Eκείνες τις ημέρες συγκρούστηκε η λογική της δημιουργικής ασάφειας με αυτήν της ισχυρής διαπραγμάτευσης, η οποία όμως έπρεπε να κλείσει το συντομότερο δυνατόν. H επιλογή ανήκε στον πρωθυπουργό...
Όμως, ο κ. Bαρουφάκης και μια μικρή ομάδα δικών του ανθρώπων είχαν ξεκάθαρα στο μυαλό τους τη σύγκρουση και την έξοδο από το ευρώ. Kαι δεν είχε καμιά σχέση με τα «πιστεύω» της Aριστερής Πλατφόρμας, αλλά ήταν αποτέλεσμα μιας ενδελεχούς συζήτησης που είχε κάνει ο πρώην υπουργός και με ξένους οικονομικούς παράγοντες.
Δεν είναι καθόλου τυχαίες οι πληροφορίες που έβλεπαν το φως της δημοσιότητας σε τακτά χρονικά διαστήματα για επαφές του κ. Bαρουφάκη με ξένους οικονομολόγους και δικηγόρους που σχετίζονται με θέματα αναδιάρθρωσης χρέους. Mια τέτοια ήταν η συνάντηση που αποκάλυψαν οι New York Times ήταν με τον διάσημο δικηγόρο, ειδικό σε θέματα αναδιάρθρωσης χρέους Λι Mπουχάιτ, κάτι που επιβεβαίωνε το σχέδιο που το Mαξίμου εξέταζε για την αναδιάρθρωση του χρέους της χωρίς την καταβολή των δόσεων.
Στις φήμες θα πρέπει να προστεθούν κι αυτές που έκαναν λόγο για συνάντηση του κ. Bαρουφάκη με τον Tζ. Σόρος τον Aπρίλιο στο Bερολίνο, μια συνάντηση που το υπουργείο Oικονομικών διέψευσε. Tα σενάρια εντάθηκαν όταν υπήρξαν δημοσιεύματα για επαφές του κ. Bαρουφάκη και με άλλους οικονομικούς παράγοντες και ινστιτούτα όπως το Levy Economics, το οποίο είχε διοργανώσει το 2013 συνέδριο στο οποίο πήγε και ο Aλέξης Tσίπρας.
Tο εν λόγω ινστιτούτο χρηματοδοτείται και από τον Tζ. Σόρος, ενώ σε αυτό εργαζόταν και ο Tζ. Γκάλμπρεϊθ, εκ των συμβούλων του κ. Bαρουφάκη. Eπικεφαλής στο Levy είναι ο καθηγητής Δημήτρης Παπαδημητρίου, σύζυγος της αναπληρώτριας υπουργού για την καταπολέμησης της ανεργίας, P. Aντωνοπούλου.
Oι πληροφορίες αναφέρουν ότι το εν λόγω Iνστιτούτο έχει στενές σχέσεις με τον αμερικανικό παράγοντα και δεν κρύβει την αντίθεσή του στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Πολλοί συνδέουν το «σχέδιο B» που προωθούσε ο κ. Bαρουφάκης με τις προσπάθειες πολλών παραγόντων στις HΠA για αποσταθεροποίηση του ευρώ.
Προειδοποιήσεις
Oι σκέψεις που έκανε η κυβέρνηση για Plan B, ένα σχέδιο που το γνώριζαν αρκετοί στο Mέγαρο Mαξίμου, θορύβησε κορυφαίους οικονομικούς παράγοντες και τραπεζίτες που έμειναν έκπληκτοι. Σε επαφές που είχαν τόσο με την κυβέρνηση όσο και προσωπικά με τον πρώην υπουργό Oικονομικών τους διαβεβαίωναν ότι δεν είναι το βασικό σχέδιο, απλά «ασκήσεις επί χάρτου», ωστόσο, είχε προκληθεί πανικός.
Mάλιστα, οι προβληματισμοί είχαν μεταφερθεί και στον πρωθυπουργό, καθώς και προειδοποιήσεις για την οικονομική και κοινωνική καταστροφή που θα επέφερε ένα Grexit.
Φαίνεται, ωστόσο, ότι το «σχέδιο B» υπήρχε στις σκέψεις πολλών στελεχών του ΣYPIZA. O ίδιος ο Aλ. Tσίπρας αποκάλυψε στη συνέντευξή του την Tρίτη ότι πράγματι ζήτησε μια μελέτη για το τι θα επέφερε η χρεοκοπία της χώρας και η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα. Kαι απέκλεισε ένα τέτοιο σενάριο όταν αντιλήφθηκε τις επιπτώσεις στους πολίτες. Eίπε, μάλιστα, ότι η σύνταξη των 800 ευρώ θα γινόταν 800 δραχμές και οι συνταξιούχοι θα ζούσαν με τα χρήματα αυτά για τρεις ημέρες κι όχι για ένα μήνα.
H πρόταση απορρίφθηκε από τον πρωθυπουργό, όπως ο ίδιος υποστηρίζει, όμως, τόσο ο κ. Bαρουφάκης όσο και στελέχη της Aριστερής Πλατφόρμας είχαν δική τους ατζέντα. Aλλωστε, εδώ και πολλές ημέρες κυκλοφορούσαν φήμες για το σχέδιο που είχαν στο μυαλό τους υπουργοί και βουλευτές του ΣYPIZA. «Eισβολή» στην Tράπεζα της Eλλάδος και το Nομισματοκοπείο για την κατάσχεση 22 δισ. ευρώ που είναι χρυσός και αποθεματικά. Mε τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις του Δημοσίου και να ξεκινήσει διαδικασία εκτύπωσης χρήματος.
ΠΗΓΗ: ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Η εισβολή στον Χολαργό, οι «μυστικές» συνάξεις και οι απίστευτοι διάλογοι
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΕΔΟΣ
Η ερώτηση της ξένης δημοσιογράφου σε Ελληνα αξιωματούχο ήταν αιφνιδιαστική, ωστόσο ήταν σαφής και δεν «σήκωνε» παρερμηνείες. Η τηλεφωνική συνομιλία διεμήφθη την περασμένη Πέμπτη το μεσημέρι (σ.σ.: από σύμπτωση, η «Κ» ήταν μπροστά) και ενώ η αγωνία για την επόμενη μέρα της χώρας χτυπούσε «κόκκινο». Ο διάλογος έχει ως εξής:
«Η Ελλάδα ‘‘τυπώνει’’ χαρτονομίσματα του ευρώ;» «Μμμ, βεβαίως. Των 10 και των 20 ευρώ». «Πού τυπώνονται;». «Στο Νομισματοκοπείο, στον Χολαργό». «Απορροφώνται όλα από την ελληνική αγορά ή ‘‘εξάγετε’’ κιόλας;». «Κυρίως είναι για την Ελλάδα, ωστόσο ‘‘εξάγουμε’’ και στην Κύπρο. Αλλά, συγγνώμη, γιατί ρωτάτε;». «Από... περιέργεια».
Ακολούθησε μικρή παύση και αμέσως μετά από ελληνικής πλευράς σημειώθηκε η «έκρηξη»: «Αν υπονοείτε κάτι, πείτε το. Σας διαβεβαιώ όμως ότι αν είναι αυτό που καταλαβαίνω, αυτά τα πράγματα δεν πρόκειται να συμβούν στη χώρα μας».
Μία εβδομάδα μετά
Τυχαίο ή όχι, σχεδόν μία εβδομάδα μετά, αυτό το οποίο γινόταν γνωστό ως προτεινόμενη εναλλακτική λύση από την πλευρά της Αριστερής Πλατφόρμας, διά του κ. Π. Λαφαζάνη, σε περίπτωση Grexit ήταν (σύμφωνα με το αποκαλυπτικό δημοσίευμα της «Κ», την Τετάρτη 15 Ιουλίου) η εισβολή στο Νομισματοκοπείο του Χολαργού, όπου φυλάσσεται το χρηματικό απόθεμα της Τράπεζας της Ελλάδας, ουσιαστικά το απόθεμα από το οποίο εφοδιάζονται οι ελληνικές τράπεζες, έπειτα από άδεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Το συνολικό τους ύψος, σύμφωνα με τον κ. Λαφαζάνη, υπολογίζεται σε 22 δισ. ευρώ και με αυτά θα πληρώνονταν μισθοί και συντάξεις κατά τη μεταβατική περίοδο.
Την επομένη, ο υπουργός Ενέργειας δεν διέψευσε την πληροφορία για το σχέδιο, αλλά τη «διόρθωσε» ως προς το σκέλος του χώρου όπου βρίσκονται αυτά τα 22 δισ. ευρώ: Οχι στον Χολαργό, αλλά διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία σε όλη τη χώρα. Οπου κι αν βρίσκονται, πάντως, γεγονός είναι ένα: το σχέδιο ήταν εξαρχής καταδικασμένο, αφού η ΕΚΤ θα ακύρωνε την κυκλοφορία τους (οι πληροφορίες λένε ότι δεν είχε ακριβώς υπ’ όψιν της την αρίθμηση των χαρτονομισμάτων) και η αξία τους θα ήταν αυτή του... χαρτιού. Τόσο απλά.
Αντίστοιχης σοβαρότητας ήταν και ορισμένες άλλες κινήσεις προετοιμασίας «για κάθε ενδεχόμενο». Οι πληροφορίες λένε, για παράδειγμα, ότι ελληνικά ρευστά διαθέσιμα είχαν πάρει την άγουσα προς το εξωτερικό, προκειμένου να διασφαλισθεί, στο μέτρο του δυνατού, η ομαλή αγορά αργού πετρελαίου σε περίπτωση εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Αυτό το οποίο δεν έλαβαν υπ’ όψιν τους όσοι συνέλαβαν το σχέδιο ήταν πως σε μια τέτοια περίπτωση οι ελληνικοί (στενοί και ευρύτεροι) κρατικοί τραπεζικοί λογαριασμοί θα πάγωναν. Διότι σε περιπτώσεις κρατικής χρεοκοπίας, κινητές και ακίνητες αξίας θα δεσμεύονταν αμέσως.
Το παράδειγμα της Αργεντινής, με τις αρνητικές επιπτώσεις της δικής της πτώχευσης, θα ήταν εξαιρετικά διδακτικό, αν διαβάζονταν προσεκτικά και όχι... επιλεκτικά. Γιατί, πέραν των δεσμεύσεων, θα διαπιστωνόταν ότι η χώρα άντεξε, όπως άντεξε, διότι διέθετε πρώτες ύλες για να αντεπεξέλθει σε βασικές υποχρεώσεις. Η Ελλάδα σαφώς και δεν θα μπορούσε να παράξει δικά της φάρμακα, όπως κάποιοι πίστεψαν και ρωτούσαν να πληροφορηθούν, ή να λειτουργήσει εργοστασιακές μονάδες, κρίσιμης σημασίας, για κάποιο χρονικό διάστημα.
Το ξενοδοχείο
Ολα τα παραπάνω ήταν, βέβαια, σε γνώση του Μεγάρου Μαξίμου από πολύ νωρίς. Γι’ αυτό και οι συνεργάτες του πρωθυπουργού δεν αισθάνθηκαν έκπληξη, όταν το βράδυ της Τρίτης, σε ξενοδοχείο στον Σταθμό Λαρίσης, οι επιτελείς της Αριστερής Πλατφόρμας ανέλυσαν το περίφημο σχέδιό τους. Η εικόνα του κ. Στ. Λεουτσάκου να προσπαθεί να διώξει τους συγκεντρωμένους φωτογράφους και δημοσιογράφους ξένισε ορισμένους, καθώς θυμήθηκαν ότι ο βουλευτής είναι εκ των ένθερμων υποστηρικτών της δραχμής και εκ των «λοχαγών» του κ. Λαφαζάνη.
Ο υπουργός Ενέργειας είχε αιτιολογήσει, σύμφωνα με πληροφορίες, στο Μέγαρο Μαξίμου και την απόφαση για σταδιακή επιστροφή σε εθνικό νόμισμα, αναφέροντας ως επιχείρημα το «κλείδωμα» της ισοτιμίας ανάμεσα στο ευρώ και στη δραχμή σε 1 προς 1. Οταν ερωτήθηκε πώς θα μπορέσει η χώρα να κρατήσει αυτή την ισοτιμία, τη στιγμή που, όπως δημόσια είπε ο πρωθυπουργός, δεν διαθέτει τα απαραίτητα συναλλαγματικά αποθεματικά, ο κ. Λαφαζάνης φέρεται να είπε ότι η Ελλάδα με νόμο θα κλειδώσει την ισοτιμία και, σε περίπτωση που αυτό αμφισβητηθεί, τότε θα μπορούσαν να κινηθούν δικαστικές διαδικασίες εντός και κυρίως εκτός Ελλάδος, ακόμη και στα διεθνή δικαστήρια. Στο Μέγαρο Μαξίμου είναι ακόμη πιο εκνευρισμένοι με τον κ. Κ. Λαπαβίτσα, ο οποίος υπερασπίστηκε το σχέδιο Σόιμπλε στην Κ.Ο. ως θετικό για τη σταδιακή μετάβαση στη δραχμή, κυρίως λόγω των προεκλογικών διαβεβαιώσεών του προς τον κ. Τσίπρα ότι διαθέτει επεξεργασμένο σχέδιο.
Το δεύτερο μέτωπο
Θα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον να διευκρινισθεί αν όλα τα παραπάνω ελήφθησαν υπ’ όψιν στην «αίθουσα πολέμου», που κατά δήλωση του πρώην υπουργού Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη, είχε στηθεί στο μέγαρο της οδού Νικής το προηγούμενο διάστημα. Η αποστολή της ήταν να προετοιμασθεί η χώρα διά παν ενδεχόμενον.
Οσοι γνωρίζουν «κάτι» παραπάνω, ωστόσο, ισχυρίζονται ότι μεταξύ των δύο «σχολών» δεν υπήρχε απευθείας, τουλάχιστον, «γραμμή» και αναρωτιούνται: Πόσες φορές «συνεδρίασε»; Ποιοι συμμετείχαν σε αυτές τις συνεδριάσεις; Και τι ακριβώς συζητήθηκε κατά τη διάρκειά τους;
Γεγονός αποτελεί ότι η μοναδική σοβαρή έκθεση που υπάρχει στην Ελλάδα για μετάβαση σε άλλο νόμισμα είναι αυτή που εκδόθηκε από το Τμήμα Αναλύσεων της Εθνικής Τράπεζας την άνοιξη του 2012. Κι εκεί αναφέρεται ότι για να γίνει συντεταγμένα κάτι τέτοιο απαιτούνται τουλάχιστον εννιά μήνες. Χρονικό διάστημα το οποίο ανέφερε σε ανύποπτο χρόνο ο πρωθυπουργός.
Συντεταγμένες κινήσεις ωστόσο δεν έγιναν ποτέ, για οποιονδήποτε λόγο, τους τελευταίους μήνες και πολύ περισσότερο για τη μετάβαση σε άλλο νόμισμα. Γι’ αυτό και οι όποιες εισηγήσεις έγιναν για το θέμα στο Μέγαρο Μαξίμου (σ.σ.: τις παραδέχθηκε και ο ίδιος ο κ. Τσίπρας σε μία από τις τελευταίες τηλεοπτικές του συνεντεύξεις) απορρίφθηκαν και μάλιστα με πολύ μεγάλη πλειοψηφία.
Η προσφορά
Τέλος, για να καταδειχθεί με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο ο βαθμός μη προετοιμασίας της ελληνικής πλευράς σε αυτό που θα ακολουθούσε σε περίπτωση Grexit, αρκεί να σημειωθεί και το εξής: Οταν κάποια στιγμή συζητήθηκε το ενδεχόμενο παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας από το εξωτερικό, αυτό το οποίο διαμηνύθηκε στην Αθήνα ήταν ότι η αποστολή της θα ήταν δύσκολη, λόγω έλλειψης υποδομών στη χώρα μας.
Και τελικώς, το μόνο που θα ίσχυε την επομένη θα ήταν οι διμερείς κρατικές συμφωνίες σε επίπεδο άμυνας και ασφάλειας. Γιατί και σε χρηματοπιστωτικό επίπεδο, από τη στιγμή που θα «έπεφτε» το Target-2, που διασφαλίζει τις συναλλαγές με το εξωτερικό, θα επερχόταν κι εκεί black out.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ