Χρειάστηκε ένας υπερμαραθώνιος σχεδόν 24 ωρών προκειμένου, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, να «κλειδώσει» η συμφωνία με τους δανειστές. Οι ίδιες πηγές έλεγαν λίγο πριν τις 8:30 το πρωί της Τρίτης ότι απομένουν πλέον οι λεπτομέρειες για την αίσια ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για το νέο Μνημόνιο.
Η συνάντηση του Ευκλείδη Τσακαλώτου και του Γιώργου Σταθάκη με τους επικεφαλής του κουαρτέτου είχε ξεκινήσει στις 10 και μισή το πρωί της Δευτέρας.
Μέχρι στιγμής πάντως δεν έχει γίνει γνωστό ποια ήταν η κατάληση στα λίγα ανοιχτά και πιο δύσκολα θέματα που είχαν παραμείνει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τις βραδυνές ώρες και αφού είχε προηγηθεί συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής το απόγευμα της Δευτέρας προκειμένου να δοθούν οι τελευταίες οδηγίες.
Τα κυριότερα «αγκάθια» που παρέμεναν στις συνομιλίες ως τις τελευταίες στιγμές ήταν
-«Κόκκινα» δάνεια: είναι το κλειδί της συμφωνίας. Οι δανειστές, με «πρώτο βιολί» το ΔΝΤ, επιμένουν στη δυνατότητα πώλησης «κόκκινων» δανείων σε funds-γύπες, κάτι που αρνείται η κυβέρνηση. Πιθανόν να δημιουργηθεί ένα σχήμα με τη συμμετοχή ξένα funds το οποίο θα αναλάβει τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Πληροφορίες αναφέρουν ότι επί τάπητος τίθενται και οι αλλαγές στον νόμο Κατσέλη.
-Αποκρατικοποιήσεις: η δομή του νέου Ταμείου Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας και η μετάβαση από το ΤΑΙΠΕΔ σε αυτό, βρίσκονταν επί ώρες στο τραπέζι των συζητήσεων. Τη λύση φαίνεται πως θα δώσει ένας ευρύς κατάλογος με τις πρώτες αποκρατικοποιήσεις που θα δεσμεύεται να δρομολογήσει η κυβέρνηση, που θα μειώσουν εξ ολοκλήρου και αποκλειστικά το δημόσιο χρέους, πριν ξεκινήσουν εκείνες που θα κατευθυνθούν προς ασφαλιστικά ταμεία και ανάπτυξη.
-Αγορά ενέργειας: οι πιέσεις εντείνονται για ιδιωτικοποίηση της λεγόμενης «μικρής ΔΕΗ». Επίσης οι δανειστές ζητούν ζητούν να διαχωριστούν τα δίκτυα από τους παρόχους.
Στην «κλίνη του Προκρούστη» φαίνεται να μπαίνουν ενδεχομένως, όμως, και οι πρόωρες συντάξεις.
Στο φορολογικό μέτωπο, η αύξηση της επιβάρυνσης των αγροτών αναμένεται να ξεκινήσει από τον φόρο στο αγροτικό πετρέλαιο, ο οποίος θα αυξηθεί από τα 0,066 στα 0,33 ευρώ το λίτρο σε δύο δόσεις: η μισή αύξηση θα εφαρμοστεί από τον προσεχή Οκτώβριο και η άλλη μισή από τον Οκτώβριο του 2016. Όσον αφορά στα μακροοικονομικά μεγέθη, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η συμφωνία θα προβλέπει για φέτος ύφεση 2,1%-2,3% και μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα.
Το συνολικό ύψος του νέου δανείου από τον ESM θα κυμανθεί στα 50-52 δισ. ευρώ και τα υπόλοιπα 34-40 δισ. ευρώ που θα χρειαστούν για να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της προσεχούς τριετίας θα πρέπει να προέλθουν από το ΔΝΤ, έσοδα από αποκρατικοποιήσεις και τη μελλοντική επιστροφή στις αγορές.
Ύφεση και πρωτογενές έλλειμμα
Τις πρώτες πρωινές ώρες ολοκληρώθηκε η συμφωνία και για τους δημοσιονομικούς στόχους. Κυβερνητικές πηγές έλεγαν πως «κανένα νέο δημοσιονομικό μέτρο δεν θα ληφθεί το 2015 και το 2016 για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί».
Ωστόσο, άλλες πηγές που παρακολουθούν στενά τη διαπραγμάτευση αναφέρουν ότι πιθανόν να χρειαστούν και κάποια νέα μέτρα, ενώ θεωρείται επίσης ενδεχόμενο να ενταχθούν οι παρεμβάσεις στις πρόωρες συντάξεις στα προαπαιτούμενα ως «αντάλλαγμα» για κάποιες άλλες παραχωρήσεις.
Το πρωτογενές έλλειμμα ορίστηκε στο 0,25% για φέτος (αντί για 3% που προβλεπόταν στον προϋπολογισμό). Για το 2016 ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα είναι να φτάσει το 0,5% (αντικαθιστώντας το 4,5% για το 2016-2018), ενώ το 2017 θα πρέπει να φτάσει το 1,75% αντί για 4,5%. Το 3,5% που έπρεπε να επιτευχθεί τη διετία 2015-2016 ορίστηκε σαν στόχος για το 2018, αντί του αρχικού 4,5%.
Κυβερνητική πηγή επισήμανε ότι αναμένεται ύφεση 0,5% και το 2016, επιστροφή στην ανάπτυξη το β' εξάμηνο του 2016 και επισήμως ανάπτυξη 2,3% το 2017 (για φέτος η ύφεση υπολογιζόταν στο 2,1%-2,3%).
Τι περιέχει το προσχέδιο του νέου Μνημονίου για τις Τράπεζες
Από την ανακεφαλαιοποίηση μέχρι την διαχείριση των «κόκκινων» δανείων εκτείνεται το συνολικό σχέδιο που περιλαμβάνεται στο βαρύ πακέτο των προαπαιτούμενων μέτρων που καλείται να ψηφίσει άμεσα στη Βουλή η κυβέρνηση.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής που παρουσιάζει όλο το προσχέδιο του Μνημονίου,οι δανειστές δεν περιέλαβαν την ύπαρξη μιας «κακής τράπεζας» για το προβληματικό μέρος των χαρτοφυλακίων των τραπεζών.
Αντίθετα περιέλαβαν ένα σχέδιο διαχωρισμού, με ορίζοντα τον Μάρτιο του 2016, μεταξύ των οφειλετών που μπορούν, αλλά δεν πληρώνουν και αυτών που πραγματικά δεν είναι σε θέση να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους.
Έτσι σύμφωνα με την εφημερίδα, το σχέδιο για τις τράπεζες εκτείνεται σε τρεις άξονες. Ο πρώτος αφορά στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ο δεύτερος στην παρακολούθηση και ενίσχυση της ρευστότητας ώστε να αρθούν σταδιακά τα capital controls, και ο τρίτος στη διαχείριση και αντιμετώπιση των επισφαλών δανείων.
Σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων προβλέπονται πέντε βήματα:
1) Το πρώτο βήμα συνίσταται στα εξής:
– παρακολούθηση και αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των δανειοληπτών
– διαχωρισμό βιώσιμων επιχειρήσεων που θα πρέπει να διασωθούν με πχ αναδιάρθρωση χρέους από τις μη βιώσιμες που θα πρέπει να εκκαθαριστούν
– δημιουργία νέων εταιρειών που θα παρέχουν υπηρεσίες διαχείρισης επισφαλειών
– επιτάχυνση διαδικασιών για την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών
– συνεργασία επιμελητηρίων για την πτώχευση επιχειρήσεων με δικαστικές αποφάσεις.
2) Εισαγωγή ενός μηχανισμού προστασίας για τις ευπαθείς ομάδες των δανειοληπτών, με στόχο να διαχωριστούν όσοι πραγματικά αδυνατούν να αποπληρώσουν το χρέος τους από τους «μπαταχτσήδες».
Το «δίχτυ προστασίας» θα περιλαμβάνει και μέτρα για τη στήριξη των ευπαθών ομάδων, ενώ, στην ουσία θα αποτελεί την προστασία από πλειστηριασμούς ακινήτων. Στις περιπτώσεις των «στρατηγικών μπαταχτσήδων», τα ακίνητά τους θα πλειστηριάζονται ή αν πρόκειται για επιχειρήσεις, θα εκκαθαρίζονται.
3) Από τον Δεκέμβριο του 2015 οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να έχουν εντοπίσει τους μεγαλοοφειλέτες του Δημοσίου ή των τραπεζών, ώστε να ξεχωρίσουν οι οφειλέτες με δημόσια ή ιδιωτικά χρέη και οι βιώσιμοι από τους μη βιώσιμους. Μέχρι τον Μάρτιο του 2016 θα πρέπει να έχει δημιουργηθεί ένα πλαίσιο για τη δυνατότητα άμεσης εκκαθάρισης και πλειστηριασμού όλων των μη βιώσιμων περιπτώσεων. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του 2016.
4) Μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου του 2016 θα πρέπει η ΤτΕ σε συνεργασία με πιστωτικά ιδρύματα να καθορίσει συγκεκριμένους στόχους για τη ρύθμιση δανείων, πλειστηριασμών, ύψος επισφαλειών κλπ.
Από τον Ιούνιο του 2016, οι τράπεζες θα υποχρεούνται να ενημερώνουν ανά τρίμηνο την ΤτΕ για τη συνολική εικόνα σε σχέση με τους στόχους. Παράλληλα, το ΤΧΣ θα παρουσιάσει ένα σχέδιο για την επιτάχυνση των αναδιαρθρώσεων μεγάλων επιχειρήσεων ή ακόμα και ολόκληρων κλάδων.
5) Έως τα τέλη Μαρτίου του 2016 η ΤτΕ θα πρέπει να αναθεωρήσει τον Κώδικα Δεοντολογίας που θα περιλαμβάνει οδηγίες για ομαδικές αναδιαρθρώσεις δανείων. Μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2017 θα πρέπει να γίνει η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του πτωχευτικού κώδικα, ενώ μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου του 2016 να έχει εισαχθεί ένα πρόγραμμα αξιολόγησης των ΔΣ των τραπεζών. Το ίδιο θα πρέπει να έχει γίνει και για το ΤΧΣ μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2016.
Ολες οι αλλαγές που έρχονται στο ασφαλιστικό με το Μνημόνιο
Μέτρα - σοκ προβλέπει το προσχέδιο των προαπαιτούμενων για το Ασφαλιστικό με σημαντικές αλλαγές σε συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά δικαιώματα, στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και στις εργασιακές σχέσεις.
Σύμφωνα με το προσχέδιο του Μνημονίου προβλέπεται:
- Σταδιακή αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης μέχρι το 2022 στα 67 χρόνια ή στα 62 χρόνια με 40 χρόνια ασφαλιστικού βίου
- Σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ μέχρι το Δεκέμβριο του 2019, ξεκινώντας από την αποβολή από τη δεξαμενή των δικαιούχων του 20%, το Μάρτιο του 2016.
- Πάγωμα των κατώτατων συντάξεων μέχρι το 2021
- Αύξηση των εισφορών του ΟΓΑ
- Παραπέρα, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου πρέπει να έχουν θεσπιστεί μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου 2016 και θα αποκαταστήσουν την βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος.
- Στενότερη σύνδεση εισφορών – παροχών.
- Διεύρυνση και εκσυγχρονισμός της βάσης των εισφορών και των συντάξεων για τους αυταπασχολουμένους (σ.σ. ΟΑΕΕ) σύμφωνα με το πραγματικό εισόδημα τους.
- Ο εξορθολογισμός των κανόνων εισφορών και παροχών των ασφαλιστικών ταμείων.
- Η εναρμόνιση των συνταξιοδοτικών εισφορών του ΟΓΑ με εκείνες των άλλων
- ταμείων εκτός εάν ο ΟΓΑ ενσωματωθούν σε άλλα ταμεία.
- Η ενοποίηση των ταμείων πρέπει να έχει ολοκληρωθεί στο τέλος του 2017.
- Η παραπέρα μείωση μείωση του λειτουργικού κόστους των ταμείων.
- Η υιοθέτηση νομοθεσίας για την πλήρη αντιστάθμιση των δημοσιονομικών συνεπειών από την εφαρμογή των αποφάσεων των δικαστηρίων για τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του 2012 (σ.σ. αποφάσεις ΣτΕ για ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, κατάργηση 13ης και 14ης σύνταξης).