17 Αυγούστου 2015

Οι σοφές αγορές

Τάκης Μίχας

Αντίθετα με το τι ίσως να περίμεναν οι αφελείς, το ΧΑ δεν έδειξε απολύτως κανένα ενθουσιασμό για την ψήφιση της ύψους 90 δισ. ευρώ συμφωνίας δανειοδότησης της Ελλάδας. Οι αδυσσώπητες αγορές δεν φάνηκαν να συγκινήθηκαν καθόλου  για το «μένουμε Ευρώπη» ή «είμαστε Ευρώπη» ή άλλα ανάλογα χαριτωμένα που ακούμε τον τελευταίο καιρό.
Την ίδια, λοιπόν, στιγμή που ψηφιζόταν η συμφωνία, το ΧΑ έκανε μία ακόμα βουτιά προς την συνηθισμένη πια κατεύθυνση με τον Γενικό Δείκτη Τιμών να διαμορφώνεται αυτή την στιγμη στις 669,65 μονάδες, σημειώνοντας πτώση 2,48%.

Όμως γιατί αυτό; Δεν θα έπρεπε οι αγορές να είχαν αντιδράσει διθυραμβικά στην καλή είδηση; Δεν θα έπρεπε να είχαν συγκινηθεί από την σοφία του πρωθυπουργού που επέλεξε τον συμβιβασμό αντί για τον χορό του Ζαλόγγου; Δεν θα έπρεπε να είχαν κλάψει από χαρά, ακούγοντας τις λυρικές ομιλίες του τρίο της αντιπολίτευσης για την «συμφωνία με την Ευρώπη»; Κι όμως. Συγκίνηση μηδέν. Και είχαν απόλυτο δίκιο. Διότι οι αγορές δεν πιστεύουν ότι η συμφωνία αυτή θα φέρει ανάπτυξη. Αντίθετα πιστεύουν ότι θα οδηγήσει σε περαιτέρω ύφεση, κλείσιμο επιχειρήσεων και ανεργία.    

Οι λόγοι, για τους οποίους η συμφωνία δεν πρόκειται να οδηγήσει σε ανάπτυξη, είναι ποικίλοι. Ένας λόγος είναι το γεγονός ότι η δημοσιονομική προσαρμογή λαμβάνει χώρα κυρίως με έμφαση στην αύξηση των κρατικών εσόδων και όχι σε περικοπές των δαπανών. Είναι χαρακτηριστικό του πνεύματος του νέου μνημονίου ότι δεν προβλέπει την απόλυση ούτε έστω ενός (αριθμός 1) δημοσίου υπαλλήλου.

Ένας άλλος λόγος είναι ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να εφαρμόσει όλα εκείνα τα διαρθρωτικά μέτρα που αντιτίθενται στην ιδεολογία της. Θα εφαρμόσει με μεγάλη χαρά μέτρα κατά της φοροδιαφυγής, υπέρ της αύξησης των φόρων, όμως μέτρα τα οποία αφορούν την ευελιξία των αγορών εργασίας, την κατάργηση της γραφειοκρατίας, το outsourcing, την τόνωση του ανταγωνισμού, κ.λπ., δεν πρόκειται να εφαρμοσθούν ποτέ.

Ένας άλλος λόγος, για τον οποίο δεν πρόκειται να υπάρξει ανάπτυξη, αφορά την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Όσο η Ελλάδα ακολουθεί μια νομισματική πολιτική που δεν αντανακλά τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας, δεν πρόκειται ούτε ξένες επενδύσεις να υπάρξουν ούτε ουσιαστική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.

Ένας άλλος σοβαρός λόγος αφορά φυσικά και την βιωσιμότητα του χρέους. Δεν χρειάζεται να προσθέσω τίποτα σε αυτά που ήδη έχουν γραφεί για το θέμα.

Ένας τελευταίος, αλλά πολύ ουσιαστικός λόγος, που η συμφωνία δεν πρόκειται να οδηγήσει σε ανάπτυξη, αφορά την δυσλειτουργία όλου εκείνου του πλέγματος αξιών και θεσμών που παρέχουν το θερμοκήπιο εντός του οποίου λειτουργεί η οικονομία. Πρόκειται για θέματα που αφορούν την παιδεία, την ασφάλεια των πολιτών, την ταχύτητα της απονομής δικαιοσύνης, κ.λπ..

Όλοι αυτοί οι λόγοι -και πιθανώς καί άλλοι- καθιστούν τις αγορές ιδιαίτερα επιφυλακτικές στις ελληνικές προοπτικές ανάπτυξης. Και αν σήμερα, με τις τιμές του πετρελαίου να βρίσκονται σε τόσο χαμηλά επίπεδα, οι αγορές είναι επιφυλακτικές, μπορεί κανείς εύκολα να φαντασθεί ποια θα είναι η εικόνα αύριο, όταν τα πράγματα δεν θα είναι τόσο ευνοϊκά.

http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.oikonomia&id=42502