13 Οκτωβρίου 2015

ΣτΕ: Όταν έκρινε τη δέσμευση θυρίδων αντισυνταγματική

του Παναγιώτη Στάθη

Προβλήματα αντισυνταγματικότητας θα αντιμετωπίσει, σύμφωνα με νομικούς, το νέο αυστηρό ποινολόγιο για φοροδιαφυγή, το οποίο μπορεί να καταπέσει στα δικαστήρια. Και αυτό γιατί οι νομικοί στέκονται σε δυο βασικά σημεία του νέου νομοσχεδίου:
1. Στην πρόβλεψη πως για φοροδιαφυγή πάνω από 150.000 ευρώ δεσμεύονται το 50% των καταθέσεων, το 50% περιεχομένου θυρίδων και το 100% του μη χρηματικού περιεχομένου θυρίδων, όπως κοσμημάτων.

Ειδικά όμως για το θέμα της κατάσχεσης θυρίδων αλλά και δέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών έγκυροι νομικοί θυμίζουν πως μόλις πριν από ένα χρόνο το Συμβούλιο Επικρατείας είχε κρίνει το μέτρο, που σύμφωνα με τον σχετικό νόμο μπορούσε να επιβάλλει το ΣΔΟΕ, αντισυνταγματικό. Συγκεκριμένα η Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου έκρινε αντισυνταγματικό το άρθρο 30, παρ. 5 του Ν. 3296/2004 επισημαίνοντας ότι η δέσμευση αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, ωστόσο αυτό δεν αρκεί για να καταστήσει συνταγματικά ανεκτή μια τόσο σοβαρή επέμβαση σε συνταγματικώς προστατευόμενα αγαθά του ελεγχόμενου".

Πλήττεται η αρχή της αναλογικότητας

Όπως εξηγεί ο γνωστός νομικός Γρηγόρης Μέντης "η νέα διάταξη περιορίζει την εμβέλεια εφαρμογής του μέτρου στη μη απόδοση φόρου μισθωτών υπηρεσιών και ΦΠΑ σε σχέση με την προηγούμενη διάταξη που ίσχυε και αφορούσε περισσότερες φορολογικές παραβάσεις. Και η νέα διάταξη όμως όπως και η προηγούμενη, έχει ζητήματα συνταγματικότητας που έχουν απασχολήσει τα δικαστήρια ουσίας αλλά και την Ολομέλεια του ΣτΕ η οποία σε πρόσφατη απόφασή της επι αναλόγου, ομοίου περιεχομένου διατάξεως, έκρινε ότι τα μέτρα αυτά είναι αντίθετα στην αρχή της αναλογικότητας. Κι αυτό γιατί κατά τη λήψη αυτών των μέτρων δεν λαμβάνεται υπόψιν το διασφαλισμένο δικαίωμα του δημοσίου, το οποίο μπορεί να είναι της τάξεως των 150.000 ευρώ, αλλά δεσμεύεται για τη διασφάλιση του ποσού αυτού, το 50% του συνόλου των χρημάτων που μπορεί να είναι σε πολύ υψηλότερο ποσό, δηλαδή σε δυσανάλογο μέγεθος και κατά αυτό τον τρόπο πλήττεται η αρχή της αναλογικότητας".

2. Κομβικό ζήτημα θεωρούν νομικοί την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών. Ο γνωστός ποινικολόγος Γιάννης Μαντζουράνης, θεωρεί σωστή την βούληση για πάταξη της φοροδιαφυγής όμως θυμίζει πως "σεβασμός στα ατομικά δικαιώματα των πολιτών και πόλεμος στη φοροδιαφυγή δεν αλληλοαποκλείονται, αλλά μπορεί και πρέπει να συμβαδίζουν. Παραλλήλως ας μη λησμονείται ότι όσο πιο αυστηρές είναι οι προβλεπόμενες ποινές τόσο πιο δύσκολα και φειδωλά επιβάλλονται από τα δικαστήρια".