06 Ιανουαρίου 2016

Κοινωνική οικονομία της αγοράς: τι θέλει να πει ο αστείος Ευριπίδης;

Του Σάκη Μουμτζή

Προσπάθησα να κατανοήσω τι ήθελε να πει ο ποιητής με αυτόν τον σύνθετο και αντιφατικό όρο. Τη μόνη λογική εξήγηση που έδωσα γι' αυτόν τον αδόκιμο νεολογισμό είναι πως πρόκειται για πομφόλυγα, δηλαδή για κάτι κενό περιεχομένου.

Ο γερμανοτραφής καθηγητής Ευριπίδης Στυλιανίδης, θέλοντας προφανώς να διαχωρίσει τη θέση τη δική του και των ομοϊδεατών νεοκαραμανλικών από τη φιλελεύθερη αντίληψη για την οικονομία, προσέφυγε σε αυτήν την α-νοησία. Θα μπορούσε να μηρυκάσει τον περίφημο ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αλλά προέκυπτε ένα κώλυμα. Υπήρχε η απαγορευμένη λέξη « φιλελευθερισμός», που όσο και αν προσπαθούσαν κάποιοι να περιορίσουν το εύρος της με το επίθετο «ριζοσπαστικός», αποτελούσε ανεπιθύμητη πρόκληση για τους συντηρητικούς κρατιστές. Είναι δε γνωστό πως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επέλεξε, μεταπολιτευτικά, αυτόν τον επιθετικό προσδιορισμό, για να δείξει την ιστορική συνέχεια της παράταξης της οποίας ηγείτο.

Ο κρατισμός της περιόδου 1974-1981 εν πολλοίς οφειλόταν στις ανάγκες της εγκαθίδρυσης της σύγχρονης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας που απαιτούσαν, κατά την κυρίαρχη αντίληψη της τότε πολιτικής ηγεσίας, και έλεγχο των κρίσιμων τομέων της οικονομίας. Πέραν τούτου, ήταν εμφανή δύο στοιχεία: η επιβίωση του οικονομικού μοντέλου του καπιταλισμού υπό κρατική διεύθυνση, ενός μοντέλου κυρίαρχου στη μεταπολεμική Ευρώπη και η ιδεολογική πίεση της εξαγνισμένης, ελέω δικτατορίας, αριστεράς που επιζητούσε την κρατική παρέμβαση σε όλους τους τομείς της οικονομίας.

Έκτοτε παρήλθαν 40 χρόνια και έγιναν όσα έγιναν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συνεπώς η ανάκληση από την ιδεολογική εφεδρεία όρων και πρακτικών που έχουν εκπέσει παγκοσμίως δεν τιμά καθόλου αυτούς που την επιχειρούν. Όσο και να συσκοτίζουν τις προθέσεις τους με νεολογισμούς σαν αυτούς του Ε. Στυλιανίδη, η ιδεολογική τους ένδεια είναι ολοφάνερη. Και το κυριότερο, φαίνεται πως δεν έχουν αντιληφθεί την άλωση που υπέστησαν επί δεκαετίες από τις ιδέες και τις πρακτικές της αριστεράς.

Σήμερα, είναι διακριτοί δύο πόλοι στην ελληνική κοινωνία: της μεταρρύθμισης και της αντι-μεταρρύθμισης. Διατρέχουν, δε, οριζόντια την πολιτική τάξη της χώρας και είναι ορατοί δια γυμνού οφθαλμού. Έτσι, είναι λογικό η εκλογή αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας να προσλαμβάνει ευρύτερες διαστάσεις, καθώς θα δημιουργήσει, ούτως ή άλλως, καινούριες ισορροπίες στην πολιτική ζωή του τόπου. Επιπλέον είναι παγκοίνως γνωστό πως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σαν το ισχυρότερο ανάχωμα στην επέλαση της αριστεράς, έγινε υποδοχέας ψήφων ατόμων που ελάχιστη ιδεολογική σχέση είχαν με τις αρχές αυτού του χώρου.

Όμως σήμερα είναι επόμενο να έχουν και αυτοί άποψη για την πορεία του κόμματος, γιατί και η δική τους ψήφος συνέβαλε στο 28% του Σεπτεμβρίου. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ρευστή, καθώς μία κρίσιμη μάζα ψηφοφόρων δεν έχει καμία διάθεση να ακολουθήσει τη Νέα Δημοκρατία στον δρόμο του κρατισμού και των ολέθριων πολιτικών της περιόδου 2004-2009, οι απολογητές των οποίων έχουν στοιχηθεί συντεταγμένα πίσω από την υποψηφιότητα Μεϊμαράκη.

Γι΄ αυτό η συμμετοχή στις εκλογές της Κυριακής είναι επιβεβλημένη. Στόχος, ο πόλος των μεταρρυθμιστικών δυνάμεων της ελληνικής κοινωνίας να ενδυναμωθεί με τη Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη.

http://www.liberal.gr/arthro/27341/imerologia/sakis-moumtzis/koinoniki-oikonomia-tis-agoras-ti-thelei-na-pei-o-euripidis.html