«Μεταρρυθμίσεις και εμπιστοσύνη είναι τα κλειδιά για την περίπτωση της Ελλάδας», σημείωσε χαρακτηριστικά ο αρμόδιος Επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, που παρουσίασε νωρίτερα τις χειμερινές προβλέψεις της Κομισιόν.
Ο ίδιος παραδέχθηκε ότι υπάρχουν πολλά δύσκολα θέματα στις διαπραγματεύσεις που έχουν ξεκινήσει χωρίς όμως να εισέλθει σε λεπτομέρειες. Όπως υπογράμμισε «θα συνεχίζουμε να ζητάμε μια γρήγορη ολοκληρωση της αξιολόγησης, αλλά αυτό είναι ευθύνη και των δύο πλευρών», φροντίζοντας έτσι να «απαντήσει» στην ελληνική πλευρά που αποδίδει τις καθυστερήσεις στην πλευρά των δανειστών. «Ελπίζω να ολοκληρωθεί όσο το δυνατό συντομότερα η αξιολόγηση. Αυτή είναι η επιθυμία της Κομισιόν και την έχω εκφράσει στον πρωθυπουργό».
Ο κ. Μοσκοβισί πάντως εμφανίστηκε αισιόδοξος φροντίζοντας να υπενθυμίσει παράλληλα πως μόνο μετά το πέρας της πρώτης αξιολόγησης θα ανοίξει η συζήτηση για το χρέος. «Πιστεύω ότι θα καταφέρουμε να ολοκληρώσουμε την αξιολόγηση, κι αυτό θα ανοίξει τη συζήτηση για το χρέος, αλλά όλα στην ώρα τους, πρώτα πρέπει να επικεντρωθούμε στις μεταρρυθμίσεις και η πιο σημαντική από αυτές είναι στο ασφαλιστικό», είπε χαρακτηριστικά.
Σε εξέλιξη νέα σύσκεψη με το κουαρτέτο
Άγνοια αναφορικά με την απαίτηση της Κομισιόν για λήψη επιπλέον μέτρων τόσο φέτος όσο και το 2017, επικαλέστηκε ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος προσερχόμενος στη συνάντηση με τους θεσμούς.
«Εμένα προς το παρόν δεν μου έχει ζητήσει κανείς νέα μέτρα» δήλωσε, χαρακτηριστικά ο κ. Τσακαλώτος.
Ο κ. Τσακαλώτος είναι παρών στη συνάντηση του κουαρτέτου με τον υπουργό Εργασίας Γιώργο Κατρούγκαλο το απόγευμα της Πέμπτης, με φόντο την γενική απεργία κατά των προωθούμενων αλλαγών στο Ασφαλιστικό.
Οι προβλέψεις
Σύμφωνα με τις χειμερινές προβλέψεις της Κομισιόν το ΑΕΠ της χώρας μας αναμένεται να μειωθεί κατά 0,7% φέτος καθώς η μικρότερη της αναμενόμενης ύφεσης για το 2015 χάρη στη ανθεκτική κατανάλωση δημιούργησε αναχώματα.
Για την Κομισιόν όμως το 2017 θα είναι το έτος ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας με την πρόβλεψη της να κάνει λόγο για αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,7%. Ωστόσο για να συμβεί αυτό «κλειδί» παραμένει η έγκαιρη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας ώστε να επανέλθει η εμπιστοσύνη στη χώρα.
«Στο β' εξάμηνο του 2016, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να ενισχυθεί με την υποστήριξη της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης, τον αναμενόμενο περιορισμό των capital controls και την συμμόρφωση με τους όρους του νέου χρηματοδοτικού προγράμματος στήριξης από τον ESM. Οι επενδύσεις επίσης θα επωφελούνταν από την πετυχημένη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την επανενεργοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων. Η σταθερή εφαρμογή των δομικών μεταρρυθμίσεων θα ισχυροποιήσουν σταδιακά τα οικονομικά θεμελιώδη στοιχεία, τις επενδύσεις και τη ζήτηση»
Σύμφωνα με τους αναλυτές της Κομισιόν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται να έχει υποχωρήσει το 2015, κυρίως λόγω της σημαντικής μείωσης των εισαγωγών. Το ισοζύγιο αναμένεται να βελτιωθεί και άλλο καθώς οι παλαιές αλλά και οι προωθούμενες μεταρρυθμίσεις θα βελτιώνουν την εξωτερική ανταγωνιστικότητα.
Βάσει των εκτιμήσεων της Κομισιόν η ανεργία υποχώρησε το 2015 και θα συνεχίσει την πτωτική της πορεία το 2016 ως συνέπεια κυρίως των προηγούμενων βελτιωτικών παρεμβάσεων στην ευελιξία της αγοράς εργασίας. Σημειώνει δε πως έπειτα από τις μεγάλες μειώσεις των πρόσφατων ετών, οι απολαβές ανά μισθωτό αναμένεται να αρχίσουν να αυξάνονται και πάλι το 2017.
Ο δείκτης τιμών καταναλωτή γύρισε αρνητικός το 2015, καθώς ο αντίκτυπος των χαμηλότερων τιμών του πετρελαίου και η αδύναμη ζήτηση υπερτέρησαν της αύξησης του ΦΠΑ σε πολλά προϊόντα και υπηρεσίες. Ωστόσο, οι τιμές καταναλωτή αναμένεται να αυξηθούν απ' το 2016 σε συνάρτηση και με την προβλεφθείσα οικονομική ανάκαμψη.
Πιθανές θετικές εκπλήξεις στις προοπτικές της ανάπτυξης συνδέονται με την ισχυρότερη εμπιστοσύνη έπειτα από την πρόοδο στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων του προγράμματος προσαρμογής και τον περιορισμό των capital controls.
Αντίθετα πιθανόν αρνητικές εκπλήξεις στις προβλέψεις που θα υπονομεύσουν τις προοπτικές ανάκαμψης συνδέονται με μία αποτυχία στην εφαρμογή του συνόλου του προγράμματος μεταρρυθμίσεων και την αβεβαιότητα στην πολιτική που ακολουθείται.
Νέα μέτρα
Στο δημοσιονομικό μέτωπο, τα μέτρα που συμφωνήθηκαν με τους Θεσμούς στο γ' τρίμηνο του 2015 ως μέρος του προγράμματος προσαρμογής αναμένεται να αποφέρουν εξοικονομήσεις ίσες με το 2% του ΑΕΠ ως το 2017 και θα έχουν ως αποτέλεσμα πρωτογενές έλλειμμα εντός των στόχων που έχουν τεθεί, πολύ κοντά στο -0,25% του ΑΕΠ για το 2015.
Οι μη επαναλαμβανόμενοι παράγοντες που συνδέονται με την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος που ολοκληρώθηκε στο τέλος του 2015 αναμένεται να συρρικνώσουν το δημοσιονομικό ισοζύγιο κατά 3,3 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, ωθώντας το ονομαστικό έλλειμμα στο 7,6% του ΑΕΠ το 2015.
Ο προϋπολογισμός του 2016 περιλαμβάνει επιπρόσθετες περικοπές 1,1% του ΑΕΠ απ' τις δομικές μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα και τη φορολογία εισοδήματος, και από τον εξορθολογισμό των δαπανών που μένουν όμως να προσδιοριστούν και να εφαρμοστούν. Ωστόσο επιπρόσθετα μέτρα θα χρειαστούν για το 2016 και το 2017 προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του πρωτογενούς πλεονάσματος 0,5% του ΑΕΠ το 2016 και 1,75% το 2017.
Ως μέρος της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος του ESM η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να νομοθετήσει ώστε να διασφαλίσει ότι οι στόχοι του πρωτογενούς πλεονάσματος επιτυγχάνονται.
Με βάση τους στόχους του πρωτογενούς πλεονάσματος, το ονομαστικό έλλειμμα αναμένεται να υποχωρήσει στο 3,4% του ΑΕΠ το 2016 και στο 2,1% του ΑΕΠ το 2017.
Πιθανοί κίνδυνοι σε αυτές τις προβλέψεις συμπεριλαμβάνουν τις μεγαλύτερες δαπάνες για να αντιμετωπιστεί η προσφυγική ροή και πιθανές καθυστερήσεις στον καθορισμό και εφαρμογή του επιπρόσθετου πακέτου δημοσιονομικών μέτρων.
Από την άλλη πιθανές θετικές εκπλήξεις στις προβλέψεις μπορούν να έλθουν από τον αντίκτυπο που μπορεί να έχουν οι μεταρρυθμίσεις στο μέτωπο των εσόδων, που δεν έχει προσμετρηθεί στις προβλέψεις, και η δυναμική των εσόδων στον απόηχο της συνολικής ανθεκτικότητα της μακροοικονομίας και της είσπραξης φόρων στο β' εξάμηνο του 2015.
Με δεδομένο το χαμηλότερο απ' ότι αναμενόταν κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, η πρόβλεψη για το δημόσιο χρέος αναθεωρήθηκε προς τα κάτω σε σχέση με τις φθινοπωρινές εκτιμήσεις. Συγκεκριμένα το δημόσιο χρέος αναμένεται να κορυφωθεί φέτος στο 185% του ΑΕΠ, πριν μειωθεί στο 182% του ΑΕΠ το 2017.