Ο λόφος Καστά ανήκει στις δημόσιες γαίες, όχι όμως και παρακείμενα οικόπεδα. Παρότι το ποσό για την απαλλοτρίωσή τους που ανέρχεται σε περίπου 35 χιλιάδες ευρώ, είχε εξευρεθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, το σχετικό θέμα ούτε που έχει εισαχθεί στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Ακόμη και όταν το ΚΑΣ γνωμοδοτήσει, οι γραφειοκρατικές διαδικασίες είναι πάρα πολλές και απαιτείται χρόνος. Ολα θα ήταν ευκολότερα αν οι ιδιοκτήτες αποζημιώνονταν για στέρηση χρήσης. Ούτε και αυτό έχει συζητηθεί στο υπουργείο.
Ετσι η Αμφίπολη παραμένει σκοτεινή, και παίρνει ηλεκτρική ενέργεια μόνο από γεννήτριες, που δεν φτάνουν σχεδόν για τίποτα. Οσο σκοτεινό είναι και το μέλλον της. Αν και έχει οριστεί και αναλάβει ως τεχνικός σύμβουλος ο έμπειρος μηχανικός Δημήτρης Εγγλέζος, δεν έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει καμιά εργασία χωρίς ρεύμα. Ακόμα και στα συστήματα καταγραφής των συνθηκών που έχουν τοποθετηθεί εντός του ταφικού μνημείου, λειτουργούν με διακοπές, αφού οι γενήτριες σταματούν κάποιες φορές.
Καμία εργασία συντήρησης δεν έχει ξεκινήσει, οι εργασίες μείωσης των υποστηριγμάτων στον τέταρτο θάλαμο δεν έγιναν και το μόνο που τέλειωσε σε πρώτη φάση είναι η αφαίρεση χωμάτων από τα πρανή του λόφου και του τύμβου, ώστε να μη σωριαστούν και να μην πέσει και το μνημείο. Πρόκειται μόλις για το 30% από τις χωματουργικές εργασίες που πρέπει να γίνουν. Οι Καρυάτιδες, το ψηφιδωτό, τα γραπτά μάρμαρα του θριγκού, δεν συντηρήθηκαν ποτέ. Οσο μένουν έτσι, χάνονται στοιχεία, ιδίως χρώματα, και η κατάστασή τους χειροτερεύει. Ανησυχεί κανείς;
Το πρόγραμμα ελέγχου του οστεολογικού υλικού που βρέθηκε μέσα στον τάφο έχει ήδη σταματήσει επί αναπληρωτή υπουργού Νίκου Ξυδάκη, ο οποίος θεωρούσε πως δεν ήταν αναγκαίο να δοθεί το ποσό- που κι αυτό είχε εξασφαλιστεί από την προηγούμενη πολιτικη ηγεσία. Ετσι δεν θα μάθουμε ποτέ κάτι περισσότερο για τους θαμμένους στο ταφικό μνημείο.
Ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και τομεάρχης πολιτισμού Κωνσταντίνος Γκιουλέκας κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή, σχετικά με το θέμα, στην οποία αναφέρει:
«Δυστυχώς, από τις αρχές του 2015 -περίπου ενάμιση χρόνο μετά την αποκάλυψη του μνημείου- ο τύμβος Καστά στην Αμφίπολη, είναι βυθισμένος στην αφάνεια, έχει αφεθεί στην τύχη του από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και κινδυνεύει από τα καιρικά φαινόμενα.»
Ο κ. Γκιουλέκας αναφέρει την μη ηλεκττροδότηση του χώρου, και τις δυσχέρειες στην καταγραφή δεδομένων από τα καταγραφικά μηχανήματα. «Επιπλέον» τονίζει, «οι εργασίες συντήρησης της γραπτής ζωφόρου δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί με συνέπεια μια μοναδική αρχαιολογική μαρτυρία να παραμένει δυσανάγνωστη και μη προσιτή στην έρευνα, αλλά και οι εργασίες ελάφρυνσης των εσωτερικών υποστηλωτικών διατάξεων, προκειμένου να διευκολυνθεί η επίσκεψη ειδικών ομάδων -αν και η μελέτη έχει προ εξαμήνου εγκριθεί- δεν έχουν καν αρχίσει.» Αναφέρεται επίσης στις απαλλοτριώσεις και στην καταβολή αποζημίωσης για τη στέρηση χρήσεων γης, που ούτε αυτές έγιναν.
«Όλα τα προαναφερθέντα καταδεικνύουν την αδιαφορία και την απαξίωση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για το μνημείο του τύμβου Καστά στην Αμφίπολη» υπογραμμίζει ο κ. Γκιουλέκας.
«Η όλη διαχείριση, η προστασία και η ανάδειξη, του εξαιρετικά αυτού σημαντικού μνημείου από τον Φεβρουάριο 2015 μέχρι σήμερα είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη. Το μνημείο σήμερα δεν είναι επισκέψιμο ούτε καν από ειδικές ομάδες επιστημόνων και εκτός από μερικές συμπληρωματικές προστατευτικές επικαλύψεις, τίποτε άλλο δεν έχει γίνει καθώς δεν έχουν διατεθεί τα απαραίτητα χρήματα για να γίνουν οι εργασίες που χρειάζονται Ο προγραμματισμός που υπήρχε πριν από τον Ιανουάριο του 2015 δεν έχει τηρηθεί ούτε στο ελάχιστο, με αποτέλεσμα σήμερα να μην έχουν παραλειφθεί όλες οι αναγκαίες βασικές μελέτες».
Τα ερωτήματα που θέτει στον υπουργό Πολιτισμού, είναι πολύ συγκεκριμένα:
-Θα συνεχιστούν οι ανασκαφικές και οι γεωφυσικές έρευνες στο ταφικό συγκρότημα στον τύμβο Καστά στην Αμφίπολη; Ποιο είναι το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τις προαναφερόμενες εργασίες;
-Ποιος είναι ο αναγκαίος προϋπολογισμός για την ολοκλήρωση των μελετών και των εργασιών για την όλη διαχείριση, προστασία και ανάδειξη του εξαιρετικά αυτού σημαντικού μνημείου;
-Από που θα εξασφαλιστούν τα αναγκαία κονδύλια για όλες τις προβλεπόμενες και εγκεκριμένες από το ΚΑΣ εργασίες;
Πότε ολοκληρώνεται η μελέτη του οστεολογικού υλικού;
-Και, εν τέλει, ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα του Υπουργείου ώστε να γνωρίζουμε πότε πρόκειται να γίνει επισκέψιμο για το ευρύ κοινό το μνημείο και ο περιβάλλων χώρος; Πότε και πού πρόκειται να εκτεθούν τα βασικότερα κινητά ευρήματα, αφού ολοκληρωθεί η επιστημονική μελέτη για αυτά;
Να πει κανείς ότι δεν έχει όλα τα δίκια του κόσμου; Αλλά το θέμα είναι τι απάντηση θα λάβει στη Βουλή και πότε. Διότι ο κ. Μπαλτάς τώρα είναι στη Νέα Υόρκη για την έκθεση του Ωνασσείου, ενώ στις αρχές Απριλίου θα μεταβεί στην Αγία Πετρούπολη για το Ετος Ελλάδας- Ρωσίας.
Ευτυχώς που το Πάσχα αργεί φέτος.
Αντιγόνη Καρατάσου