Η –501 σελίδων– απόφαση του Δικαστηρίου ήταν υπέρ των Φιλιππίνων. Στις πρόσφατες επαφές του κ. Αλέξη Τσίπρα τόσο με τους Κινέζους όσο και με τον πρόεδρο των ΗΠΑ κ. Μπαράκ Ομπάμα, έγινε σαφές ότι η υπόθεση της Νότιας Σινικής Θάλασσας είναι σημαντική και για τις δύο χώρες.
Πάντως, η Ελλάδα δεν έχει λάβει θέση, ούτε και πρόκειται να κάνει κάτι τέτοιο επισήμως. Στο παρασκήνιο, η συζήτηση περί του αν η απόφαση του Δικαστηρίου στη Χάγη μπορεί να βοηθήσει στην εξαγωγή κάποιων συμπερασμάτων είναι έντονη, αν και ακόμη πρώιμη, καθώς υπάρχουν αρκετές λεπτομέρειες που πρέπει να διευκρινιστούν. Εμπειροι διπλωμάτες με παλαιόθεν γνώση των πολύπλοκων ζητημάτων του Αιγαίου, έκριναν ότι η απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης δεν δημιουργεί δεδικασμένο το οποίο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί.
Σε κάθε περίπτωση, ανέφεραν, κάθε νέο στοιχείο της διεθνούς νομολογίας θα αξιοποιηθεί κατά το δοκούν και από την Ελλάδα και από την Τουρκία. Κάτι που προφανώς προέκυψε και κατά την τελευταία ανταλλαγή διακοινώσεων στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.
Στην απόφαση της υπόθεσης «Φιλιππίνες εναντίον Κίνας» προκύπτουν δύο ενδιαφέροντα στοιχεία: Το πρώτο αφορά τον χαρακτηρισμό των τεχνητών νησιών που έχει δημιουργήσει σε ατόλες και υφάλους η Κίνα, προκειμένου να κατασκευάσει στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Σε αυτή την περίπτωση το Δικαστήριο απορρίπτει ότι τα νησιά αυτά μπορεί να υποστηρίξουν οικονομική ζωή δίχως τη στήριξη από την Κίνα και, ως εκ τούτου, απορρίπτει και κάθε ενδεχόμενο αυτά να μπορεί να έχουν υφαλοκρηπίδα και θαλάσσιες ζώνες. Ακριβώς λόγω αυτής της παραδοχής, το Δικαστήριο παραχωρεί στις Φιλιππίνες το δικαίωμα να εκμεταλλεύεται οικονομικά (δικαιώματα αλιείας) τη θάλασσα στα δυτικά της έως και τα 200 ν.μ.
Εμπειροι παρατηρητές επισημαίνουν ότι αυτή η διατύπωση πρακτικά αναγνωρίζει ίση επιρροή ανάμεσα στην ηπειρωτική χώρα και τη νησιωτική χώρα. Ωστόσο, ο παραλληλισμός με το Αιγαίο δεν θα πρέπει να είναι απόλυτος, καθώς η Ελλάδα δεν είναι μόνο νησιωτική χώρα. Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο προκύπτει από την αντίδραση της Κίνας, η οποία δεν δέχεται την απόφαση, αφήνει ανοιχτή την πόρτα για διαπραγμάτευση. Αυτό, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, σημαίνει ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται ερήμην του ενός διαδίκου δεν είναι εφαρμόσιμες, ωστόσο δημιουργούν ένα περιβάλλον μείωσης της έντασης, όταν, βεβαίως, αυτή εξακολουθεί να υφίσταται.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΕΔΟΣ
Έντυπη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ