Η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο. Στην περίπτωση της επικείμενης επίσκεψης (στις 15 Νοεμβρίου) του Μπαράκ Ομπάμα στην Ελλάδα, μάλλον ταιριάζει περισσότερο η ρήση ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα. Μπορεί και ως τραγωδία…
Hταν Απρίλιος του 2009 όταν ο νεοεκλεγείς Ομπάμα – ανέλαβε καθήκοντα στις 20 Ιανουαρίου εκείνης της χρονιάς – επέλεγε την Τουρκία ως χώρα-σταθμό της πρώτης του επίσημης επίσκεψης στο εξωτερικό. Στην Κωνσταντινούπολη είχε συναντηθεί με τους θρησκευτικούς ηγέτες και είχε επισκεφθεί την Αγιά Σοφιά και το τζαμί Σουλταναχμέτ. Η επίσκεψη είχε σπάσει ένα μοτίβο που είχαν ακολουθήσει με ευλάβεια μέχρι τότε διαδοχικοί αμερικανοί πρόεδροι στο όνομα της δήθεν τήρησης ίσων αποστάσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Οποιος επισκεπτόταν την Τουρκία ήταν υποχρεωμένος να επισκεφθεί και την Ελλάδα.
Η εκδίκηση είναι ότι τώρα ο Ομπάμα έρχεται στην Ελλάδα, αλλά δεν θα επισκεφθεί την Τουρκία. Αλλωστε, έχει επισκεφθεί τους γείτονες παραπάνω από μία φορά. Η επίσκεψη ενός αμερικανού προέδρου σε μια χώρα που δεν είναι ο κορυφαίος προορισμός παγκοσμίου εμβέλειας ηγετών έχει αναμφίβολα τη σημασία της, παρόλο που ο Ομπάμα θα έρθει για… διακοπές στην Ευρώπη μια εβδομάδα μετά τις αμερικανικές εκλογές της 8ης Νοεμβρίου και ενώ του απομένουν μόλις δύο διεκπεραιωτικοί μήνες θητείας.
Φαίνεται ότι θα επισφραγίσει με τον πιο πιασάρικο για τον Αλέξη Τσίπρα τρόπο τη στενότατη συνεργασία που είχαν οι Αμερικανοί με την πρώτη φορά Αριστερά: Αλλοτε, τους μήνες της «ηρωικής» διαπραγμάτευσης και των φιλορωσικών τακτικισμών της κυβέρνησης, για να θυμίσουν όπου έπρεπε σε τίνος επιρροή βρίσκεται το ελληνικό οικόπεδο και άλλοτε για να συντάξουν τις προτάσεις της κυβέρνησης προς τους δανειστές, καθώς ήταν γνωστό ότι το επιτελείο του Τζακ Λιου βρισκόταν σε συχνή και άμεση επαφή με το οικονομικό επιτελείο και με τον κ. Τσίπρα.
Αποκορύφωμα της αμερικανικής παρέμβασης ήταν το καλοκαίρι του 2015, όταν ο αμερικανός πρόεδρος παρενέβη στην Ανγκελα Μέρκελ και χρησιμοποίησε τον Φρανσουά Ολάντ ως δούρειο ίππο στο τραυματικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μετά το δημοψήφισμα προκειμένου να παραμείνει η χώρα πάση θυσία στην Ευρωζώνη. Οπως και έγινε.
Εκτοτε οι Αμερικανοί επαναλαμβάνουν ότι η Ελλάδα χρειάζεται ελάφρυνση του χρέους εδώ και τώρα και μεταρρυθμίσεις αν θέλει να δει κάποια στιγμή το φως στο τέλος του τούνελ. Το ενδιαφέρον τους δεν είναι μόνο πολιτικό – αντίσταση στη σκληρή λιτότητα α λα Σόιμπλε που θεωρούν ότι αποσταθεροποιεί την παγκόσμια οικονομία. Είναι κυρίως γεωπολιτικό. Γι’ αυτό και ο Ομπάμα θα επαναλάβει ότι η Ελλάδα αποτελεί φάρο σταθερότητας σε μια ευαίσθητη περιοχή.
Οι αμερικανικές κεραίες ήταν πάντα πιο ευαίσθητες από τις ευρωπαϊκές – και σίγουρα από τις γερμανικές – στις γεωπολιτικές προεκτάσεις των γεγονότων. Και παρότι η Ελλάδα μοιάζει πλέον με failed state, οι Αμερικανοί δεν θα ήθελαν μια μαύρη τρύπα στη νοτιοανατολική Μεσόγειο την ώρα που συνεχίζεται ο πόλεμος στη Συρία και ο Ερντογάν παίζει με τη φωτιά και τον Πούτιν. Πολύ περισσότερο τώρα που βλέπουν πιθανότητες επιτυχίας στις συνομιλίες για το Κυπριακό, μια διπλωματική επιτυχία που ο Ομπάμα θα ήθελε να καταγραφεί στη δεύτερη θητεία του, η οποία δεν έχει να παρουσιάσει και κανέναν θρίαμβο.
Στους τομείς άμεσου αμερικανικού ενδιαφέροντος έχει προστεθεί και ο παράγοντας Προσφυγικό που ανησυχεί τους Αμερικανούς τόσο για τη γενικότερη αποσταθεροποίηση που μπορεί να προκαλέσει στην Ελλάδα, στην Τουρκία και στην Ευρώπη και για τους πιθανούς τζιχαντιστές που χρησιμοποιούν την Ελλάδα ως χώρα διέλευσης για τον σχεδιασμό τυφλών επιθέσεων σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Τι θα κομίσει, λοιπόν, η επίσκεψη Ομπάμα στην Αθήνα; Κατά πάσα πιθανότητα ωραία photo ops, ευχολόγια για την ελάφρυνση του χρέους, μήνυμα για την ανάγκη συνέχισης των μεταρρυθμίσεων. Και φυσικά τη δημόσια αναγνώριση και τα εύσημα για το πόσο ανθεκτικός, δυναμικός και φιλάνθρωπος είναι ο ελληνικός λαός και πώς το απέδειξε και με την προσφυγική κρίση. Θα υποσχεθεί, όπως έκανε ο Τζον Κέρι από αθηναϊκό έδαφος τον περασμένο Δεκέμβριο, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα βοηθήσουν την Ελλάδα. Αυτό που δεν θα πει δημοσίως είναι ότι δεν μπορείς να βοηθήσεις μια χώρα που δεν θέλει να σωθεί. Αλλά αυτό το έχει πει ήδη ο Σόιμπλε. «Κράτα για το τέλος το πιο μεγάλο ψέμα», δεν λέει το τραγούδι;
Αλέκος Παπαναστασίου
http://www.protagon.gr/epikairotita/44341260590-44341260590