Δεν ήταν χωρίς ανταλλάγματα απ' ότι φαίνεται η απόφαση της Αθήνας να μπλοκάρει τις κυρώσεις σε βάρος της ιρανικής τράπεζας Bank Saderat, κίνηση που έχει ήδη προκαλέσει τη μήνη του State Department.
Σύμφωνα με πληροφορία που προέρχεται από διπλωματικές πηγές και που το liberal.gr μεταφέρει με κάθε επιφύλαξη, πριν από περίπου ένα μήνα, οι Ιρανοί έταξαν στην ελληνική κυβέρνηση ότι θα ανοίξουν τραπεζικό υποκατάστημα στην Αθήνα, και θα μεταβιβάσουν άμεσα σε αυτό 5 δισ. δολάρια που έχουν στην Τουρκία.
Σε δεύτερη μάλιστα φάση, και εφόσον με την ελληνική βοήθεια αίρονταν οι κυρώσεις, οι Ιρανοί φέρονται να έχουν τάξει ότι θα μπορούσαν να μεταφέρουν στην Ελλάδα πολύ μεγαλύτερα ποσά, υποσχόμενοι ότι η χώρα θα μετατραπεί σε πύλη εισόδου περσικών κεφαλαίων.
Η προϋπόθεση ήταν μόνο μία. Να βάλει πλάτη η Αθήνα στις Βρυξέλλες, προκειμένου αυτές να «ξεπαγώσουν» ιρανικά περιουσιακά στοιχεία πολλών δισεκατομμυρίων σε ευρωπαϊκές ή μη τράπεζες. Δηλαδή να ασκήσει βέτο η Αθήνα, όπως και έγινε, στην επιμονή των Βρυξελλών να παραμείνουν στη «μαύρη λίστα» τράπεζες όπως η Bank Saderat που διαχειρίζεται το μεγαλύτερο πιστωτικό δίκτυο του Ιράν, αλλά κατηγορείται από τις ΗΠΑ ότι χρηματοδοτεί δίκτυα τρομοκρατίας, όπως η Χεζμπολάχ.
Όπως άλλωστε είχε γράψει πρώτο το liberal.gr, τη βοήθεια της ελληνικής κυβέρνησης να ξεπεράσει τις τραπεζικές δυσκολίες είχε θέσει για πρώτη φορά ο κεντρικός τραπεζίτης του Ιράν, Valiollah Seif (ΦΩΤ.), που επικεφαλής ιρανικής αντιπροσωπείας είχε επισκεφθεί στις 29-30 Σεπτεμβρίου την Αθήνα.«Βάσει μελλοντικών συνεργασιών οι τράπεζες»
Τότε ο ιρανός τραπεζίτης είχε συναντηθεί με αρκετούς κυβερνητικούς αξιωματούχους, μεταξύ των οποίων και ο Γιάννης Δραγασάκης. Στην ανακοίνωση που είχε εκδώσει η αντιπροεδρία της κυβέρνησης μετά το τέλος της συνάντησης ανέφερε μεταξύ άλλων ότι ο Seif, «έθεσε την έναρξη των ελληνοϊρανικών σχέσεων στον τραπεζικό τομέα ως βάση μελλοντικών οικονομικών συνεργασιών».
Τη βοήθεια της Αθήνας να «αποχαρακτηριστούν» από την Ευρωπαϊκή Ένωση μια σειρά από ιρανικές τράπεζες, είχε ζητήσει ο Seif και από άλλους Έλληνες αξιωματούχους με τους οποίους είχε τότε συναντηθεί.
Ένα περίπου μήνα μετά την επίσκεψη Seif στην Αθήνα, και κατ’ εντολή προφανώς της ηγεσίας του υπ. Εξωτερικών, η μόνιμη ελληνική αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες αψήφισε την πρόθεση των συμμάχων και έθεσε βέτο στην ανανέωση των κυρώσεων της Bank Saderat.
Το νομικό πάτημα υπήρχε
Ούτως ή άλλως το νομικό πάτημα υπήρχε, όπως είχαν εξηγήσει οι Ιρανοί στην ελληνική πλευρά. Τον περασμένο Απρίλιο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απεφάνθη ότι η προσφυγή της Bank Saderat κατά των κυρώσεων της Ε.Ε. είναι νόμιμη, με το σκεπτικό ότι οι Βρυξέλλες δεν διαθέτουν επαρκή στοιχεία πως η τράπεζα χρηματοδοτεί τρομοκρατικές δραστηριότητες. Σαν αποτέλεσμα, το δικαστήριο έδωσε περιθώριο στις Βρυξέλλες να διατηρήσουν για έξι μόνο μήνες το πάγωμα των περιουσιακών της στοιχείων. Η επιπλέον αυτή περίοδος έληξε στις 22 Οκτωβρίου, ωστόσο καθ΄όλη τη μεταβατική αυτή περίοδο, χώρες όπως η Μ. Βρετανία, έκαναν ό,τι μπορούσαν προκειμένου να προσκομίσουν στοιχεία, ώστε οι κυρώσεις να επεκταθούν και μετά τον Οκτώβριο.
Παρ’ ότι οι 27 από τις 28 κυβερνήσεις ήταν έτοιμες να επεκτείνουν την παραμονή της Bank Saderat στη «μαύρη λίστα», ο εκπρόσωπος της ελληνικής αντιπροσωπείας αντιτέθηκε στην κίνηση, επικαλούμενος την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Όπως άλλωστε αναφέρει έλληνας αξιωματούχος που επικαλείται η Wall Street Journal, η οποία και αποκάλυψε προχθες το θέμα, «υπάρχει απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ και πρέπει να γίνει σεβαστή».
Δώδεκα ημέρες πριν την άφιξη Obama
Ουδείς αμφισβητεί ότι η κυβέρνηση οφείλει να αναζητά επενδυτικά κεφάλαια από οπουδήποτε, και ειδικά από χώρες με δυναμική σαν το Ιράν, αρκεί ωστόσο με τις κινήσεις αυτές να μην διαταράσσει άλλες ισορροπίες.
Και δίχως να μπορεί κανείς να προδικάσει τις επιπτώσεις της συγκεκριμένης κίνησης, είναι προφανές ότι η ελληνική πρωτοβουλία έχει δυσαρεστήσει το State Department, όπως φαίνεται και από τη χθεσινή του ανακοίνωση.
«Η ιρανική τράπεζα Bank Saderat παρά τον αποχαρακτηρισμό της από την ΕΕ, παραμένει στην λίστα των ΗΠΑ ως ύποπτη για την χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και οι κυρώσεις», αναφέρει στη χθεσινή ανακοίνωση το αμερικανικό ΥΠΕΞ. Ούτως ή άλλως, η κίνηση ήταν υψηλού ρίσκου, πόσο μάλλον όταν σε μερικές ημέρες αφίκνειται στην Αθήνα ο Πρόεδρος Barack Obama, από τη στήριξη του οποίου η Αθήνα προσδοκά πολλά. Τη σύνδεση αυτή με το ταξίδι του αμερικανού προέδρου στην Αθήνα έκανε η ίδια η Wall Street Journal.
Ένα πάντως είναι σίγουρο. Εδώ και μήνες και ειδικά από την ημέρα που τα ΕΛΠΕ σύναψαν με τη κρατική εταιρεία της χώρας NIOC νέα συμφωνία αγοράς πετρελαίου, η Τεχεράνη «παίζει» πολύ με την ελληνική κυβέρνηση, που με τη σειρά της τείνει ευήκοα ώτα.
Προ ημερών για παράδειγμα η Τεχεράνη ανακοίνωσε ότι ενδιαφέρεται να περάσει ιρανικό φυσικό αέριο μέσω αγωγού από την Ελλάδα, ενώ εδώ και καιρό έχει εκφράσει επιθυμία ακόμη και να κτίσει διυλιστήριο στην Θράκη ή να ρίξει κεφάλαια για να αναβαθμίσει το υφιστάμενο των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη.
Τα ανταλλάγματα ακούγονται ελκυστικά, το ερώτημα ωστόσο είναι κατά πόσο τα έχει ζυγίσει η ελληνική κυβέρνηση στη γεωπολιτική ζυγαριά συγκριτικά με αυτά που θα μπορούσε να χάσει.