Προτάσσοντας, αφενός, την κοινή διαπίστωση των συνομιλητών του κ. Μητσοτάκη για «τη μεγάλη ζημιά που προκαλεί στη χώρα η άσκηση της εξουσίας από τη σημερινή κυβέρνηση» και, αφετέρου, «την εικόνα ενός ηγέτη ο οποίος μπορεί να συνομιλεί με όλες τις πολιτικές δυνάμεις», στο επιτελείο της οδού Πειραιώς κάνουν θετικό απολογισμό για την πρωτοβουλία του προέδρου της Ν.Δ. να συναντήσει έναν προς έναν τους επικεφαλής των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Παρόλο που δεν έτυχε ευρείας αποδοχής η θέση υπέρ της πρόωρης κάλπης, στην αξιωματική αντιπολίτευση καταγράφουν στα κέρδη της πρωτοβουλίας του αρχηγού τους τα εξής:
Πρώτον, την υιοθέτηση -έστω εμμέσως- του αιτήματος για εκλογές από την πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά.
Δεύτερον, τη σύμπτωση απόψεων υπέρ ενός εθνικού σχεδίου μεταρρυθμίσεων με τον επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρο Θεοδωράκη, αλλά και τον πρόεδρο της Ενωσης Κεντρώων Βασίλη Λεβέντη, που, όπως επισημαίνεται, «εφόσον είναι στην επόμενη Βουλή, θα κληθούν να επιμεριστούν κυβερνητικές ευθύνες».
Τρίτον, τα θερμά λόγια -«ο Κυριάκος μού απέδειξε ότι είναι Κυριάκος και όχι γιος του Μητσοτάκη»- τα οποία χρησιμοποίησε ο κ. Λεβέντης και θεωρήθηκαν «ένδειξη της θετικής εικόνας που εκπέμπει ο πρόεδρος της Ν.Δ. στις κατ’ ιδίαν επαφές του».
Τέταρτον, την «πολύ καλή ατμόσφαιρα», η οποία, παρά τις «σοβαρές ιδεολογικές διαφορές», που και από τις δύο πλευρές τονίστηκαν, επικράτησε στη συνάντηση με τον γενικό γραμματέα του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα.
«Συνεργασία για την ανασυγκρότηση της χώρας»
«Αυτό που τώρα θεωρήθηκε “είδηση”, δηλαδή το ότι βρέθηκαν οι πολιτικοί αρχηγοί και αντάλλαξαν απόψεις για όσα απασχολούν τη χώρα και τους πολίτες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης φιλοδοξεί να το κάνει “ρουτίνα” μετά τις επόμενες εκλογές», υποστηρίζουν πηγές από το περιβάλλον του. «Η Νέα Δημοκρατία θέλει έντιμες και ειλικρινείς σχέσεις με όλα τα κόμματα», λένε.
«Εμείς δεν είμαστε ΣΥΡΙΖΑ, που τη μία μέρα καθυβρίζει και την άλλη παρακαλεί τις άλλες πολιτικές δυνάμεις να στηρίξουν τις μεθοδεύσεις του», προσθέτουν, φωτογραφίζοντας τις κατά καιρούς επιθέσεις που εξαπολύονται από κυβερνητικούς αξιωματούχους αλλά και τον ίδιο τον πρωθυπουργό όχι μόνο κατά της Ν.Δ., αλλά και των κομμάτων της ελάσσονος αντιπολίτευσης τόσο για τη στάση τους στην έγκριση του τρίτου μνημονίου, το καλοκαίρι του 2015, όσο και μεταγενέστερα, στην απόπειρα να νομοθετηθεί με αυξημένη πλειοψηφία η απλή αναλογική, ώστε να ισχύει άμεσα και να εμποδιστεί ο σχηματισμός κυβέρνησης μετά τις επόμενες εκλογές.
«Με τα άλλα κόμματα ασφαλώς έχουμε διαφορές. Με άλλα μεγαλύτερες, όπως με το ΚΚΕ, με άλλα μικρότερες», επισημαίνουν. «Ομως επιδίωξή μας είναι να έχουμε με όλα έντιμες και αξιόπιστες σχέσεις», προσθέτουν, υπογραμμίζοντας ότι «το μήνυμα των συναντήσεων ήταν ότι μπορούμε να συνεννοηθούμε σε κάποια πράγματα για την πορεία της χώρας». Υπενθυμίζουν, άλλωστε, την πάγια θέση του κ. Μητσοτάκη ότι είτε έχει κοινοβουλευτική αυτοδυναμία, όπως εκτιμούν στο επιτελείο του, είτε δεν έχει, «θα ζητήσει τη συνεργασία όλων των δημοκρατικών δυνάμεων που θέλουν να συμβάλουν στην ανασυγκρότηση της πατρίδας μας».
«Ολων πλην ΣΥΡΙΖΑ», διευκρινίζουν, θέλοντας κατ’ αυτό τον τρόπο να δώσουν έμφαση στην προσπάθειά τους να εμπεδώσουν «την πολιτική απομόνωση του μεγαλύτερου κυβερνητικού κόμματος που γίνεται κάθε μέρα και εντονότερη, εξαιτίας και της διχαστικής στρατηγικής» που επιμένουν ότι ακολουθεί. Η θέση της Νέας Δημοκρατίας, αναφέρουν αξιωματούχοι της Πειραιώς, είναι σαφής: «Συγκλίσεις με όλους εκτός από αυτούς που βλάπτουν τη χώρα».
Βαρύς ο λογαριασμός των καθυστερήσεων
«Εμείς δεν είμαστε ΣΥΡΙΖΑ, που τη μία μέρα καθυβρίζει και την άλλη παρακαλεί τις άλλες πολιτικές δυνάμεις να στηρίξουν τις μεθοδεύσεις του», προσθέτουν, φωτογραφίζοντας τις κατά καιρούς επιθέσεις που εξαπολύονται από κυβερνητικούς αξιωματούχους αλλά και τον ίδιο τον πρωθυπουργό όχι μόνο κατά της Ν.Δ., αλλά και των κομμάτων της ελάσσονος αντιπολίτευσης τόσο για τη στάση τους στην έγκριση του τρίτου μνημονίου, το καλοκαίρι του 2015, όσο και μεταγενέστερα, στην απόπειρα να νομοθετηθεί με αυξημένη πλειοψηφία η απλή αναλογική, ώστε να ισχύει άμεσα και να εμποδιστεί ο σχηματισμός κυβέρνησης μετά τις επόμενες εκλογές.
«Με τα άλλα κόμματα ασφαλώς έχουμε διαφορές. Με άλλα μεγαλύτερες, όπως με το ΚΚΕ, με άλλα μικρότερες», επισημαίνουν. «Ομως επιδίωξή μας είναι να έχουμε με όλα έντιμες και αξιόπιστες σχέσεις», προσθέτουν, υπογραμμίζοντας ότι «το μήνυμα των συναντήσεων ήταν ότι μπορούμε να συνεννοηθούμε σε κάποια πράγματα για την πορεία της χώρας». Υπενθυμίζουν, άλλωστε, την πάγια θέση του κ. Μητσοτάκη ότι είτε έχει κοινοβουλευτική αυτοδυναμία, όπως εκτιμούν στο επιτελείο του, είτε δεν έχει, «θα ζητήσει τη συνεργασία όλων των δημοκρατικών δυνάμεων που θέλουν να συμβάλουν στην ανασυγκρότηση της πατρίδας μας».
«Ολων πλην ΣΥΡΙΖΑ», διευκρινίζουν, θέλοντας κατ’ αυτό τον τρόπο να δώσουν έμφαση στην προσπάθειά τους να εμπεδώσουν «την πολιτική απομόνωση του μεγαλύτερου κυβερνητικού κόμματος που γίνεται κάθε μέρα και εντονότερη, εξαιτίας και της διχαστικής στρατηγικής» που επιμένουν ότι ακολουθεί. Η θέση της Νέας Δημοκρατίας, αναφέρουν αξιωματούχοι της Πειραιώς, είναι σαφής: «Συγκλίσεις με όλους εκτός από αυτούς που βλάπτουν τη χώρα».
Βαρύς ο λογαριασμός των καθυστερήσεων
Στην αξιωματική αντιπολίτευση, άλλωστε, θεωρούν ότι οι εξελίξεις της περασμένης Παρασκευής με τις αποφάσεις που ελήφθησαν στο Eurogroup της Μάλτας οδηγούν σε εντονότερη κοινωνική απομόνωση την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ., ο ηγετικός πυρήνας της οποίας, όπως λένε, «προκειμένου να κερδίσει λίγο παραπάνω χρόνο στην εξουσία, αποδέχθηκε τελικά μέτρα όπως ο νέος σφαγιασμός των συντάξεων και η μείωση του αφορολόγητου, που τη φέρνουν αντιμέτωπη με τα κοινωνικά στρώματα που τη στήριξαν».
Η πεποίθηση που επικρατεί στην Πειραιώς είναι ότι η πολύμηνη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της συμφωνίας έχει προκαλέσει μεγάλη βλάβη στην οικονομία που, κατά την εκτίμησή τους, ήταν αχρείαστη, καθώς «ενώ είχαν από πολύ καιρό καταλήξει στα μέτρα, τα καθυστερούσαν διαπραγματευόμενοι με το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και προσπαθώντας να στείλουν τον βαρύ λογαριασμό στην επόμενη κυβέρνηση».
Γι’ αυτό και η Νέα Δημοκρατία όχι μόνο δεν θα ψηφίσει τα μέτρα, αλλά θα κλιμακώσει το επόμενο διάστημα την αντιπαράθεση ανεβάζοντας ακόμα περισσότερο τους αντιπολιτευτικούς τόνους. Οπως λένε «γαλάζιες» πηγές, η κριτική της Νέας Δημοκρατίας θα εστιάζει πρωτίστως στα ζητήματα οικονομίας, «όπου η κατάσταση πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο», αλλά και σε θεσμικά ζητήματα, καθώς υποστηρίζουν ότι, πέραν της ζημιάς στην οικονομία, «επιχειρείται και μια βαθιά θεσμική βλάβη στη χώρα».
Κατά τους υπολογισμούς που κάνουν στο οικονομικό επιτελείο της Πειραιώς, μόνο τους τελευταίους μήνες που εντάθηκε η αβεβαιότητα, εξαιτίας των κυβερνητικών παλινωδιών, το κόστος για την πραγματική οικονομία εκτιμάται ότι ξεπέρασε τα 12 δισ. ευρώ. Κατέγραψαν, συγκεκριμένα, τις εξής απώλειες:
■ 6,1 δισ. ευρώ που θα κατευθύνονταν στην αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου στον ιδιωτικό τομέα.
■ 500.000 ευρώ από την ύφεση του δ’ τριμήνου του 2016.
■ 1 δισ. ευρώ από την αύξηση των κόκκινων δανείων μόνο τον Ιανουάριο 2017.
■ 2,3 δισ. από τις εκροές καταθέσεων που πλήττουν κι άλλο το τραπεζικό σύστημα.
■ 500.000 ευρώ από την αύξηση των οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, καθώς η κυβέρνηση συνεχίζει την εσωτερική στάση πληρωμών, καθώς και
■ 2 δισ. από την αναθεώρηση του ρυθμού ανάπτυξης του 2017, αφού οι εκτιμήσεις κάνουν πλέον λόγο για 1,6%, αντί για 2,7%.
Το βαρύ αυτό κόστος, όπως εξηγούν, καταβάλλεται για δύο λόγους: πρώτον, «για να δοθεί δραματικός τόνος στην όλη “διαπραγμάτευση” και έτσι η κυβέρνηση να δικαιολογηθεί στους βουλευτές της». Και, δεύτερον, «επειδή αυτό που πλέον ενδιαφέρει την κυβέρνηση δεν είναι τα μέτρα, αλλά ο χρόνος εφαρμογής τους. Δεν την απασχολούν τα βάρη για τους πολίτες, αλλά το πώς αυτά δεν θα εφαρμοστούν πριν από τις εκλογές, καθώς σε μια τέτοια περίπτωση θα οδηγήσουν στην εκλογική εξαέρωση του ΣΥΡΙΖΑ».
Ανήκεστη δημοσκοπική βλάβη
Παρά ταύτα, στο επιτελείο της αξιωματικής αντιπολίτευσης εκτιμούν ότι «και μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης η καθοδική τροχιά της κυβέρνησης δεν πρόκειται να ανακοπεί». Αντιθέτως, υποστηρίζουν ότι το επόμενο διάστημα και ως αποτέλεσμα και των σκληρών μέτρων που θα ψηφιστούν «θα ενταθεί ο δημοσκοπικός κατήφορος του ΣΥΡΙΖΑ» και «θα στενέψουν τόσο ο χρονικός ορίζοντας της κυβέρνησης όσο και η δυνατότητα χειρισμών της κυβέρνησης». Οπως λένε χαρακτηριστικά, «όσοι ψεύτικοι πανηγυρισμοί και αν γίνουν, η βλάβη που θα υποστούν ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας από την ψήφιση των μέτρων θα είναι ανήκεστος».
Σε όλες, εξάλλου, τις μετρήσεις της κοινής γνώμης που έγιναν το τελευταίο διάστημα, καταγράφεται έντονα η πτωτική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα τη διαρκή διεύρυνση του προβαδίσματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Στην πλέον πρόσφατη έρευνα που είδε το φως (της εταιρείας Pulse για τον τηλεοπτικό σταθμό Action 24), η ψαλίδα της διαφοράς στην πρόθεση ψήφου άνοιξε στις 13,5 εκατοστιαίες μονάδες, καθώς η δύναμη της Ν.Δ. εκτιμάται ότι κινείται στην περιοχή του 32,5%, ενώ η απήχηση του ΣΥΡΙΖΑ υποχωρεί στο 19%.
Ενδεικτική της αρνητικής προαίρεσης των πολιτών για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. είναι και η απάντηση που δίνουν στο ερώτημα για το ποια κοινοβουλευτική πλειοψηφία επιθυμούν να ψηφίσει τα μέτρα για το κλείσιμο της αξιολόγησης.
Οι δύο στους τρεις επιθυμούν ουσιαστικά την αντικατάσταση της σημερινής κυβέρνησης, αφού το 33% των ερωτηθέντων προτιμά πλειοψηφία που θα προκύψει μετά από πρόωρες εκλογές, ενώ το 31% ευρύτερη πλειοψηφία από την παρούσα Βουλή. Και μόνο το 22% θέλει ψήφιση των μέτρων από τη σημερινή πλειοψηφία των 153 βουλευτών που διαθέτουν ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝ.ΕΛ. Αν και οι περισσότεροι συμμετέχοντες στην έρευνα (56%) πιστεύουν πως δεν θα άλλαζε η κατάσταση αν στην εξουσία βρισκόταν άλλο κυβερνητικό σχήμα, δεν περνάει απαρατήρητο, ωστόσο, ότι το 37% εκτιμά ότι με άλλη κυβέρνηση τα μέτρα θα ήταν ηπιότερα.
Ακόμη πιο απογοητευτικό για την κυβέρνηση είναι το εύρημα που προκύπτει από την αξιολόγηση που κάνουν οι πολίτες στα σχήματα που άσκησαν εξουσία κατά την επταετή μνημονιακή περίοδο.
Τις περισσότερες θετικές γνώμες συγκεντρώνουν η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου με 33% και αυτή του Λουκά Παπαδήμου με 24%.
Πολύ χαμηλότερα συναντά κανείς τις κυβερνήσεις Τσίπρα - Καμμένου, με το ποσοστό της θετικής αξιολόγησης να είναι στο 17%, και ακόμη πιο χαμηλά, με 8%, την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου.
Η πεποίθηση που επικρατεί στην Πειραιώς είναι ότι η πολύμηνη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της συμφωνίας έχει προκαλέσει μεγάλη βλάβη στην οικονομία που, κατά την εκτίμησή τους, ήταν αχρείαστη, καθώς «ενώ είχαν από πολύ καιρό καταλήξει στα μέτρα, τα καθυστερούσαν διαπραγματευόμενοι με το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και προσπαθώντας να στείλουν τον βαρύ λογαριασμό στην επόμενη κυβέρνηση».
Γι’ αυτό και η Νέα Δημοκρατία όχι μόνο δεν θα ψηφίσει τα μέτρα, αλλά θα κλιμακώσει το επόμενο διάστημα την αντιπαράθεση ανεβάζοντας ακόμα περισσότερο τους αντιπολιτευτικούς τόνους. Οπως λένε «γαλάζιες» πηγές, η κριτική της Νέας Δημοκρατίας θα εστιάζει πρωτίστως στα ζητήματα οικονομίας, «όπου η κατάσταση πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο», αλλά και σε θεσμικά ζητήματα, καθώς υποστηρίζουν ότι, πέραν της ζημιάς στην οικονομία, «επιχειρείται και μια βαθιά θεσμική βλάβη στη χώρα».
Κατά τους υπολογισμούς που κάνουν στο οικονομικό επιτελείο της Πειραιώς, μόνο τους τελευταίους μήνες που εντάθηκε η αβεβαιότητα, εξαιτίας των κυβερνητικών παλινωδιών, το κόστος για την πραγματική οικονομία εκτιμάται ότι ξεπέρασε τα 12 δισ. ευρώ. Κατέγραψαν, συγκεκριμένα, τις εξής απώλειες:
■ 6,1 δισ. ευρώ που θα κατευθύνονταν στην αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου στον ιδιωτικό τομέα.
■ 500.000 ευρώ από την ύφεση του δ’ τριμήνου του 2016.
■ 1 δισ. ευρώ από την αύξηση των κόκκινων δανείων μόνο τον Ιανουάριο 2017.
■ 2,3 δισ. από τις εκροές καταθέσεων που πλήττουν κι άλλο το τραπεζικό σύστημα.
■ 500.000 ευρώ από την αύξηση των οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, καθώς η κυβέρνηση συνεχίζει την εσωτερική στάση πληρωμών, καθώς και
■ 2 δισ. από την αναθεώρηση του ρυθμού ανάπτυξης του 2017, αφού οι εκτιμήσεις κάνουν πλέον λόγο για 1,6%, αντί για 2,7%.
Το βαρύ αυτό κόστος, όπως εξηγούν, καταβάλλεται για δύο λόγους: πρώτον, «για να δοθεί δραματικός τόνος στην όλη “διαπραγμάτευση” και έτσι η κυβέρνηση να δικαιολογηθεί στους βουλευτές της». Και, δεύτερον, «επειδή αυτό που πλέον ενδιαφέρει την κυβέρνηση δεν είναι τα μέτρα, αλλά ο χρόνος εφαρμογής τους. Δεν την απασχολούν τα βάρη για τους πολίτες, αλλά το πώς αυτά δεν θα εφαρμοστούν πριν από τις εκλογές, καθώς σε μια τέτοια περίπτωση θα οδηγήσουν στην εκλογική εξαέρωση του ΣΥΡΙΖΑ».
Ανήκεστη δημοσκοπική βλάβη
Παρά ταύτα, στο επιτελείο της αξιωματικής αντιπολίτευσης εκτιμούν ότι «και μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης η καθοδική τροχιά της κυβέρνησης δεν πρόκειται να ανακοπεί». Αντιθέτως, υποστηρίζουν ότι το επόμενο διάστημα και ως αποτέλεσμα και των σκληρών μέτρων που θα ψηφιστούν «θα ενταθεί ο δημοσκοπικός κατήφορος του ΣΥΡΙΖΑ» και «θα στενέψουν τόσο ο χρονικός ορίζοντας της κυβέρνησης όσο και η δυνατότητα χειρισμών της κυβέρνησης». Οπως λένε χαρακτηριστικά, «όσοι ψεύτικοι πανηγυρισμοί και αν γίνουν, η βλάβη που θα υποστούν ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας από την ψήφιση των μέτρων θα είναι ανήκεστος».
Σε όλες, εξάλλου, τις μετρήσεις της κοινής γνώμης που έγιναν το τελευταίο διάστημα, καταγράφεται έντονα η πτωτική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα τη διαρκή διεύρυνση του προβαδίσματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Στην πλέον πρόσφατη έρευνα που είδε το φως (της εταιρείας Pulse για τον τηλεοπτικό σταθμό Action 24), η ψαλίδα της διαφοράς στην πρόθεση ψήφου άνοιξε στις 13,5 εκατοστιαίες μονάδες, καθώς η δύναμη της Ν.Δ. εκτιμάται ότι κινείται στην περιοχή του 32,5%, ενώ η απήχηση του ΣΥΡΙΖΑ υποχωρεί στο 19%.
Ενδεικτική της αρνητικής προαίρεσης των πολιτών για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. είναι και η απάντηση που δίνουν στο ερώτημα για το ποια κοινοβουλευτική πλειοψηφία επιθυμούν να ψηφίσει τα μέτρα για το κλείσιμο της αξιολόγησης.
Οι δύο στους τρεις επιθυμούν ουσιαστικά την αντικατάσταση της σημερινής κυβέρνησης, αφού το 33% των ερωτηθέντων προτιμά πλειοψηφία που θα προκύψει μετά από πρόωρες εκλογές, ενώ το 31% ευρύτερη πλειοψηφία από την παρούσα Βουλή. Και μόνο το 22% θέλει ψήφιση των μέτρων από τη σημερινή πλειοψηφία των 153 βουλευτών που διαθέτουν ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝ.ΕΛ. Αν και οι περισσότεροι συμμετέχοντες στην έρευνα (56%) πιστεύουν πως δεν θα άλλαζε η κατάσταση αν στην εξουσία βρισκόταν άλλο κυβερνητικό σχήμα, δεν περνάει απαρατήρητο, ωστόσο, ότι το 37% εκτιμά ότι με άλλη κυβέρνηση τα μέτρα θα ήταν ηπιότερα.
Ακόμη πιο απογοητευτικό για την κυβέρνηση είναι το εύρημα που προκύπτει από την αξιολόγηση που κάνουν οι πολίτες στα σχήματα που άσκησαν εξουσία κατά την επταετή μνημονιακή περίοδο.
Τις περισσότερες θετικές γνώμες συγκεντρώνουν η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου με 33% και αυτή του Λουκά Παπαδήμου με 24%.
Πολύ χαμηλότερα συναντά κανείς τις κυβερνήσεις Τσίπρα - Καμμένου, με το ποσοστό της θετικής αξιολόγησης να είναι στο 17%, και ακόμη πιο χαμηλά, με 8%, την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου.
Γρηγόρης Τζιοβάρας\
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ