Γράφει ο Γιάννης Σπ. Παργινός
Το αποτέλεσμα των εκλογών στη Γερμανία δυσκόλεψε τα μέγιστα, αν δεν ακύρωσε πλήρως, το αφήγημα της κυβέρνησης περί εντός των προθεσμιών ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης, κανονικής κι άνευ κινδύνων εξόδου της χώρας στις αγορές χρήματος, απομείωσης –ή όποιας τέλος πάντων διευθέτησης– του ελληνικού χρέους κατά τα υπεσχημένα των εταίρων και δανειστών κι εν τέλει εξόδου από τα μνημόνια ταυτόχρονα με την εκπνοή του τρίτου «προγράμματος στήριξης», τον Αύγουστο του 2018.
Εν ολίγοις, η διαφαινόμενη συμμαχία –Χριστιανοδημοκρατών, Χριστιανοκοινωνιστών, Φιλελευθέρων, Πρασίνων– της νέας Καγκελαρίας στο Βερολίνο έφερε «τούμπα» όλον τον «οδικό χάρτη», που είχαν σχεδιάσει οι επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας βρίσκεται προ εκπλήξεως, όπως είχε βρεθεί και με τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ. Τώρα, όπως εύλογα εκμυστηρεύονται κορυφαίοι υπουργοί, λίγες μόνον ημέρες πριν από το επίσημο ταξίδι του στην πέραν του Ατλαντικού υπερδύναμη, εύχεται να μην είχε δημοσίως διατυπώσει τις αρνητικές απόψεις του για τον νυν πρόεδρο, τασσόμενος ευθέως υπέρ της εκλογής της Χίλαρι Κλίντον.
Τούτων όλων δοθέντων, η Αθήνα, ως ένα καλό δείγμα προσέγγισης της Ουάσινγκτον, προώθησε την ιδιωτικοποίηση της Εθνικής Ασφαλιστικής σε ελληνοαμερικανικό σχήμα επενδυτών, «κλέβοντάς την», κυριολεκτικά στο παρά πέντε, από κινέζικα χέρια. Τον φάκελο των θεμάτων που θα πέσουν στο τραπέζι των συζητήσεων Τραμπ – Τσίπρα επιμελείται ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, ο οποίος είναι και ο βασικός υπεύθυνος της κατάρτισης της ατζέντας των συνομιλιών που θα έχει ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον πλανητάρχη.
Το χρέος βασικό θέμα στην ατζέντα
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, στην ατζέντα των συναντήσεων θα βρεθούν οι εξελίξεις στην ελληνική οικονομία, με έμφαση στο ζήτημα της απομείωσης του ελληνικού χρέους και της στάσης του ΔΝΤ, θέματα αμυντικής συνεργασίας, όπως η βάση της Σούδας και εξοπλιστικά προγράμματα, αλλά και οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Ο Αλέξης Τσίπρας θα προτάξει την πάγια θέση ότι η Ελλάδα αποτελεί πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, στα Βαλκάνια και στην ευρύτερη περιοχή, και κατ’ επέκταση θα πρέπει να βοηθηθεί από συμμάχους, εταίρους και δανειστές στην πορεία της προς την οικονομική ανάπτυξη. Υπενθυμίζεται ότι παρόμοια θέση είχε λάβει και κατά την πρώτη ολιγόλεπτη συνάντησή του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, και είχε λάβει την απάντηση: «Σε παρακολουθώ. Ανακάμπτετε και αυτό είναι εκπληκτικό», επισημαίνοντας με έμφαση ότι «η Ελλάδα είναι μια υπέροχη χώρα με υπέροχους ανθρώπους».
Σε αυτό το κλίμα, οι επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου προετοιμάζουν το ταξίδι του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ. Στην ατζέντα περιλαμβάνεται κι ένα διήμερο 14-15 Οκτωβρίου στο Σικάγο, όπου αναμένεται να έχει επαφές με την Ομογένεια, με επενδυτές και αξιωματούχους, ενώ το «κυρίως μενού» θα πραγματοποιηθεί στην Ουάσινγκτον, όπου στις 17 του μήνα θα συναντηθεί με τον Τραμπ. Όπως υποστηρίζουν πληροφορίες που διαρρέουν, λόμπι της Ομογένειας και οικονομικά-επιχειρηματικά funds θα πιέσουν το ΔΝΤ για να εμείνει στην πάγια θέση του για την ανάγκη σημαντικής ελάφρυνσης του χρέους, ως αντίβαρο στη σκληρή γραμμή που ενδέχεται να υιοθετήσουν οι νέοι κυβερνητικοί σύμμαχοί της Μέρκελ.
Τσακαλώτος και Χουλιαράκης
Προς τούτο, η χρονική συγκυρία κρίνεται ως λίαν καθοριστική, καθώς στις 13-15 Οκτωβρίου συμπίπτει και η ετήσια Σύνοδος του ΔΝΤ στην Ουάσινγκτον, όπου θα βρεθούν ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο Γιώργος Χουλιαράκης. Οπότε, από το σήμα που θα δοθεί θα διαφανούν και το κλίμα και οι διαθέσεις έναντι της Ελλάδας. Στο Μέγαρο Μαξίμου κρίνουν πως η υπαναχώρηση του ΔΝΤ για το θέμα των τραπεζών είναι ένα καλό «σημάδι» και «προάγγελος» μιας πιο διαλλακτικής στάσης από την Ουάσινγκτον το επόμενο διάστημα, από την οποία φυσικά δεν θα απουσιάζει και η πάγια θέση περί σημαντικής ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Όπως επαναλαμβάνουν κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης, μόνιμη και διαρκής στόχευση παραμένει η απομείωση του δημόσιου χρέους. Προς τούτο, ο πρωθυπουργός το τελευταίο διάστημα έχει ανταλλάξει απόψεις και έχει ζητήσει τη στήριξη του Ιταλού πρωθυπουργού Πάολο Τζεντιλόνι και του πρωθυπουργού του Καναδά Τζάστιν Τριντό.
Επανακαθορισμός πολιτικής πλεύσης
Είναι πλέον σαφές πως η εκλογική εξέλιξη στο Βερολίνο, με την αλλαγή των πολιτικών ισορροπιών στην Καγκελαρία με την αποχώρηση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε από το υπουργείο Οικονομικών, οδήγησε και σε αλλαγή πολιτικής των Αθηνών. Η φημολογούμενη συμμετοχή των Γερμανών Φιλελευθέρων στη νέα κυβέρνηση συνασπισμού, κορυφαία στελέχη των οποίων είχαν ταχθεί προεκλογικά με δηλώσεις τους υπέρ μιας προσωρινής εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, ευθύνεται, για τα «απογοητευμένα πρόσωπα» που λέγεται ότι υπήρξαν στο Μέγαρο Μαξίμου μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων στη Γερμανία.
Ο Γενς Μπάστιαν, άριστος γνώστης της πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας στην Ελλάδα –ο οποίος ζει και εργάζεται τα τελευταία χρόνια ως ανεξάρτητος οικονομικός αναλυτής στην Αθήνα, στη διαδικτυακή έκδοση της «Wirtschaftswoche»– εκτιμά μεταξύ άλλων ότι «το θέμα της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους δεν θα βρίσκεται πλέον σε πρώτη φάση στο πολιτικό προσκήνιο», ενώ ταυτόχρονα ασκεί κριτική στον Αλέξη Τσίπρα, λέγοντας ότι «πόνταρε υπερβολικά μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο στο λάθος άλογο.
Θα ήταν καλύτερο για τον ίδιο να είχε τοποθετήσει στο προσκήνιο τη μεταρρυθμιστική του βούληση – για παράδειγμα, στα θέματα της φοροαποφυγής, της καταπολέμησης της ανεργίας των νέων και στο πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η διαρκής διαρροή κεφαλαίων». Στην ερώτηση για το αν ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν είναι όντως –όπως τον βλέπει ο Αλέξης Τσίπρας– «σύμμαχος στη διαμάχη με τη Γερμανία», ο Γενς Μπάστιαν απαντά με σαφήνεια: «Σε αυτό το σημείο θα ήμουν μάλλον προσεκτικός. Η σημαντικότερη σύμμαχος του Μακρόν στην ΕΕ είναι και θα παραμείνει η Μέρκελ».
Τούτων όλων δοθέντων, εύλογα δικαιολογούνται μια επαναπροσέγγιση κι ένας επαναπροσδιορισμός της ελληνικής πολιτικής στόχευσης για το μέγα θέμα, που ήταν και παραμένει το ελληνικό δημόσιο χρέος, και σε αυτήν τη νέα πολιτική πλεύση, η Ουάσινγκτον αναμένεται να παίξει πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο στις 7/10