Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς είχε ίσως τον πιο κρίσιμο γύρο διαβουλεύσεων με την πολιτική ηγεσία των Σκοπίων, τους εκπροσώπους της μείζονος αντιπολίτευσης αλλά και τα αλβανικά κόμματα της περιοχής, στο πλαίσιο αναζήτησης μιας κοινά αποδεκτής συμφωνίας που θα ξεμπλοκάρει μετά από χρόνια την υπόθεση του ονόματος που θα λάβει ως τελική μορφή το όμορο κράτος.Το βέβαιο είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της προκειμένου να κλείσει το ζήτημα, δεχόμενη πιέσεις επί τούτου τόσο από τους διεθνείς οργανισμούς όσο και από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία που αποτελούν άλλωστε και τα ισχυρότερα μέλη του ΝΑΤΟ, στο οποίο φιλοδοξεί να ενταχθεί η FYROM αρχές του καλοκαιριού.
Μόλις επέστρεψε στην Αθήνα ο κ. Κοτζιάς είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στο Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να του θέσει όλες τις πτυχές των εξελίξεων, καθώς έχει μια πλήρη εικόνα των σχολίων και των παρατηρήσεων των βορείων γειτόνων μας επί των αξόνων της πρότασης που τους έχουμε καταθέσει εδώ και αρκετές ημέρες αναφορικά με το όνομα, το εύρος της χρήσης που θα έχει αυτό, τις συντμήσεις και τα ακρωνύμιά του, τη γλώσσα που θα χρησιμοποιούν οι κάτοικοι της ΠΓΔΜ και την ταυτότητά τους.
Ακολούθως, θα πραγματοποιηθεί ακόμη μία επαφή του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών με τον Σκοπιανό ομόλογό του Νικολά Ντιμιτρόφ, την Παρασκευή 30 του μηνός στη Βιέννη, παρουσία μάλιστα του ειδικού απεσταλμένου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για το Μακεδονικό κ. Μάθιου Νίμιτς και εάν οι δύο πλευρές ομονοήσουν, τότε δεν αποκλείεται να έχουμε την τελική συζήτηση, σε επίπεδο κορυφής αυτήν τη φορά, μεταξύ του Αλέξη Τσίπρα και του ομολόγου του Ζόραν Ζάεφ – με τον οποίο σημειωτέον είναι συνομήλικοι, έχοντας και οι δύο γεννηθεί το 1974.
Τα σενάρια
Με τον προγραμματισμό που έχει γίνει από το Μέγαρο Μαξίμου, η τυχόν διεθνής συμφωνία που θα επέλθει, εάν ξεπεραστούν όλοι οι διόλου ευκαταφρόνητοι επιμέρους σκόπελοι, αναμένεται να εισαχθεί προς ψήφιση στην Ελληνική Βουλή περί τα τέλη Απριλίου με αρχές Μαΐου.
Για να εγκριθεί, θα πρέπει να λάβει τουλάχιστον 151 ψήφους. Και εδώ αρχίζουν τα σενάρια και οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις για το πρωθυπουργικό επιτελείο, αφού οι συγκυβερνώντες Ανεξάρτητοι Έλληνες, διά του προέδρου τους Πάνου Καμμένου, έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να δεχθούν καμία συμφωνία που θα περιλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία» για το γειτονικό κρατίδιο. Κατά συνέπεια, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να υπολογίζει μονάχα στους δικούς του 145 βουλευτές και σε όποιον άλλον δεχθεί να συναινέσει επί του κειμένου που θα γνωστοποιηθεί.
Ήδη συνεργάτες του πρωθυπουργού έχουν βολιδοσκοπήσει, όπως μαθαίνουμε, βουλευτές των άλλων κομμάτων προκειμένου να διερευνήσουν τις προθέσεις τους και δείχνουν να πιστεύουν ότι θα βρεθούν τελικά οι τουλάχιστον ακόμη έξι εκπρόσωποι του έθνους που απαιτούνται ώστε να διαθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ την ελάχιστη απαιτούμενη θεσμικά κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Το κυβερνητικό επιτελείο εκτιμά ότι από το κόμμα της Ένωσης Κεντρώων θα πουν κατ’ αρχάς το πολυπόθητο «ναι» ο Σερραίος Αναστάσιος Μεγαλομύστακας και ο 40χρονος Γεώργιος Κατσιαντώνης που έχει ταχθεί υπέρ της σύνθετης ονομασίας. Ο πρώτος μάλιστα (που είναι και ο νεότερος σε ηλικία στο σημερινό Κοινοβούλιο έχοντας γεννηθεί μόλις το 1988) έχει βολιδοσκοπηθεί και για το ενδεχόμενο προσχώρησής του κάποια στιγμή στον ΣΥΡΙΖΑ και η στάση του υπέρ της συμφωνίας ίσως να φέρει πιο κοντά την επίτευξη της μεταγραφής.
Από εκεί και πέρα, υπάρχει η ήδη εκπεφρασμένη άποψη του Σταύρου Θεοδωράκη ότι το Ποτάμι (των συνολικά 6 βουλευτών) τάσσεται υπέρ της σύνθετης ονομασίας που θα περιλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία» για κάθε χρήση, εφόσον το συνολικό πακέτο είναι επωφελές για τη χώρα και αντιμετωπίζει τα αλυτρωτικά ζητήματα που έχουν αναβιώσει τα τελευταία χρόνια βορείως των συνόρων μας. Σημειωτέων ότι ο… Ποταμίσιος βουλευτής Σπύρος Δανέλλης, τον οποίο επίσης θα ήθελε στις τάξεις του ο ΣΥΡΙΖΑ, έχει τονίσει δημοσίως με νόημα ότι «το μικροκομματικό όφελος και οι πολιτικές σκοπιμότητες δεν μπορεί να είναι υπεράνω του εθνικού συμφέροντος».
Θετικά διακείμενος υπέρ μιας συμφωνίας που θα έρθει στη Βουλή εμφανίζεται επίσης ο επικεφαλής της ΔΗΜΑΡ Θανάσης Θεοχαρόπουλος, ενώ και η επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Φώφη Γεννηματά κάνει λόγο για λύση με σύνθετη ονομασία για όλες τις χρήσεις, αρκεί να υπάρξουν εγγυήσεις έναντι του αλυτρωτισμού των επονομαζόμενων «Σλαβομακεδόνων». Κατά την ίδια, όσο παραμένουν το τέλμα και το αδιέξοδο, ενέχεται ο κίνδυνος να εξυπηρετούνται τελικά μόνο τα Σκόπια που έχουν αναγνωριστεί από περίπου 140 χώρες με το συνταγματικό όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Εννοείται πως τη στάση της κας Γεννηματά θα ακολουθήσουν και αρκετοί ακόμη από το κόμμα της, ενώ σκέφτονται σοβαρά να πουν το «ναι» και κάποιοι εκ των ανεξάρτητων βουλευτών που όσο πλησιάζουμε προς τις εκλογές, τόσο θα αναζητούν εντονότερα πολιτική στέγη προκειμένου να κατέλθουν εκ νέου υποψήφιοι. Άλλωστε το κυβερνητικό πολιτικό πρεσάρισμα αφορά και αυτούς, ενώ διερευνητικές κουβέντες για να αυξηθεί ποικιλοτρόπως η δύναμη του κυβερνώντος κόμματος γίνεται και σε επίπεδο Ευρωβουλής.
Στο πλαίσιο των ανοιγμάτων προς την Κεντροαριστερά, διέρρευσε η πληροφορία ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βολιδοσκοπεί εδώ και περίπου τρεις μήνες τον ευρωβουλευτή του Ποταμιού Μίλτο Κύρκο, γιο του ιστορικού ηγέτη της Ανανεωτικής Αριστεράς Λεωνίδα Κύρκου. Μάλιστα προς ενίσχυση αυτού του σεναρίου, προτάσσεται μεταξύ άλλων το γεγονός ότι ο κ. Κύρκος δεν παρέστη στο ιδρυτικό συνέδριο του Κινήματος Αλλαγής. Ο ίδιος ωστόσο έσπευσε να διαψεύσει το πολιτικό «φλερτ». «Δεν έχει εκδηλωθεί κάτι τέτοιο» ήταν τα λόγια του, προσθέτοντας πάντως ότι «δεν παύει να έχει το δικαίωμα της κριτικής» για τα πεπραγμένα του κόμματός του. Το μέλλον θα δείξει εάν αυτή η κριτική τον ωθήσει εκτός Ποταμιού…
Οι προτάσεις Κοτζιά
Τα ονόματα «Republika Gorna Makedonija» (ήτοι «Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας») και «Republika Nova Makedonija» («Δημοκρατία της Νέας Μακεδονίας») στη σλαβική γλώσσα φέρεται να προκρίνει ως επικρατέστερα για τους βόρειους γείτονές μας η ελληνική πλευρά, βάσει των προτάσεων που κομίζει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Παράλληλα, στις αποσκευές του υπάρχουν ακόμη δύο παραπλήσιες επιλογές: Το «Republika Severna Makedonija» («Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας») και το «Republika Vardarska Makedonija» («Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη»), ενώ το «Republika Makedonija – Skopje» («Δημοκρατία της Μακεδονίας – Σκόπια») για ευνόητους λόγους εννοείται ότι δεν θέλει καν να υπάρχει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Το όνομα θα παραμένει αμετάφραστο και ενιαίο, ενώ όσον αφορά το εύρος του θα είναι erga omnes, δηλαδή θα έχει την ίδια χρήση τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό.
Το δύσκολο κομμάτι των συζητήσεων αφορά τη γλώσσα και την ταυτότητα, διότι η όποια τροποποίησή τους θα πρέπει να γίνει μέσω αλλαγής του Συντάγματος, την οποία ο πρωθυπουργός Ζάεφ δεν μπορεί εύκολα να «περάσει», καθότι δεν διαθέτει την απαιτούμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Τέλος, η ελληνική κυβέρνηση θα επιδιώξει τη νομική διασφάλιση της συμφωνίας. Τουτέστιν, να υπάρχει ρητή αναφορά ότι θα υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, εάν μια μελλοντική κυβέρνηση των Σκοπίων επιχειρήσει εκ νέου να τροποποιήσει το Σύνταγμα όσον αφορά τη γλώσσα, την ταυτότητα και τις αλυτρωτικές διαθέσεις.
Γράφει ο ειδικός συνεργάτης
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο