Το στοίχημα της έκδοσης 10ετούς ομολόγου για να στηρίξει την… καθαρή έξοδο αναμένεται να παίξει η κυβέρνηση μέσα στο φθινόπωρο, έχοντας, όμως, ταυτόχρονα το βλέμμα στραμμένο στο ενδεχόμενο… προεκλογικών παρεκκλίσεων από τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί.Μέσα στις προσεχείς δύο εβδομάδες, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης καλείται να διαμορφώσει τον οδικό χάρτη εξόδου στις αγορές με την έκδοση 10ετούς ομολόγου για πρώτη φορά ύστερα από τέσσερα χρόνια. Το δέλεαρ για την κυβέρνηση είναι πολύ μεγάλο, καθώς θα επιχειρήσει να εξωραΐσει την εικόνα λήξης του προγράμματος, το οποίο περιλαμβάνει τις σκληρές δεσμεύσεις για μείωση των συντάξεων το 2019, ενώ το 2020 έπεται η μείωση του αφορολόγητου ορίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το επιτελείο Τσακαλώτου και ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους έχουν καταλήξει στην άποψη ότι το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου είναι το καταλληλότερο για να προχωρήσει το ελληνικό Δημόσιο σε μια έκδοση 10ετούς ομολόγου για την άντληση ποσού έως 5 δισ. ευρώ – ή ακόμη και σε έκδοση επταετούς. Το επιτόκιο του δεκαετούς έχει διαμορφωθεί κάτω από το 4%, ενώ το 7ετούς κάτω από την έκδοση του περασμένου Φεβρουαρίου. Αυτό σημαίνει ότι για λόγους εντυπώσεων θα ήθελε μια… πειρατική έξοδο, η οποία θα συνοδευόταν ακόμη και από την πλήρη κατάργηση των capital controls.
Οι αγορές αναμένουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης, έχοντας, όμως, στραμμένο το ενδιαφέρον και στον προεκλογικό κύκλο, ο οποίος ανοίγει μετά τις 20 Αυγούστου. Ακόμη κι αν οι εκλογές διεξαχθούν εντός του 2019, από τη μεθεπόμενη εβδομάδα ουσιαστικά η χώρα εισέρχεται σε προεκλογική περίοδο, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι οι αγορές θα έχουν αυξημένα αντανακλαστικά, τόσο για τις κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης όσο και για τις προσδοκίες πολιτικής αλλαγής. Αυτήν τη στιγμή οι αγορές τιμολογούν το τέλος του προγράμματος με την επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων έχοντας τη σιγουριά ότι η επόμενη κυβέρνηση θα είναι πιο αποτελεσματική στο σκέλος των επενδύσεων και της τόνωσης του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.
Συναγερμός για πιθανά προεκλογικά… πειράματα
Το ενδεχόμενο προεκλογικών… πειραμάτων από την κυβέρνηση, με αιχμή το ζήτημα της μείωσης των συντάξεων, εξακολουθεί να αποτελεί το μείζον ζήτημα για τις αγορές.
Αν και σε όλους τους τόνους οι εκπρόσωποι των δανειστών (ESM, Ε.Ε., ΔΝΤ και ΕΚΤ) θεωρούν…. αδιανόητη οποιαδήποτε αναβολή μείωσης των συντάξεων, εντούτοις οι αγορές περιμένουν τόσο την κυβέρνηση όσο και τους συνταξιούχους στη… γωνία για το θέμα της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς. Παρά το γεγονός ότι στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού έχει περιληφθεί η μείωση του κονδυλίου των συντάξεων κατά 3,356 δισ. ευρώ, τα ήξεις αφήξεις πολλών κυβερνητικών στελεχών έχουν βάλει στην… πρίζα τις αγορές. Αν και τα περιθώρια μη τήρησης των συμφωνηθέντων είναι σχεδόν μηδενικά, εντούτοις οι αγορές περιμένουν για να πειστούν το τελευταίο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου, όταν θα καταβληθούν οι νέες μειωμένες συντάξεις στο 60% των συνταξιούχων αλλά και οι περικοπές στους δικαιούχους του ΕΚΑΣ.
Στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης γνωρίζουν πολύ καλά ότι ενδεχόμενο… αντάρτικο στο ζήτημα της εφαρμογής του μέτρου της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς θα… σκοτώσει το αφήγημα της «καθαρής εξόδου». Γι’ αυτό ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στέλνει το μήνυμα στο Μέγαρο Μαξίμου ότι το θέμα της αναβολής μείωσης των συντάξεων δεν σηκώνει… αστεία.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν φωνές που θέλουν να αναδείξουν το πάγωμα του μέτρου σε κορυφαίο θέμα αντιπαράθεσης με τη Νέα Δημοκρατία. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους των δανειστών και τις αγορές, θεωρείται δεδομένη η μείωση των συντάξεων, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα χαθεί το momentum που θα διαμορφωθεί μετά την έξοδο από το μνημόνιο. Στην περίπτωση που προκύψει κάποιο… παρατράγουδο, τότε θεωρείται δεδομένο ότι το επιτόκιο του δεκαετούς ομολόγου θα απογειωθεί πάνω από το 4%.
«Επένδυση» σε… αίμα
Οι αγορές περιμένουν την ελληνική κυβέρνηση να… κατακρεουργήσει τους συνταξιούχους και ταυτόχρονα να ανακοινώσει μέχρι το τέλος του έτους το πρόγραμμα προσφυγής στις αγορές το 2019. Σημειώνεται ότι την επόμενη χρονιά λήγουν ομόλογα περίπου 11 δισ. ευρώ, ενώ το 2020 και το 2021 οι λήξεις περιορίζονται στα 5 δισ. ευρώ. Σε μια τέτοια περίπτωση, εκτιμάται ότι η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί παραπάνω από τρεις εκδόσεις ετησίως, ενώ, αν υπάρχει ανάγκη, τότε μπορεί να προχωρήσει στο άνοιγμα προηγουμένων. Σε κάθε περίπτωση, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι χρειάζεται ακόμη πολλή δουλειά, προκειμένου να παγιωθεί ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης για τους αγοραστές του ελληνικού χρέους αλλά και για να υπάρξει πλήρης πρόσβαση στις αγορές. Ήδη, οι αγορές δείχνουν εμπιστοσύνη στο 7ετές ομόλογο, το οποίο διαπραγματεύεται πάνω από την τιμή της έκδοσης του περασμένου Φεβρουαρίου.
Κοινή είναι η πεποίθηση ότι, αν οι ελληνικές Αρχές δεν τηρήσουν τις δεσμεύσεις έναντι των πιστωτών, τότε η… καθαρή έξοδος στις αγορές θα έχει υπονομευτεί. Μάλιστα, επισημαίνεται ότι ένας συνδυασμός εσωτερικών και εξωτερικών κινδύνων (διαμάχη Ε.Ε. – Ιταλίας) θα μπορούσε να πλήξει την πρόσβαση της Ελλάδα, ενώ η άνοδος των επιτοκίων θα δυσχεράνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί η επισήμανση -με νόημα- του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, ότι «οι αγορές θα παρακολουθούν τις κινήσεις της Ελλάδας όταν τελειώσει το πρόγραμμα διάσωσης».
του Λουκά Γεωργιάδη
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο