Με τις πρώτες 100 μέρες της κυβέρνησης να έχουν συμπληρωθεί, Μέγαρο Μαξίμου και υπουργεία έχουν μπει σε ρυθμούς και «τρέχουν» να προλάβουν δράσεις και νομοθετήματα, προκειμένου να κλείσουν όσες περισσότερες εκκρεμότητες γίνονται. Το «Π», άλλωστε, παρουσίασε την προηγούμενη εβδομάδα έναν οδικό χάρτη 11 μείζονων νομοθετημάτων που προβλέπονται έως το τέλος του έτους, με το νομοσχέδιο για τον Αντικαπνιστικό να ψηφίζεται με ευρεία πλειοψηφία πριν από μερικές μέρες στην Ολομέλεια.Με δεδομένα, όμως, τα πολλά ανοιχτά μέτωπα, τις αρμοδιότητες και τις εκκρεμότητες, η Προεδρία της κυβέρνησης αξιολογεί και την απόδοση των υπουργείων –και των υπουργών– με κριτήρια τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Για παράδειγμα, ένα ποσοτικό κριτήριο είναι ο όγκος των νομοθετικών παρεμβάσεων ή των υπουργικών αποφάσεων που επιλύουν σημαντικά, κατά τον κυβερνητικό προγραμματισμό, ζητήματα. Ποιοτικό κριτήριο είναι η αξιολόγηση αυτών καθ’ αυτών των πρωτοβουλιών, αλλά και η παρακολούθηση της εφαρμογής τους μετά τη θέση σε ισχύ. Κρίσιμο, επίσης, είναι να αποδειχθεί αν υπουργοί και υφυπουργοί ανταποκρίθηκαν στις προδιαγραφές που περιγράφονταν στους περίφημους «μπλε φακέλους» που δόθηκαν από τον Κυριάκο Μητσοτάκη σε κάθε υπουργό, στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο του Ιουλίου, και αποτύπωναν το εύρος και των όγκο των πρωτοβουλιών που υπουργοί και υφυπουργοί έπρεπε να αναλάβουν, με δεδομένες τις στρατηγικές προτεραιότητες της κυβέρνησης.
Ρεαλιστικά, το πρώτο διάστημα επί του οποίου θα γίνει η μεγάλη αξιολόγηση της επίδοσης του κυβερνητικού σχήματος είναι ο Δεκέμβριος, και αυτό για δύο λόγους. Αφενός, και με δεδομένη τη…νομοθετική ορμή της κυβέρνησης, ήδη από τις πρώτες εβδομάδες, η συμπλήρωση σχεδόν ενός εξαμήνου θεωρείται ένα ικανό διάστημα, έστω και τροχιοδεικτικό, προκειμένου να εξαχθούν κάποια πρώτα συμπεράσματα. Αφετέρου, ο κ. Μητσοτάκης, πάλι στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο του Ιουλίου, είχε τονίσει ότι κυβέρνηση και υπουργεία θα λειτουργούν στη βάση ετήσιων στρατηγικών σχεδίων που θα τίθενται σε εφαρμογή την 1/1 κάθε νέου έτους. Ο κ. Μητσοτάκης, πάντως, στη συνέντευξή του στον ΑΝΤ1, τόνισε ότι ήδη έχει γίνει μια πρώτη αξιολόγηση. «Ήδη έχουμε κάνει την πρώτη αξιολόγηση, κάνουμε την αξιολόγηση του τριμήνου. Κάθε τρίμηνο γίνεται μία αξιολόγηση», τόνισε ο πρωθυπουργός. Ειρήσθω εν παρόδω, κυβερνητικοί επιτελείς εκτιμούν ότι αυτό το μοντέλο σχεδιασμού και παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου έχει έρθει για να μείνει για αρκετά χρόνια, με δεδομένη την πολυπλοκότητα της διακυβέρνησης.
Ποιοι περνούν τη… βάση
Μπορεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης να είναι… λάτρης της ψηφιακής εποχής, αλλά παραμένει πιστός στο κλασικό μπλοκάκι, για λόγους…ασφαλείας, μιας και δύσκολα κάποιος μπορεί να διαβάσει τον γραφικό του χαρακτήρα. Πάντως οι πληροφορίες λένε ότι το πρώτο τρίμηνο περνάνε… χαλαρά μεταξύ άλλων οι: Χρυσοχοΐδης, Θεοδωρικάκος, Κικίλιας, Δένδιας, Πέτσας, Γεραπετρίτης, Λιβάνιος, Χατζηδάκης, Γεωργιάδης,Καραμανλής,Λιβάνιος, ενώ μέχρι τον Δεκέμβρη θα περιμένουν οι Θεοχάρης, Ζαββός, και κάποια δίδυμα που έχουν εκρηκτικές σχέσεις μεταξύ τους.
Το ηλεκτρονικό μπλοκάκι
Πώς όμως γίνεται αυτή η αξιολόγηση; Το εργαλείο είναι γνωστό και ήδη έχει αρχίσει να δουλεύει, αν και όχι στο 100% των δυνατοτήτων του. Είναι το ηλεκτρονικό σύστημα «ΜΑΖΙ»,που είχε παρουσιάσει στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο ο κ. Μητσοτάκης και το οποίο υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Συντονισμού, που με τη σειρά της υπάγεται στην Προεδρία της κυβέρνησης. Πρόσωπο-κλειδί για το τεχνικό του πράγματος είναι ο Παναγιώτης Αλεξόπουλος, ειδικός γραμματέας στην Προεδρία της κυβέρνησης, αρμόδιος για το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Παρακολούθησης και Αξιολόγησης του Κυβερνητικού Έργου. Ο κ. Αλεξόπουλος, με άλλα λόγια, είναι ο υπεύθυνος για την καλή λειτουργία του «ΜΑΖΙ» και για την ένταξη όλων των δεδομένων, από όλα τα υπουργεία, σε αυτό. Αυτό που δεν έχει ολοκληρωθεί, πάντως, είναι η τοποθέτηση των περίφημων «χειριστών», ενός σε κάθε υπουργείο, που θα ήταν και οι αρμόδιοι για τη διαχείριση του συστήματος. Σε κάθε περίπτωση και παρά τις δυσκολίες του πρώτου καιρού, τα υπουργεία έχουν καταφέρει να βρουν βηματισμό και να περνούν όλα τα δεδομένα στο πληροφοριακό σύστημα της Προεδρίας.
Από εκεί και πέρα, δύο πρόσωπα που έχουν ανάγλυφη εικόνα, ο καθένας για τον τομέα ευθύνης του, είναι ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Εσωτερικών Υποθέσεων Θανάσης Κοντογεώργης και η γενική γραμματέας Συντονισμού Οικονομικών και Αναπτυξιακών Πολιτικών Βίκυ Λοϊζου, οι οποίοι έχουν καθημερινή επαφή με τα υπουργεία που υπάγονται στον τομέα ευθύνης τους. Το εργαλείο αυτό, πάντως, τους βοηθά να έχουν και μια πιο συγκεντρωτική εικόνα, ώστε να μπορούν εν συνεχεία να ανατρέχουν και να αξιολογούν την κατάσταση πριν και μετά από την εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων. Από εκεί και πέρα, εκ των άμεσων συνεργατών του κ. Μητσοτάκη και συμμετεχόντων στον πρωινό καφέ, με καθημερινή εποπτεία του εργαλείου αξιολόγησης, είναι ο υφυπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος, ο οποίος, πλην ελαχίστων γραπτών παρεμβάσεών του σε εφημερίδες, εξακολουθεί να κρατά εξαιρετικά χαμηλό προφίλ. Ο κ. Σκέρτσος είναι επιφορτισμένος με το να είναι ο σύνδεσμος μεταξύ κυβέρνησης και υπουργείων, ενώ την ευρύτερη εποπτεία έχει ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, ο οποίος έχει την αρμοδιότητα του συντονισμού του κυβερνητικού έργου.
Παρεμβατικός πρωθυπουργός
Ο κ. Μητσοτάκης, πάντως, όπως ο ίδιος λέει, είναι ένας παρεμβατικός πρωθυπουργός. Έχει ο ίδιος πρόσβαση στο σύστημα «ΜΑΖΙ» και μάλιστα σε όλες τις πτυχές του, ενημερώνεται εφ’ όλης της ύλης, μιλά τακτικά με τους υπουργούς και σηκώνει σταθερά το τριψήφιο, καλώντας από υπουργούς μέχρι γενικούς και ειδικούς γραμματείς για να ενημερωθεί για μεγάλα ή μικρότερα ζητήματα που απασχολούν την κυβερνητική καθημερινότητα.
Δεν είναι μυστικό ότι στο Μέγαρο Μαξίμου επικρατεί ικανοποίηση για την ετοιμότητα του κυβερνητικού σχήματος, από την οικονομική πολιτική, αλλά και τις αναπτυξιακές πολιτικές, μέχρι τις ενέργειες για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, την ασφάλεια, αλλά και τη διαχείριση φυσικών καταστροφών. Για παράδειγμα, απαιτήθηκε αλλαγή πλεύσης στο προσφυγικό/μεταναστευτικό, κάτι που αποτυπώνεται στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για το άσυλο που κατατέθηκε στη Βουλή την Τετάρτη. Εδώ, πάντως, το Μαξίμου δεν χρεώνει ευθύνες σε πρόσωπα, αλλά σε εξωγενείς παράγοντες, όπως η ραγδαία αύξηση των ροών. Καλύτερος συντονισμός ενεργειών θα μπορούσε να έχει υπάρξει και σε άλλες περιστάσεις, όπως π.χ. στη διαχείριση της κρίσης με την ακτοπλοϊκή σύνδεση της Σαμοθράκης το καλοκαίρι.
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Μητσοτάκης κάνει και κάτι που το «ΜΑΖΙ» δεν μπορεί να κάνει: την πολιτική αξιολόγηση των ενεργειών τόσο των υπουργείων όσο και των υπουργών, με τον πρωθυπουργό να γνωρίζει και τις πρώτες «κόντρες» που αναπτύσσονται συν τω χρόνω. Ήδη, πάντως, τα ετήσια στρατηγικά σχέδια για το 2020 είναι σε φάση τελικής επεξεργασίας στην Προεδρία της κυβέρνησης.
του Γιώργου Ευγενίδη
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο