Άναψαν τα… αίματα κατά τη διάρκεια της νύχτας και της 16ωρης τηλεδιάσκεψης του Eurogroup. Ολλανδία και Ιταλία τράβηξαν τα πράγματα στα άκρα, ενώ ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρουνό λε Μερ ξέσπασε κατά συναδέλφου του. Κάποιοι, πάλι, αποκοιμήθηκαν…Ένταση, καυγάδες και ξεσπάσματα. Δεν θα μπορούσαν να λείψουν από μια τέτοια συνεδρίαση του Eurogroup, ακόμη κι αν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης δεν ήταν στην ίδια αίθουσα αλλά εφάρμοσαν το… social distancing που επιβάλει η επιδημία που προκαλεί ο κορονοϊός. Η απόσταση δεν ήταν το μόνο πρόβλημα βέβαια. Υπήρχαν άλλα δυο: η Ολλανδία και η Ιταλία.
Όταν νωρίς το πρωί της Τετάρτης ο πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο ανακοίνωνε από το twitter ότι το Eurogroup μετά από 16 ώρες και μια ολόκληρη νύχτα, διακόπτεται για αύριο, κανείς δεν… έπεσε από τα σύννεφα.
Οι υπουργοί Οικονομικών των κρατών μελών της ευρωζώνης δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν, όχι μόνο τα για 500 δισ. από τον ESM αλλά και για τα επιπλέον 300 δισ. που θα δοθούν.
Η τηλεδιάσκεψη που κράτησε όλη τη νύχτα ήταν πολύ δύσκολη και κάποιοι, παρά την ένταση, δεν άντεξαν. Υπήρξαν υπουργοί που αποκοιμήθηκαν (!) σύμφωνα με αξιωματούχους. Ανάμεσα σε αυτούς δεν ήταν σίγουρα ο Γάλλος υπουργός, Μπρουνό Λε Μερ, που κατά τη διάρκεια της νύχτας φέρεται να έβαλε τις φωνές σε συμμετέχοντα αξιωματούχο λέγοντάς του: «Ντροπή σας, ντροπή στην Ευρώπη. Σταματήστε αυτό τσίρκο τώρα».
Αν τελικά οι υπουργοί Οικονομικών συμφωνήσουν, η συνολική απάντηση από τις εθνικές κυβερνήσεις και την ΕΕ θα μπορούσε να αποτελέσει το μεγαλύτερο δημοσιονομικό πρόγραμμα στήριξης του κόσμου, ξεπερνώντας αυτό των ΗΠΑ, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters.
Αν και οι μακρόσυρτες διαπραγματεύσεις δεν είναι κάτι άγνωστο για την ΕΕ, η συζήτηση αναδεικνύει (ξανά) ρήγματα στην Ένωση και ασκεί περαιτέρω πιέσεις στην ενότητά της, η οποία έχει ήδη πληγεί από την κρίση της Ευρωζώνης και τη μεταναστευτική κρίση του 2015-16, η οποία εν μέρει συνέβαλε στο Brexit.
Ολλανδία και Ιταλία τίναξαν στον αέρα το Eurogroup
Διπλωματικές πηγές και αξιωματούχοι ανέφεραν ότι η κόντρα της Ιταλίας με την Ολλανδία, σχετικά με τους όρους που θα έπρεπε να συνοδεύουν τη χορήγηση πιστώσεων στις χώρες για την αντιμετώπιση της πανδημίας, μπλόκαρε την πρόοδο για τη συμφωνία σε ένα πακέτο μέτρων ύψους μισού τρισ. ευρώ.
Το Eurogroup ξεκίνησε χθες (07.04.2020) στις 17.30 (ώρα Ελλάδας), με τις συζητήσεις να κρατούν όλη τη νύχτα με διάφορα διαλείμματα προκειμένου να υπάρξουν διμερείς διαπραγματεύσεις, καθώς οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης προσπαθούσαν να συμφωνήσουν σε ένα πακέτο μέτρων για να βοηθήσουν τις χώρες, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Ήλπιζαν να συμφωνήσουν σε ένα πακέτο ύψους μισού τρισ. ευρώ για να περιορίσουν το οικονομικό πλήγμα, να χρηματοδοτήσουν την ανάκαμψη της οικονομίας από την πανδημία και να αφήσουν πίσω τις διαφορετικές απόψεις που έχουν βλάψει τις σχέσεις τους.
Ωστόσο, ήταν εμφανές ότι υπήρξαν διαμάχες ξανά. «Οι Ιταλοί θέλουν μία αναφορά στην αμοιβαιοποίηση του χρέους ως ενός πιθανού μέσου για την ανάκαμψη, το οποίο θα πρέπει να αναλυθεί περισσότερο στο μέλλον. Οι Ολλανδοί λένε “όχι”», δήλωσε διπλωματική πηγή.
Αξιωματούχος που συμμετείχε στις συζητήσεις δήλωσε σήμερα το πρωί, περίπου στις 07:00 (ώρα Ελλάδας), ότι η Χάγη ήταν η μόνη που αρνούνταν να υιοθετήσει ένα κείμενο συμφωνίας των υπουργών για την έγκριση του νέου πακέτου οικονομικών μέτρων από τους 27 ηγέτες της ΕΕ.
Περί χρέους
Η έκδοση κοινού χρέους αποτελεί μία γραμμή μάχης μεταξύ των χωρών του Νότου, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που έχουν οικονομικά προβλήματα και του δημοσιονομικά φειδωλού Βορρά, με αιχμή τη Γερμανία και την Ολλανδία, από την έναρξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κρίσης της Ευρωζώνης πριν από μία δεκαετία.
Για τη στήριξη των οικονομιών, που σηκώνουν το βάρος από τα περιοριστικά μέτρα κατά του κορονοϊού, η ΕΕ έχει ήδη αναστείλει τους περιορισμούς για την κρατική βοήθεια και επέτρεψε στα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες και το δημόσιο χρέος τους. Ωστόσο, η Ισπανία, η Ιταλία και η Γαλλία λένε ότι αυτό δεν αρκεί και έχουν προβάλει τη συζήτηση για μεγαλύτερη στήριξη ως μία υπαρξιακή δοκιμασία αλληλεγγύης που μπορεί να διασπάσει την ΕΕ.
Οι άλλες προτάσεις που συζητούνται περιλαμβάνουν τις πιστωτικές γραμμές από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ύψους 2% του ΑΕΠ μίας χώρας ή 240 δισ. ευρώ συνολικά. Οι όροι για την πρόσβαση σε αυτές τις πιστωτικές γραμμές παραμένουν ένα αγκάθι. Μία άλλη επιλογή είναι η χορήγηση επιπλέον εγγυήσεων ύψους 25 δισ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ώστε αυτή να μπορεί να δανείσει επιπλέον 200 δισ. ευρώ στις επιχειρήσεις.
Το τρίτο μέτρο είναι η στήριξη του σχεδίου της Κομισιόν για την άντληση 100 δισ. ευρώ από την αγορά έναντι εγγυήσεων 25 δισ. ευρώ από όλες τις κυβερνήσεις της Ένωσης για την επιδότηση μισθών, ώστε οι εταιρείες να μπορούν να μειώνουν τις ώρες απασχόλησης των εργαζομένων τους αντί να τους απολύει. Η δημιουργία ενός έκτακτου ταμείου στήριξης για ιατρικές προμήθειες και υγειονομική περίθαλψη είναι μία ακόμη πρόταση, όπως και η γαλλική πρόταση για τη δημιουργία ενός κοινού ταμείου αλληλεγγύης της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της μακροπρόθεσμης ανάκαμψης.
«Τα κορονο-ομόλογα θα προκαλέσουν περισσότερα προβλήματα»
Την άποψη πως το κορονο-ομόλογο θα προκαλέσει περισσότερα προβλήματα παρά λύσεις για την ανάκαμψη της οικονομίας μακροπρόθεσμα από τη στιγμή που θα ξεπεραστεί η κρίση του νέου κορονοϊού εξέφρασε ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Βόκπε Χούκστρα.
«Η Ολλανδία ήταν και παραμένει αντίθετη στην ιδέα των ευρωομολόγων, πιστεύουμε ότι αυτό θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα παρά λύσεις για την ΕΕ», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter ο Χούκστρα.
Ο Ολλανδός υπουργός επανέλαβε επίσης τη θέση της Χάγης σε ό,τι αφορά τη χρήση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). «Ο ESM είναι ένας πιστωτής ύστατης προσφυγής όταν οι χώρες αντιμετωπίζουν μεγάλες οικονομικές δυσκολίες. Κατά την άποψή μας, η χρήση αυτού του προϋπολογισμού πρέπει να συνοδεύεται από μια συγκεκριμένη μορφή προϋποθέσεων», πρόσθεσε.