08 Δεκεμβρίου 2022

Βασιλευομένη Δημοκρατία τέλος: Το Δημοψήφισμα του 1974 κλείνει την πόρτα της Ελλάδας στον Κωνσταντίνο


Ήταν μία μέρα σαν σήμερα 8 Δεκεμβρίου του 1974 όταν ο ελληνικός λαός αποφάσισε με δημοψήφισμα την κατάργηση της Βασιλευομένης Δημοκρατίας.

Με το Σύνταγμα της Ελλάδας, το 1975 θεσπίστηκε ως πολίτευμα της χώρας μας η Προεδρευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατίας.

Το Πολιτειακό λύθηκε οριστικά με δημοψήφισμα που προκηρύχθηκε για 45 ημέρες μετά τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών της 17ης Νοεμβρίου του 1974 και στις οποίες πέτυχε συντριπτική νίκη η Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Καραμανλή με το 54, 37% των ψήφων.

Στις 22 Νοεμβρίου, μία μέρα μετά την ορκωμοσία της πρώτης εκλεγμένης μεταπολιτευτικής κυβέρνησης, εκδόθηκε προεδρικό διάταγμα που όριζε τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος για το Πολιτειακό στις 8 Δεκεμβρίου.

Ο ελληνικός λαός καλούνταν να αποφασίσει για τον τρόπο ανάδειξης του αρχηγού του κράτους και την επιστροφή ή όχι του Κωνσταντίνου, που ζούσε εξόριστος, μετά το αποτυχημένο κίνημά του κατά του δικτάτορα Παπαδόπουλου (κρύπτεται από χωρίου εις χωρίον…), τον Δεκέμβριο του 1967, και την κατάργηση της μοναρχίας με το δημοψήφισμα της 29ης Ιουλίου 1973, που χαρακτηρίστηκε νόθο.

Στην Κρήτη και στη Μάνη...

Αμέσως άρχισε η προεκλογική εκστρατεία, στην οποία δεν αναμίχθηκαν οι πολιτικοί αρχηγοί. Από την πλευρά των οπαδών της αβασίλευτης δημοκρατίας πρωτοστάτησαν ο δημοσιογράφος Μάριος Πλωρίτης, οι πανεπιστημιακοί καθηγητές Φαίδων Βεγλερής και Γεώργιος Αλέξανδρος Μαγκάκης, καθώς και οι πολιτικοί Αλέκος Παναγούλης και Κώστας Σημίτης.
Η πλευρά των οπαδών της βασιλευομένης δημοκρατίας εκπροσωπήθηκε κυρίως από τον απόστρατο στρατηγό Σοφοκλή Τζανετή.
Ο Κωνσταντίνος, στον οποίον δεν επετράπη να έλθει στην Ελλάδα, υποστήριξε τις απόψεις του μέσω τηλεοπτικών ομιλιών. Το μόνο από τα πολιτικά κόμματα που τάχθηκε υπέρ του Κωνσταντίνου ήταν η Εθνική Δημοκρατική Ένωση του Πέτρου Γαρουφαλιά, που όμως είχε μείνει εκτός Βουλής.


Πρωτοσέλιδο η οριστική αποπομπή!

Υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας καταμετρήθηκαν 3.244.748 ψήφοι (ποσοστό 69,18%), ενώ 1.445.857 πολίτες (ποσοστό 30,82%), ψήφισαν το πολίτευμα της βασιλευομένης δημοκρατίας. Η αποχή κυμάνθηκε στο 25%. Η Κρήτη έδωσε τα μεγαλύτερα ποσοστά στην αβασίλευτη δημοκρατία, που ξεπέρασαν το 80% και στους τέσσερις νομούς της, ενώ το ψηφοδέλτιο της βασιλευομένης δημοκρατίας επικράτησε μόνο σε δύο νομούς: στη Λακωνία και στη Ροδόπη…