«Η συνάντηση με Ερντογάν ήταν ευκαιρία για επανεκκίνηση των σχέσεων με την Τουρκία μετά από 4 χρόνια», τόνισε ο πρωθυπουργός - «Αυτό που θέλουμε είναι ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας και αυτό δεν κτίζεται από τη μία ημέρα στην άλλη», πρόσθεσε
Τις θέσεις της Ελλάδας για τα ελληνοτουρκικά, μετά και τη συνάντηση που είχε στο Βίλνιους με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ανέλυσε στο κεντρικό δελτίο του ΣΚΑΪ και στη Σία Κοσιώνη και στον Παύλο Τσίμα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Η συνάντηση με τον κ. Ερντογάν ήταν μία ευκαιρία για μία επανεκκίνηση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μετά από 4 δύσκολα χρόνια, δήλωσε αρχικά ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε:
«Επιβεβαιώθηκε η άποψή μου ότι η Τουρκία είναι έτοιμη για μία στροφή στις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση γενικόιτερα».
Όποτε χρειάστηκε υπερασπιστήκαμε την κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, αλλά είναι καλύτερα να ζουμε σαν φίλοι. Θέλω να ελπίζω ότι αυτή η πολιτική θα έχει συνέχεια, συνέπεια και διάρκεια».
Ερωτηθείς αν ακούστηκε η λέξη «Χάγη» στη συζήτησή τους δεν μπήκε σε λεπτομέρειες και υπογράμμισε ότι έχει σημασία να υπάρχουν σχέσεις εμπιστοσύνης. «Οφείλουμε να δούμε το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο», σημείωσε.
Σε ερώτηση αν εμπιστεύεται τον Τούρκο Πρόεδρο είπε: «Σίγουρα έρχεται ο ίδιος από μεγάλη εκλογική νίκη και ίσως αυτό να τον απελευθερώνει από το να χρησιμοποιεί τα θέματα εξωτερικής πολιτικής για εσωτερική κατανάλωση. Εισέπραξα διαφορετική ατμόσφαιρα. Αυτό πρέπει να έχει συνέχεια και συνέπεια».
Για τη Χάγη τόνισε ότι η συζήτηση για προσφυγή είναι πρόωρη, προσθέτοντας ότι «αυτό που θέλουμε είναι ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας και αυτό δεν κτίζεται από τη μία ημέρα στην άλλη».
Και συνέχισε: «Ο μεγάλος στόχος είναι να λύσουμε τον πυρήνα της διαφοράς, η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε και άλλες διαφορές, όπως το μεταναστευτικό. Σκοπός είναι να λύσουμε τον πυρήνα των διαφορών, εφόσον συμφωνήσουμε να πάμε στη Χάγη.
Και αυτό δεν το πετύχουμε, η διαφύλαξη του καλού κλίματος, αυτό από μόνο του είναι κεκτημένο. Υπάρχει μία τολμηρή ατζέντα, που είμαι διατεθειμένος να διερευνήσω. Η διαφύλαξη του καλού κλίματος, ακόμη και αν δεν συμφωνήσουμε στον πυρήνα, είναι σημαντική.
Δεν είμαστε αφελείς. Οφείλουμε να δούμε το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο. Εισέπραξα μία διαφορετική ατμόσφαιρα, σε σχέση με τις άλλες συναντήσεις.
Είναι προς όφελος της Ελλάδας να επιλύσει τη βασική διαφορά που μας απασχολεί τόσα χρόνια; Εγώ λέω ναι. Θα τη λύσουμε με όρους που θα είναι συμβατοί με τα εθνικά μας συμφέροντα και προφανώς δεν θα είναι μία δική μου απόφαση, καθώς θα κληθούν και η Βουλή και τα κόμματα.
Σε κάθε περίπτωση, είμαστε πολύ μακριά από αυτό. Εγώ έχω υποχρέωση να διερευνήσω αν υπάρχει κάποιο παράθυρο».
Επιπρόσθετα, αναφερόμενος στο θέμα της Χάγης μετά από σχετική ερώτηση είπε: «Είναι προς όφελος της Ελλάδας να επιλύσει με δίκαιο τρόπο και με γνώμονα τα διεθνές δίκαιο να λύσει τη μεγάλη διαφορά με την Τουρκία; Η απάντηση είναι ναι. Οποιαδήποτε συμφωνία αυτού του τύπου μπορεί να συνεπάγεται κάποιες υποχωρήσεις από κάποιες θέσεις που μπορεί να αποτελούν την αφετηρία της διαπραγμάτευσης. Είμαστε μακριά από αυτό το σενάριο και θα είχαν ρόλο και η Βουλή και τα κόμματα. Πράγματι η Τουρκία ήταν πολύ επιθετική τα τελευταία χρόνια όπως το καλοκαίρι του 2020. Και κάποιοι μπορεί να αναρωτιούνται τώρα τι θα γίνουμε χωρίς βαρβάρους. Έχω υποχρέωση να διερευνήσω αν υπάρχει ένα παράθυρο. Μπορεί και να μην υπάρχει τελικά».
Σε ότι αφορά τους εξοπλισμούς της Τουρκίας είπε ότι η άποψη του Κογκρέσου ότι οποιαδήποτε πώληση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά άλλης χώρας μέλους του ΝΑΤΟ ισχύει. «Κύριο μέλημα των ΗΠΑ είναι να υπάρχει ηρεμία και ασφάλεια στην ανατολική μεσόγειο. Υπάρχουν και διμερείς συζητήσεις Ελλάδος - ΗΠΑ έχοντας υπογράψει μια πολύ ισχυρή αμυντική συμφωνία και πιστεύω ότι σύντομα θα έχουμε καλές ειδήσεις ως προς τη στήριξη που μας παρέχουν. Δεν αναφέρομαι μόνο στα f35 αλλά και στη δυνατότητα να προμηθευτούμε δωρεάν πλεονάζον υλικό», συνέχισε και υπενθύμισε πως ήταν η κατάσταση πριν από τέσσερα χρόνια στα εξοπλιστικά προγράμματα των δύο χωρών. «Η δική μας υποχρέωση ήταν πάντα η Ελλάδα να έχει ισχυρή αποτρεπτική δυνατότητα και αυτό το έχουμε καταφέρει να το πετύχουμε», τόνισε.
Για τη στάση της Ευρώπης υπενθύμισε ότι υπάρχουν αποφάσεις του Ευρωπαϊκού συμβουλίου με δύο δρόμους. «Ελπίζουμε αυτή η συζήτηση να έχει περιεχόμενο. Εκεί είμαστε στο τραπέζι, είναι και η Λευκωσία. Εκεί η υποχρέωση της Τουρκίας να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όχι με αφετηρία τη λύση των δύο κρατών, είναι κάτι που πρέπει να το θέσουμε στα υπόψη μας», συμπλήρωσε.
Σε ότι αφορά το θέμα της Ροδόπης είπε ότι το έθεσε στον Ταγίπ Ερντογάν και σημείωσε πως η ερμηνεία της Λοζάνης δεν επιδέχεται αμφισβήτησης. «Αυτό το ζήτημα αφορά την Ελλάδα. Οι μουσουλμάνοι συμπολίτες μας είναι δικοί μας Ευρωπαίοι πολίτες», ανέφερε.
Σημεία της συνέντευξης:
Για την συνάντηση με τον Ερντογάν: Υπήρξε όντως καλό κλίμα. Η Ελλάδα μόνο ωφελημένη μπορεί να βγει από μία τέτοια μεταστροφή της Τουρκίας. Δεν χρειάζεται να ζούμε μονίμως σε κλίμα έντασης, όποτε χρειάστηκε υπερασπιστήκαμε τα συμφέροντά μας.
Πώς θα διατηρηθεί το θετικό κλίμα: Ο μεγάλος στόχος είναι να λύσουμε τον πυρήνα των διαφορών μας η οποία είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Έχουμε κι άλλα προβλήματα όπως το μεταναστευτικό, αλλά θα πρέπει να τα διερευνήσουμε στο πλαίσιο της θετικής ατζέντας. Εφόσον το συμφωνήσουμε, να πάμε στη Χάγη, δεν μπορεί να γίνει από τη μία στιγμή στην άλλη. Αλλά ακόμη κι αν δεν το πετύχουμε, η διατήρηση του θετικού κλίματος είναι σημαντική.
Συζητήθηκε η Χάγη με τον Ερντογάν;: Επιτρέψτε μου να μην πω λεπτομέρειες. Η συζήτηση είναι πρόωρη. Θέλουμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και σχέσεις εμπιστοσύνης. Δεν είμαστε αφελείς, αλλά οφείλουμε και οι δύο μέσα στην αρχή μίας νέας κυβερνητικής θητείας να δούμε το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο.
Εμπιστεύεστε τον κ. Ερντογάν; Σίγουρα έρχεται από μία μεγάλη εκλογική νίκη. Αυτό τον απελευθερώνει ενδεχομένως να χρησιμοποιεί εθνικά θέματα για εσωτερική κατανάλωση. Εισέπραξα διαφορετική ατμόσφαιρα, μέχρι εκεί μπορώ να πω. Να χτίσουμε μία αμφίδρομη σχέση και να αντιδρά ο ένας στις θετικές κινήσεις του άλλου.
Τι είναι προς όφελος για την Ελλάδα σε σχέση με την Τουρκία: Μίλησα πολλές φορές για τον πατριωτισμό της ευθύνης. Είναι προς όφελος της Ελλάδας να λύσει τα θέματα με την Τουρκία. Πρέπει να πω πως οποιαδήποτε συμφωνία τέτοιου τύπου, φέρνει ενδεχομένως υποχωρήσεις στη διαπραγμάτευση. Η Τουρκία ήταν πολύ επιθετική τα τελευταία 4 χρόνια, ειδικά το καλοκαίρι του 2020, όταν φτάσαμε σε σημείο απόλυτης πολεμικής ετοιμότητας. Μπορεί ωστόσο να μην μπορέσουμε να φτάσουμε σε σημείο διαπραγμάτευσης.
Για τα F-16 στην Τουρκία: Στο Κογκρέσο είπα οι πωλήσεις εξοπλισμών να λάβουν υπόψιν τη σταθερότητα στη Μεσόγειο. Αυτό έγινε πάγια θέση των ΗΠΑ και του κογκρέσου. Το τι θα γίνει τελικά δεν το γνωρίζω, αλλά αυτή τη στιγμή, το κύριο μέλημα είναι να υπάρχει ασφάλεια και σταθερότητα, ειδικά σε έναν σύμμαχο που έχει αποδείξει πως συνεργάζεται. Εμείς κάνουμε τις δικές μας κινήσεις, όπως την πενταετή συμφωνία με τις ΗΠΑ. Πρέπει να δούμε πού ήμασταν και πού είμαστε. Συζητάμε για τα F-35, προμηθευόμαστε τα Rafale, τα F-35 θα τα παραλάβουμε το 2028 και τρέχει το πρόγραμμα για τις Belh@rra. Η υποχρέωσή μας ήταν η Ελλάδα απέναντι στην Τουρκία να έχει μία πολλή ισχυρή αποτρεπτική ισχύ.
Για την επαναπροσέγγιση ΕΕ και Τουρκίας: Εμείς ευχόμαστε αυτή η συζήτηση να έχει περιεχόμενο, όμως εκεί είμαστε στο τραπέζι και σε έναν βαθμό επηρεάζουμε και εκεί είναι και η Κύπρος. Η Τουρκία να επιστρέψει, όχι στη λύση των δύο κρατών, γιατί αυτή δεν συζητείται.
Για το αποτέλεσμα των εκλογών: Πρωτοφανές το πρώτο κόμμα να απέχει τόσο από το δεύτερο κόμμα. Είναι επιτυχία της νέας Νέας Δημοκρατίας για τα στελέχη που ενσωμάτωσε και τη στήριξαν. Η Ελλάδα είναι έτοιμη για ένα άλμα εκσυγχρονισμού. Το τρίτο κόμμα δεν φαίνεται πώς θέλει να πορευτεί, μόνο να είναι απέναντι στην κυβέρνηση και θα τεθεί θέμα για την προώθηση μεταρρυθμίσεων. Τι θα κάνει το ΠΑΣΟΚ με το θέμα της ψήφου των αποδήμων.
Για πανεπιστημιακή και έφιππη Αστυνομία: Για την έφιππη, ίσως πρέπει να ζητήσω καμήλές για τους φίλους μου στη Σ. Αραβία, ενδιαφέρουσα ιδέα, αλλά δεν χρειαζόμαστε. Η ιδέα υπήρχε καιρό στον προγραμματισμό του Υπουργείου, έκρινα πως στην παρούσα φάση δεν το χρειαζόμαστε. Για την πανεπιστημιακή αστυνομία, ο Υπουργός δεν είπε κάτι τέτοιο, άκουσα με προσοχή όσα είπε, δεν καταργείται. Το πρόβλημα είναι ότι υπήρχε βία και ανομία, και η κατάσταση είναι καλύτερη πλέον. Πώς το αντιμετωπίσαμε αυτό; Βάζοντας την Αστυνομία μέσα στα Πανεπιστήμια, αδειάζοντας πολλές καταλήψεις, με αποτέλεσμα η κατάσταση να είναι καλύτερα. Μιλήσαμε με τους πρυτάνεις και είπαμε να δούμε το πλαίσιο πρόσβασης, όπως τουρνικέ κλπ και εκεί ήρθε επικουρικά η πανεπιστημιακή αστυνομία. Δεν μπορεί σε καμμία περίπτωση να χρειάζεται η παρέμβαση της κανονικής οπλισμένης αστυνομίας. Τα άτομα αυτά ήδη υπηρετούν σε αστυνομικά τμήματα, το σε ποια έκταση και πότε θα κάνουν περιπολίες στα ΑΕΙ, αυτό θα το δούμε ανάλογα και με τις ανάγκες. Η Πανεπιστημιακή Αστυνομία έχει περιορισμούς στο τι μπορεί να κάνει. Να δώσω ένα παράδειγμα: Είσαι αργά στο ΑΕΙ, θέλεις να φύγεις και φοβάσαι, σε συνοδεύει μέχρι όπου χρειάζεται. Να φτάσουμε στο σημείο, να ευχηθούμε, να μην χρειάζεται ποτέ να παρεμβαίνει. Έχω εμπιστοσύνη στους Υπουργούς μου, ο κ. Μηταράκης έκανε εξαιρετική δουλειά στο Μετανάστευσης, και είμαι σίγουρος πως θα κάνει και στο προστασίας του Πολίτη, τα άλογα θα μείνουν στον στάβλο...
Για τα νοσοκομεία: Θα αλλάξει ο τρόπος επιλογής των διοικητών στα νοσοκομεία. Δεν μπορεί να διορίζεις κάποιον ακατάλληλο σε μία θέση, περισσότερα προβλήματα θα δημιουργηθούν.
Για την διαδικασία διαδοχής Τσίπρα στον ΣΥΡΙΖΑ: Θεωρώ ότι η παραίτηση του κ. Τσίπρα ήταν αναμενόμενη και από αυτή την πλευρά προσφέρει στο κόμμα του μία ευκαιρία για ανασυγκρότηση. Θα φανεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να σταθεί χωρίς μία ισχυρή προσωπικότητα όπως αυτή του κ. Τσίπρα. Οι προτιμήσεις μου δεν αφορούν τα πρόσωπα αλλά τον πολιτικό λόγο.
Προτίμηση σε κόμμα για την αξιωματική αντιπολίτευση: Μόλις είχαμε εκλογές, θα έχουμε ευρωεκλογές αλλά εθνικές σε τέσσερα χρόνια. Ξεκάθαρα το ΠΑΣΟΚ έθεσε έναν στόχο που δεν επετεύχθη. Ο ΣΥΡΙΖΑ έπεσε κι άλλο, το ΠΑΣΟΚ δεν ανέβηκε. Ο κίνδυνος είναι από την αντιπολίτευση να μην υπάρχουν συναινέσεις για μεταρρυθμίσεις. Δεν μπορώ να καταλάβω για παράδειγμα γιατί να μην ψηφίσει την ψήφο των αποδήμων. Το μέλημά μου είναι να τρέξουμε όσα έχουμε πει. Εγώ βλέπω μεγάλη δυναμική ως προς την ταχύτητα που βάζουμε στο τραπέζι και να κάνουμε τις μεγάλες δομικές αλλαγές, είμαι ο τελευταίος που πρέπει να πει τι θα γίνει στην αντιπολίτευση. Εγώ εκλέχθηκα σε μία διαδικασία ανοιχτής βάσης κόντρα στα προγνωστικά.
Για τον Ηλία Κασιδιάρη: Θα εξετάσουμε τις επιλογές που μας δίνει το Σύνταγμα.
Για το όριο εισόδου στο 5%: Δεν είναι κάτι που το βλέπω να συμβαίνει. Η ίδια η πολιτική ζωή θα κρίνει κόμματα και κομματίδια. Δεν θεωρώ πως είναι αυτή η απάντηση.