«Παράθυρο» για νέα μέτρα στήριξης στο τέλος του έτους ανοίγει μια πιθανή υπέρβαση στο στόχο του φετινού πρωτογενούς πλεονάσματος το οποίο σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 1,1% του ΑΕΠ υπερβαίνοντας τον αρχικό στόχο 0,7% του ΑΕΠ. Σε περίπτωση που το 2023 κλείσει με μεγαλύτερο «περίσσευμα», δηλαδή το πρωτογενές πλεόνασμα παρουσιάσει μια υπέρβαση της τάξεως του 0,1%-0,2% του ΑΕΠ, και διαμορφωθεί στο 1,2% – 1,3% του ΑΕΠ τότε το γεγονός αυτό μεταφράζεται σε δημοσιονομικό χώρο της τάξεως των 200-400 εκατ. ευρώ και αφήνει περιθώριο για νέες παρεμβάσεις στο τέλος του έτους.
Μάλιστα όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης (στον Alpha) «… θα ξύσω τον πάτο του βαρελιού αυτοί οι συμπολίτες μας που όντας δεν έχουν απόθεμα και άλλη δυνατότητα στήριξης να κάνω ότι περνάει από το χέρι μου βλέποντας και τον προϋπολογισμό έως τέλους έτους για να τους βοηθήσω».
Ετσι, στην περίπτωση που τα πράγματα εξελιχθούν καλύτερα στο μέτωπο των εσόδων και ο προϋπολογισμός κλείσει με μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα τότε θα βρεθούν στο τραπέζι σχέδια για περαιτέρω ενίσχυση των νοικοκυριών, τα οποία περιλαμβάνουν επέκταση του market pass για το σύνολο των καταναλωτών έως το τέλος του έτους (η επέκταση το τελευταίο δίμηνο αφορά μόνο τους πληγέντες σε Θεσσαλία και Έβρο) ή μια νέα επιταγή ακρίβειας στους ευάλωτους.
Επέκταση του market pass για δύο ακόμα μήνες έως το τέλος του έτους θα σήμαινε δημοσιονομικό κόστος κοντά στα 170 εκατ. ευρώ ενώ η επιταγή ακρίβειας των 250 ευρώ πέρυσι τα Χριστούγεννα είχε στοιχίσει 232 εκατ. ευρώ.
Προς το παρόν γίνονται μόνο υποθέσεις χωρίς να έχει πιστοποιηθεί η υπέρβαση στο στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα. Σύμφωνα με αρμόδια πηγή του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν προς το τέλος Νοεμβρίου, πιθανόν με την κατάθεση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού στη Βουλή (21 Νοεμβρίου). Τότε άλλωστε θα ξεκαθαρίσει το τοπίο και αναφορικά με την παράταση ή μη των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε εστίαση (καφές, αναψυκτικά), μεταφορές, τουριστικό πακέτο, αθλητισμό και πολιτισμό.
Για την παράταση ή μη των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ το 2024 θα μετρήσει τόσο η πληθωριστική επίδραση της μη παράτασης όσο και το δημοσιονομικό κόστος της παράτασης. Το πιο βαρύ δημοσιονομικά μέτρο των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ αφορά τις μεταφορές με 320 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση ενώ οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε καφέ και αναψυκτικά κοστίζουν επιπλέον 150 εκατ. ευρώ. Μικρό, της τάξεως των 25 εκατ. ευρώ, είναι το κόστος για αθλητισμό και πολιτισμό.
Οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ αφορούν το τουριστικό πακέτο, τις μεταφορές (εισιτήρια των δρομολογίων με τρένο, μετρό και τραμ, αστικά και υπεραστικά λεωφορεία, αεροπορικά εισιτήρια, εισιτήρια των επιβατικών πλοίων), την εστίαση (καφές, ροφήματα, μη αλκοολούχα ποτά σε επιχειρήσεις εστίασης) , τον αθλητισμό και πολιτισμό ( δίδακτρα σε γυμναστήρια, σχολές χορού, εισιτήρια σε σινεμά και θέατρα).