Γιώργος Φιντικάκης
Μέχρι τώρα ξέραμε τους κατ’ επάγγελμα «προστάτες του φυσικού περιβάλλοντος», αυτούς που έχουν χτίσει καριέρες διατρανώνοντας το πάθος τους για «ελληνικά βουνά χωρίς αιολικά». Οι φυλές όμως όσων πολεμούν τις ΑΠΕ αυξάνονται, μαζί τους και τα fake news που επιχειρούν να δαιμονοποιήσουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ο λαϊκισμός της ανεμογεννήτριας βάζει στόχο πλέον τα θαλάσσια αιολικά: Ο τουρισμός κινδυνεύει. Οι θάλασσές μας θα γεμίσουν με ανεμογεννήτριες. Οι αποφάσεις θα ληφθούν ερήμην των τοπικών κοινωνιών. Γιγάντιες ανεμογεννήτριες θα καταστρέψουν τη θαλάσσια πανίδα. Κινδυνεύει η ασφάλεια της ακτοπλοΐας.
Είναι μερικά μόνο από τα τσιτάτα όσων εναντιώνονται με το «καλημέρα» στα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Τι κι αν τα έργα αυτά δεν θα είναι τσιμεντωμένα στον βυθό, παρά πλωτά (floating), γεγονός που επιτρέπει την απομάκρυνση από την ακτογραμμή (έως και 6 ναυτικά μίλια) και άρα μειώνεται έτσι η οπτική όχληση, τι και αν θα είναι συγκεντρωμένα σε θαλάσσια πάρκα, ώστε να αποφευχθεί η διασπορά που υπήρξε με τα χερσαία την προηγούμενη δεκαετία, κάποιοι κηρύσσουν ήδη τον νέο ανένδοτο για «ελληνικές θάλασσες χωρίς αιολικά».
Την αρχή έκανε η Κέρκυρα, καθώς ανάμεσα στις δέκα περιοχές για ανάπτυξη θαλάσσιων πάρκων έως το 2030-2032, περιλαμβάνονται και τα Διαπόντια Νησιά στο Ιόνιο (Ερεικούσα, Οθωνοί, Μαθράκι).
Στο ομόφωνο ψήφισμα του δημοτικού συμβουλίου Κεντρικής Κέρκυρας και Διαπόντιων Νήσων, το οποίο έσπευσαν άμεσα να στηρίξουν με δηλώσεις τους και οι τρεις βουλευτές του νησιού (Σ. Γκίκας από ΝΔ, Δ. Μπιάγκης από ΠΑΣΟΚ, Αλ. Αυλωνίτης από ΣΥΡΙΖΑ), διαβάζουμε ότι απειλούνται η ορνιθοπανίδα και η βιοποικιλότητα της περιοχής (ζιφιοί, ρινοδέλφινα, μεσογειακές φώκιες), ότι μια τέτοια εξέλιξη θα είναι καταστροφική για τον τουρισμό, ειδικά τον καταδυτικό, και για τη θαλάσσια αλιεία, αφού 150 επαγγελματίες ψαράδες θα χάσουν τη δουλειά τους, καθώς και ότι δεν ελήφθησαν υπόψη οι συγκοινωνιακές γραμμές ναυσιπλοΐας της περιοχής.
Το παράδειγμα της Κέρκυρας παρατίθεται απλώς ως ενδεικτικό των αντιδράσεων, το πιθανότερο είναι η περιοχή δεν θα προτιμηθεί από τους επενδυτές, αφού το αιολικό της δυναμικό δεν είναι ισχυρό. Δείχνει ωστόσο το μοτίβο, τον εγγενή λαϊκισμό και τις ιδεοληψίες των παθιασμένων πολέμιων των ΑΠΕ που επιχειρούν να δημιουργήσουν κλίμα στην τοπική κοινωνία και να προκαταλάβουν καταστάσεις, χωρίς καν να έχει γίνει Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, όπως αυτές που θα προηγηθούν σε κάθε περιοχή που τελικά θα προκριθεί.
Ίδιο κλίμα καλλιεργείται και στο Νομό Λασιθίου, «πατώντας» πάνω στην επιλογή της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) οι τρεις από τις δέκα υποψήφιες περιοχές που έχει συνολικά συμπεριλάβει για να αναπτυχθούν θαλάσσια πάρκα, να αφορούν την Αν.Κρήτη.
Αν και έχει εξηγηθεί στην τοπική κοινωνία ότι από τις τρεις περιοχές, τελικά θα επιλέγει μόνο μία, εντούτοις το δημοτικό συμβούλιο του Αγ. Νικολάου ψήφισε ομόφωνα ενάντια στη χωροθέτηση θαλάσσιου αιολικού πάρκου στο ΒΔ τμήμα του κόλπου Μεραμπέλλου, πίσω από τη Σπιναλόγκα, ενώ συνολικά κατά των υπεράκτιων αιολικών στο Νομό Λασιθίου ήταν και η εισήγηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης.
Στη σχετική ανακοίνωση του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Αγ. Νικολάου διαβάζουμε ότι ο τουρισμός θα υποστεί ανυπολόγιστες ζημιές, καθώς η περιοχή γειτνιάζει με τις μεγάλες μονάδες της Ελούντας, σημαντικό μέρος του πληθυσμού που βιοπορίζεται από αυτές θα χάσει τη δουλειά του, τα σκάφη δεν θα μπορούν να πλεύσουν στην περιοχή, ενώ θα πληγούν ένας από τους σημαντικότερους ψαρότοπους, καθώς επίσης τα θαλάσσια θηλαστικά, οι χελώνες και τα πτηνά που διαβιούν στην περιοχή.
Στην ίδια ανακοίνωση πιθανολογείται η πρόκληση ζημιών στον πυθμένα από τις ποσότητες σκυροδέματος για τη θεμελίωση και αγκύρωση των ανεμογεννητριών -οι συντάκτες της ανακοίνωσης αγνοούν προφανώς ότι τα πάρκα θα είναι πλωτά και όχι πακτωμένα- καθώς επίσης ότι επίκειται «θαλάσσια ρύπανση λόγω ελαίων, επικίνδυνων αερίων, ιζημάτων που δημιουργούνται λόγω της δραστηριότητας και επομένως αυξημένος κίνδυνος μόλυνσης των παραλιών και των ακτών σε μεγάλη απόσταση από αυτά, καθώς τα ρεύματα και ο άνεμος τα μεταφέρουν εύκολα».
Ούτε στην Κέρκυρα, ούτε στο Λασίθι, ούτε σε καμιά άλλη από τις δέκα περιοχές που πληρούν τα κριτήρια για αυτές τις επενδύσεις, δεν έχουν ακόμη γίνει τοπικές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αυτές μόνο θα διαπιστώσουν αν και πως θα επηρεαστούν τα οικοσυστήματα και οι περιοχές, κατά πόσο οι φόβοι όσων ανησυχούν είναι βάσιμοι ή απλώς διακινούν θεωρίες συνωμοσίας.
Το μόνο που υπάρχει αυτή τη στιγμή στο τραπέζι είναι ένα γενικό εθνικό σχέδιο, μια πρωταρχική αξιολόγηση των περιοχών όπου επικρατούν ισχυροί άνεμοι και τα βάθη νερού δεν είναι απαγορευτικά. Έχουν μπει πολλά κριτήρια αποκλεισμού περιοχών με καλό δυναμικό και μάλιστα το πλάνο θεωρείται συντηρητικό από την αγορά λόγω των πολλών απαγορεύσεων. Κι όμως, οι αντιδράσεις αρχίζουν να αυξάνονται.
Συμπέρασμα: Ο κίνδυνος δημιουργίας ενός νέου κινήματος, αυτή τη φορά εναντίον των θαλάσσιων αιολικών, είναι υπαρκτός. Δεν πρέπει να αγνοηθεί. Η πολιτεία δεν έχει την πολυτέλεια να τον παραβλέψει. Να κάνει το λάθος της προηγούμενης δεκαετίας όταν αμέλησε να αναλύσει συστηματικά και εμπεριστατωμένα τα οφέλη από τα χερσαία αιολικά στις τοπικές κοινωνίες, αφήνοντας χώρο στους κατ’ επάγγελμα «ευαίσθητους» και τους νεολουδίτες που κατασυκοφάντησαν τις ΑΠΕ ως κατ’ εξοχήν περιβαλλοντοκτόνες, μποϊκοτάροντας κάθε προσπάθεια βελτίωσης και εμπλουτισμού του ενεργειακού μείγματος της χώρας. Κάποτε οι ανεμογεννήτριες«έκοβαν» το γάλα στις κατσίκες, εμπόδιζαν τις μέλισσες να κάνουν μέλι, ενώ ακόμη και σήμερα υπάρχουν συμπολίτες μας που πιστεύουν ότι αυτές κρύβονται πίσω από τις πυρκαγιές κάθε καλοκαίρι.
Τώρα, η πολιτεία γνωρίζει τον κίνδυνο, πρέπει να πει σωστά το «αφήγημα» στις τοπικές κοινωνίες. Να τους μιλήσει για τις καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, σε 12μηνη βάση, (όχι μερικών μόνο μηνών), που δημιουργεί για τις τοπικές κοινωνίες η συντήρηση ενός θαλάσσιου αιολικού, γεγονός ικανό να αλλάξει εντελώς τα οικονομικά των περιοχών υποδοχής. Να τους μιλήσει για το παράδειγμα της Νορμανδίας, όπου ολόκληρες περιοχές βιοπορίζονται από τη συμμετοχή στη συντήρηση και τη ναυπήγηση θαλάσσιων αιολικών πάρκων που έχουν αναπτυχθεί μερικά μίλια από τις ακτές.
Έτσι μόνο θα τις κερδίσει, απομονώνοντας τους λίγους που διέπονται από ιδεοληψίες και εγγενή λαϊκισμό. Απαιτούνται γρήγορα αντανακλαστικά ώστε να μην χαθεί το θετικό μομέντουμ των εξαγγελιών.
Και το νέο πλαίσιο με γενναία ανταποδοτικά οφέλη για τις περιοχές που θα φιλοξενήσουν θαλάσσια αιολικά, όπως οι χαμηλότερες τιμές που θα απολαμβάνουν στην ηλεκτρική ενέργεια, το οποίο προανήγγειλε προ ημερών ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης, έχει και αυτή τη διάσταση.
liberal.gr