Ο χορός των εκατομμυρίων ευρώ πάνω από τα μνήματα και τα καντήλια των τριών νεκροταφείων της Αθήνας απασχόλησε το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ο πλειοδοτικός διαγωνισμός για την «καινοτόμο» επιχειρηματική δραστηριότητα του ανάμματος των καντηλιών και του καθαρισμού των τάφων των νεκροταφείων του Δήμου Αθηνών, με προϋπολογισμό τζίρου-εσόδων τα 60 εκατ. ευρώ για την επόμενη 5ετία, και με εγγυητικές επιστολές που ξεκινούν από 9.000 έως 1,2 εκατ. ευρώ συζητήθηκε στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο.
Τα ποσά που εκτιμάται ότι θα εισπράττονται κάθε μήνα, αλλά και μέσα στην επόμενη 5ετία ανά νεκροταφείο της Αθήνας από το άναμμα των καντηλιών και για το πλύσιμο-φροντίδα των τάφων ξεπερνούν κάθε επιχειρηματική προσδοκία και γίνεται πλέον λόγος για διακίνηση τεράστιων ποσών.
Τα κέρδη των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο των νεκροταφείων κυμαίνονται μεταξύ του 20% και 30% επί του μηνιαίου μισθώματος, που θα οριστικοποιηθεί από τον διαγωνισμό.
H πρώτη σελίδα του διαγωνισμού που έχει προκηρύξει ο Δήμος Αθηναίων
Ο Δήμος Αθηναίων τον περασμένο Αύγουστο ενέκρινε τη διενέργεια δημόσιου πλειοδοτικού διαγωνισμού μέσω του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ), με κριτήριο τη μεγαλύτερη προσφορά για «την παραχώρηση της παροχής εργασιών αφής κανδηλιών και καθαρισμού-πλυσίματος τάφων στα Α’, Β’ και Γ’ κοιμητήρια». Δηλαδή, πρόκειται για σύμβαση παροχής θρησκευτικών υπηρεσιών. Τα νεκροταφεία που ανήκουν στη δικαιοδοσία του Δήμου Αθηναίων είναι τρία:
■ Το Α’ Νεκροταφείο, το οποίο βρίσκεται πίσω από το Παναθηναϊκό Στάδιο και έχει 12.300 ταφικά μνημεία.
■ Το Β’ Νεκροταφείο, το οποίο είναι στη Ριζούπολη, κοντά στον σταθμό του Ηλεκτρικού των Πατησίων, και έχει 3.685 ταφικά μνημεία.
■ Το Γ’ Νεκροταφείο, το μεγαλύτερο των Βαλκανίων, το οποίο είναι στη Νίκαια (Ασπρα Χώματα), και έχει πλέον των 27.000 ταφικών μνημείων.
Σύμφωνα με τη διακήρυξη, το ύψος του προϋπολογισμού που εκτιμάται ότι θα προέλθει από την εκμετάλλευση των νεκροταφείων ανέρχεται:
■ Για το Α’ Νεκροταφείο σε 380.568 ευρώ μηνιαίως και συνολικά για την επόμενη 5ετία (60 μήνες) στα 22.834.096 ευρώ,
■ για το Β’ Νεκροταφείο στα 109.025 ευρώ μηνιαίως και για τους επόμενους 60 μήνες στα 6.541.522 ευρώ,
■ για το Γ’ Νεκροταφείο στα 507.821ευρώ μηνιαίως και για τους επόμενους 60 μήνες στα 30.469.266 ευρώ.
Αθροιστικά, ο προϋπολογισμός προβλέπει ότι τα τρία νεκροταφεία θα έχουν μηνιαίο τζίρο 997.414 ευρώ και μέσα στην επόμενη πενταετία αυτός θα φτάσει τα 59.844.884 ευρώ. Στα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνεται ΦΠΑ.
Πλαφόν προσφοράς
Τώρα, σύμφωνα με τη διακήρυξη, ο κάθε υποψήφιος ανάδοχος πρέπει να προσφέρει το ελάχιστο ποσό μηνιαίας προσφοράς, το οποίο ανέρχεται ως εξής:
■ Α’ Νεκροταφείο στα 24.630 ευρώ,
■ Β’ Νεκροταφείο στα 7.530 ευρώ,
■ Γ’ Νεκροταφείο στα 40.380 ευρώ.
Για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό προβλέπονται δύο εγγυητικές επιστολές, που ξεκινούν από τα 9.000 ευρώ και φτάνουν το 1,2 εκατ. ευρώ. Πρώτη είναι η «εγγυητική επιστολή συμμετοχής», η οποία θα καλύπτει το 2% του ελάχιστου ορίου κατώτερης προσφοράς (χωρίς ΦΠΑ) ανά νεκροταφείο:
■ Α’ Νεκροταφείο 29.556 ευρώ,
■ Β’ Νεκροταφείο 9.036 ευρώ,
■ Γ’ Νεκροταφείο 48.356 ευρώ.
Δεύτερη είναι η «εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης» που θα καλύπτει το 4% του συνολικού ανταλλάγματος των πέντε ετών, η οποία για το Α’ Νεκροταφείο είναι 913.363 ευρώ, το Β’ 261.660 και το Γ’ 1.218.770 ευρώ.
Η συζήτηση στο ΣτΕ
Ετσι, εταιρεία που συμμετείχε στον επίμαχο διαγωνισμό προσέφυγε στο ΣτΕ κατά της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ). Από τους συμβούλους Επικρατείας ζητάει να ακυρωθεί απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ κατά το σκέλος εκείνο που αφενός απέρριψε τους λόγους που προέβαλε η εταιρεία με προδικαστική της προσφυγή, σε σχέση με τη νομιμότητα των όρων διεξαγωγής της διακήρυξης και αφετέρου κατά το μέρος που δεν εξετάστηκαν λόγοι ακυρώσεως που είχε προβάλει. Διευκρινίζεται ότι η διαγωνιστική διαδικασία έχει παγώσει και αναμένεται η έκδοση της απόφασης του ΣτΕ για να γίνουν τα επόμενα βήματα.
Πράγματι, η υπόθεση συζητήθηκε στην αυξημένη σύνθεση του Δ’ Τμήματος του ΣτΕ, με πρόεδρο την αντιπρόεδρο Σπυριδούλα Χρυσικοπούλου και εισηγήτρια την πάρεδρο Ευτυχία Κουράκου. Η εταιρεία έθεσε υπό αμφισβήτηση τη διακήρυξη του διαγωνισμού για μια σειρά λόγων που έχουν να κάνουν με τη συνταγματικότητα και τη νομιμότητά της. Υποστήριξε ότι η διακήρυξη είναι αντισυνταγματική και παράνομη, καθώς προβλέπει πολύ μεγάλο ύψος «εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης», κάτι που είναι αντίθετο στη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, ενώ επιπλέον δεν προβλέπεται η σταδιακή αποδέσμευση του ποσού της εγγυητικής επιστολής, με αποτέλεσμα το χρηματικό αυτό ποσό να είναι δεσμευμένο για μια πενταετία.
Επισήμανε ακόμη η εταιρεία ότι η διακήρυξη του διαγωνισμού είναι παράνομη, καθώς «θεσπίζει το ακαταδίωκτο της αναθέτουσας αρχής από παράνομες πράξεις και παραλείψεις της στο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας και το ανεύθυνο της ίδιας για τυχόν ασαφείς και αμφίσημους όρους των εγγράφων της σύμβασης».
Παράνομη και αντισυνταγματική όμως ισχυρίζεται ότι είναι η διακήρυξη για τον πρόσθετο λόγο ότι αποκλείει τη συμμετοχή από τον διαγωνισμό όσων έχουν οφειλές στον Δήμο Αθηναίων, ενώ η νομοθεσία προβλέπει τον αποκλεισμό, μόνο εφόσον υπάρχουν φορολογικές οφειλές. Επιπρόσθετα, καταλήγει η εταιρεία, παραβιάζεται η συνταγματική αρχή της ισότητας, καθώς ευνοούνται οι επιχειρήσεις που δεν έχουν έδρα τον Δήμο Αθηναίων. Μέσα στο επόμενο τρίμηνο αναμένεται η απόφαση του ΣτΕ.
Ο Δήμος Αθηναίων τον περασμένο Αύγουστο ενέκρινε τη διενέργεια δημόσιου πλειοδοτικού διαγωνισμού μέσω του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ), με κριτήριο τη μεγαλύτερη προσφορά για «την παραχώρηση της παροχής εργασιών αφής κανδηλιών και καθαρισμού-πλυσίματος τάφων στα Α’, Β’ και Γ’ κοιμητήρια». Δηλαδή, πρόκειται για σύμβαση παροχής θρησκευτικών υπηρεσιών. Τα νεκροταφεία που ανήκουν στη δικαιοδοσία του Δήμου Αθηναίων είναι τρία:
■ Το Α’ Νεκροταφείο, το οποίο βρίσκεται πίσω από το Παναθηναϊκό Στάδιο και έχει 12.300 ταφικά μνημεία.
■ Το Β’ Νεκροταφείο, το οποίο είναι στη Ριζούπολη, κοντά στον σταθμό του Ηλεκτρικού των Πατησίων, και έχει 3.685 ταφικά μνημεία.
■ Το Γ’ Νεκροταφείο, το μεγαλύτερο των Βαλκανίων, το οποίο είναι στη Νίκαια (Ασπρα Χώματα), και έχει πλέον των 27.000 ταφικών μνημείων.
Σύμφωνα με τη διακήρυξη, το ύψος του προϋπολογισμού που εκτιμάται ότι θα προέλθει από την εκμετάλλευση των νεκροταφείων ανέρχεται:
■ Για το Α’ Νεκροταφείο σε 380.568 ευρώ μηνιαίως και συνολικά για την επόμενη 5ετία (60 μήνες) στα 22.834.096 ευρώ,
■ για το Β’ Νεκροταφείο στα 109.025 ευρώ μηνιαίως και για τους επόμενους 60 μήνες στα 6.541.522 ευρώ,
■ για το Γ’ Νεκροταφείο στα 507.821ευρώ μηνιαίως και για τους επόμενους 60 μήνες στα 30.469.266 ευρώ.
Αθροιστικά, ο προϋπολογισμός προβλέπει ότι τα τρία νεκροταφεία θα έχουν μηνιαίο τζίρο 997.414 ευρώ και μέσα στην επόμενη πενταετία αυτός θα φτάσει τα 59.844.884 ευρώ. Στα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνεται ΦΠΑ.
Πλαφόν προσφοράς
Τώρα, σύμφωνα με τη διακήρυξη, ο κάθε υποψήφιος ανάδοχος πρέπει να προσφέρει το ελάχιστο ποσό μηνιαίας προσφοράς, το οποίο ανέρχεται ως εξής:
■ Α’ Νεκροταφείο στα 24.630 ευρώ,
■ Β’ Νεκροταφείο στα 7.530 ευρώ,
■ Γ’ Νεκροταφείο στα 40.380 ευρώ.
Για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό προβλέπονται δύο εγγυητικές επιστολές, που ξεκινούν από τα 9.000 ευρώ και φτάνουν το 1,2 εκατ. ευρώ. Πρώτη είναι η «εγγυητική επιστολή συμμετοχής», η οποία θα καλύπτει το 2% του ελάχιστου ορίου κατώτερης προσφοράς (χωρίς ΦΠΑ) ανά νεκροταφείο:
■ Α’ Νεκροταφείο 29.556 ευρώ,
■ Β’ Νεκροταφείο 9.036 ευρώ,
■ Γ’ Νεκροταφείο 48.356 ευρώ.
Δεύτερη είναι η «εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης» που θα καλύπτει το 4% του συνολικού ανταλλάγματος των πέντε ετών, η οποία για το Α’ Νεκροταφείο είναι 913.363 ευρώ, το Β’ 261.660 και το Γ’ 1.218.770 ευρώ.
Η συζήτηση στο ΣτΕ
Ετσι, εταιρεία που συμμετείχε στον επίμαχο διαγωνισμό προσέφυγε στο ΣτΕ κατά της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ). Από τους συμβούλους Επικρατείας ζητάει να ακυρωθεί απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ κατά το σκέλος εκείνο που αφενός απέρριψε τους λόγους που προέβαλε η εταιρεία με προδικαστική της προσφυγή, σε σχέση με τη νομιμότητα των όρων διεξαγωγής της διακήρυξης και αφετέρου κατά το μέρος που δεν εξετάστηκαν λόγοι ακυρώσεως που είχε προβάλει. Διευκρινίζεται ότι η διαγωνιστική διαδικασία έχει παγώσει και αναμένεται η έκδοση της απόφασης του ΣτΕ για να γίνουν τα επόμενα βήματα.
Πράγματι, η υπόθεση συζητήθηκε στην αυξημένη σύνθεση του Δ’ Τμήματος του ΣτΕ, με πρόεδρο την αντιπρόεδρο Σπυριδούλα Χρυσικοπούλου και εισηγήτρια την πάρεδρο Ευτυχία Κουράκου. Η εταιρεία έθεσε υπό αμφισβήτηση τη διακήρυξη του διαγωνισμού για μια σειρά λόγων που έχουν να κάνουν με τη συνταγματικότητα και τη νομιμότητά της. Υποστήριξε ότι η διακήρυξη είναι αντισυνταγματική και παράνομη, καθώς προβλέπει πολύ μεγάλο ύψος «εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης», κάτι που είναι αντίθετο στη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, ενώ επιπλέον δεν προβλέπεται η σταδιακή αποδέσμευση του ποσού της εγγυητικής επιστολής, με αποτέλεσμα το χρηματικό αυτό ποσό να είναι δεσμευμένο για μια πενταετία.
Επισήμανε ακόμη η εταιρεία ότι η διακήρυξη του διαγωνισμού είναι παράνομη, καθώς «θεσπίζει το ακαταδίωκτο της αναθέτουσας αρχής από παράνομες πράξεις και παραλείψεις της στο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας και το ανεύθυνο της ίδιας για τυχόν ασαφείς και αμφίσημους όρους των εγγράφων της σύμβασης».
Παράνομη και αντισυνταγματική όμως ισχυρίζεται ότι είναι η διακήρυξη για τον πρόσθετο λόγο ότι αποκλείει τη συμμετοχή από τον διαγωνισμό όσων έχουν οφειλές στον Δήμο Αθηναίων, ενώ η νομοθεσία προβλέπει τον αποκλεισμό, μόνο εφόσον υπάρχουν φορολογικές οφειλές. Επιπρόσθετα, καταλήγει η εταιρεία, παραβιάζεται η συνταγματική αρχή της ισότητας, καθώς ευνοούνται οι επιχειρήσεις που δεν έχουν έδρα τον Δήμο Αθηναίων. Μέσα στο επόμενο τρίμηνο αναμένεται η απόφαση του ΣτΕ.
Παναγιώτης Τσιμπούκης
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ