03 Ιουνίου 2024

Τέσσερις Μητροπολίτες πληρώνουν με τη ζωή τους για το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης


Η Ιστορία έχει σταθεί ιδιαίτερα στον μαρτυρικό θάνατο του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γρηγορίου του Ε’, που οι Τούρκοι τον κρέμασαν στην πύλη του Πατριαρχείου, ανήμερα του Πάσχα. 10 Απριλίου του 1821, όμως…

Όμως την ίδια εκείνη χρονιά που ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση τέσσερις Μητροπολίτες είχαν το ίδιο οικτρό τέλος με τον Πατριάρχη· και μάλιστα την ίδια ημέρα, μια μέρα σαν σήμερα, 3 Ιουνίου του 1821.

Ο Δωρόθεος Πρώιος, λόγιος, δάσκαλος και επίσκοπος, Μητροπολίτης στη Φιλαδέλφεια της Μικράς Ασίας και μετέπειτα Αδριανουπόλεως. Όταν ξέσπασε η Επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, ο Σουλτάνος απαίτησε για εγγύηση την κράτηση επτά αρχιερέων, ένας από τους οποίους ήταν και ο Δωρόθεος· οι Αρχές τον συνέλαβαν και τον φυλάκισαν στα μπουντρούμια του Μποσταντζή στην Κωνσταντινούπολη. Στις 3 Ιουνίου, οι Τούρκοι απαγχόνισαν τον Μητροπολίτη Δωρόθεο στο χωριό Μέγα Ρεύμα.
Ο Ιωσήφ Γ΄ Αντωνόπουλος ή Δαλίβαρης ήταν αρχικά Μητροπολίτης Δράμας και κατόπιν Θεσσαλονίκης. Ο Ιωσήφ ακολούθησε την τύχη τοτ Δωρόθεου: συνελήφθη, φυλακίστηκε και την ίδια μέρα του Ιουνίου απαγχονίστηκε στο Νεοχώρι.

Ο Γρηγόριος Δέρκων ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας· χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Δέρκων (οι Δέρκοι της Ανατολικής Θράκης βρίσκονταν κοντά στην Κωνσταντινούπολη). Όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, και υπό τον άμεσο κίνδυνο σύλληψης και εξόντωσης των μελών της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ο Γρηγόριος συμβούλευση να μεταβούν όλοι οι αρχιερείς στην Πελοπόννησο και από εκεί να συνεχίσουν τον Αγώνα· δεν εισακούστηκε. Ο Γρηγόριο ακολούθησε τη μοίρα και των άλλων ιερέων: φυλακίστηκε και κρεμάστηκε στον περίβολο του μητροπολιτικού μεγάρου στα Θεραπειά. Ο νεκρός του Γρηγορίου ρίχτηκε στον Βόσπορο.

Ο Μητροπολίτης Τορνόβου Ιωαννίκιος απαγχονίστηκε επίσης στις 3 Ιουνίου του 1821.
Να σημειώσουμε ότι το μένος του Σουλτάνου οδήγησε στην αγχόνη, εκτός από τον Πατριάρχη και τους τέσσερις Μητροπολίτες που αναφέρουμε στο θέμα μας, και τους Εφέσου Διονύσιο, Αγχιάλου Ευγένιο, Νικομηδείας Αθανάσιο. Στη Θράκη εκτελέστηκαν ο πρώην Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος Στ΄ και οι Σωζοπόλεως Παΐσιος Πρικαίος ή Βάρης, ο Μαρωνείας Κωνστάντιος, ο Γάνου και Χώρας Γεράσιμος, ο Μυριοφύτου και Περιστάσεως Νεόφυτος και ο Σαμμακοβίτου Ιγνάτιος. Και η Εκκλησία, λοιπόν, πλήρωσε με βαρύ φόρο αίματος την Ελληνική Επανάσταση!