Στις 7 Αυγούστου του 1974, η Νέα Υόρκη έγινε μάρτυρας ενός μοναδικού κατορθώματος για εκείνη την εποχή, που όμως έμεινε στην ιστορία ως ένα από τα πιο θαυμαστά και ανατρεπτικά επιτεύγματα της τέχνης.
Του Νίκου Παγουλάτου
Ο Γάλλος σχοινοβάτης Φιλίπ Πετί (Philippe Petit), εκτέλεσε εκείνη την ημέρα ένα παράτολμο βάδισμα σε τεντωμένο σχοινί ανάμεσα στους Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, ύψους 471 μέτρων. Μια πράξη που έχει χαρακτηριστεί ως το «καλλιτεχνικό έγκλημα του αιώνα».
Η έλξη που άσκησαν οι Δίδυμοι Πύργοι στον Πετί, δεν ήρθε από μια συνηθισμένη
στιγμή, αλλά σε μια απρόσμενη συνάντηση με το πεπρωμένο του. Ενώ περίμενε σε
μια οδοντιατρική κλινική στο Παρίσι το 1968, ο Πετί διάβασε ένα άρθρο που του
άλλαξε τη ζωή. «Είμαι νέος, 17 χρονών, με ένα πονεμένο δόντι σε μια από
εκείνες τις άχρωμες αίθουσες αναμονής ενός Γάλλου οδοντιάτρου… Ξαφνικά, παγώνω
γιατί έχω ανοίξει μια εφημερίδα και βλέπω σε μια σελίδα κάτι μεγαλοπρεπές,
κάτι που με εμπνέει. Βλέπω δύο πύργους και το άρθρο λέει ότι μια μέρα αυτοί οι
πύργοι θα χτιστούν». Έτσι, οι βαρετές στιγμές σε μια αίθουσα αναμονής, που
μοιάζουν να σταματούν τον χρόνο, μεταμορφώθηκαν σε ένα όνειρο ζωής, το οποίο
θα έδινε μια νέα διάσταση στη τέχνη της σχοινοβασίας και αργότερα, ένα βάδισμα
που θα περνούσε στην αιωνιότητα.
Όμως, για να πραγματοποιήσει την εντυπωσιακή του παράσταση, ο Πετί έπρεπε να προπονηθεί καταλλήλως και να προετοιμαστεί για όλα τα πιθανά σενάρια. Για τα επόμενα έξι χρόνια, ο Πετί και οι συνεργάτες του αφοσιώθηκαν πλήρως σε αυτό το εγχείρημα. «Όταν βλέπω τρία πορτοκάλια, κάνω τον ζογκλέρ. Όταν βλέπω δύο πύργους, περπατάω», είπε αργότερα, υπογραμμίζοντας την αποφασιστικότητά του.
Εν μέσω στιγμών αγωνίας, ο Γάλλος σχοινοβάτης, πριν ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη, καινοτόμησε σε διάφορα επίπεδα. Αρχικά, εμφανίστηκε το 1971 επάνω σε τεντωμένο σχοινί, βαδίζοντας μεταξύ των πύργων της Παναγίας των Παρισίων. Αργότερα, τον Μάιο του 1973, εμφανίστηκε στους πυλώνες της γέφυρας Χάρμπουρ στο Σίδνεϊ.
Όμως, για να πραγματοποιήσει την εντυπωσιακή του παράσταση, ο Πετί έπρεπε να προπονηθεί καταλλήλως και να προετοιμαστεί για όλα τα πιθανά σενάρια. Για τα επόμενα έξι χρόνια, ο Πετί και οι συνεργάτες του αφοσιώθηκαν πλήρως σε αυτό το εγχείρημα. «Όταν βλέπω τρία πορτοκάλια, κάνω τον ζογκλέρ. Όταν βλέπω δύο πύργους, περπατάω», είπε αργότερα, υπογραμμίζοντας την αποφασιστικότητά του.
Εν μέσω στιγμών αγωνίας, ο Γάλλος σχοινοβάτης, πριν ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη, καινοτόμησε σε διάφορα επίπεδα. Αρχικά, εμφανίστηκε το 1971 επάνω σε τεντωμένο σχοινί, βαδίζοντας μεταξύ των πύργων της Παναγίας των Παρισίων. Αργότερα, τον Μάιο του 1973, εμφανίστηκε στους πυλώνες της γέφυρας Χάρμπουρ στο Σίδνεϊ.
Φωτογραφία: James Ricketson
Μιλώντας στο ραδιόφωνο του ABC στο Σίδνεϊ, ο Πετί δήλωσε ότι η αστυνομία έδωσε τέλος στην παράσταση, αφότου όμως είχε δημιουργήσει κυκλοφοριακό κομφούζιο, καθώς είχε προλάβει να βαδίσε μεταξύ των πυλώνων πέντε φορές και ο κόσμος τον παρακολουθούσε έκπληκτος. «Δεν νομίζω ότι ήρθαν [οι αστυνομικοί] για να με σώσουν. Δεν κινδύνευα» είχε πει. Ωστόσο, ο Πετί δήλωσε ότι οι ενέργειες των αστυνομικών παραλίγο να του κοστίσουν τη ζωή. «Άρχισαν να κόβουν τα σχοινιά που κρατούσαν το σύρμα», αφηγήθηκε, και πρόσθεσε: «Το είδα με την άκρη των ματιών μου και αυτό ήταν που με έσωσε. Έτσι, σταμάτησα αμέσως την παράσταση».
Ο Πετί, έπειτα από αυτές τις δύο περιπετειώδεις προσπάθειες, συνειδητοποίησε ότι το όνειρό του να κάνει μια «βόλτα» στους Δίδυμους Πύργους δεν ήταν μόνο μια καλλιτεχνική πρόκληση, αλλά και ένα περίπλοκο, άκρως επικίνδυνο επιχείρημα, του οποίου το αποτέλεσμα δεν θα κρινόταν μόνο από τη δική του αποτελεσματικότητα.
Για να προετοιμαστεί όσο καλύτερα μπορούσε, ξεκίνησε να κάνει κρυφές επισκέψεις στο εργοτάξιο των Δίδυμων Πύργων έτσι ώστε να χαρτογραφήσει τον χώρο. Ωστόσο, αν και εκείνες οι ημέρες είχαν μια έντονη δόση διασκεδαστικής αδρεναλίνης, η νύχτα της 6ης Αυγούστου του 1974 ήταν γεμάτη άγχος. Με τη βοήθεια του Μπάρι Γκρινχάουζ, ενός υπαλλήλου στον 82ο όροφο του νότιου πύργου, ο Πετί και οι συνεργοί του επιχείρησαν το τολμηρό τους πλάνο – τόσο λεπτομερές που θα μπορούσε να συγκριθεί με μια κινηματογραφική ταινία κατασκοπίας. Μετά από μια σειρά από έξυπνες κινήσεις και μεταμφιέσεις -είτε εργάτες ή δημοσιογράφοι είτε ως αρχιτέκτονες και μηχανικοί-, κατάφεραν τελικά να εισέλθουν στους Πύργους και να τους «συνδέσουν» με το σύρμα όπου θα βάδιζε ο Πετί.
Μιλώντας στο ραδιόφωνο του ABC στο Σίδνεϊ, ο Πετί δήλωσε ότι η αστυνομία έδωσε τέλος στην παράσταση, αφότου όμως είχε δημιουργήσει κυκλοφοριακό κομφούζιο, καθώς είχε προλάβει να βαδίσε μεταξύ των πυλώνων πέντε φορές και ο κόσμος τον παρακολουθούσε έκπληκτος. «Δεν νομίζω ότι ήρθαν [οι αστυνομικοί] για να με σώσουν. Δεν κινδύνευα» είχε πει. Ωστόσο, ο Πετί δήλωσε ότι οι ενέργειες των αστυνομικών παραλίγο να του κοστίσουν τη ζωή. «Άρχισαν να κόβουν τα σχοινιά που κρατούσαν το σύρμα», αφηγήθηκε, και πρόσθεσε: «Το είδα με την άκρη των ματιών μου και αυτό ήταν που με έσωσε. Έτσι, σταμάτησα αμέσως την παράσταση».
Ο Πετί, έπειτα από αυτές τις δύο περιπετειώδεις προσπάθειες, συνειδητοποίησε ότι το όνειρό του να κάνει μια «βόλτα» στους Δίδυμους Πύργους δεν ήταν μόνο μια καλλιτεχνική πρόκληση, αλλά και ένα περίπλοκο, άκρως επικίνδυνο επιχείρημα, του οποίου το αποτέλεσμα δεν θα κρινόταν μόνο από τη δική του αποτελεσματικότητα.
Για να προετοιμαστεί όσο καλύτερα μπορούσε, ξεκίνησε να κάνει κρυφές επισκέψεις στο εργοτάξιο των Δίδυμων Πύργων έτσι ώστε να χαρτογραφήσει τον χώρο. Ωστόσο, αν και εκείνες οι ημέρες είχαν μια έντονη δόση διασκεδαστικής αδρεναλίνης, η νύχτα της 6ης Αυγούστου του 1974 ήταν γεμάτη άγχος. Με τη βοήθεια του Μπάρι Γκρινχάουζ, ενός υπαλλήλου στον 82ο όροφο του νότιου πύργου, ο Πετί και οι συνεργοί του επιχείρησαν το τολμηρό τους πλάνο – τόσο λεπτομερές που θα μπορούσε να συγκριθεί με μια κινηματογραφική ταινία κατασκοπίας. Μετά από μια σειρά από έξυπνες κινήσεις και μεταμφιέσεις -είτε εργάτες ή δημοσιογράφοι είτε ως αρχιτέκτονες και μηχανικοί-, κατάφεραν τελικά να εισέλθουν στους Πύργους και να τους «συνδέσουν» με το σύρμα όπου θα βάδιζε ο Πετί.
Φωτογραφία: Jean-Louis Blondeau / Polaris Images
Το πρωί της 7ης Αυγούστου, όταν οι πρώτες ακτίνες του ήλιου φώτισαν τη Νέα Υόρκη, ο Πετί ξεκίνησε να βαδίζει στο σχοινί, αψηφώντας το ύψος των 417 μέτρων. Μάρτυρας ενός εκπληκτικού τοπιού, ο Γάλλος καλλιτέχνης κοιτούσε από ψηλά το «Μεγάλο Μήλο», το οποίο είχε βυθιστεί στην ησυχία – μια εικόνα σχεδόν μαγική. Το κοινό, που ξεκίνησε να συγκεντρώνεται στους δρόμους κάτω από τους Δίδυμους Πύργους, παρακολούθησε με κομμένη την ανάσα καθώς ο Πετί εκτελούσε με επιδεξιότητα διάφορα κόλπα: από το να κάθεται και να ξαπλώνει πάνω στο σχοινί, μέχρι το να χαιρετά τον κόσμο που ήθελε να πάει στη δουλειά του, αλλά βρέθηκε να παρακολουθεί ένα μοναδικό, ανθρώπινο και ζωντανό art installation στον αέρα. Ο Πετί έμοιαζε σαν χορευτής.
Όμως, όπως ήταν αναμενόμενο, το γεγονός δεν πέρασε απαρατήρητο από τις αρχές. Ένα ελικόπτερο της αστυνομίας στάλθηκε για να παρακολουθήσει την κατάσταση, και καθώς η βροχή άρχισε να πέφτει, ο Πετί αποφάσισε ότι είχε πάρει ήδη αρκετά ρίσκα. Η παράσταση του είχε προκαλέσει έντονη αίσθηση, και ο Πετί, σε μια πράξη ανυποχώρητου θάρρους, διασκέδασε την αστυνομία και τους θεατές πάνω από το σχοινί πριν κατέβει για να παραδοθεί.
Η σύλληψη του Πετί δεν ήταν παρά ένα σημείο στην ιστορική του παράσταση. Κατηγορήθηκε για παράνομη είσοδο και ανάρμοστη συμπεριφορά, πέρασε από ψυχολογική αξιολόγηση, αλλά οι κατηγορίες αποσύρθηκαν υπό τον όρο να πραγματοποιήσει μια δημόσια παράσταση στο Σέντραλ Παρκ, κάτι που έκανε με ενθουσιασμό.
Η ιστορία του Φιλίπ Πετί, καθώς και η εικόνα του που αιωρείται πάνω από τους Δίδυμους Πύργους, έχει αποτυπωθεί σε διάφορες μορφές τέχνης, από το βραβευμένο ντοκιμαντέρ «Man on Wire» έως την κινηματογραφική μεταφορά της ιστορίας του, στην ταινία «The Walk» με τον Τζόζεφ Γκόρντον-Λέβιτ στον ρόλο του Πετί. Η ταινία του Ρόμπερτ Ζεμέκις κατάφερε μέσω της τεχνολογίας να φέρει τους θεατές κοντά στην εμπειρία της «βόλτας» του Πετί επάνω στο σχοινί, προσφέροντας μια αίσθηση ιλίγγου που μερικοί κριτικοί αναφέρουν ότι προκάλεσε ακόμη και αδιαθεσία σε θεατές. Παρά τις αντιδράσεις, η ταινία βοήθησε να μεταδώσει την ενέργεια και το θάρρος που χαρακτήριζαν την παράστασή του στη Νέα Υόρκη.
Το πρωί της 7ης Αυγούστου, όταν οι πρώτες ακτίνες του ήλιου φώτισαν τη Νέα Υόρκη, ο Πετί ξεκίνησε να βαδίζει στο σχοινί, αψηφώντας το ύψος των 417 μέτρων. Μάρτυρας ενός εκπληκτικού τοπιού, ο Γάλλος καλλιτέχνης κοιτούσε από ψηλά το «Μεγάλο Μήλο», το οποίο είχε βυθιστεί στην ησυχία – μια εικόνα σχεδόν μαγική. Το κοινό, που ξεκίνησε να συγκεντρώνεται στους δρόμους κάτω από τους Δίδυμους Πύργους, παρακολούθησε με κομμένη την ανάσα καθώς ο Πετί εκτελούσε με επιδεξιότητα διάφορα κόλπα: από το να κάθεται και να ξαπλώνει πάνω στο σχοινί, μέχρι το να χαιρετά τον κόσμο που ήθελε να πάει στη δουλειά του, αλλά βρέθηκε να παρακολουθεί ένα μοναδικό, ανθρώπινο και ζωντανό art installation στον αέρα. Ο Πετί έμοιαζε σαν χορευτής.
Όμως, όπως ήταν αναμενόμενο, το γεγονός δεν πέρασε απαρατήρητο από τις αρχές. Ένα ελικόπτερο της αστυνομίας στάλθηκε για να παρακολουθήσει την κατάσταση, και καθώς η βροχή άρχισε να πέφτει, ο Πετί αποφάσισε ότι είχε πάρει ήδη αρκετά ρίσκα. Η παράσταση του είχε προκαλέσει έντονη αίσθηση, και ο Πετί, σε μια πράξη ανυποχώρητου θάρρους, διασκέδασε την αστυνομία και τους θεατές πάνω από το σχοινί πριν κατέβει για να παραδοθεί.
Η σύλληψη του Πετί δεν ήταν παρά ένα σημείο στην ιστορική του παράσταση. Κατηγορήθηκε για παράνομη είσοδο και ανάρμοστη συμπεριφορά, πέρασε από ψυχολογική αξιολόγηση, αλλά οι κατηγορίες αποσύρθηκαν υπό τον όρο να πραγματοποιήσει μια δημόσια παράσταση στο Σέντραλ Παρκ, κάτι που έκανε με ενθουσιασμό.
Η ιστορία του Φιλίπ Πετί, καθώς και η εικόνα του που αιωρείται πάνω από τους Δίδυμους Πύργους, έχει αποτυπωθεί σε διάφορες μορφές τέχνης, από το βραβευμένο ντοκιμαντέρ «Man on Wire» έως την κινηματογραφική μεταφορά της ιστορίας του, στην ταινία «The Walk» με τον Τζόζεφ Γκόρντον-Λέβιτ στον ρόλο του Πετί. Η ταινία του Ρόμπερτ Ζεμέκις κατάφερε μέσω της τεχνολογίας να φέρει τους θεατές κοντά στην εμπειρία της «βόλτας» του Πετί επάνω στο σχοινί, προσφέροντας μια αίσθηση ιλίγγου που μερικοί κριτικοί αναφέρουν ότι προκάλεσε ακόμη και αδιαθεσία σε θεατές. Παρά τις αντιδράσεις, η ταινία βοήθησε να μεταδώσει την ενέργεια και το θάρρος που χαρακτήριζαν την παράστασή του στη Νέα Υόρκη.
Ο Φιλίπ Πετί, με το αξιοθαύμαστο κατόρθωμά του, μας υπενθυμίζει ότι η τέχνη
και η αποφασιστικότητα μπορούν να μεταμορφώσουν τα αδύνατα σε δυνατά και
διευρύνουν τους ορίζοντες. Η «βόλτα» του μεταξύ των Δίδυμων Πύργων δεν ήταν
απλώς μια παράσταση, αλλά απόδειξη ότι με την αφοσίωση και τη φαντασία, τα
πάντα είναι εφικτά.
enikos.gr