Το BBC επιχειρεί να αποτυπώσει τα εδαφικά κέρδη και τις απώλειες των δύο πλευρών σε μία σειρά από χάρτες - Ο Πούτιν ρίχνει στο πεδίο χιλιάδες άνδρες παρά τις απώλειες, ενώ οι Ουκρανοί στηρίζονται στην υλική και χρηματική βοήθεια από τη Δύση
Ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται αδιάκοπα από τον Φεβρουάριο του 2022, όταν η Ρωσία εξαπέλυσε πλήρους κλίμακας εισβολή στη χώρα. Αν και οι ρωσικές δυνάμεις έχουν σημειώσει μικρές προωθήσεις τους τελευταίους μήνες, η κατάσταση έχει αλλάξει δραματικά, καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν ξεκινήσει μια αντεπίθεση που πλέον επεκτείνεται και σε ρωσικό έδαφος.
Το τελευταίο διάστημα χαρακτηρίζεται από σημαντικές εξελίξεις και δυναμικές ανατροπές στην περιοχή, με την αντεπίθεση της Ουκρανίας να αποτελεί κεντρικό στοιχείο αυτών των γεγονότων. Η επιμονή των Ουκρανών να ανακτήσουν χαμένα εδάφη και η επιδείνωση της κατάστασης στα πεδία μάχης συνθέτουν μια νέα, πιο περίπλοκη φάση του πολέμου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εισβολή στο Κουρσκ, με την οποία το Κίεβο διατείνεται πως ελέγχει πλέον 82 οικισμούς, μεταξύ αυτών και η πόλη Σούτζα, την μεγαλύτερη της περιοχής.
Στο πλαίσιο αυτό, το βρετανικό δίκτυο BBC επιχειρεί να σκιαγραφήσει την πορεία του πολέμου στην περιοχή μέσα από αποτυπώσεις σε χάρτες των κερδών των δύο πλευρών κατά την ένοπλη σύρραξη.
Η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία
Στις αρχές Αυγούστου, οι ουκρανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική επίθεση πέρα από τα ουκρανικά εδάφη, προωθούμενες έως και 30 χιλιόμετρα μέσα στη ρωσική περιοχή του Κουρσκ. Περίπου 200.000 άτομα απομακρύνθηκαν από την περιοχή και τις τοπικές κοινότητες, όπως το Μπελόφσκι και η Κρασνάγια Γιαρούγκα, από τη ρωσική κυβέρνηση, ενώ ο Βλαντιμίρ Πούτιν κατήγγειλε την ουκρανική επίθεση ως «μεγάλη πρόκληση».
Μετά από μία εβδομάδα, ο ανώτατος διοικητής της Ουκρανίας δήλωσε ότι οι δυνάμεις του ελέγχουν 1.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ρωσικού εδάφους, αν και αναλυτές εκτιμούν ότι η πραγματική έκταση είναι μικρότερη. Οι περιοχές Κουρσκ και Μπέλγκοροντ έχουν κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ο εκτελών χρέη κυβερνήτη του Κουρσκ, Αλεξέι Σμιρνόφ, ανέφερε ότι 28 κοινότητες έχουν πέσει στα χέρια των ουκρανικών δυνάμεων, ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος έθεσε τον αριθμό στις 74. Το μεσημέρι της Πέμπτης ο αριθμός αυτός σύμφωνα με το Κίεβο έφτασε τις 82. Η αντεπίθεση φαίνεται να στοχεύει στην αναγκαστική αναδιάταξη των ρωσικών δυνάμεων από την ανατολική Ουκρανία και στην ενίσχυση των πιθανοτήτων της Ουκρανίας για μια ειρηνευτική διευθέτηση.
Η Ρωσική εισβολή Βόρεια του Χάρκοβο
Τον Μάιο του 2024, ρωσικές δυνάμεις διέσχισαν τα σύνορα βόρεια της πόλης Χάρκοβο, καταλαμβάνοντας αρκετά χωριά και προκαλώντας μαζική φυγή αμάχων. Αν και η κύρια ρωσική επίθεση επικεντρώνεται στην ανατολική περιοχή του Ντονέτσκ, αυτή ήταν μία από τις πιο σημαντικές χερσαίες επιθέσεις από την αρχή του πολέμου, επιτείνοντας την πίεση στις ουκρανικές αμυντικές γραμμές.
Η ρωσική προέλαση συνέβη κατά τη διάρκεια ενός τετράμηνου διαστήματος, κατά το οποίο οι ΗΠΑ δεν παρείχαν όπλα στην Ουκρανία λόγω αδιεξόδου στο Κογκρέσο. Το πρόβλημα επιλύθηκε τελικά τον Απρίλιο, όταν οι ΗΠΑ ενέκριναν πακέτο βοήθειας ύψους 61 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την παροχή πυραύλων, πυροβολικού και συστημάτων αεράμυνας στον ουκρανικό στρατό.
Οι ουκρανικές δυνάμεις κατάφεραν τελικά να αντέξουν, και παρότι η πόλη του Χαρκόβου έχει δεχθεί επανειλημμένα επιθέσεις από ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη, παραμένει εκτός εμβέλειας του ρωσικού πυροβολικού.
Η Ρωσία προχωρά στο ανατολικό μέτωπο
Η εισβολή βόρεια του Χαρκόβου έλαβε χώρα μακριά από την κύρια γραμμή του ανατολικού μετώπου, όπου η Ρωσία συνέχισε τις επιθετικές της επιχειρήσεις από τον Οκτώβριο του 2023, κερδίζοντας έδαφος με αργούς ρυθμούς.
Η ανατολική Ουκρανία αποτελεί επίμαχο έδαφος από το 2014, όταν ρωσόφιλοι μαχητές κατέλαβαν μεγάλες εκτάσεις στις περιοχές Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Ρωσίας είναι η ανθρώπινη δύναμη, καθώς συνεχίζει να ρίχνει στρατιώτες στα ουκρανικά οχυρά, κερδίζοντας λίγα μέτρα τη φορά. Τον Μάιο και Ιούνιο, περίπου 1.200 Ρώσοι στρατιώτες σκοτώνονταν ή τραυματίζονταν καθημερινά, σύμφωνα με δυτικούς αξιωματούχους.
Η Ουκρανία, ελπίζοντας να ανακουφίσει τις εξαντλημένες δυνάμεις της, μείωσε την ελάχιστη ηλικία για στρατολόγηση από τα 27 στα 25 έτη. Η Ρωσία πέτυχε σημαντική νίκη στην πόλη Αβντιίβκα, όπου οι ουκρανικές δυνάμεις αποχώρησαν τον Φεβρουάριο μετά από μήνες μαχών, σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη αλλαγή στη γραμμή μετώπου, μήκους άνω των 1.000 χιλιομέτρων, από την κατάληψη της πόλης Μπαχμούτ τον Μάιο του 2023.
Αν η ουκρανική αντεπίθεση είχε επιτύχει, η Αβντιίβκα θα μπορούσε να αποτελέσει πύλη για την Ουκρανία προς την πόλη Ντονέτσκ, που ελέγχεται από τη Ρωσία, αλλά αυτή η ευκαιρία πλέον έχει χαθεί. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της Αβντιίβκα, πριν τον πόλεμο, έχουν φύγει και η πόλη έχει καταστραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά.
Οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν τώρα τα ερείπια και συνεχίζουν να προχωρούν δυτικά, με στόχο τις ουκρανικές πόλεις Ποκρόβσκ και, πιο βόρεια, το Τσασίβ Γιαρ, το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 10 χιλιόμετρα δυτικά του Μπαχμούτ.
Δύο Χρόνια Πολέμου
Η εισβολή της Ρωσίας ξεκίνησε με δεκάδες πυραυλικές επιθέσεις σε πόλεις σε όλη την Ουκρανία πριν την αυγή στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Οι ρωσικές χερσαίες δυνάμεις προχώρησαν γρήγορα και μέσα σε λίγες εβδομάδες έλεγχαν μεγάλες περιοχές της Ουκρανίας και είχαν φτάσει στα προάστια του Κιέβου.
Οι ρωσικές δυνάμεις βομβάρδιζαν το Χάρκοβο, και είχαν καταλάβει εδάφη στα ανατολικά και νότια μέχρι τη Χερσώνα, ενώ είχαν περικυκλώσει την πόλη-λιμάνι της Μαριούπολης.
Όμως, συνάντησαν πολύ ισχυρή αντίσταση από τους Ουκρανούς και αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα επιμελητείας, με τους κακώς υποκινούμενους Ρώσους στρατιώτες να υποφέρουν από ελλείψεις σε τρόφιμα, νερό και πυρομαχικά.
Οι ουκρανικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν γρήγορα όπλα που προμηθεύτηκαν από τη Δύση, όπως το σύστημα Nlaw κατά των αρμάτων, το οποίο αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματικό ενάντια στην ρωσική προέλαση.
Μέχρι τον Οκτώβριο του 2022, η εικόνα είχε αλλάξει δραματικά και, αφού απέτυχε να καταλάβει το Κίεβο, η Ρωσία αποσύρθηκε εντελώς από τον βορρά. Τον επόμενο μήνα, οι ουκρανικές δυνάμεις ανακατέλαβαν τη νότια πόλη Χερσώνα. Έκτοτε, η μάχη επικεντρώθηκε κυρίως στην ανατολική Ουκρανία, με τις ρωσικές δυνάμεις να κερδίζουν έδαφος αργά, αλλά σταθερά, ενώ έχουν χάσει τουλάχιστον 50.000 στρατιώτες - και πιθανότατα πολύ περισσότερους.
Για τους χάρτες, το BBC αναφέρει: «Για να δείξουμε ποια τμήματα της Ουκρανίας ελέγχονται από ρωσικά στρατεύματα, χρησιμοποιούμε τις καθημερινές εκτιμήσεις που δημοσιεύονται από το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου και το Πρόγραμμα Κρίσιμων Απειλών του American Enterprise Institute. Η κατάσταση στην Ουκρανία είναι συχνά ταχέως μεταβαλλόμενη και είναι πιθανό να υπάρξουν στιγμές κατά τις οποίες έχουν υπάρξει αλλαγές που δεν αντικατοπτρίζονται στους χάρτες».