Του Θάνου Τζήμερου
Φανταστείτε να έβγαινε μία κοινή ανακοίνωση, από τις κυβερνήσεις του δυτικού κόσμου:
"Το δικαστικό μας σύστημα είναι ξεπερασμένο. Αποφασίσαμε να το μεταρρυθμίσουμε. Ιδού τι θα ισχύει από δω και μπρος. Δεν θα υπάρχουν δικαστές και εισαγγελείς. Θα αντικατασταθούν από αλγορίθμους της ΑΙ. Η μήνυση θα ονομάζεται report και θα υποβάλλεται σε μια διαδικτυακή πλατφόρμα. Αυτή θα αποφασίζει αν είσαι αθώος ή ένοχος. Δεν χρειάζεται να γίνει δίκη, ούτε να απολογηθείς. Αν αυτοί που κάνουν report είναι πολλοί, είναι προφανές ότι είσαι ένοχος. Θα συλλαμβάνεσαι και θα φυλακίζεσαι. Δεν σου λέμε αν πολλοί θεωρούνται οι 10 ή οι 100. Δεν σε ενδιαφέρουν αυτές οι λεπτομέρειες. Μπορείς, από τη φυλακή, να ασκήσεις έφεση. Την έφεση θα την εξετάζουν κάποιοι υπάλληλοι μιας ιδιωτικής εταιρείας, με την οποία κάθε κράτος θα συνεργάζεται. Αυτοί δεν θα είναι νομικοί, θα προσλαμβάνονται από τις μικρές αγγελίες, θα εκπαιδεύονται για μερικές μέρες και κανένας δεν θα τους ξέρει. Δεν σου λέμε τι επίπεδο μόρφωσης και κατάρτισης θα έχουν αυτοί οι "εφέτες". Δεν σε ενδιαφέρουν αυτές οι λεπτομέρειες. Ένας από αυτούς θα επιληφθεί της υπόθεσής σου. Αν σε αθωώσει, αποφυλακίζεσαι, χωρίς όμως αποζημίωση. Αν δεν σε αθωώσει, μένεις μέσα για όσο διάστημα ορίσει, μπορεί και ισόβια. Δεν θα σε καλέσει σε ακροαματική διαδικασία. Θα διαβάσει μόνο ό,τι έγραψες. Δεν είναι υποχρεωμένος να συντάξει σκεπτικό απόφασης. Έτσι έκρινε, τέλος. Μπορείς, μετά από αυτό, να προσφύγεις σε ένα Ανώτατο Συμβούλιο. Το Συμβούλιο δεν θα εξετάζει όλες τις προσφυγές. Θα διαλέγει μερικές, στην τύχη. Δεν σου λέμε αν διαλέγει 1 στις 10 ή 1 στις 100. Δεν σε ενδιαφέρουν αυτές οι λεπτομέρειες. Αν είσαι τυχερός και διαλέξει τη δική σου, κι αν σε απαλλάξει από την ποινή, θα αποφυλακισθείς, πάλι χωρίς αποζημίωση. Αν όχι, θα την εκτίσεις μέχρι τέλους."
Χρειάζεται να σχολιάσουμε τα έτη φωτός που χωρίζουν αυτό το καθεστώς από τη δημοκρατία και τον νομικό μας πολιτισμό; Κι όμως, αυτό ακριβώς ίσχυε μέχρι προχθές στο "δικαστικό σύστημα" των μέσων κοινωνικής δικτύωσης της Meta, με τις ευλογίες όλων των δυτικών κυβερνήσεων. Αν η ανάρτησή σου είχε πολλά reports, που μπορεί να ήταν από τρολ, κατέβαινε αυτόματα και "έτρωγες" μπλοκ. Έκανες ένσταση που την έβλεπε κάποιος "μυστικός πράκτορας" της Μeta, στον Ταύρο ή στην Ινδία, και έκρινε αν η ποινή σου πρέπει να είναι ημερήσιος, εβδομαδιαίος ή μηνιαίος αποκλεισμός ή αν κακώς τιμωρήθηκες, οπότε σε ξεμπλοκάριζε. Παράλληλα, κάποιοι χρυσοπληρωμένοι από το FB δήθεν ελεγκτές της αλήθειας των ειδήσεων διεξήγαν το δικό τους "κυνήγι μαγισσών" ελέγχοντας, από το πληκτρολόγιο, και με πηγές κάποιες άλλες διαδικτυακές αναρτήσεις που θεωρούσαν, αυθαιρέτως, αξιόπιστες, την εγκυρότητα αναρτήσεων που οι ίδιοι επέλεγαν, με τα δικά τους κριτήρια. Αν έβγαζαν την ανάρτησή σου fake ή με ελλιπή στοιχεία, έπαιρνες σειρά για το διαδικτυακό μπαλαούρο!
Δυόμισυ χιλιάδες χρόνια νομικού πολιτισμού έχουν πάει περίπατο και όλες οι αρχές του Δικαίου έχουν αντιστραφεί στο όνομα δήθεν της προστασίας του πολίτη από ψευδείς ειδήσεις. Φυσικά, ο πραγματικός λόγος είναι άλλος: η επιβολή μιας τερατώδους σε έκταση προληπτικής λογοκρισίας που ξεκίνησαν οι "δημοκράτες" του Μπάιντεν και υιοθέτησαν όλες οι δυτικές κυβερνήσεις. Και γιατί όχι; Υπάρχει μεγαλύτερη δύναμη από το να ελέγχεις τι λέγεται δημοσίως και να φιμώνεις τους "ενοχλητικούς";
Ο γράφων υπήρξε θύμα αυτού του ολοκληρωτισμού. Δεκάδες αναρτήσεις μου στο FB που προειδοποιούσαν με στοιχεία για τον κίνδυνο που συνιστά για την ταυτότητα και το μέλλον της Ευρώπης η εισβολή του τζιχαντιστικού Ισλάμ, όπως και για το ειδικό καθεστώς ατιμωρησίας που απολαμβάνουν οι "ευάλωτοι και ευπαθείς" "κυνηγοί χαλκού", διεγράφησαν από τους Τορκεμάδες του FB και ο λογαριασμός μου μπλοκαρίστηκε για πολλούς μήνες συνολικά. Μέχρι που ήρθε η χαριστική βολή, από εκεί που δεν το περίμενα. Ανέβασα ένα θέμα για τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου σε ιδιώτες, που τον Οκτώβριο του 2024 είχαν φτάσει τα 9,461 δισ. ευρώ. Η ανάρτηση κατέβηκε, διότι προωθούσα, λέει, τη διαδικτυακή απάτη! Έκανα ένσταση αλλά οι μυστικοί ελεγκτές του FB ήταν αμετάπειστοι! Και μου έστειλαν αυστηρή προειδοποίηση πως αν το ξανάκανα, ο λογαριασμός θα έκλεινε οριστικά. Πράγμα που έγινε μερικές μέρες αργότερα, όταν ανάρτησα screenshot από τον οικονομικό απολογισμό της ΝΔ για το 2023, ο οποίος αποδείκνυε ότι το κόμμα που ισχυρίζεται ότι μπορεί να νοικοκυρέψει τα οικονομικά της χώρας, εξακολουθεί να δημιουργεί πρωτογενές χρέος, πέραν των τοκοχρεολυσίων των προηγούμενων δανείων, που αφήνει απλήρωτα. (Βλέπε σχετικό άρθρο εδώ). Ο λογαριασμός μου, πριν δύο μήνες, απενεργοποιήθηκε μόνιμα, χωρίς αιτιολογία, χωρίς δυνατότητα ένστασης, εξαφανίζοντας ένα πολιτικό χρονικό 13 ετών, με περισσότερα από 10.000 κείμενα.
Ο Έλον Μασκ, αγοράζοντας το Twitter, κατάργησε αυτή την πρακτική, αφήνοντας όμως άθικτους τους ψευδώνυμους λογαριασμούς. Στις θέσεις του προσεχώρησε εσχάτως και ο Ζούκερμπεργκ προσπαθώντας να γλυτώσει ποινικές κυρώσεις και χρηματικές αποζημιώσεις για την γκαιμπελική του συμπεριφορά, όσο διάστημα ήταν το μακρύ λογοκριτικό ψαλίδι του Μπάιντεν. Οι χρήστες χαιρέτησαν την περισσότερη ελευθερία στα ΜΚΔ. Τι θα λεχθεί όμως για την ασφάλεια; Και ποια θα είναι η στάση των κρατών;
Το νομικό καθεστώς στον χώρο των ΜΚΔ ήταν και παραμένει ασαφές. Ο Πάβελ Ντούροφ, ο 40χρονος ιδρυτής και CEO του Telegram, συνελήφθη στο Παρίσι στις 24 Αυγούστου του 2024, διότι δεν ασκούσε έλεγχο στο μέσο του, αυτόν που απετάξατο ο Ζούκερμπεργκ. Οι κατηγορίες είναι βαρύτατες, κακουργηματικού χαρακτήρα: υπόθαλψη οργανωμένου εγκλήματος, διακίνηση ναρκωτικών, ξέπλυμα μαύρου χρήματος, cyberbullying και προώθηση της τρομοκρατίας! Τα έκανε ο ίδιος; Όχι! Τα έκαναν κάποιοι από αυτούς που χρησιμοποιούσαν την πλατφόρμα του! Αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους, μέχρι η υπόθεσή του να εκδικασθεί. Τον κυνηγάει και ο Πούτιν διότι ως αφεντικό της πλατφόρμας VK (που είχε φτιάξει πριν το Telegram) αρνήθηκε να του παραδώσει τα προσωπικά δεδομένα των πολιτικών του αντιπάλων και να μπλοκάρει τη σελίδα του Αλεξέι Ναβάλνι. Αντίθετα, δημοσιοποίησε αυτές τις απαιτήσεις στη δική του σελίδα, χαρακτηρίζοντάς τες παράνομες και εκθέτοντας τον Πούτιν. Αναγκάστηκε να φύγει για πάντα από τη Ρωσία. Και να, που η "φιλελεύθερη" Γαλλία τον συνέλαβε με τις ίδιες ακριβώς κατηγορίες! Την περασμένη Τετάρτη, 8/1/2025, συνελήφθη ο 44χρονος Isaac Steidl, ιδρυτής της ιστοσελίδας που χρησιμοποιούσε ο Ντομινίκ Πελικό ψαρεύοντας αγνώστους για να βιάσουν τη γυναίκα του. Ανακρίνεται από την αστυνομία του Παρισιού για περισσότερα από 23.000 εγκλήματα που έγιναν από χρήστες της ιστοσελίδας του, η οποία "κατέβηκε" από τις γαλλικές Αρχές πέρυσι τον Ιούνιο, όταν αποκαλύφθηκε η υπόθεση Πελικό.
Είναι δυνατόν αυτή η προφανής νομική παράνοια να μην γίνεται αντιληπτή; Φαντάζεστε να συλλαμβάνονταν οι πρόεδροι των εταιρειών τηλεπικοινωνίας επειδή τα τηλέφωνα τα χρησιμοποιούν και κακοποιοί; Είκοσι ολόκληρα χρόνια μετά τη δημιουργία των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, τα ερωτήματα που αφορούν το θεσμικό πλαίσιο της λειτουργίας τους παραμένουν αναπάντητα, από πλατφορμάρχες και κυβερνήσεις, μολονότι οι κίνδυνοι που καραδοκούν είναι τεράστιοι! Ποιο είναι το σημείο ισορροπίας ελευθερίας και ασφάλειας; Ποιος ορίζει τους κανόνες; Ποιος τους εποπτεύει; Ποιος τιμωρεί και πώς τους παραβάτες, δεδομένου ότι πρόκειται για έναν παγκόσμιο χώρο που ξεπερνάει την επικράτεια κρατών και γεωπολιτικών συνασπισμών; Χωρίς ίχνος υπερβολής, θα μπορούσε, με την ανάπτυξη της ΑΙ μέχρι και παγκόσμιος πόλεμος να προκληθεί από μια καλά στημένη προβοκάτσια στο διαδίκτυο. Θα καταθέσω, λοιπόν, τις απόψεις μου, χρησιμοποιώντας την κοινή λογική, και ελπίζω να υπάρξει συνέχεια.
Μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης είναι ΜΜΕ;
Όχι! Είναι μια τεχνική δυνατότητα! Δεν είναι εφημερίδα, είναι περίπτερο! Ο καθένας μπορεί εκεί να αναρτά το δικό του ΜΜΕ, το οποίο είναι ο προσωπικός του λογαριασμός. Δηλαδή ο κάθε χρήστης είναι ταυτόχρονα εκδότης, διευθυντής και αρχισυντάκτης.
Πρέπει να έχουν νομική ευθύνη οι ιδιοκτήτες αυτών των πλατφορμών για το περιεχόμενο που αναρτάται;
Όχι, σε καμμία περίπτωση! Διώχθηκε ποτέ κανένας περιπτεράς, για το περιεχόμενο εφημερίδας που κρέμασε στα μανταλάκια του;
Οι εκδότες διέπονται από τον νόμο περί Τύπου. Μπορεί αυτός ο νόμος να εφαρμοστεί σε κάθε ιδιώτη που γράφει στο διαδίκτυο;
Οπωσδήποτε! Και πολύ άργησε! Δεν υπάρχει καμμία διαφορά ανάμεσα σε μια εφημερίδα πανελλήνιας κυκλοφορίας και σε έναν ατομικό λογαριασμό σε ΜΚΔ, ο οποίος μπορεί να γράψει ότι είσαι απατεώνας ή κατά συρροήν δολοφόνος, να το αναπαράγουν άλλοι 5.000 λογαριασμοί και να μην μπορείς ούτε να κυκλοφορήσεις στο δρόμο. Η ελευθερία του λόγου πάει πακέτο με την ευθύνη για τα λεγόμενα.
Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι λογαριασμοί στα ΜΚΔ θα πρέπει να είναι επώνυμοι και πιστοποιημένοι;
Βεβαιότατα! Ακριβώς όπως τα ΜΜΕ αναγράφουν τα στοιχεία των υπευθύνων, σύμφωνα με τον νόμο. Απορώ που το συζητάμε! Είναι ανήκουστο να συμμετέχουν στον δημόσιο λόγο ψευδώνυμοι λογαριασμοί οι οποίοι, κρυμμένοι πίσω από μια μάσκα, δημοσιεύουν οτιδήποτε για οποιονδήποτε, ξέροντας ότι βρίσκονται στο απυρόβλητο. Ακόμα και στο καφενείο του χωριού, αν πεις κάτι συκοφαντικό για τον κυρ-Μήτσο έχεις νομικές ευθύνες. Δεν είναι δυνατόν να μην έχεις σε ένα παγκόσμιο καφενείο. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην πολιτική. Αναρτά κάποιος, ας πούμε, μια μαγειρική συνταγή με δηλητηριώδη μανιτάρια. Είναι επιτρεπτό να το κάνει ως "The Mysterious Chef”; Με ψευδώνυμο θα μπορείς να εμφανίζεσαι μόνο σε κλειστά γκρουπ, "ειδικής" θεματολογίας, και με την προϋπόθεση ότι τα πλήρη στοιχεία σου θα έχουν κατατεθεί σε μια Παγκόσμια Διαδικτυακή Αρχή και θα έχει γίνει η εξακρίβωση της αυθεντικότητάς τους.
Θα είναι δημόσια ή ιδιωτική αυτή η Αρχή;
Υπάρχουν "υπέρ" και "κατά" και στις δύο περιπτώσεις. Ιδανικός είναι ο συνδυασμός τους, σαν ένα παγκόσμιο ΣΔΙΤ: μια Αρχή ενταγμένη στον ΟΗΕ, στην οποία κουμάντο δεν θα κάνουν τα αναξιόπιστα και ευάλωτα σε πολιτικές πιέσεις στελέχη του Οργανισμού, αλλά ιδιώτες. Ας πούμε, οι CEO των 5 μεγαλύτερων ΜΚΔ. Θα μπορούσε αυτό να το κάνει κάθε κράτος ξεχωριστά, αν συμφωνούσαν όλα τα κράτη του κόσμου και δεν υπήρχαν "παράδεισοι ανωνυμίας".
Πώς θα προστατεύονται όσοι, ζώντας σε ανελεύθερα καθεστώτα, καταγγέλλουν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων;
Θα μπορούσε η προαναφερθείσα Αρχή να δημιουργήσει μια ειδική πλατφόρμα γι΄αυτές τις περιπτώσεις, της οποίας τα "ηλεκτρονικά κλειδιά" να έχουν ανεξάρτητες προσωπικότητες, εγνωσμένου παγκοσμίως κύρους, όπως νομπελίστες, οι οποία θα εγγυώνται πως η πραγματική ταυτότητα του καταγγέλλοντος θα παραμείνει μυστική. Η πλατφόρμα θα διερευνά και την, τεχνική τουλάχιστον, γνησιότητα των ντοκουμέντων που της διαβιβάζονται. Μετά από αυτόν τον έλεγχο, κάθε ανάρτηση θα είναι σε δημόσια θέα και θα μπορεί να κοινοποιείται στα ΜΚΔ.
Και τι θα γίνει αν κάποιος χρήστης προβαίνει σε παράνομες ενέργειες ή συμμετέχει σε τρομοκρατικά δίκτυα;
Ό,τι γίνεται και σε κάθε άλλη παρόμοια περίπτωση. Αν το αδίκημα είναι αυτεπαγγέλτως διωκόμενο θα επιλαμβάνεται η Εισαγγελία του κράτους του οποίου υπήκοος είναι ο παραβάτης. Αν είναι διωκόμενο κατ’ έγκληση, θα μπορεί να υποβάλει μήνυση ο κάθε θιγόμενος. Μάλιστα, τα ΜΚΔ θα έπρεπε να είναι ο παράδεισος των μυστικών υπηρεσιών. Οι φίλοι και οι ακόλουθοι κάθε λογαριασμού δίνουν τη δυνατότητα σε λεπτομερή χαρτογράφηση της ανθρωπογεωγραφίας κάθε χώρου: αναρχικού, τρομοκρατικού, τζιχαντιστικού, ποινικού κ.λπ. Λίγο μυαλό χρειάζεται για να μπορεί κάποιος να διαβάζει και "ανάμεσα από τις γραμμές". Οι δημόσιες αναρτήσεις και οι συνομιλίες περιέχουν πολλές ενδείξεις, ακόμα και για την προοπτική τέλεσης εγκλημάτων και μου φαίνεται απίστευτο το ότι αυτό το υλικό δεν αξιοποιείται.
Μα, δεν έχουν όλα τα κράτη την ίδια νομοθεσία!
Γι΄ αυτό πρέπει στην Παγκόσμια Αρχή που προανέφερα, να δημιουργηθούν δύο τμήματα, ένα νομικό και ένα τεχνικό-ερευνητικό. Το πρώτο θα αναλάβει να ορίσει μία κοινή, αποδεκτή από όλα τα κράτη, νομοθεσία-κορμό για τα διαδικτυακά εγκλήματα, τα οποία θα επισημαίνονται αρχικά μέσω της ΑΙ, και, σε δεύτερη φάση, θα εξετάζονται από ειδικευμένους νομικούς υπαλλήλους, οι οποίοι θα στέλνουν σήμα στη Δικαιοσύνη κάθε κράτους, όπως η Ιντερπόλ, σε περίπτωση που η ίδια δεν έχει επιληφθεί του θέματος. Το δεύτερο θα προσπαθεί να βρίσκεται μπροστά ή έστω πολύ λίγο πίσω από τις τεχνολογίες που χρησιμοποιεί το Dark Web και το κυβερνοέγκλημα. Προφανώς, αυτός ο κορμός θα περιλαμβάνει πραγματικά εγκλήματα και όχι τις γελοιότητες της woke culture, όπως η ρητορική μίσους, η οποία πρέπει επιτέλους να καταργηθεί ως αδίκημα. (Έχω κάθε δικαίωμα να απεχθάνομαι ό,τι με απειλεί: συμπεριφορές, ανθρώπους, θρησκείες και κουλτούρες. Η ελευθερία του λόγου περιλαμβάνει και τη δημόσια έκφραση απέχθειας και αποστροφής.)
Δεν είναι απαραίτητοι οι fact-checkers;
Όχι. Διότι αποκλείεται να είναι ανεξάρτητοι και αντικειμενικοί. Έχουν πολιτικές απόψεις, κοινωνικές διασυνδέσεις, συμπλέγματα, εμμονές, συμπάθειες, αντιπάθειες, οικονομικά συμφέροντα, και είναι αδύνατον να λειτουργήσουν ανεπηρέαστοι από αυτά. Οι fact-checkers της πρώτης περιόδου του κορονοϊού, για παράδειγμα, χαρακτήριζαν ως ψευδείς τις πληροφορίες ότι ο ιός ήταν ανθρωπογενής και ξέφυγε από εργαστήριο της Γιουχάν. Σήμερα, αυτή είναι η επικρατούσα αντίληψη στις ΗΠΑ. Διακομματική ερευνητική επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι "το ενδεχόμενο η Covid-19 να οφείλεται σε ατύχημα σε εργαστήριο ή σε (επιστημονικές) έρευνες δεν είναι θεωρία συνωμοσίας", καθώς "ο ιός έχει βιολογικά χαρακτηριστικά που δεν εμφανίζονται στη φύση". Οι Κινέζοι επιμένουν να το αρνούνται. Ποιος είναι σε θέση να πιστοποιήσει την αλήθεια; Πάντως όχι οι fact-checkers. Οι ψευδείς ή ελλιπείς πληροφορίες που κυκλοφορούν στα ΜΚΔ είναι χιλιάδες. Ποιες θα επιλέξει να διαψεύσει ο fact-checker και με ποια ιεράρχηση σπουδαιότητας; Δεν είναι λογικό να προτιμήσει ειδήσεις που προέρχονται από τον αντίπαλο ιδεολογικό χώρο; Θυμίζω ότι ο μεγαλύτερο ελληνικό hoax της δεκαετίας, η "νεκρή Μαρία του Έβρου", αποκαλύφθηκε όταν ο Φαήλος Κρανιδιώτης κατέθεσε, εκ μέρους και του γράφοντος, μηνυτήρια αναφορά στην Εισαγγελία. Οι ντόπιοι fact-checkers δεν είχαν γράψει ούτε μια αράδα. Το πιο σημαντικό όμως είναι το ότι η ύπαρξη των fact-checkers δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα στη ρίζα του: στο πώς παράγονται και διαδίδονται τα fake news.
Πώς θα διαπιστώνεται η αυθεντικότητα των ειδήσεων;
Του περιεχομένου είναι δύσκολο. Πώς θα ξέρεις, αν δεν στείλεις ερευνητές επί τόπου; Και ποιος θα ορίσει τον συντελεστή βαρύτητας των στοιχείων που συνθέτουν μια είδηση, ώστε να κριθεί αν παρουσιάζεται πλήρης ή ελλιπής; Η είδηση π.χ. πως στην Ελλάδα έγιναν πέρυσι Χ ανθρωποκτονίες, Ψ% περισσότερες από το προηγούμενο έτος, άρα η "κοινωνία μας" γίνεται πιο βίαιη, είναι τυπικά αληθής. Αν όμως δεν περιέχει ξεχωριστά το ποσοστό των ανθρωποκτονιών που διεπράχθησαν από αλλοδαπούς και Ρομά, είναι ελλιπής, και ψευδής ως προς το συμπέρασμά της. Ποιος θα κάνει έλεγχο εγκυρότητας, αν η Αστυνομία, με πολιτική εντολή, κρατάει κρυφά τα σχετικά στοιχεία; Όμως, για κάθε φωτογραφία, βίντεο ή ηχητικό ντοκουμέντο, πρέπει να καταστεί υποχρεωτικό να επισημαίνεται, με ειδική ένδειξη, το αν έχει αλλοιωθεί, έστω και ελάχιστα, με τεχνικές μεθόδους (φωτοσόπ, φίλτρα κ.λπ.) ή έχει δημιουργηθεί με ΑΙ. Η επισήμανση θα βρίσκεται πάνω στο υλικό με ένα παγκόσμιο σήμα, όπως ο κόκκινος κύκλος με το Χ, στις ταινίες για τους άνω των 18, και επιπλέον θα αναγράφεται από τον πρώτο αναρτήσαντα στην τοπική γλώσσα, ως συγκεκριμένη, κωδικοποιημένη ενημέρωση: "Προειδοποίηση: το υλικό έχει υποστεί τεχνική επεξεργασία η οποία ακυρώνει την αυθεντικότητά του" ή "Προειδοποίηση: το υλικό είναι προϊόν ΑΙ". Οι ποινές θα είναι βαρύτατες για όσους δεν το κάνουν: μεγάλο πρόστιμο, μπλοκάρισμα του χρήστη για ένα 6μηνο και σε περίπτωση υποτροπής, 10ετής αποκλεισμός του από όλα τα ΜΚΔ.
Γιατί δεν προωθείται η συζήτηση για την ασφάλεια και την ελευθερία στα ΜΚΔ, σχεδόν από κανέναν δημοσίως;
Διότι δεν συμφέρει ούτε στους πολιτικούς, ούτε στους πλατφορμάρχες. Στους δεύτερους μειώνει τον αριθμό των χρηστών, τον "τζερτζελέ" που δημιουργείται από τις διαδικτυακές "συρράξεις", άρα την επισκεψιμότητα, τα κλικ και, τελικά, τα διαφημιστικά έσοδα. Το οξύμωρο είναι ότι ενώ το FB κατεβάζει μια ανάρτηση επειδή τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου του φαίνονται προσπάθεια οικονομικής απάτης (είναι, αλλά εκ μέρους του Δημοσίου!), ταυτόχρονα προωθεί καραμπινάτες οικονομικές απάτες, διότι διαφημίζονται! Δήθεν τραπεζίτες, γαλαζοαίματοι ή εκατομμυριούχες θείες από τη Νιγηρία που θέλουν να σε κάνουν πλούσιο, δήθεν γονείς παιδιών με σπάνιες αρρώστιες που κάνουν έρανο, δήθεν έπιπλα και αυτοκίνητα που εκποιούνται "σχεδόν δωρεάν", δήθεν φάρμακα και ελιξίρια που ανακάλυψαν φοιτητές, ως χορηγούμενες αναρτήσεις εξασφαλίζουν μεγάλη διάδοση και ταυτόχρονα ανεβάζουν τα έσοδα της πλατφόρμας και την προσωπική περιουσία του ιδιοκτήτη της. Οι πολιτικοί, ειδικά σε θέσεις εξουσίας, εκμεταλλεύονται αυτόν τον αδιαφανή κόσμο, οργανώνοντας πολυπληθείς ομάδες τρολ με επαγγελματίες του είδους, που ο καθένας χειρίζεται 50-100 λογαριασμούς και προσπαθούν να επικρατήσουν στον "πόλεμο της υπόγας", λασπώνοντας αντιπάλους, εξωκομματικούς και εσωκομματικούς, διασπείροντας ψεύδη και διαμορφώνοντας τελικά το πολιτικό κλίμα, το οποίο μεταφέρεται και εκτός διαδικτύου. Πόσες φορές δεν ακούσαμε σε τηλεοπτικά δελτία "ειδήσεις" του τύπου "Σάλος προκλήθηκε στο διαδίκτυο από την ανάρτηση του Τάδε, η οποία προκάλεσε πολλές αντιδράσεις…" Το κανάλι παρουσιάζει διαστρεβλωμένο το σχόλιο του Τάδε, συνοδεύοντάς το με βαρείς χαρακτηρισμούς (χυδαίο, ρατσιστικό, σεξιστικό, παραλήρημα κ.λπ.) και, προς επίρρωσιν, παρατίθενται τα σχόλια των "αντιδρώντων", όλα σχεδόν από ψευδώνυμους λογαριασμούς σε ΜΚΔ, οπότε η δολοφονία χαρακτήρα έχει συντελεσθεί. Συχνά αυτό γίνεται με κυβερνητική εντολή. Το (εκάστοτε) κυβερνητικό κόμμα, που θα μπορούσε να σταματήσει με το μαχαίρι αυτή τη σήψη του δημόσιου λόγου, είναι εκείνο που την υποθάλπει! Έχοντας άφθονα χρήματα στη διάθεσή του, έχει και μεγαλύτερο στρατό τοξικών σχολιαστών στα ΜΚΔ στη δούλεψή του. Γιατί να στερηθεί αυτό το βρόμικο υπερόπλο;
Πρέπει πολλά να αλλάξουν στη νομοθεσία, όχι μόνο για τα ΜΚΔ. Η διαστρέβλωση της είδησης μέσω ενός clickbait τίτλου, το παραμορφωτικό "τσίτωμά" της για να την προσέξεις, η παρουσίαση φημών ως ειδήσεων, οι τίτλοι με ερωτηματικό, δεν είναι καθόλου "αθώες" συνήθειες. Παγιώνουν την εξάλειψη των διαβαθμίσεων, ανάγουν σε σημαντικό το ασήμαντο, επιβάλλουν το ακραίο ως μόνιμο χαρακτηριστικό κάθε συμπεριφοράς, νομιμοποιούν την παραπλάνηση, ισοπεδώνουν προσωπικότητες. Η συκοφαντική δυσφήμιση θα πρέπει να περιλάβει και την σκόπιμη παραποίηση μιας είδησης που αναφέρεται σε πρόσωπα για να γίνει πιο "πιασάρικη" και τη χρήση κακόσημων χαρακτηρισμών με στόχο το λάσπωμα ενός πολιτικού (ή και επαγγελματικού) αντιπάλου. Και οι αποζημιώσεις για αυτό το αδίκημα να είναι εξοντωτικές για τον συκοφάντη, όπως στις ΗΠΑ.
Είναι προφανές ότι οι παραπάνω προτάσεις δεν καλύπτουν πλήρως το θέμα. Υπάρχουν πάρα πολλά ακόμα για να συζητηθούν. Αλλά πρέπει, επιτέλους, η συζήτηση να ξεκινήσει. Η θεσμική θωράκιση, σε παγκόσμιο επίπεδο, της λειτουργίας των ΜΚΔ έχει αργήσει εξοργιστικά. Ο δημόσιος λόγος είναι, και εξ αιτίας τους, ένα δυστοπικό Φαρ Ουέστ, το οποίο λυμαίνονται πάσης φύσεως συμμορίες, του "καλού κόσμου" και του υποκόσμου, εκθέτοντας τον ψηφιακό μας κόσμο σε εφιαλτικούς κινδύνους. Είναι καιρός να μπει σερίφης.
*Ο Θάνος Τζήμερος είναι επιχειρηματίας, πρώην πρόεδρος της "Δημιουργίας Ξανά"
