17 Ιανουαρίου 2025

Πώς οι «τιμωροί των ομολόγων» μπορούν να κόψουν τη φόρα του Τραμπ και να ψαλιδίσουν τη δύναμή του


Οι πιέσεις στα ομόλογα μπορεί να έχουν αλυσιδωτές αντιδράσεις στην αμερικανική οικονομία όπως συνέβη στην Ευρώπη και την Ελλάδα μετά το 2008, λένε αναλυτές στο Reuters

Η ιστορία είναι παλιά και «θύμα» της υπήρξε και ο Μπιλ Κλίντον, όταν ανέλαβε τα ηνία του αμερικανικού κράτους το 1993.

Οι υψηλές αμυντικές δαπάνες και οι χαμηλοί φόροι, αποτέλεσμα και οι δύο των πολιτικών Ρόναλντ Ρέιγκαν τη δεκαετία του ‘80, αλλά και του Τζορτζ Ο. Μπους που τον διαδέχτηκε, είχαν αυξήσει το ποσοστό του αμερικανικού χρέους.

Το επιτελείο του Κλίντον και ο ίδιος ανησυχούσαν ότι οι αγορές θα μπορούσαν να τιμωρήσουν τις ΗΠΑ. Πριν βρεθεί σε δύσκολη θέση, ο Κλίντον αποφάσισε να αυξήσει τους φόρους και να μειώσει τις δαπάνες για να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό – δύο μέτρα αποτελεσματικά όσο και αντιδημοφιλή.

Οι  «τιμωροί των ομολόγων» που μία επέμβασή τους μπορεί να κόψει τη φόρα του Τραμπ

Η σκέψη ότι κέρδισε μια δύσκολη αναμέτρηση, αλλά τώρα υπάκουε στα κελεύσματα των bond vigilantes, αυτών που επαγρυπνούσαν πάνω από τις αποδόσεις των ομολόγων, τον αηδίαζε, είχε πει συνεργάτης του Κλίντον που μοιραζόταν και με άλλους συνεργάτες τον φόβο ότι οι traders θα επιστρέψουν για δεύτερο γύρο.

Τρεις δεκαετίες αργότερα, γράφει το Reuters, ο Τραμπ αναλαμβάνει σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον, αυτή τη φορά περισσότερο απειλητικό. Το χρέος, για παράδειγμα, είναι διπλάσιο σε σχέση με το 1993 (ξεπερνά το 100% του ΑΕΠ) και αναμένεται να αυξηθεί και άλλο. Ο πληθωρισμός είναι σε καλό επίπεδο, αλλά οι αποδόσεις των ομολόγων αυξάνονται. Θα αναλάβουν «δράση» οι «τιμωροί των ομολόγων», τώρα που θα βρεθεί ξανά στον Λευκό Οίκο ο Ντόναλντ Τραμπ;

Το Reuters ρώτησε πολλούς αξιωματούχους, οικονομολόγους και επενδυτές, μεταξύ τους και Έλληνες – η χώρα μας είχε εξάλλου την ίδια πικρή εμπειρία με τις αγορές των ομολόγων.

Ο κίνδυνος για μια «επέμβαση» αυξάνεται, αλλά το ερώτημα που δεν έχει απάντηση είναι το πότε θα γίνει αυτό. Πάντως, για την ώρα, όπως λένε στο Reuters, οι ειδικοί ο Τραμπ έχει μια κάλυψη από το δολάριο ως νόμισμα πάνω στο οποίο «χτίζονται» τα συναλλαγματικά αποθέματα και από τις πολιτικές της Fed. Αντίθετα, άλλες χώρες έχουν λόγο να ανησυχούν για τις αποφάσεις του Τραμπ κυρίως σε ό,τι αφορά την επιβολή δασμών.

Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλοι για το πού πρέπει να επικεντρωθεί ο νέος πρόεδρος. Το έλλειμμα δεν είναι το σωστό σημείο, λέει ο οικονομολόγος Άντριου Λάφερ, που εξηγεί ότι ο Τραμπ θα πρέπει να επικεντρωθεί στη μείωση της φορολογίας.

Οι αγορές, από την πλευρά τους, έχουν τη δική τους λογική. Ενδεχομένως να θελήσουν να πιέσουν μέσω των ομολόγων, σε επανάληψη όσων συνέβησαν στην Ευρώπη (αλλά και την Ελλάδα) μετά το 2008. Το κόστος δανεισμού θα αυξηθεί και θα μετακυλίεται σε καταναλωτές και εταιρείες, από την ανάπτυξη περνάμε στην ύφεση, με τις αγορές να παρακολουθούν τις εξελίξεις με δυσπιστία.

Σε κάθε περίπτωση, οι αγορές θα δώσουν χρόνο στη νέα διακυβέρνηση να εφαρμόσει τις πολιτικές της. Το μέλλον όμως κρύβει πολλά αναπάντητα ερωτήματα και ίσως μια «επέμβαση» από τους bond vigilantes να η «απάντηση» που θα δώσουν οι αγορές.