Η ενόχληση Αθήνας, Ζάγκρεμπ και Λευκωσίας για τις ad hoc συναντήσεις για την Ουκρανία - Συμφωνία των «27» για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας - Αναφορές στα συμπεράσματα για «προστασία όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ»
Συμφωνία για την Ουκρανία με «συνασπισμό των προθύμων» στη Σύνοδο Κορυφής - Έμεινε μόνος του ο Όρμπαν
Στην ανάγκη να ληφθούν άμεσες διπλωματικές και οικονομικές εγγυήσεις προς την Ουκρανία ώστε το Κίεβο να αντιμετωπίσει τη ρωσική εισβολή και παράλληλα να ενισχυθούν πάραυτα οι αμυντικές ικανότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμφώνησε το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες.
Έπειτα από περισσότερες από 12 ώρες διαβουλεύσεων στο πλαίσιο των 27 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, αλλά και τουλάχιστον τριών συνεδριάσεων των λεγόμενων προθύμων κρατών - μελών (σ.σ ως προς την παροχή βοήθειας προς το Κίεβο” το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε ότι:
- Για να υπάρξει ειρήνη, η Ουκρανία πρέπει να βρίσκεται στην πιο ισχυρή θέση
- Δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις που επηρεάζουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια, χωρίς τη συμμετοχή της Ευρώπης.
- Η ΕΕ χρειάζεται νέα κεφάλαια για την ανάπτυξη της αμυντικής της βιομηχανίας, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους των κρατών - μελών.
Ευρωπαϊκή Άμυνα και ΝΑΤΟ
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε σε συμφωνία και για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, χωρίς να θέτει, προς το παρόν, υπό αμφισβήτηση την βορειοατλαντική συμμαχία, καθώς οι 27 “χαιρετίζουν” μεν τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το λεγόμενο σχέδιο “ReArm Europe”, ωστόσο υπογραμμίζουν ότι η ευρωπαϊκή άμυνα θα πρέπει να βρίσκεται σε “πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ”. Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους συννομοθέτες (σ.σ ήτοι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ) να προχωρήσουν γρήγορα τις εργασίες απλούστευσης του νομικού και διοικητικού πλαισίου, ιδίως για τις κοινές αμυντικές προμήθειες και τη βιομηχανική συνεργασία, προκειμένου να αντιμετωπιστούν όλα τα εμπόδια και τα σημεία συμφόρησης που εμποδίζουν την ταχεία άνοδο της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ και των επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης. Μια ακόμα ενδιαφέρουσα παράγραφος των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφορικά με την ευρωπαϊκή άμυνα, κάνει σαφή λόγο για την “ανάγκη προστασίας όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ” ώστε να υπάρξει συμβολή στην ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της.
H κόντρα με την Ουγγαρία και τη Σλοβακία - Η Ουγγαρία εκτός πλαισίου
Ο επανεξοπλισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω ενός κολοσσιαίου σχεδίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα μπορούσε να κινητοποιήσει έως και 800 δισ. ευρώ, η οικονομική στήριξη της Ουκρανίας, αλλά και οι συνεχείς ad hoc συνεδριάσεις για την ευρωπαϊκή αμυντική συνεργασία, στις οποίες συμμετέχουν και κράτη - μέλη εκτός της ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και η Τουρκία, κυριάρχησαν στις μαραθώνιες συνομιλίες των 27.
Σύμφωνα με πληροφορίες του protothema.gr υπήρξαν τρεις συνεδρίες των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων ούτως ώστε να καταφέρουν να αμβλύνουν τις διαφορές τους για το τελικό κείμενο συμπερασμάτων, καθώς αφενός έπρεπε να βρεθεί μια κοινή γραμμή, ώστε καταρχάς η Σλοβακία να βρεθεί στο άρμα της ΕΕ και να μην μπλοκάρει το κοινό ανακοινωθέν και αφετέρου η Ουγγαρία να δεχθεί, έστω κατ' αρχήν τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της ΕΕ. Μάλιστα οι “27” έπρεπε να αφήσουν τα τηλέφωνά τους εκτός της αίθουσας συνεδρίασης, ώστε να μην υπάρχουν προβλήματα αναφορικά με την ασφάλεια των διαπραγματεύσεων.
Ως προς το πρώτο πλαίσιο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έδωσαν, μέσω των κοινών συμπερασμάτων, στην Σλοβακία το δικαίωμα ώστε η Μπρατισλάβα και το Κίεβο να συνεχίσουν τις συζητήσεις για διέλευση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του εδάφους της Σλοβακίας, ώστε ο πρωθυπουργός της χώρας Ρόμπερτ Φίτσο να αποδεχθεί το κοινό ανακοινωθέν του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Αναφορικά με το δεύτερο πλαίσιο, και συγκεκριμένα με την Ουγγαρία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να εκδώσει τη λεγόμενη «δήλωση προεδρίας» υπό τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, σημειώνοντας ότι υποστηρίζεται από 26 κράτη μέλη χωρίς καμία αναφορά στην Ουγγαρία, τη χώρα που “μπλοκάρει”, κάθε σχεδόν απόφαση εναντίον της Μόσχας.
Η ενόχληση Αθήνας, Ζάγκρεμπ και Λευκωσίας για τις ad hoc συναντήσεις για την Ουκρανία
Όπως πληροφορείται το protothema.gr, οι συνεχείς ad hoc Σύνοδοι για την ευρωπαϊκή ασφάλεια που έχουν, προς το παρόν, συγκληθεί με πρωτοβουλίες των Παρισίων και του Λονδίνου και στις οποίες, εκτός του δεύτερου “οικοδεσπότη” ήτοι του Ηνωμένου Βασιλείου, προσεκλήθησαν κράτη που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως η Νορβηγία και - κυρίως - η Τουρκία, ενώ αποκλείσθηκαν “βασικά” άλλα κράτη - μέλη της ΕΕ, έχει προκαλέσει την έντονη δυσαρέσκεια της Ελλάδας, της Κροατίας και της Κύπρου.
Σε κάθε περίπτωση, οι ενέργειες πλέον περνούν στα χέρια των Μονίμων Αντιπροσώπων των κρατών - μελών της ΕΕ, ώστε οι «27» να μπορέσουν να επανέλθουν με όλες τις λεπτομέρειες στις Συνόδους του Μαρτίου και του Ιουνίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης αποχώρησε από τις Βρυξέλλες, πριν ολοκληρωθεί μεν τυπικά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ωστόσο, αφού ολοκληρώθηκε η συμφωνία για την ευρωπαϊκή άμυνα.
Λαγκάρντ: Η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα συμβάλλει στην ανάπτυξη της Ευρωζώνης
Νωρίτερα σήμερα, σαφές μήνυμα προς τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι συνεδριάζουν σήμερα στις Βρυξέλλες με την ατζέντα να περιλαμβάνει τόσο τον επανεξοπλισμό της ΕΕ, όσο και για την οικονομική στήριξη της Ουκρανίας, έστειλε από τη Φρανκφούρτη η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ.
Κατά τη διάρκεια τη συνέντευξης Τύπου που ακολούθησε την απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ να μειώσει για έκτη συνεχή φορά το βασικό επιτόκιο δανεισμού, η πρόεδρος Λαγκάρντ αναφέρθηκε επανειλημμένως στο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κινητοποίηση έως και 800 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, υπογραμμίζοντας παρά ταύτα, ότι καίτοι μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν εξαιρετικά ευνοϊκή για την οικονομία της Ευρωζώνης, η ΕΚΤ πρέπει να είναι προσεκτική και σε διαρκή εγρήγορση, καθώς πρόκειται για μια “εν εξελίξει διαδικασία”.
Τα συμπεράσματα για την άμυνα
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε τα συμπεράσματα για την άμυνα, χαιρετίζοντας την πρόταση της Επιτροπής για ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ως άμεσο μέτρο, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο «σε όλα τα κράτη μέλη».
Στα συμπεράσματα επισημαίνεται ότι η ΕΕ θα επιταχύνει την κινητοποίηση των απαραίτητων μέσων και της χρηματοδότησης προκειμένου να ενισχύσει την ασφάλεια της ΕΕ και την προστασία των πολιτών της. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι «η ΕΕ θα ενισχύσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα, θα μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις, θα αντιμετωπίσει τα κρίσιμα κενά όσον αφορά τις δυνατότητές της και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση ανάλογα σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις απαιτούμενες ποσότητες και στον απαιτούμενο ρυθμό. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας».
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει παράλληλα την ανάγκη να συνεχιστεί η ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την ασφάλεια και την άμυνα της Ευρώπης και, μεταξύ άλλων: «χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει στο Συμβούλιο την ενεργοποίηση, με συντονισμένο τρόπο, της εθνικής ρήτρας διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως άμεσο μέτρο και καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει περαιτέρω μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του Συμβουλίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο σε όλα τα κράτη μέλη». Καλωσορίζεται, επίσης, η πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει πρόταση για ένα νέο μέσο της ΕΕ που θα παρέχει στα κράτη μέλη δάνεια που υποστηρίζονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους έως 150 δισεκατομμυρίων ευρώ και καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει την πρόταση αυτή επειγόντως.
Ομοίως, καλωσορίζεται η πρόσφατη επιστολή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και τα σχέδια για ενίσχυση της υποστήριξης της Τράπεζας προς την ευρωπαϊκή βιομηχανία ασφάλειας και άμυνας, διαφυλάσσοντας παράλληλα τις λειτουργίες και την ικανότητα χρηματοδότησής της, και καλεί το Συμβούλιο των Διοικητών της ΕΤΕπ να συνεχίσει επειγόντως να προσαρμόζει τις πρακτικές της ΕΤΕπ για δανεισμό στην αμυντική βιομηχανία, στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Παράλληλα, υπογραμμίζεται η σημασία της κινητοποίησης ιδιωτικής χρηματοδότησης για την αμυντική βιομηχανία και η Επιτροπή καλείται να εξετάσει σχετικά μέτρα.
Προσδιορίζει τον κατάλογο τομέων προτεραιότητας για δράση σε επίπεδο ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με το έργο που έχει ήδη γίνει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας και σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ: αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, συστήματα πυροβολικού, συμπεριλαμβανομένων δυνατοτήτων ακριβείας βαθιάς κρούσης· πυραύλους και πυρομαχικά, drones και συστήματα anti-drone, στρατηγικούς παράγοντες διευκόλυνσης, μεταξύ άλλων σε σχέση με την προστασία του διαστήματος και των υποδομών ζωτικής σημασίας, στρατιωτική κινητικότητα, κυβερνοχώρος, τεχνητή νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος.
Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι η προστασία και η άμυνα όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ συμβάλλει στην ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της, ιδίως όσον αφορά τα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις απειλές που θέτουν η Ρωσία και η Λευκορωσία.
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λαμβάνει υπόψη τις απειλές στα υπόλοιπα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τονίζει τη σημασία της άμυνάς τους.
Υπενθυμίζει επίσης ότι μια ισχυρότερη και πιο ικανή ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και θα είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας. Καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ που είναι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να συντονιστούν πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2025. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους εκτός ΕΕ.
Επισημαίνεται, επίσης, ότι τα παραπάνω δεν θίγουν τον ειδικό χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών, σύμφωνα με τις Συνθήκες.
Τέλος, τονίζει ότι «προσβλέπει στη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας», που θα παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περί τα μέσα Μαρτίου και σημειώνει ότι θα επανέλθει στο θέμα της άμυνας, στις Συνόδους του Μαρτίου και του Ιουνίου.