Η ανατροπή στην πολιτική δασμών του Ντόναλντ Τραμπ ήρθε όχι ύστερα από στρατηγικό σχεδιασμό, αλλά μέσα σε λιγότερο από 18 ώρες πιέσεων από αγορές, Ρεπουμπλικανούς βουλευτές και ηγέτες άλλων χωρών. Αν και μέχρι το πρωί της Τετάρτης εμφανιζόταν βέβαιος για την τακτική του, το μεσημέρι της ίδιας ημέρας ανέστειλε αιφνιδιαστικά την εφαρμογή των περισσότερων δασμών, αιφνιδιάζοντας ακόμα και στενούς του συνεργάτες.
Όπως παραδέχτηκε αργότερα, αναφερόμενος στη σχετική ανάρτηση που έκανε στο Truth Social, που προκάλεσε εκ νέου σοκ στον πλανήτη, «απλώς το γράψαμε, δεν είχαμε δικηγόρους, το γράψαμε από την καρδιά μας».
Η απόφαση αυτή ήρθε σε μια στιγμή που η οικονομική αναταραχή είχε ήδη κοστίσει τρισεκατομμύρια δολάρια από τις χρηματιστηριακές αγορές και είχε προκαλέσει απότομη αύξηση στις αποδόσεις των αμερικανικών κρατικών ομολόγων, γεγονός που φαίνεται να προσέλκυσε την προσοχή του Λευκού Οίκου, σημειώνει το Reuters.
Ο ίδιος ο Τραμπ παραδέχθηκε ότι η αναταραχή των τελευταίων ημερών επηρέασε τη σκέψη του. «Η αγορά ομολόγων είναι περίπλοκη», είπε. «Είδα χθες βράδυ, ότι κάποιοι άρχισαν να αισθάνονται κάπως άσχημα».
Παρακολουθώντας Fox News
Το προηγούμενο βράδυ, σε τηλεδιάσκεψη περίπου μιας ώρας με ομάδα Ρεπουμπλικάνων γερουσιαστών που εμφανίστηκαν στην εκπομπή του Σον Χάνιτι στο Fox News, ο Τραμπ δέχτηκε τα πρώτα οργανωμένα πυρά.
Ο γερουσιαστής Τεντ Κρουζ εξήγησε πως υπάρχουν δύο δρόμοι: είτε να χρησιμοποιήσει ο Τραμπ τους δασμούς ως διαπραγματευτικό μοχλό είτε να τους διατηρήσει, προκαλώντας αντίποινα.
«Τον ενθάρρυνα, όπως και στην εκπομπή του Χάνιτι, να διαπραγματευτεί γρήγορα μία ή περισσότερες μεγάλες εμπορικές συμφωνίες», δήλωσε ο Κρουζ. «Ελπίζω ότι η συζήτησή μας τον επηρέασε και πως η απόφαση της Τετάρτης ήταν συνεπής με όσα του ζητούσαμε».
Αργότερα, ο γερουσιαστής Τζον Νίλι Κένεντι (Λουϊζιάνα) αποκάλυψε ότι ζήτησε από τον Χάνιτι «15 δευτερόλεπτα για να μιλήσω απευθείας στον Πρόεδρο» για τους δασμούς, καθώς ο Λίντσεϊ Γκράχαμ (Βόρεια Καρολίνα) τού είχε πει ότι ο Τραμπ παρακολουθούσε την εκπομπή.
Ανάμεσα στους προσκεκλημένος της εκπομπής ήταν επίσης οι Τζον Θιούν (Νότια Ντακότα), Τιμ Σκοτ (Νότια Καρολίνα), Κέιτι Μπόιντ Μπριτ (Αλαμπάμα), Τομ Κότον (Άρκανσας), Τεντ Κρουζ (Τέξας) και Μαρκουέιν Μούλιν (Οκλαχόμα).
Republican senators sit down with @SeanHannity for a town hall to discuss efforts to move forward with budget reconciliation, peace negotiations with Iran and Democratic leaders. pic.twitter.com/PvXpSPpQuV
— Fox News (@FoxNews) April 9, 2025
Τα… Rolex στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων
Την Τετάρτη το πρωί, ο Τραμπ συνάντησε στον Λευκό Οίκο τον Θιούν και μίλησε τηλεφωνικά με την πρόεδρο της Ελβετίας, Κάριν Κέλερ-Σούτερ.
Η χώρα της Κέλερ-Σούτερ είδε να επιβάλλονται στα ρολόγια και τις σοκολάτες της δασμοί 31% .
Η Κέλερ-Σούτερ του επισήμανε ότι οι ελβετικές επιχειρήσεις δημιουργούν χιλιάδες θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ και του υπενθύμισε πως πέρυσι η Ελβετία είχε άρει τους δασμούς στα αμερικανικά βιομηχανικά προϊόντα.
Η επιρροή της JPMorgan Chase
Την ίδια ώρα, ο Τραμπ παρακολουθούσε τον διευθύνοντα σύμβουλο της JPMorgan Chase, Τζέιμι Ντάιμον, να προειδοποιεί στην τηλεόραση πως η ύφεση είναι «πιθανό ενδεχόμενο».
Ο Ντάιμον ανέφερε ότι ακούει από παντού πως οι επιχειρήσεις «μειώνουν τις δαπάνες τους».
«Είμαι ψύχραιμος, αλλά νομίζω ότι μπορεί να χειροτερέψει αν δεν σημειώσουμε πρόοδο εδώ», είπε.
Το παρασκήνιο στο Οβάλ Γραφείο
Αν και δημοσίως ο Τραμπ προέτρεπε τον κόσμο να «διατηρήσει την ψυχραιμία του», όπως έγραψε στο Truth Social το πρωί της Τετάρτης, προσθέτοντας λίγο αργότερα πως «Αυτή είναι μια πολύ καλή στιγμή για να αγοράσετε», αναφερόμενος στους επενδυτές, στο παρασκήνιο το οικονομικό επιτελείο του ανησυχούσε έντονα.
Οι Σκοτ Μπέσεντ (υπ. Οικονομικών), Χάουαρντ Λάτνικ (υπ. Εμπορίου) και ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς πίεζαν για μια πιο στοχευμένη τακτική, εστιάζοντας στην απομόνωση της Κίνας ως βασικού «παραβάτη», χωρίς να πλήττονται οι σύμμαχοι.
Το μεσημέρι της Τετάρτης, οι Μπέσεντ και Λάτνικ βρέθηκαν στο Οβάλ Γραφείο.
President Trump is standing firm against our global trade imbalances. We will sign the greatest deals in history. pic.twitter.com/0FeDL7Y2jD
— Howard Lutnick (@howardlutnick) April 9, 2025
Μαζί με τον Αμερικανό Πρόεδρο διαμόρφωσαν το κείμενο της ανάρτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που, σύμφωνα με τον Λάτνικ, επρόκειτο για «μία από τις πιο αξιοσημείωτες αναρτήσεις της Προεδρίας του στο Truth Social».
Η ανάρτηση έγινε στις 1:18 μ.μ. (τοπική ώρα), και ο Λάτνικ σχολίασε στην πλατφόρμα Χ, δώδεκα λεπτά αργότερα, τη στιγμή της ανατροπής.
Ο Τραμπ, λίγο μετά την ανακοίνωση της αναστολής των δασμών για 90 ημέρες για 75 χώρες, μίλησε από τον Κήπο του Λευκού Οίκου, μπροστά σε πρωταθλητές του NASCAR. «Νομίζω πως κάποιοι το παρατράβηξαν λίγο. Ήταν κάπως υπερβολικοί», είπε.
Scott Bessent and I sat with the President while he wrote one of the most extraordinary Truth posts of his Presidency. The world is ready to work with President Trump to fix global trade, and China has chosen the opposite direction. pic.twitter.com/wNvg8NBnSR
— Howard Lutnick (@howardlutnick) April 9, 2025
«Τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμη, αλλά υπάρχει τεράστια θετική διάθεση από άλλες χώρες».
Και πρόσθεσε: «Θα έχουμε κάτι που κανείς δεν θα τολμούσε ούτε να ονειρευτεί».
Όταν αποφάσισε να «τραβήξει τη σκανδάλη»
Μιλώντας αργότερα από το Οβάλ Γραφείο, ο Ντόναλντ Τραμπ αποκάλυψε ότι σκεφτόταν την αλλαγή πορείας «τις τελευταίες ημέρες». Όπως είπε: «Μάλλον η απόφαση ελήφθη σήμερα το πρωί, αρκετά νωρίς. Απλώς το γράψαμε. Δεν είχαμε πρόσβαση σε δικηγόρους. Το γράψαμε από την καρδιά μας».
«Αλλά ήταν κάτι για το οποίο μιλούσαμε εδώ και καιρό, και αποφασίσαμε να τραβήξουμε τη σκανδάλη, και το κάναμε σήμερα, και είμαστε χαρούμενοι γι’ αυτό».
Την ώρα που οι σύμβουλοί του προσπαθούσαν να παρουσιάσουν την αλλαγή ως οργανωμένο σχέδιο, ο ίδιος συνέχιζε να δίνει το προσωπικό του στίγμα.
«Νομίζω ότι λένε πως ήταν η μεγαλύτερη μέρα στην οικονομική ιστορία», καυχήθηκε, λιγότερο από 90 λεπτά αφότου η ανάρτηση του ανέτρεψε την πολιτική που είχε επιβάλει μόλις μία εβδομάδα πριν.
Ο Στίβεν Μίλερ, αναπληρωτής προσωπάρχης του Λευκού Οίκου, έγραψε στο Χ πως «Η στρατηγική του προέδρου Τραμπ, η τολμηρή ηγεσία του και ο λαμπρός τακτικός σχεδιασμός του έκαναν περισσότερα για τη μεταρρύθμιση του διεθνούς εμπορίου σε λίγες ημέρες από ό,τι έχει πετύχει οποιοσδήποτε άλλος εδώ και δεκαετίες, ενώ ταυτόχρονα απομόνωσαν οικονομικά και πολιτικά τον παγκόσμιο αρχιτέκτονα της οικονομικής επιθετικότητας: την Κίνα».
President Trump’s master strategy, bold statesmanship and brilliant tactical planning has done more to reform broken international trade in days than anyone has achieved in decades while economically and politically isolating the global architect of economic aggression: China.
— Stephen Miller (@StephenM) April 9, 2025
Ωστόσο, εντός του Λευκού Οίκου, ακόμη και υψηλόβαθμα στελέχη αιφνιδιάστηκαν.
Λίγα λεπτά μετά την ανάρτηση, οι συνεργάτες του έσπευσαν να μαζευτούν για να συμφωνήσουν στα βασικά σημεία της νέας στρατηγικής. Όμως πολλά σημεία του σχεδίου παρέμεναν ασαφή ακόμη και για το επιτελείο του, την ώρα που οι δημοσιογράφοι προσπαθούσαν να κατανοήσουν τις λεπτομέρειες.
Ο Πίτερ Ναβάρο, μακροχρόνιος εμπορικός σύμβουλος του Τραμπ και υπέρμαχος της σκληρής γραμμής στους δασμούς, δεν συμμετείχε στη συζήτηση του Οβάλ Γραφείου, κάτι που θεωρήθηκε ένδειξη πως οι απόψεις του χάνουν έδαφος.
Ούτε καν αναφέρθηκε από τον Μπέσεντ και την εκπρόσωπο Τύπου, Κάρολαϊν Λίβιτ, όταν μιλούσαν για τη συνεργασία του Τραμπ με τον Λάτνικ.
Ο Ναβάρο, που εθεάθη στον Λευκό Οίκο την Τετάρτη, έδωσε συνέντευξη στο Fox Business λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση, χαρακτηρίζοντας τις εξελίξεις ως «μια όμορφη διαπραγμάτευση».
🇺🇸 BREAKING: Peter Navarro pushes back on claims that markets forced the tariff pause:
“This was a beautiful negotiation… not pressure from the bond market. Trust in Trump made it happen.” pic.twitter.com/zQDZZZfsoI
— Roundtable Network (@RTB_io) April 9, 2025
Ο ίδιος ο Τραμπ συνόψισε την τακτική του με μία φράση: «Πολλές φορές δεν είναι διαπραγμάτευση μέχρι να γίνει. Και αυτό συμβαίνει».
Με πληροφορίες από: Washington Post, New York Times, Reuters