Οι παραιτήσεις του Μάκη Βορίδη, τριών υφυπουργών και ενός γενικού γραμματέα για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ μόνον ως κεραυνός εν αιθρία δεν μπορούν να θεωρηθούν.
Από χθες τα χαράματα, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ρωτήθηκε στις Βρυξέλλες για το θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ, ήταν σαφές ότι δεν επρόκειτο να το αφήσει έτσι.
«Δεν σχολιάζω συχνά ζητήματα εσωτερικής επικαιρότητας ευρισκόμενος στο εξωτερικό. Ήμουν όλη μέρα χωρίς τηλέφωνα στη Σύνοδο Κορυφής, δεν έχω ενημερωθεί πλήρως για το περιεχόμενο της δικογραφίας. Θα το κάνω πολύ σύντομα και όταν πάρω τις αποφάσεις μου θα τις μάθετε» είπε, και η σημειολογία αλλά και το ύφος του μαρτυρούσαν την ενόχλησή του.
Μπορεί η γραμμή αμύνης της κυβέρνησης να ήταν όλο αυτό το διάστημα ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι μια υπόθεση με διαχρονικές και διακομματικές ευθύνες -κάτι που είναι αληθές-, ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι αυτή που αποφάσισε να λύσει τον γόρδιο δεσμό, υπάγοντας τον οργανισμό στην ΑΑΔΕ, ωστόσο είναι προφανές ότι πρόκειται για ένα ακόμη πλήγμα στην εικόνα της και μάλιστα αφότου δείχνει να ανακάμπτει από την τραγωδία των Τεμπών και ενώ ο πολιτικός χρόνος μέχρι τις εκλογές δεν είναι άπλετος.
Επιπλέον, ο πρωθυπουργός δεν φαίνεται να καλύπτεται από το επιχείρημα περί διαχρονικής παθογένειας, καθώς, όπως σημειώνουν στελέχη της κυβέρνησης, ο πήχης ανεβαίνει όταν γίνεται κάποιος υπουργός ή υφυπουργός.
Το κλίμα ήταν βαρύ από την Πέμπτη για τους εμπλεκόμενους πολιτικούς στην υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι βουλευτές είχαν αρχίσει να ενημερώνονται για τα στοιχεία της δικογραφίας που διαβίβασε η ευρωπαϊκή εισαγγελία στη Βουλή, ενώ οι πρώτες συνομιλίες που προέκυπταν από τις -νόμιμες- επισυνδέσεις της ΕΥΠ μεταξύ βουλευτών, κυβερνητικών και πρωτοκλασάτων διοικητικών του «αμαρτωλού» Οργανισμού έβλεπαν το φως. «Ποινικές ευθύνες δεν προκύπτουν σε πρώτη ανάγνωση. Ωστόσο, πολιτικά υπάρχει θέμα. Δεν είναι εύκολο να υπερασπιστείς ρουσφετολογικές παρεμβάσεις για μη σύννομες υποθέσεις» παραδέχονταν βουλευτές και στελέχη του κυβερνώντος κόμματος, περιγράφοντας το κλίμα που επικρατούσε στη «γαλάζια» ΚΟ και στο Μαξίμου.
Το θέμα μονοπώλησε τον πρωινό καφέ της Πέμπτης, ωστόσο όλοι ανέμεναν την επιστροφή του Κυριάκου Μητσοτάκη από τις Βρυξέλλες, παραπέμποντας στις δικές του αποφάσεις.
Ο πρωθυπουργός πήγε το πρωί στο Μαξίμου, όπου και συζήτησε το θέμα με τους στενούς συνεργάτες του. Ειδοποιήθηκαν, μάλιστα, τα εμπλεκόμενα κυβερνητικά στελέχη να μην προβούν σε δημόσιες δηλώσεις και να αναμένουν τις αποφάσεις του πρωθυπουργού.
Η λογική ήταν ο διαχωρισμός ποινικών και πολιτικών ευθυνών. Ως προς το πρώτο σκέλος, το ποινικό, κυβερνητικά στελέχη τόνιζαν: «Χρειάζεται ψυχραιμία. Η εμπειρία των προηγούμενων μηνών, των βιαστικών συμπερασμάτων με διάφορες διαρροές από μία μεγάλη δικογραφία, όπως ήταν αυτή για το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, μας δείχνει ότι δεν πρέπει να βιαζόμαστε».
Σημείωναν, μάλιστα, πως «όταν μιλάμε για ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες προσώπων, τότε πρέπει να προσέχουμε πολύ, να διαβάζουμε τα στοιχεία, να μη βιαζόμαστε, να δούμε αν αυτά τα στοιχεία περιγράφουν κάτι το οποίο έχει μια ποινική απαξία και όταν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα, με πολύ μεγάλη προσοχή, τότε θα έχουμε ξεκάθαρη θέση». Διευκρίνιζαν, επίσης, πως «κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή», σε σχέση με το αν θα ακολουθηθεί μοντέλο Τριαντόπουλου ή κάτι άλλο.
Πολιτικά, ωστόσο, αναγνώριζαν το πρόβλημα: «Όταν μιλάμε για πολιτική αποτύπωση ενός πολύ σοβαρού ζητήματος, όπως είναι το ζήτημα των αγροτικών επιδοτήσεων, τότε δεν κρύβουμε τα λόγια μας. Δεν χρειάζεται να περιμένουμε. Είναι σαφέστατο ότι αυτό το πράγμα, το οποίο συμβαίνει για δεκαετίες στη χώρα, είναι νοσηρό. Με ευθύνη συνολικά όσων έχουν κυβερνήσει».
Στη σύσκεψη αναλύθηκαν οι συνομιλίες των κυβερνητικών στελεχών που είδαν το φως της δημοσιότητας.
«Όποιος είναι μέσα στις συνομιλίες δεν σημαίνει ότι παρανόμησε κάπου» έλεγαν κυβερνητικές πηγές, και προσέθεταν ότι «αξιολογήθηκαν οι πολιτικά προβληματικές συνομιλίες».
Έτσι, οδηγηθήκαμε στη λύση να υποβάλουν τις παραιτήσεις τους οι υφυπουργοί Εξωτερικών Τάσος Χατζηβασιλείου, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Διονύσης Σταμενίτης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Χρήστος Μπουκώρος, όχι όμως και ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Χρήστος Κέλλας, οι συνομιλίες του οποίου δεν έχουν κάτι μεμπτό. Οι παραιτήσεις τους έγιναν αποδεκτές από τον πρωθυπουργό.
Τι λένε κυβερνητικές πηγές
Κυβερνητικές πηγές μετά από αυτή την εξέλιξη ανέφεραν ότι οι όποιες αλλαγές στην κυβέρνηση αναμένονται μετά το υπουργικό συμβούλιο της Δευτέρας, ενώ διευκρινίζουν ότι δεν πρόκειται να γίνει συνολικός ανασχηματισμός αλλά μόνον αντικαταστάσεις των παραιτηθέντων.
Σχολίαζαν, επίσης, ότι η κάθε περίπτωση όσων αναφέρονται στη δικογραφία για τον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι διαφορετική, καθώς και ότι η παραίτησή τους δεν σημαίνει ότι υπάρχει κάτι ποινικά κολάσιμο, αλλά δεν συνάδει η τωρινή τους ιδιότητα με τα τότε αιτήματά τους.
Όσον αφορά τον Μάκη Βορίδη, σχολίαζαν ότι πρόκειται για μια τελείως διαφορετική περίπτωση και οι λόγοι της παραίτησής του περιγράφονται στην επιστολή του, δεδομένου ότι το όνομά του -όπως και του Λευτέρη Αυγενάκη- αναφέρεται στο διαβιβαστικό πόρισμα της ευρωπαϊκής εισαγγελίας. Άρα, με βάση το άρθρο 86 του Συντάγματος περί ευθύνης υπουργών, οφείλει να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ωστόσο, «παραίτηση δεν σημαίνει και αποδοχή των όποιων κατηγοριών» ανέφεραν.
Η ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου:
«Ανακοινώνεται ότι ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Μάκης Βορίδης υπέβαλε την παραίτησή του στον Πρωθυπουργό, για τους λόγους που αναφέρονται στην επιστολή και η οποία επισυνάπτεται. Ο Πρωθυπουργός έκανε δεκτή την παραίτησή του.
Παράλληλα, τις παραιτήσεις τους υπέβαλαν οι υφυπουργοί Εξωτερικών Τάσος Χατζηβασιλείου, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Διονύσης Σταμενίτης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Χρήστος Μπουκώρος, οι οποίες επίσης έγιναν δεκτές από τον Πρωθυπουργό.
Τέλος, την παραίτησή του υπέβαλε και ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιώργος Στρατάκος.
Οι αντικαταστάτες των ανωτέρω θα ανακοινωθούν στις επόμενες ημέρες».