Στη Βουλή μεταφέρεται το θέμα της πώλησης 820 ΑΤΜ εκτός καταστημάτων (off-site) της Τράπεζας Πειραιώς στην εταιρεία Cashflex, μετά τις έντονες αντιδράσεις για επιπλέον χρέωση 2 ευρώ ανά συναλλαγή.
Η Cashflex ανήκει κατά 80% στην εταιρεία Printec και κατά 19,9% στην ίδια την Τράπεζα Πειραιώς. Με αφορμή τη νέα επιβάρυνση για τους καταναλωτές, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής Παύλος Γερουλάνος και Μιλένα Αποστολάκη κατέθεσαν σχετική ερώτηση προς τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ζητώντας απαντήσεις για την απόφαση και τις επιπτώσεις της.
Την πρόθεση της να καταθέσει νομοθετική ρύθμιση έχει δηλώσει η Νέα Αριστερά ενώ την παρέμβαση της κυβέρνησης έχουν ζητήσει ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ.
Μαρινάκης: Κανένα παράθυρο χρεώσεων δεν πρόκειται να ισχύσει
Όλα αυτά ενώ ο κυβερνητικό εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης απαντώντας την περασμένη εβδομάδα σε σχετική ερώτηση ξεκαθάρισε ότι «Κανένα παράθυρο χρεώσεων δεν πρόκειται να ισχύσει, έστω και σε ένα ποσοστό των μηχανημάτων ανάληψης. Η κυβέρνηση έχει ήδη αναλάβει πρωτοβουλίες για τις τραπεζικές χρεώσεις». Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη του 2024 η κυβέρνηση παρενέβη στο θέμα των τραπεζικών προμηθειών. (πχ μηδενικές χρεώσεις για αναλήψεις από ΑΤΜ άλλης τράπεζας σε απομακρυσμένες περιοχές)
Σήμερα οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν 5.300 ΑΤΜ με την Εθνική Τράπεζα να διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο με περισσότερα από 1.400 μηχανήματα ενώ το αντίστοιχο δίκτυο της Τράπεζας Πειραιώς, μετά των πώληση των 820 στην Cashflex, να αριθμεί 1.300 ενώ Εurobank και Αlpha Bank διαθέτουν περί τα 1.200 ΑΤΜ η κάθε μια.
Τι υποστηρίζει η Τράπεζα Πειραιώς
Σε ανακοίνωση της η Τράπεζα Πειραιώς σημειώνει ότι τα 820 ΑΤΜ που μεταβιβάστηκαν στην Cashflex προέρχονταν από τη συγκέντρωση του τραπεζικού κλάδου κατά την προηγούμενη δεκαετία, καθώς η Πειραιώς απορρόφησε περισσότερες από 10 τραπεζικές οντόντητες (πχ Αγροτική Τράπεζα, Κύπρου κλπ) και «σεβόμενη τις ανάγκες της πελατειακής βάσης κατά τη διάρκεια της κρίσης, η Πειραιώς διατήρησε το υπερβάλλον αυτό δίκτυο ΑΤΜ για περισσότερα από 10 χρόνια, επιβαρυνόμενη τα κόστη τεχνολογίας, φύλαξης και συντήρησης»
Η ερώτηση του ΠΑΣΟΚ
Από την πλευρά τους οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ στην ερώτηση τους υπογραμμίζουν ότι τα ΑΤΜ που πωλήθηκαν στην Cashflex είναι εγκατεστημένα σε κομβικά σημεία εξυπηρέτησης των πολιτών, όπως μετρό, νοσοκομεία, σούπερ μάρκετ, βενζινάδικα, τουριστικές περιοχές, αεροδρόμια και άλλους δημόσιους χώρους. Στο πλαίσιο αυτό οι Π. Γερουλάνος και Μ. Αποστολάκη θέτουν προς την κυβέρνηση τρία ερωτήματα:
- Έχει διαπιστωθεί αν η μεταβίβαση των ΑΤΜ της Τράπεζας Πειραιώς στην εταιρεία Cashflex συνιστά τρόπο έμμεσης παράκαμψης του ισχύοντος πλαισίου για τις τραπεζικές προμήθειες, μέσω της τυπικής μεταβίβασης λειτουργιών σε «ανεξάρτητο» φορέα, ο οποίος τελεί εν τοις πράγμασι υπό τον έλεγχο της ίδιας της τράπεζας;
- Προτίθεται η Κυβέρνηση να λάβει μέτρα για την ένταξη των χρεώσεων ανάληψης μετρητών από ΑΤΜ εκτός τραπεζών, που πουλήθηκαν σε τρίτες εταιρείες, στους περιορισμούς προμηθειών που ισχύουν για τα τραπεζικά ιδρύματα;
- Ποια μέτρα έχουν ληφθεί για τη διασφάλιση του ανταγωνισμού και την προστασία των πολιτών από καταχρηστικές εμπορικές πρακτικές;
Αναφορικά με το θέμα των χρεώσεων, υπενθυμίζεται ότι μετά από απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού οι τράπεζες μείωσαν από 1.1.2024 τις χρεώσεις DAF (Direct Access Fee), δηλαδή τη χρέωση για κάθε ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ με χρήση κάρτας που έχει εκδοθεί από άλλη τράπεζα.
Ετσι, οι χρεώσεις DAF από διαμορφώθηκαν σε 2 ευρώ από 3 ευρώ στην Πειραιώς, στο 1,9 ευρώ από 2,6 στην Εθνική, στο 1,8 ευρώ από 2,5 ευρώ στην Eurobank και στην Αlpha Bank και στο 1,5 ευρώ από 2 ευρώ στην Attica Bank. Σε αυτές τις χρεώσεις ανάληψης μετρητών προστίθεται και issuing fee από 0,50-0,75 ευρώ αναλόγως την τράπεζα/εκδότη της κάρτας. Η χρέωση DAF στη Cashflex είναι στο 1,5 ευρώ ενώ πρόσθετες υπηρεσίες, όπως η αλλαγή PIN και η ερώτηση υπολοίπου, παρέχονται δωρεάν, χωρίς καμία χρέωση.
Η χρέωση της Πειραιώς για αναλήψεις πελατών της σε δίκτυα τρίτων (συμπ. της Cashflex) ανέρχεται σε €0,60 ανά συναλλαγή ωστόσο η Πειραιώς ανακοίνωσε ότι προχωρά σε άμεση μείωση αυτού σε €0,50 ανά συναλλαγή, το χαμηλότερο της αγοράς.
Η σημασία των μετρητών στην ΕE
Το 2022 μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έδειξε ότι το 60 % των καταναλωτών εξακολουθούσε να θεωρεί σημαντική ή πολύ σημαντική τη δυνατότητα πληρωμής με μετρητά. Επιβεβαιώνει ότι «παρά τις επιπτώσεις της πανδημίας και των σχετικών μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας και των προτιμήσεων που δηλώνονται από τους ίδιους τους καταναλωτές, ένα αυξανόμενο ποσοστό των καταναλωτών της ζώνης του ευρώ θα επιθυμούσε να έχει τα μετρητά ως επιλογή πληρωμής»
Πρόταση Κανονισμού σχετικά με το καθεστώς νόμιμου χρήματος των τραπεζογραμματίων και κερμάτων σε ευρώ υπογραμμίζει ότι «Εάν οι πολίτες δεν έχουν πρόσβαση σε μετρητά, δεν θα είναι σε θέση να πληρώσουν με αυτά και θα υπονομευθεί το πραγματικό καθεστώς τους ως νόμιμου χρήματος» σημειώνεται στην πρόταση Κανονισμού σχετικά με το καθεστώς νόμιμου χρήματος των τραπεζογραμματίων και κερμάτων σε ευρώ. Η πρόταση συνάδει με την ευρωπαϊκή πράξη για την προσβασιμότητα, η οποία καλύπτει τα ΑΤΜ, και με τις προσπάθειες πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη της κοινωνικής ένταξης, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων. Στόχος της είναι να διασφαλίσει ότι όλοι οι πολίτες της ζώνης του ευρώ έχουν επαρκή και αποτελεσματική πρόσβαση σε μετρητά.
«Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τις ευάλωτες ομάδες που εξαρτώνται από τη χρήση μετρητών για πληρωμές, στις οποίες περιλαμβάνονται συνήθως οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναπηρία που ενδέχεται να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην πρόσβαση σε ψηφιακές πληρωμές, τα άτομα με περιορισμένες ψηφιακές δεξιότητες και/ή εισόδημα. Οι ομάδες αυτές τείνουν να έχουν ιδιαίτερη προτίμηση στη χρήση μετρητών για τον διακανονισμό των πληρωμών τους έναντι ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών.» όπως υπογραμμίζεται.