20 Οκτωβρίου 2025

Σκληρή κόντρα Ελλάδας-Τουρκίας για το SAFE -Οι μεγάλες πιέσεις και ο ρόλος της Γερμανίας


Σε ένα ιδιότυπο διπλωματικό μπρα ντε φερ επιδίδονται ξανά τα τελευταία εικοσιτετράωρα Αθήνα και Αγκυρα με αφορμή την ενδεχόμενη συμμετοχή της Τουρκίας στον χρηματοδοτικό μηχανισμό SAFE της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Η Αθήνα έχει επιλέξει να σηκώσει ψηλά στην ατζέντα την υπόθεση αυτή , με τον Έλληνα πρωθυπουργό να επαναλαμβάνει αρκετές φορές το τελευταίο διάστημα, ακόμη και από του βήματος του ΟΗΕ, πως η Ελλάδα είναι διατεθειμένη να μπλοκάρει με βέτο, καθώς απαιτείται ομοφωνία , τη συμμετοχή της Τουρκίας στο χρηματοδοτικό εργαλείο , σε περίπτωση που δεν άρει το casus belli.

Μάλιστα, η ελληνική επιμονή στο ζήτημα έχει ενοχλήσει σε μεγάλο βαθμό τον Τούρκο πρόεδρο ο οποίος δεν κρύβει τον εκνευρισμό του ενάντια στην Αθήνα ακόμη και σε δημόσιες τοποθετήσεις του.

Ωστόσο , η συγκεκριμένη επιλογή ενέχει ρίσκο, καθώς μια ενδεχόμενη εμπλοκή στην προοπτική της ευρωτουρκικής συνεργασίας στον τομέα της άμυνας με ελληνική ευθύνη θα μπορούσε να φέρει την Αθήνα αντιμέτωπη με ισχυρά κράτη - μέλη της Ε.Ε όπως η Γερμανία , η Ιταλία και η Ισπανία που θεωρούν ως ύψιστη προτεραιότητα τη συμμετοχή της Τουρκίας στην νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης.

Η αντιπαράθεση Γεραπετρίτη-Φιντάν για τον SAFE

Χαρακτηριστική της όξυνσης των σχέσεων των δύο πλευρών του Αιγαίου για το ζήτημα ήταν και η χθεσινή αντιπαράθεση που είχαν σε υψηλούς τόνους με ανταλλαγή δηλώσεων οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας.

Πρώτος άνοιξε τον χορό των δηλώσεων ο Χακάν Φιντάν, ο οποίος τόνισε πως στην Ελλάδα επικρατεί «αντιτουρκικό αίσθημα», επισημαίνοντας ότι οι αποφάσεις που αφορούν συνολικά την ασφάλεια της Ευρώπης δεν πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα «μόνο μιας χώρας», αλλά αντιθέτως να προάγουν τη συλλογική ασφάλεια.

Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας σχολιάζοντας την ελληνική στάση επισήμανε πως η ρητορική της Αθήνας οδηγεί σε αύξηση της έντασης στην περιοχή.

«Το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός της Ελλάδας υπερηφανεύεται στο ελληνικό Κοινοβούλιο για το πώς δεν θα δεχτούν την Τουρκία στο πρόγραμμα SAFE για να υπερασπιστεί τον εαυτό του είναι ένα θέμα που πρέπει να διδάσκεται. Το σύστημα ασφάλειας της Ευρώπης έχει καταληφθεί από μία ή δύο χώρες, όπως η Ελλάδα. Αυτές οι χώρες δεν έχουν καμία σχέση με την ασφάλεια της Ευρώπης», κατέληξε με νόημα κ. Φιντάν. Ταυτόχρονα υπενθύμισε, κάνοντας έναν παραλληλισμό με τη σημερινή κατάσταση, πως η Τουρκία επέτρεψε την επιστροφή της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ το 1980. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα με απόφαση του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1974 είχε αποχωρήσει από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.

Όπως ήταν φυσικό, στις δηλώσεις Φιντάν απάντησε αμέσως ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος δήλωσε: «Η Ελλάδα ασκεί ενεργητική και συνεπή εξωτερική πολιτική που στηρίζεται στις οικουμενικές αξίες του διεθνούς δικαίου και δεν ετεροκαθορίζεται. Από τις αρχές αυτές δεν πρόκειται να αποστεί και όποιος ενοχλείται οφείλει να το αποδεχθεί, διότι υποδείξεις και μομφές δεν είναι αποδεκτές». «Η Ελλάδα επιδιώκει εμπράκτως την ειρήνη και τις σχέσεις καλής γειτονίας, εν τούτοις σε θέματα εθνικού συμφέροντος δεν μπορεί να υπάρξει καμία συζήτηση», πρόσθεσε ο κ. Γεραπετρίτης.

Σε αυτό το πλαίσιο όλο το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σήμερα στη συνάντηση που θα έχουν οι δύο άνδρες στο περιθώριο της συνεδρίασης του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στο Λουξεμβούργο. Εκεί, ο κ. Γεραπετρίτης αναμένεται να βρεθεί αντιμέτωπος και με τις πιέσεις των ομολόγων του που ανήκουν στον σκληρό πυρήνα των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., σύμφωνα με τους οποίους η συμμετοχή της Τουρκίας στο νέο αμυντικό δόγμα της Ευρώπης είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη.

Ενδεικτική ήταν και η πρόσφατη επίσκεψη του Γερμανού Υπουργού Εξωτερικών στην Αγκυρα όπου με αφορμή την επικείμενη πώληση των μαχητικών Eurofighter στην Τουρκία ξεκαθάρισε πως το Βερολίνο αναγνωρίζει την Τουρκία ως ένα αξιόπιστο μέλος του ΝΑΤΟ και επιθυμεί να ενισχύσει την κοινή συμμαχία με την Αγκυρα. «Είναι απολύτως φυσιολογική η αποστολή των Eurofighter στην Τουρκία. Αυτά θα χρησιμοποιηθούν για την άμυνα της Συμμαχίας και η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται σε αυτή την συμμαχία. Για αυτόν τον λόγο και η Γερμανία δίνει μεγάλη σημασία στο να συνεχίσει μια στενή αμυντική συνεργασία με την Τουρκία. Εμείς βλέπουμε θετικά αυτή την πώληση των μαχητικών Eurofighter», δήλωσε με νόημα.

Ταυτόχρονα, δεν δίστασε να δηλώσει πώς η χώρα του επιθυμεί την ένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE».Προτρέποντας παράλληλα την Αγκυρα να κάνει κάποια βήματα προς την σωστή κατεύθυνση. «Αυτό θα είναι ένα επιχείρημα προς τους εταίρους μας εντός της Ε.Ε. που σήμερα εκφράζουν τις αμφιβολίες και δισταγμούς τους. Κι όταν επιλυθούν και κάποια προβλήματα στην περιοχή, τότε θα προχωρήσουμε στην επαναπροσέγγιση της Τουρκίας με την Ευρώπη» είπε , μεταξύ άλλων, ο Γερμανός ανώτατος διπλωμάτης.

Στο ίδιο μήκος κύματος αναμένεται να κινηθεί και η Ιταλία η οποία διαθέτει πλέον στρατηγική συνεργασία με την Αγκυρα στον αμυντικό τομέα μέσω διακρατικών συμφωνιών που υπογράφτηκαν πρόσφατα στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας με πιο γνωστή την εξαγορά της ιταλικής αεροναυπηγικής εταιρείας Piaggio Aerospace από τουρκική εταιρεία drones, Baykar.

Ωστόσο, η ελληνική διπλωματία επενδύει στη στήριξη της Γαλλίας αλλά και της Κύπρου για να μπλοκάρει την άνευ όρων συμμετοχή της Τουρκίας στα ευρωπαϊκά κονδύλια για την άμυνα και ιδιαίτερα στο χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE για το οποίο έχει υπάρξει επίσημο αίτημα της Άγκυρας πριν από μερικές εβδομάδες.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΕΛΟΠΟΥΛΟΣ
iefimerida.gr