Σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα εξελίσσεται η διερεύνηση της σιδηροδρομικής τραγωδίας στα Τέμπη, καθώς συνέχεια δίνεται από αύριο τόσο στο σκέλος της δικαστικής έρευνας, όσο και αυτό της αποκατάστασης των συγγενών των θυμάτων της. Συγκεκριμένα, ενώπιον του ειδικού Εφέτη ανακριτή αναμένεται να βρεθούν αύριο, τόσο ο Επιθεωρητής του ΟΣΕ, Δημήτρης Νικολάου, όσο και οι δύο Σταθμάρχες της Λάρισας που βρισκόταν σε απογευματινή βάρδια στις 28 Φεβρουαρίου, καθώς τους έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για βαριές κατηγορίες, αντίστοιχες με αυτές που αντιμετωπίζει και ο 59χρονος Σταθμάρχης, Βασίλης Σαμαράς.
Τρία αδικήματα
Σημειωτέον ότι και οι τρεις απολογούμενοι κατηγορούνται για διατάραξη της ασφάλειας των συγκοινωνιών, σε βαθμό κακουργήματος, με προβλεπόμενη ποινή από 10 χρόνια έως ισόβια κάθειρξη. Στο ίδιο, βαρύ κατηγορητήριο περιλαμβάνονται ακόμη κατηγορίες για ανθρωποκτονίες από αμέλεια κατά συρροή, αλλά και για σωματικές βλάβες. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι τρεις εμπλεκόμενοι στην υπόθεση αναμένεται να ζητήσουν προθεσμία για να απολογηθούν, προκειμένου οι συνήγοροί τους να έχουν το χρόνο να προετοιμαστούν, ενώ ο Επιθεωρητής του ΟΣΕ έχει ήδη τεθεί σε αργία, καθώς εξασφάλισε αναρρωτική άδεια 30 ημερών, την επομένη της τραγωδίας των Τεμπών.
Όσον αφορά στους δύο απογευματινούς Σταθμάρχες της Λάρισας, εκείνοι ελέγχονται με τη σειρά τους, καθώς φέρονται να αποχώρησαν νωρίτερα από τα προβλεπόμενα από τις θέσεις εργασίας τους, παρότι θα έπρεπε να συνοδεύουν τον μοιραίο Σταθμάρχη ως τις 11 το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου.
Σε τροχιά αποζημιώσεων
Ταυτόχρονα, τα χρηματικά ποσά με τα οποία σκοπεύει να αποζημιώσει τόσο τις οικογένειες των θυμάτων του σιδηροδρομικού δυστυχήματος, όσο και τους συγγενείς τους γνωστοποίησε χθες η ιταλικών συμφερόντων εταιρία Hellenic Trains, ανακοινώνοντας σχετικά πως θα καταβάλλει προκαταβολές για την κάλυψη των άμεσων οικονομικών αναγκών, τόσο των οικογενειών των θανόντων επιβατών, όσο και των τραυματιών. Ειδικότερα, η προκαταβολή (που αναμένεται να οριστικοποιηθεί ως αποζημίωση στα δικαστήρια) και θα καταβληθεί στις οικογένειες θανόντων επιβατών ανέρχεται σε 42.000 ευρώ.
Την ίδια ώρα, στους τραυματίες επιβάτες, ανεξαρτήτως σοβαρότητας του τραυματισμού τους, θα καταβληθεί προκαταβολή 5.000 ευρώ, εάν κατά την ημερομηνία αυτής της ανακοίνωσης δεν νοσηλεύονται σε οποιοδήποτε νοσηλευτικό ίδρυμα ή κλινική και 10.000 ευρώ αντίστοιχα, εάν κατά την ημερομηνία αυτής της ανακοίνωσης παραμένουν νοσηλευμένοι σε οποιοδήποτε νοσηλευτικό ίδρυμα ή κλινική και προς τον σκοπό της κάλυψης άμεσων οικονομικών αναγκών. Παράλληλα, στις οικογένειες των θανόντων, στους τραυματίες και στους λοιπούς επιβάτες της μοιραίας αμαξοστοιχίας θα δοθεί αποζημίωση 300 ευρώ για τις αποσκευές τους.
Σημειωτέον ότι η ιταλικών συμφερόντων Hellenic Trains, όπως και ο ΟΣΕ (ως δημόσιος οργανισμός) εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής αποζημιώσεων με υπουργικές αποφάσεις - η πρώτη εκδόθηκε το 2009 - οι οποίες ανανεώνονται για μία πενταετία. Η τελευταία ανανέωση - που δεν μπορεί να ανανεωθεί, σύμφωνα με την Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ)- έγινε το 2019 και λήγει το 2024.
Πλην των άμεσων μέτρων ανακούφισης των οικογενειών των επιβατών, για «διερεύνηση μέχρι τέλους» έκανε λόγο χθες ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Γιώργος Γεραπετρίτης, ενημερώνοντας την Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής. Ο κ. Γεραπετρίτης παρουσίασε την εικόνα των ελληνικών σιδηροδρόμων σε βάθος, λέγοντας πως ο Σταθμός στη Λάρισα θα είναι λειτουργικός από τον Νοέμβριο του 2022, ενώ παρουσίασε τις «ασφαλιστικές δικλίδες» που υπήρχαν στον συγκεκριμένο σταθμό, αλλά δεν τηρήθηκαν την νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου.
Τηλεδιοίκηση από τον περασμένο Νοέμβριο
Σύμφωνα με τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, ο Σταθμός της Λάρισας «μας παρεδόθη το 2019 με διαλυμένη τηλεδιοίκηση γιατί είχε προηγηθεί φωτιά. Όταν αναλάβαμε δεν υπήρχε τηλεδιοίκηση. Ανακτήθηκε σε πλήρη λειτουργία στη Λάρισα η τηλεδιοίκηση την 1.11.2022». «Καταθέτω και το πρωτόκολλο διοικητικής παραλαβής» ανέφερε ο κ. Γεραπετρίτης, ενώ σημείωσε πως «την κρίσιμη νύχτα που συνέβη το δυστήχημα πέραν ότι είχαν προβλεφθεί 2 επιπλέον σταθμάρχες που δεν βρίσκονταν στην θέση τους το κέντρο τηλεδιοίκησης Λάρισας λειτουργούσε απολύτως». «Πως αποδεικνύεται;» διερωτήθηκε, αφού «όλη εκείνη την ημέρα όλες οι δρομολογήσεις τρένων έγιναν μέσω του συστήματος τηλεδιοίκησης», όπως σημείωσε.
Χειροκίνητη επιλογή
Στον αντίποδα, κατά τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, «αυτό που συνέβη είναι ότι ο συγκεκριμένος σταθμάρχης αντί να κάνει την αυτόματη δρομολόγηση έκανε χειροκίνητη», με μοιραίο αποτέλεσμα, καθώς «αυτό δρομολόγησε σωρευτικά λάθη που οδήγησε στο δυστύχημα», υποστήριξε ο κ. Γεραπετρίτης.
«Δεν έγινε αυτόματη χάραξη»
Στην ίδια κατεύθυνση, εξήγησε ότι «ο σταθμάρχης θεώρησε ότι τα κλειδιά ήταν στη σωστή θέση και δεν έκανε επιτόπιο έλεγχο για να δει ότι ήταν στη λάθος. Έδωσε εντολή στο τρένο να περάσει με κόκκινο σηματοδότη και δεν ήταν πάνω από τον πίνακα ελέγχου, για να δει ότι το τρένο κινούταν σε λάθος γραμμή». «Άρα, δεν έγινε αυτόματη χάραξη, θεώρησε ότι τα κλειδιά ήταν στη γραμμή ανόδου, έδωσε εντολή να περάσει με κόκκινο, είδε τον πίνακα ενώ δεν υπήρξε καμία αντίδραση» τόνισε ο Υπουργός Υποδομών.
Στην περίπτωση που ο Σταθμάρχης Λάρισας προχωρούσε αυτόματη χάραξη μέσω του τοπικού συστήματος τηλεδιοίκησης που διέθετε ο σταθμός και ήταν εν λειτουργία, τότε «θεωρώ ότι θα γλίτωνε το κακό» εκτίμησε ο κ. Γεραπετρίτης, υπενθυμίζοντας ότι «ήταν υποχρέωση του σταθμάρχη από την στιγμή που υπήρχε τηλεδιοίκηση στην Λάρισα. Αυτό είναι σημαντικό».
Τέσσερις «Ασφαλιστικές δικλίδες»
Για τον Υπουργό, «έπρεπε να έχει γίνει αυτόματη χάραξη μέσω τηλεδιοίκησης. Αυτή είναι υποχρέωση που είχε επιβάλει ο ΟΣΕ στις 23.12.2022. Δεν έγινε. Προφανώς ήταν προσωπική επιλογή», όπως είπε, περιγράφοντας ως «ασφαλιστικές δικλίδες» για τη λειτουργία του Σταθμού της Λάρισας την μοιραία βραδιά:
· τους 2 επιπλέον σταθμάρχες που έπρεπε να είναι στις θέσεις τους και δεν ήταν,
· αυτόματη χάραξη που έπρεπε να γίνει και δεν έγινε,
· επιτόπιος έλεγχος κλειδιών και
· παρακολούθηση του πίνακα.
«Έπρεπε να είναι πάνω στον πίνακα. Αν ήταν θα είχε στη διάθεσή του 10 λεπτά, για να δει ότι το τρένο κατευθυνόταν σε λάθος γραμμή», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Υπουργός.
Χωρίς Προϊστάμενο
Επιπρόσθετα, ο κ. Γεραπετρίτης υπογράμμισε πως «δεν υπάρχει προϊστάμενος αμαξοστοιχίας, γιατί καταργήθηκε τον Μάρτιο του 2019», επισημαίνοντας παράλληλα πως «την τελευταία τετραετία έχουν γίνει 417 προσλήψεις μόνιμων, αλλά και με δελτίο παροχής υπηρεσιών, με το σύνολο να ακολουθούν την διαδικασία ΑΣΕΠ». Απαντώντας, ακόμη, για την επίμαχη σύμβαση «717»,ο Υπουργός ανέφερε πως «το 2016 έπρεπε να ολοκληρωθεί όλο το έργο. Δεν έγινε. Και από το 2017 έως το 2019 δεν έγινε απολύτως τίποτα. Δεν μπορώ να το πω διαφορετικά». «Καταθέτω όλα τα στοιχεία στα πρακτικά. Μου ζητήσατε με έμφαση να καταθέσω όσα πιστοποιούν την έκταση του παραδοθέντος έργου. Τα έχετε», πρόσθεσε.
Νέα εκπαίδευση
Ειδική αναφορά έκανε ο κ. Γεραπετρίτης και στο ζήτημα της εκπαίδευσης των σιδηροδρομικών, λέγοντας πως το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που υφίσταται «για τις κρίσιμες θέσεις πρωτίστως σταθμαρχών – είναι εγκεκριμένo από την ΡΑΣ και περιλαμβάνει 712 ώρες άσκησης, 6,5 μήνες 6 ημέρες και 7 ώρες ανά ημέρα. Θεωρία και εκπαίδευση στο πεδίο και εξεταστικό στάδιο», ενώ προανήγγειλε πως «το πρόγραμμα θα επαναξιολογηθεί συνολικά».
Από τον Οκτώβριο η τηλεδιοίκηση
Εστιάζοντας, τέλος, στις υποδομές ασφάλειας, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών υπενθύμισε ότι «η σύμβαση που αφορούσε την τεχνολογική αναβάθμιση υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2014. Περιλαμβάνει συνολική αναβάθμιση όλων των σηματοδοτών σε 52 σταθμούς». «Σε πλήρη ανάπτυξη θα οδηγήσουν σε πλήρες δίκτυο σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης» εξήγησε και επισήμανε πως «οι συμβάσεις θα ολοκληρωθούν εντός του 2023». «Έως το τέλος Ιουνίου το βόρειο κομμάτι και ως το τέλος Σεπτεμβρίου του το νότιο κομμάτι της γραμμής. Άρα από τον Οκτώβριο θα έχουμε λειτουργικά πλήρη σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση. Θα έχουμε σοβαρότατη αναβάθμιση σε ηλεκτρονικά μέσα», κατέληξε ο κ. Γεραπετρίτης.
