
Η Σχολή Αλεξιπτωτιστών (ΣΧΑΛ) ΣΧΑΛ ιδρύθηκε το 1955, μετά από πρωτοβουλία και προσπάθειες τού Ιερολοχίτη υποστρατήγου Ανδρέα Καλλίνσκη, ιδρυτή και πρώτου διοικητή τών Δυνάμεων Καταδρομών (1947-1956). Ο Καλλίνσκης είχε αναφερθεί επανειλημμένα, μετά τη λήξη τού Εμφυλίου, στην ανάγκη για την εκπαίδευση καταδρομέων στον αερομεταφερόμενο πόλεμο (airborne warfare). Στις αρχές τού 1951, ο ταγματάρχης Περικλής Παπαθανασίου και δύο λοχαγοί, οι Κυριάκος Τσιγκούνης και Λουίζος Χριστοδουλίδης, στάλθηκαν για «ειδική εκπαίδευση» στην κεντρική σχολή αλεξιπτωτιστών τού Αμερικανικού στρατού, στο Fort Benning, που βρίσκεται στην πολιτεία της Τζόρτζια.
Η εκπαίδευση των Ελλήνων αξιωματικών συνεχίσθηκε στο Fort Bragg, στη Βόρεια Καρολίνα, έδρα δύο αερομεταφερόμενων μεραρχιών, τής 82ης και τής 101ης. Στα καθήκοντα αρχηγού ρίψεων (jump master) εκπαιδεύθηκε στις ΗΠΑ ο ταγματάρχης Ευστράτιος Παλιατσάρας, ο οποίος κατά τη διάρκεια του πολέμου είχε πέσει με αλεξίπτωτο στην κατεχόμενη Ελλάδα ως στέλεχος μιάς υπηρεσίας κατασκοπείας τού Βρετανικού στρατού, τής Advance Force 133. Οι τέσσερις αξιωματικοί επέστρεψαν στη Ελλάδα τον Αύγουστο τού 1951. Οι προϋποθέσεις, όμως, για την ίδρυση σχολής εκείνη την περίοδο δεν υπήρχαν, σύμφωνα με μεταγενέστερη δήλωση τού Παπαθανασίου.
Έπρεπε να περάσουν πάνω από δύο χρόνια ώσπου να αποφασισθεί η ίδρυση της Σχολής Αλεξιπτωτιστών. Αυτό έγινε αφού εξασφαλίσθηκε η υποστήριξη τού αμερικανικού παράγοντα με την παροχή εκπαιδευτών, εξοπλισμού για τις εγκαταστάσεις εκπαίδευσης και υλικών (αλεξίπτωτα, κλπ). Στην Αθήνα έφθασε μια ομάδα έμπειρων αξιωματικών, με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη John Phillips, που θα είχαν τη ευθύνη για την εκπαίδευση των πρώτων Ελλήνων αλεξιπτωτιστών.
Η Σχολή Αλεξιπτωτιστών (ΣΧΑΛ) ιδρύθηκε στις 12 Μαρτίου 1955. Διοικητής τοποθετήθηκε ο Παπαθανασίου, ο οποίος είχε διοικήσει τη Γ΄ Μοίρα Καταδρομών κατά την τελευταία φάση τού Εμφυλίου. Στο στρατόπεδο στο οποίο εγκαταστάθηκε η σχολή, στην παραλία Ασπροπύργου Αττικής, δόθηκε το όνομα ενός Ιερολοχίτη αξιωματικού, τού αντισυνταγματάρχη Καίσαρα Σέεμαν. Γόνος ελληνο-βαυαρικής οικογένειας, ο Σέεμαν σκοτώθηκε στις 13 Αυγούστου 1949 κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων τής Α΄ Μοίρας Καταδρομών στο όρος Βίτσι εναντίον κομμουνιστών ανταρτών.
Η πρώτη σειρά εκπαιδευόμενων παρουσιάσθηκε στη ΣΧΑΛ στις 1 Ιουλίου 1955. ‘Ηταν, συνολικά, 40 άτομα – 15 αξιωματικοί, εννέα υπαξιωματικοί και 16 καταδρομείς θητείας. Οι εκπαιδευτές ήταν Αμερικανοί και Έλληνες, αλλά την ευθύνη για την εκπαίδευση την είχαν οι Αμερικανοί. Το πρόγραμμα τής εκπαίδευσης περιελάμβανε σωματική ενδυνάμωση, άλματα από τον πύργο και διαδικασία ενεργειών σε ενδεχόμενα περιστατικά κατά την εκτέλεση άλματος από αεροσκάφος εν πτήσει.

Το πρώτο άλμα έγινε, στις 9 Αυγούστου 1955, στα Μέγαρα, από «Ντακότες» που πετούσαν σε ύψος 1,000 ποδών. Κατά την εκπαίδευση τής πρώτης σειράς τραυματίσθηκε θανάσιμα ο αντισυνταγματάρχης Phillips. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια άλματος στη Ζώνη Ρίψεως Τατοϊου. Ο επικεφαλής τής αμερικανικής στρατιωτικής αποστολής έχει καταχωρηθεί ως ο πρώτος νεκρός τής Σχολής Αλεξιπτωτιστών. Μετά την εκτέλεση τών προβλεπόμενων πέντε αλμάτων έγινε η απονομή τών πτερύγων. Είναι το διακριτικό που φέρουν οι αλεξιπτωτιστές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση τής βασικής εκπαίδευσης. Η απονομή έγινε από τον βασιλιά Παύλο Α΄.
Η «πουλάδα», όπως αποκαλούν στην Ελλάδα το συγκεκριμένο διακριτικό, προσομοιάζει με τις πτέρυγες που φορούν στη στολή τους οι αλεξιπτωτιστές των Αμερικανών πεζοναυτών. Τους Αμερικανούς εκπαιδευτές, όταν αποχώρησαν από τη ΣΧΑΛ, τους διαδέχθηκαν Έλληνες, αξιωματικοί και υπαξιωματικοί. Από την πρώτη σειρά εκπαιδευομένων «κρατήθηκαν» 20 στελέχη, τα οποία εντάχθηκαν στο προσωπικό τής Σχολής. Σε πέντε από αυτούς, στους Κιρκιλή, Μαντασά, Μπεχράκη, Μπουκουβάλα και Παπανικολόπουλο, ανατέθηκαν καθήκοντα εκπαιδευτή.
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1955, άρχισε η εκπαίδευση τής δεύτερης σειράς. Οι Αμερικανοί είχαν αποχωρήσει, εν τω μεταξύ, και την ευθύνη για το εκπαιδευτικό έργο είχαν αναλάβει στελέχη των Δυνάμεων Καταδρομών. Από τη σειρά αυτή, μετά την ολοκλήρωση τής εκπαίδευσης, «κρατήθηκαν» στη Σχολή για εκπαιδευτές οι Μαγκαφώσης, Πανούτσος και Σωτηρόπουλος. Την τρίτη σειρά αποτελούσαν 48 εκπαιδευόμενοι από τούς οποίους oι 18 ήταν στρατεύσιμοι, δηλαδή καταδρομείς θητείας. Η εκπαίδευση τής σειράς αυτής ολοκληρώθηκε στα τέλη τού 1955. Η τέταρτη σειρά μπήκε στη ΣΧΑΛ το Ιανουάριο τού 1956. Μέχρι το 1959 είχαν εκπαιδευθεί στη Σχολή συνολικά 300 άτομα, στελέχη και στρατεύσιμοι.

Στη ΣΧΑΛ λειτουργούν τα εξής σχολεία: Βασικής εκπαίδευσης αλεξιπτωτιστή στατικού ιμάντα (Διάρκεια: 4 εβδομάδες), βασικής και προκεχωρημένης εκπαίδευσης αλεξιπτωτιστή ελεύθερης πτώσης (5 εβδομάδες), ανιχνευτών αλεξιπτωτιστών (5 εβδομάδες), συσκευασίας και επισκευής αλεξιπτώτων (έξη εβδομάδες), συντήρησης ικανότητας αλεξιπτωτιστών στατικού ιμάντα και ελεύθερης πτώσης, και αρχηγών ρίψεων αλεξιπτωτιστών στατικού ιμάντος και ελεύθερης πτώσης. Επίσης, λειτουργεί και σχολείο αυτοάμυνας (Tae Kwon Do), όπου η εκπαίδευση διαρκεί τέσσερις εβδομάδες.
Στη ΣΧΑΛ εκπαιδεύθηκαν τέσσερις αξιωματικοί του Στρατού Ξηράς οι οποίοι εξελίχθηκαν μέχρι το ύπατο αξίωμα του Αρχηγού τού Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας. Είναι (με χρονολογική σειρά) οι στρατηγοί Αγαμέμνων Γκράτζιος, Ιωάννης Βερυβάκης, Κωνσταντίνος Φλώρος και Δημήτριος Χούπης. Στους αλεξιπτωτιστές που αργότερα αναδείχθηκαν στο αξίωμα τού Αρχηγού τού Γενικού Επιτελείου Στρατού περιλαμβάνονται (με χρονολογική σειρά) οι αντιστράτηγοι Ευστάθιος Καπραβέλος, Νικόλαος Ντούβας, Φράγκος Φραγκούλης, Χρήστος Μανωλάς, Βασίλειος Τελλίδης, Γεώργιος Καμπάς, Χαράλαμπος Λαλούσης και Άγγελος Χουδελούδης.
Στη Σχολή Αλεξιπτωτιστών δεν εκπαιδεύονται μόνο στελέχη και στρατεύσιμοι τού Στρατού Ξηράς. Μεταξύ τών εκπαιδευομένων υπάρχουν κατά καιρούς και στελέχη τού Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ), τής Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ) και τού Λιμενικού Σώματος (ΛΣ). Ειδικότερα εκπαιδεύονται αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και στρατεύσιμοι τών Ειδικών Δυνάμεων και τού 865ου Τάγματος Εναέριου Εφοδιασμού (865ου ΤΕΝΕΦ) τού Στρατού Ξηράς, στελέχη τής Διοίκησης Υποβρύχιων Καταστροφών (ΔΥΚ) τού Π.Ν., τού Τμήματος Ναυτικών Ειδικών Επιχειρήσεων (ΤΝΕΕ), τής Μοίρας Έρευνας και Διάσωσης τής Π.Α. και τής Μονάδας Υποβρύχιων Αποστολών τού Λ.Σ.
Ένας από τους βατραχανθρώπους τού Π.Ν. που πέρασε από τη ΣΧΑΛ για την προβλεπόμενη εκπαίδευση στις πτώσεις με αλεξίπτωτο ήταν και ο μετέπειτα αρχηγός ΓΕΕΘΑ ναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης. Την εκπαίδευση στη Σχολή Αλεξιπτωτιστών ολοκλήρωσε επιτυχώς και ένας από τους αρχηγούς τού Λιμενικού Σώματος, ο αντιναύαρχος Ηλίας Σιωνίδης, ο οποίος είχε διοικήσει νωρίτερα τή Μονάδα Υποβρύχιων Αποστολών τού Λ.Σ.





* Το κείμενο και οι φωτογραφίες του άρθρου είναι του δημοσιογράφου Νίκου Θεοτόκη, ο οποίος είναι βετεράνος αλεξιπτωστής και έχει εργασθεί, με εξειδίκευση στο στρατιωτικό και το πολιτικό ρεπορτάζ, στις εφημερίδες "Ελεύθερος Τύπος", "Εστία", "Μακεδονία", στην Ελληνική Ραδιοφωνία (ΕΡΑ) και στους τηλεοπτικούς σταθμούς Mega και ΕΡΤ επί δεκαετίες. Ο ίδιος έχει γράψει ένα μοναδικό βιβλίο για τον παγκόσμιο στρατιωτικό αλεξιπτωτισμό με τίτλο Airborne Landing to Air Assault που κυκλοφορεί στο Ηνωμένο Βασίλειο στις ΗΠΑ και την Αυστραλία, φυσικά στην αγγλική γλώσσα. Έχει δύο εκδόσεις μια σε paperback και η άλλη σε σκληρόδετο τόμο.

Στο πάνω μέρος του οπισθόφυλλου αναγράφεται απόσπασμα βιβλιοκριτικής, κατά την οποία πρόκειται για "ένα συναρπαστικό βιβλίο που κρατάει το ενδιαφέρον του αναγνώστη αμείωτο ως την τελευταία σελίδα". Το αποτέλεσμα της συγγραφικής προσπάθειας χαρακτηρίζεται για την πρωτοτυπία του (unparalleled) σε σχέση με ό,τι έχει γραφεί ως τώρα για την ιστορία του παγκόσμιου αλεξιπτωτισμού.

Και αυτό εν πολλοίς οφείλεται στο ότι ο Ν. Θεοτόκης υπήρξε αλεξιπτωτιστής και στη συνέχεια δημοσιογράφος κυρίως στο αμυντικό ρεπορτάζ. Ενδεικτικός είναι άλλωστε και ο τίτλος κριτικής για το βιβλίο που δημοσιεύθηκε στις 17/9/2020 στις ΗΠΑ απο τον Ben Powers: “Theotokis is the right author to deliver a history of Airborne Operations” ("Ο Θεοτόκης είναι ο κατάλληλος για να γράψει με κατανοητό τρόπο την ιστορία των αεραποβατικών επιχειρήσεων').
















