Αμέσως μετά το αίτημα της Ιρλανδίας η Cοmmission έσπευσε να δηλώσει μέσω του συμπαθέστατου κ. Αλφατάζ «H Πορτογαλία δεν είναι Ιρλανδία, τα προβλήματά της δεν θα εξαπλωθούν στην Ε.Ε.»
Και ο γνωστός μάντης κακών Rubini, οικονομολόγος έχων προβλέψει θεωρητικά την κρίση του 2008, δηλώνει “μετά την Πορτογαλία έρχεται η Ισπανία και δεν υπάρχουν αρκετά χρήματα…”. Αλλά όπως ξέρουμε η Ισπανία δεν είναι Πορτογαλία.
Και φυσικά οι εξηγήσεις των ειδημόνων : στην Ιρλανδία το πρόβλημα είναι οι τράπεζες, η Ελλάδα είναι αντιπαραγωγική, η Ισπανία είναι άλλη περίπτωση, εξηγήσεις απόλυτα πειστικές ως προς τις διαφορές τους αλλά το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.
Αλλά και η Γαλλία δεν είναι σε καλή κατάσταση για τους σκληροπυρηνικούς της δημοσιονομικής ορθοδοξίας. Η Βρετάνια θα βοηθήσει την Ιρλανδία ενώ δεν βοήθησε την Ελλάδα γιατί και η ίδια είναι υπερχρεωμένη.
Η δε κυρία Μέρκελ, που εξηγούσε ότι είναι κακό να μην συμμετέχει ο ιδιωτικός τομέας στην διάσωση χώρων, δήλωσε ότι είναι καλό να ενταχθεί η Ιρλανδία στον μηχανισμό παρόλο που πρόκειται για διάσωση τραπεζών που έπαιξαν με τοξικά προϊόντα και όχι για διάσωση μισθών και συντάξεων των ιρλανδών, παραμύθι που μόνο στην Ελλάδα ευδοκιμεί. Και φυσικά έσπευσε να διευκρινίσει ότι δεν υπάρχει θέμα συμμετοχής των τραπεζών στο κόστος διάσωσης ( τους) της Ιρλανδίας.
Και ο κ. Ομπαμα που διαφωνεί με τη κ. Μέρκελ για την δημοσιονομική πολιτική, το βρήκε επίσης καλό.
Την εποχή της δημιουργίας του εκτάκτου μηχανισμού στήριξης όταν τελικά η Commission, μετά από τις ανεκδιήγητες και ύποπτες γερμανικές καθυστερήσεις στο ελληνικό ζήτημα, δημιούργησε τον περιβόητο μηχανισμό στήριξης με συμμέτοχη του ΔΝΤ, όλοι δήλωναν ότι τα περίφημα 750 δισ. ευρώ, ήταν το πυρηνικό όπλο το όποιο δεν θα χρειαζόταν καν να χρησιμοποιηθεί. Αλλά …
Αλλά οι τράπεζες (αυτές είναι οι αγορές)ήθελαν τη Ελλάδα στον μηχανισμό για να ξεφορτώσουν τα χρέη στην Ευρώπη πριν η Ελλάδα χρεοκοπήσει και αυτό έγινε. Ήθελαν την Ιρλανδία στο μηχανισμό για να μην πληρώσουν οι ίδιες και οι μέτοχοι τους τα σπασμένα της ιρλανδικής κρίσης που οι ίδιες δημιούργησαν και αυτό έγινε. Αν θελήσουν την Πορτογαλία παρά τις κομπορρημοσύνες των ευρωπαίων και πορτογάλων αξιωματούχων αυτό θα γίνει.
Αλλά μια ενδεχόμενη εξάπλωση του προβλήματος στην Ισπανία θα αλλάξει δραματικά την τάξη μεγέθους του προβλήματος. Το ΑΕΠ της Ισπανίας μετριέται σε τρισεκατομμύρια. Είναι η 14η οικονομία του κόσμου, και αν οι αγορές, οι τράπεζες και οι κερδοσκόποι μπορούν να γονατίσουν την Ισπανία, τότε κανένα πολιτικό-εθνικό σύνολο του κόσμου – και φυσικά της Ευρώπης – δεν είναι εκτός κίνδυνου. Από μόνη της η Ισπανία είναι πάνω από δυο φορές μεγαλύτερη από Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία μαζί. Η ίδια η Γερμανία δεν είναι παρά δυο φορές η Ισπανία.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό. Αλλά αυτό να μην παρθεί ως δικαιολογία των πεπραγμένων των κυβερνήσεων Σημίτη και Καραμανλή στην διαχείριση της Ελλάδας. Το πρόβλημα είναι πολιτικό και η πραγματική του φύση έρχεται από το παρελθόν. Το ευρώ ειναι προϊόν συμβιβασμού της ευρωπαϊκής σοσιαλ-δημοκρατίας – που ήθελε μια ομοσπονδιακή Ευρώπη με αυξημένες πολιτικές εξουσίες – με την γερμανική χριστιανοδημοκρατία του ισχυρού μάρκου. Ανταλλάχτηκε τότε η δημιουργία του ευρώ με την απαίτηση της Γερμανίας να μην ελέγχεται πολιτικά το νόμισμα από τις κυβερνήσεις γιατί απλούστατα η Γερμάνια δεν είχε καμία εμπιστοσύνη στην πολιτική διαχείριση των εταίρων της. Και εν μέρει είχε δίκιο. Αλλά εκεί οι τράπεζες (οι αγορές το λέμε ξανά ειναι οι τράπεζες) επωφελήθηκαν για να αυξήσουν ακόμα παραπάνω την δύναμη τους στη ευρωζώνη.
Το μοντέλο αυτό τέλειωσε. Ένας βασικός παράγοντας της κρίσης ειναι οτι οι διαδικασίες αποφάσεις της ευρωπαϊκής ένωσης ειναι πολύπλοκες, αργές κα αντιφατικές διότι κινούνται πάντα σε επίπεδο εθνικών συμβιβασμών. Η απουσία πολιτικής ολοκλήρωσης και πολιτικής εξουσίας στην Ευρώπη θα αποδειχθεί μοιραία για το ευρώ και για τις χώρες. Και η κ. Μέρκελ αυταπατάται αν νομίζει οτι για την δημιουργία μιας τέτοιας ευρωπαϊκής εξουσίας αρκεί η Γερμανία μόνη της. Αν η Ευρώπη δεν γίνει πράγματι ομοσπονδιακή θα διαλυθεί εις τα εξ ων συνετέθη. Και με μια έννοια ο κ. Παπανδρέου έχει δίκιο : το μέλλον της Ελλάδας παίζεται έξω, γιατί εσωτερικά έχουμε ήδη αποτύχει. Μόνο ένας συνδυασμός – σχετικά απίθανος προς το παρόν διότι οι συσχετισμοί δεν φαίνεται να υπάρχουν – καλών γενικών μεταρρυθμίσεων θα εμποδίσει τη χρεωκοπία μας. Για αυτό ίσως οι θυσίες στις οποίες υποβάλλει τον ελληνικό λαό ειναι και άδικες και αναποτελεσματικές.