Πλήρη εικόνα του Άρη Βελουχιώτη, του ιδρυτού του ΕΑΜ, του δημιουργού του ΕΛΑΣ, του Ερυθρού Αττίλα των μαύρων χρόνων της σκλαβιάς, λαμβάνει ο αναγνώστης από τα κατωτέρω, τα οποία εδημοσιεύθησαν ως κύριον άρθρον της καθημερινής εφημερίδος «Ελευθερία» την 13ην Ιουνίου 1945, υπό τον τίτλον: «Ο Μιζέριας»:«Ανεδύθη από την αφάνειαν, μόλις ήρχισε να χύνη αίμα. Κατόπιν έγινε «καπετάνιος». Ύστερα τραγούδι. Έπειτα θρύλος δια τους μεν, Αττίλας δια τους άλλους. Το ονομά του επέρασε τα σύνορα της Ελλάδος. Το έμαθαν εις όλας ίσως τας χώρας των ηνωμένων εθνών.
Και εις τας χώρας του Άξονος και των δορυφόρων του. Όσον περισσότερον αίμα έχυνε, τόσον περισσότερο εμάνθανον το ονομά του. Μετά την άπελευθέρωσιν εκρεμόταν ως δαμόκλειος σπάθη επάνω από τα κεφάλια των προδοτών. Αλλά και των τιμίων και φιλήσυχων Ελλήνων που ήσαν εκατομμύρια. Εκείνοι που τον ελάτρευαν επερίμεναν την κάθοδόν του. Και εκείνοι που τον μισούσαν, τον έτρεμαν. Ήλθε κατόπιν το κίνημα. Οι οργανωταί του, δεν τον ηρώτησαν; Ίσως. Τώρα, είναι ένας κοινός ληστής, βαρυνόμενος με χιλιάδας φόνων και αποκηρυγμένος από το κόμμα, πού άλλοτε τον άπεθέωσε. Ξαίρει οτι από εδώ και πέρα ένα πράγμα πρέπει να εύχεται: το «καλό βόλι»….
Ο Άρης εξεκίνησε διά την ζωήν ως αποκηρυγμένος από την οικογένειαν του πρώτα. Μίαν οικογένειαν της Λαμίας, εύπορον και άψογον. Όταν τα άλλα παιδιά, και προ πάντων τα παιδιά των ευπόρων οικογενειών, χορεύουν, ερωτεύονται και σαχλαμαρίζουν, αυτός έκαμνε διαρρήξεις και έκλεπτε. Και κατεδικάζετο εις διαφόρους ποινάς, τας οποίας εξέτιεν υπό το σοφόν ελληνικόν σωφρονιστικόν σύστημα. Μίαν ημέραν — πολύ απομακρυσμένην — έγινε κομμουνιστής. Έπαυσε να κλέβη. Και επήρε το «επαναστατικόν» ψευδώνυμον «Μιζέριας».
Είχε ζήσει ο ίδιος εις την μιζέριαν ή ήθελε να λυτρώση τούς άλλους από την μιζέριαν; Που να εμβαθύνη κανείς εις το υποσυνείδητον ενός ανθρώπου; Ως «Μιζέριας» δεν έχει καμμίαν εξαιρετικήν σταδιοδρομίαν. Ούτε ως θεωρητικός, ουτε ως αγωνιστής. Απλώς μίαν λατρείαν προς την βίαν και μίαν κλίσιν προς την σκληρότητα είχεν επιδείξει μέχρι της ημέρας, κατά την οποίαν υπέγραψεν επί 4ης Αυγούστου την δήλωσιν αποκηρύξεως του κομμουνισμού.
Έγινε «δηλωσίας». Υπήρξε κλέπτης και διαρρήκτης. Και είχε κλίσιν προς το «νταηλίκι» και την σκληρότητα. Επέρασε μίαν τετραετίαν περιφρονημένος από τούς ελαχίστους συντρόφους του, που δεν ήσαν «δηλωσίαι». Ήτο, δηλαδή, ο άνθρωπος, τον οποίον απέρριπτεν ολόκληρος η κοινωνία. Η μεγάλη των ανθρώπων και η μικρά των ομοϊδεατών. Και την εξεδικήθη.
Μερικούς μήνας μετά την ύποδούλωσιν —κατά τας αρχάς του 1942— έδωσεν εις την κατεχομένην Ελλάδα την πρώτην φρικίασιν. Με καθαρώς ληστρικάς μεθόδους ηθέλησε ν’ απομιμηθή τον Στένκα Ράζιν, τον Ρώσον αγροτικόν επαναστάτην του 17ου αιώνος. Εγνώριζε την ύπαρξιν του; Ίσως ποτέ να μη το είχεν ακούσει. Εν πάση περιπτώσει και αυτός ηξίωσε διανομήν τών γαιών εις τους κολλίγους από ένα τσιφλικάν και τα απαραίτητα λύτρα. Τα λύτρα εδόθησαν, αλλά oι κολλίγοι —φυσικά— δεν ήτο δυνατόν να μείνουν εις τα χωράφια των. Και τον ηκολούθησαν.
Από έδώ και πέρα, η παρουσία του μόνον κακόν προξένησεν εις την Ελλάδα ολόκληρον. Διότι το ΚΚΕ —που σήμερα τον αποκηρύσσει— γοητευμένον από τον δυναμισμόν του, αδιαφόρουν δια τας μεθόδους του, επιεικές ή τυφλώττον απέναντι των εγκλημάτων του. Όχι μόνον δεν προσεπάθησε να τον χειραγώγηση και να δώση εις ένα άξεστον, αμόρφωτον και κατεχόμενον από το ολέθριον «σύμπλεγμα της κατωτερότητος» τον πρακτικόν ιδεαλισμόν και τον ιπποτισμόν του επαναστάτου —και του ληστού ακόμη— αλλά, μεθυσμένον, ανεξέλεγκτον και ασύδοτον, τον εξαπέλυσε κατά της Ελλάδος. Και τον εχρησιμοποίησεν ως δήμιον, αφού του έδωσε τον φωτοστέφανον του αρχηγού της αντιστάσεως εις την ύπαιθρον.
Και αυτός, επι τρία περίπου έτη περιέφερεν ανά την μαρτυρικήν αυτήν χώραν τον μαύρον σκούφον του ως σημαίαν πειρατών της ξηράς. Η εκτέλεσις ενός άνθρωπου, αποτελεί δια κάθε γνήσιον επαναστάτην, θλιβερόν καθήκον. Δι’ αυτόν και τους όμοιους του —τους «μαυροσκούφηδες»— απετέλει ευκαιρίαν ηδονισμού. «Θα πεθάνης σε πέντε μέρες». Και επί πέντε ημέρας το θύμα —προδότης ή προσωπικός εχθρός ή μαχητής έξω από τα οργανωτικά ή ιδεολογικά πλαίσια του Άρη— εβασανίζετο. Και εγδάρησαν άνθρωποι. Και απέθαναν από τακουνιές εις το κεφάλι — όποιοι και αν ήσαν. Και εσφάγησαν όχι ολίγοι κατά τρόπον, που μόνον τον ακαριαίον θάνατον δεν τους εξησφάλιζε. Προς τι όλη αυτή η αβυσσαλέα σκληρότης απέναντι ανθρώπων που ή έπρεπε να πεθάνουν αμέσως ή δεν έπρεπε καθόλου να θανατωθούν; Έπι τρία έτη το ΚΚΕ εσίγα δι’ όλα αυτά. Και εστρατολόγει αναξίους οπαδούς —που τους ανέβαζε κατόπιν εις τον «παπαφίγκον» του σκάφους του— με μεθόδους τρομομοκρατήσεως και δολιότητος, τας οποίας ουδείς ληστής σεβόμενος τον εαυτόν του χρησιμοποιεί. Διά του Άρη. Του δυναμικού αρχηγού του, ο όποιος έβλεπε ως σκύβαλα τον καπνεργάτην και τον κουρέα, που θα έπρεπε να ήσαν καθοδηγηταί του.
Έν τω μεταξύ, εδώ και παντού, άνθρωποι ταπεινοί, χωρίς «συμπλέγματα κατωτερότητος», χωρίς σαδιστικήν σκληρότητα, απλοί και γλυκείς, επεδίδοντο εις έναν αγώνα που αποτελεί την δόξαν και την τιμήν του ελληνικού λαού. Την στέρησιν της ζωής του άλλου —του αναμφισβητήτως εχθρού— την έβλεπαν ως ανάγκην θλιβεράν. Τον Ιπποτισμόν ως κάτι το αυτονόητον. Την ευθύτητα, ως προϋπόθεσιν κάθε αγώνος. Την θυσίαν, ως κλήρον κάθε αγωνιστού. Το δραμά των ήτο μία Ελλάς χωρίς προδότας, αλλά και χωρίς εγκληματίας. Αυτοί απετέλεσαν το κίνημα της αντιστάσεως. Και αυτοί τώρα είναι δευτέρας τάξεως πολίται εις την χώραν αυτήν. Διότι το ΚΚΕ κατά την διάρκειαν της κατοχής όχι μόνον δεν ετόλμησε να καταδικάση τον Άρην του, αλλά απεναντίας εκάλυψε ολα τα εγκλήματα του. Και διότι κατόπιν, εμποτισμένον βαθύτατα από την πραξικοπηματικήν νοοτροπίαν του, ηκολούθησε τον δρόμον που αυτός είχε χαράξει, όταν πλέον ο Άρης διεφώνει. Κάποτε θ’ αποκαλυφθούν όλα τα παρασκήνια της ελληνικής τραγωδίας. Τώρα, ο Άρης ο Βελουχιώτης ή Μιζέριας, αποκηρύσσεται από το Κ.Κ.Ε..
Διότι συνέχισε την δράσιν του και μετά την συμφωνίαν της Βάρκιζας. Διότι η δράσις του αυτή μόνον την «αντίδρασιν εξυπηρετεί». Διότι είναι ύποπτος και τυχοδιωκτική. Τυχοδιωκτική ήτο πάντοτε. Την άντίδρασιν, εν τελευταία αναλύσει, πάντοτε εξυπηρετεί. Ύποπτος ποτέ δεν ήτο. Ήτο απλώς και βαθύτατα εγκληματική, και προ της συμφωνίας της Βάρκιζας και μετά την συμφωνίαν. Δύο τραγικά συμπεράσματα βγαίνουν από την Ιστορίαν αυτήν. Συμπεράσματα που έχουν ισχύν ιστορικών νόμων. Το πρώτον: όταν ένα κόμμα το κυβερνούν τυχοδιώκται, ο περισσότερον από όλους επιπλέει και επιβάλλει την θέλησιν του κατά τας περιόδους της θυέλλης. Το δεύτερον: το πολύ αίμα, το πληρώνουν εις το τέλος εκείνοι που το χύνουν. Διότι έρχεται ή στιγμή κατά την οποίαν, όσοι επωφελήθησαν από το χύσιμο αυτό του αίματος, αισθάνονται την ανάγκην κάποιον να ρίψουν εις την θάλασσαν. Και ρίπτουν όχι βέβαια τον εαυτόν των. Ρίπτουν εκείνον, που κανένας δεν θα είχεν αντίρρησιν να τον ίδη βυθιζόμενον εις τα τάρταρα. Ας έχουν υπ’ όψιν των τους δύο αυτούς νόμους, oι πολύ «δυναμικοί» άνθρωποι.
Η Ιστορία του Άρη είναι η Ιστορία ενός άνθρωπου. Αλλά και μιας ολοκλήρου περιόδου, πού είθε ποτέ άλλοτε να μη ξαναζήση η Ελλάς.