11 Δεκεμβρίου 2010

Οι “Διεθνείς Ταξιαρχίες” στον Ισπανικό Εμφύλιο, μέρος Α

Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΩΝ “ΔΙΕΘΝΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΙΩΝ”

Με την πάροδο του χρόνου η αριστερή Κυβέρνηση της Ισπανίας άρχισε να δέχεται όλο και πιο σημαντικές ενισχύσεις από το εξωτερικό. Ξένοι εκπαιδευτές, εθελοντικές “Διεθνείς Ταξιαρχίες” γαλλικά πολεμικά αεροσκάφη, σοβιετικά άρματα μάχης και άλλες πολλές ενισχύσεις συνέχιζαν να καταφθάνουν.

Η Κυβέρνηση είχε αντιληφθεί πλέον πολύ καλά κάτι που της είχε διαφύγει εντελώς έως τότε, ότι δηλαδή η διεξαγωγή πολέμου προϋπέθετε στρατό, άρα χρειαζόταν στρατό. Μόνο που προσπαθούσε να τον κατασκευάσει με εντελώς απρόσφορο τρόπο, όχι μόνο επειδή η επανασύσταση του στρατού ήταν αντίθετη προς τα ιδεολογικά της πιστεύω, αλλά κι επειδή είχε τρομερή έλλειψη στελεχών αφού είχε αποδιώξει και εξοντώσει τους αξιωματικούς. Επιπλέον, λόγω των παλαιών της αριστερο-αναρχικών προκαταλήψεων, δίσταζε να αναδείξει νέα στελέχη. Ωστόσο, υπήρχε κάποια πρόοδος στη σύσταση του Κυβερνητικού στρατού ο οποίος δεν έδινε πλέον την εικόνα των άμορφων και άτακτων ομάδων του πρώτου καιρού του πολέμου αλλά είχε αρχίσει να αποκτά μια, έστω στοιχειώδη, δομή.

Στο εξωτερικό τώρα, στο “Γραφείο Στρατολόγησης Εθελοντών”, “τον μυστικό σιδηρόδρομο” που έδρευε στο Παρίσι, άρχισαν από πολύ νωρίς να προσέρχονται μαχητές από διάφορες χώρες του κόσμου οι οποίοι επιθυμούσαν “να πολεμήσουν για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία”, έννοιες βεβαίως οι οποίες ήσαν πλήρως άσχετες με τα πιστεύω του Εργατικού Κόμματος Μαρξιστικής Ενότητας ή με εκείνα της Ομοσπονδίας Αναρχικών της Ιβηρίας, οι οπαδοί των οποίων έκαναν συλλογές από κομμένα αυτιά και μάτια κληρικών και συνήθιζαν να ξεθάβουν μοναχούς και μοναχές εκθέτοντας τα ημισεσηπότα πτώματα τους σε δημόσια θέα. Τα γεγονότα αυτά, όσο κι αν προκαλούν τη φρίκη και τον αποτροπιασμό, είναι αναμφισβήτητα αφού τα αποθανάτισε ο φωτογραφικός φακός.

Στις Διεθνείς Ταξιαρχίες, πέρα από τους αφελείς ιδεολόγους ή τους ανθρώπους που αναζητούσαν πολεμική δράση ή έστω φήμη, όπως ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ κι ο Γάλλος Αντρέ Μαλρώ, κατατάσοντο προπαντός συνειδητοί κομμουνιστές, που ήξεραν ότι πήγαιναν στην Ισπανία να πολεμήσουν για τον παγκόσμιο θρίαμβο των Σοβιέτ. Η προσέλευση μάλιστα ήταν τόσο μεγάλη ώστε άνθρωποι από είκοσι πέντε διαφορετικά έθνη και πάνω από πενήντα διαφορετικά κράτη έσπευσαν να καταταγούν ως εθελοντές στον “ιερό σκοπό” της ένοπλης ιδεολογικής μάχης. Αυτή η εθελοντική προσέλευση μελών τόσων πολλών λαών για έναν κοινό σκοπό είναι κάτι που ίσως δεν είχε προηγούμενο σε άλλον πόλεμο του παρελθόντος, με εξαίρεση, ίσως, τις Σταυροφορίες. Από όποια πλευρά κι αν δει αυτό το φαινόμενο κάποιος, πρέπει να παραδεχθεί ότι οι Διεθνείς Ταξιαρχίες ήταν ίσως η μεγαλύτερη ιστορική “δόξα” του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου και συγκεκριμένα του Κυβερνητικού στρατοπέδου. Και φυσικά η μεγάλη προσέλευση ξένων εθελοντών περιορίσθηκε μόνο στο μέτωπο των Κυβερνητικών, αφού στην Εθνικιστική παράταξη εμφανίσθηκαν σχετικά λίγοι ιδεολόγοι εθελοντές, όπως για παράδειγμα, κάποια μέλη της Ρουμανικής “Σιδηράς Φρουράς” υπό την αρχηγία του βετεράνου στρατηγού και ήρωα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου Γεωργίου Καντακουζηνού Γκρανιτσέρου. Δύο από αυτούς τους Ρουμάνους Λεγεωνάριους, οι Ιων Μάτσα και Ιων Μαρίν, έπεσαν μαχόμενοι στη Μαζαδαχόνδα, όπου ο Στρατάρχης Φράνκο τους έστησε μνημείο τιμώντας στα πρόσωπα τους όλους τους ξένους Εθνικιστές εθελοντές που πύκνωσαν τις γραμμές του στρατού του. Ή όπως επίσης ο Ιρλανδός απόστρατος Ο’ Ντάφφυ, που με 700 εθελοντές μελανοχιτώνες συμπατριώτες του, κατέφθασε στην Ισπανία να πολεμήσει υπέρ της Καθολικής Πίστης και εναντίον της Αθεΐας. Στο πλευρό του στρατηγού Φράνκο κατέφθασαν και κάποια μικρά στρατιωτικά αγήματα από τη λατινική Αμερική κι από την Πορτογαλία που εστάλησαν για συμπαράσταση. Γνωστή είναι και η περίπτωση του Βέλγου κόμη Σάρλ ντε Εμρικούρ, (Count Rodolphe Ghislain Charles De Hemricourt De Grunne), που κατετάγη εθελοντής πιλότος στο στρατόπεδο των Εθνικιστών. Από ειρωνεία της Ιστορίας ο Βέλγος ευγενής που επιβίωσε του Ισπανικού Εμφυλίου πολέμου, βρήκε τον θάνατο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου καταριπτόμενος από γερμανικό πολεμικό αεροσκάφος Messersmit Bfl 09.

Εκείνη την περίοδο εμφανίσθηκε στο ισπανικό Εθνικιστικό στρατόπεδο προσφέροντας τις υπηρεσίες του και ο Βρετανός δημοσιογράφος Κιμ Φίλμπυ (Harold Adrian Philby), που ξεκίνησε την καριέρα του κι έγινε διάσημος γράφοντας από το Μπούργκος άρθρα για τους Εθνικιστές. Επρόκειτο ίσως για τον διασημότερο κατάσκοπο του 20ου αιώνα, αυτόν που έκλεψε τα σχέδια της ατομικής βόμβας και ο οποίος, με τη δράση του, υπήρξε η έμπνευση για τη δημιουργία του κινηματογραφικού James Bond. Γόνος πλούσιας βρεταννικής οικογένειας, ο Φίλμπυ πήγε στην Ισπανία αναζητώντας την περιπέτεια κι ενώ τυπικά ήταν φίλος των Εθνικιστών, ουσιαστικά υπήρξε ένας από τους καλυτέρους πράκτορες της Σοβιετικής Ένωσης. Έχοντας στρατολογηθεί από τους Κομμουνιστές λίγα χρόνια πριν στην Αυστρία, ξεκίνησε πολύ νωρίς τη κατασκοπευτική του δράση φυγαδεύοντας αντιφρονούντες φοιτητές από τη χώρα κατά την περίοδο διακυβέρνησης του καγκελάριου Ντόλφους. Στη φλεγόμενη Ισπανία μετέβη ως ανταποκριτής των Τάιμς του Λονδίνου κι αφού εγκαταστάθηκε στο Μπούργκος κατάφερε να δρα απολύτως ελεύθερα και να κερδίσει την εμπιστοσύνη του στρατηγού Μόλα.

Ας επιστρέψουμε όμως στις Διεθνείς Ταξιαρχίες. Οι πρώτοι ξένοι εθελοντές που εντάχθηκαν στις ισπανικές πολιτοφυλακές ήταν Ευρωπαίοι αθλητές οι οποίοι είχαν μεταβεί στη Βαρκελώνη τον Ιούλιο του 1936 για να συμμετάσχουν στην “Εργατική Ολυμπιάδα” την οποίαν οργάνωναν οι Αριστεροί για να αντιπαρατεθούν στην Ολυμπιάδα του Βερολίνου. Η “Εργατική Ολυμπιάδα” ωστόσο δεν έγινε ποτέ αφου εν τω μεταξύ εξερράγη η επανάσταση των στρατιωτικών και την ακύρωσε εν τοις πράγμασι. Τότε πολλοί από τους αθλητές παρέμειναν στην Ισπανία πολεμώντας εναντίον των εξεγερμένων κυρίως στην πρωτεύουσα, τη Βαρκελώνη και τη Σαραγόσσα. Οι εθελοντές αυτοί οργανώθηκαν αρχικά σε “εκατονταρχίες” (centuria) και κατόπιν σε φάλαγγες αποτελούμενες από έξι εκατονταρχίες, δηλαδή από εξακόσιους άνδρες. Ωστόσο, το πρώτο ξένο τάγμα που αποτέλεσε τον “πρόγονο” των Διεθνών Ταξιαρχιών σχηματίσθηκε από Γερμανούς και Πολωνούς πολιτικούς πρόσφυγες οι οποίοι είχαν καταφύγει στη Δημοκρατική Ισπανία. Αυτοί σχημάτισαν το τάγμα “Thaelman” που ονομάσθηκε έτσι προς τιμήν ενός Γερμανού σοσιαλιστή που κρατείτο στο Μπουχενβαλντ, ενώ αρχηγός του ορίσθηκε ο συνδικαλιστής Μάξ Φρήντμαν (Max Friedman).

Πολύ σύντομα όμως, ήδη από τα τέλη Ιουλίου του 1936, ο ηγέτης του Κομμουνιστικού κόμματος Γαλλίας, Μωρίς Τορρέζ, είχε την έμπνευση της δημιουργίας των Διεθνών Ταξιαρχιών, δηλαδή στρατιωτικών μονάδων που θα αποτελούντο από κομμουνιστές προερχόμενους από όλον τον κόσμο, οι οποίοι θα πολεμούσαν εθελοντικά στην Ισπανία σε έναν ένοπλο αγώνα με ιδεολογική βάση και απόχρωση. Κατά συνέπειαν, τον κορμό των Διεθνών Ταξιαρχιών αποτελούσαν πάντα εθελοντές της Κομιντέρν. Μαζί με τον Ιταλό σύντροφο του Παλμύρο Τολιάτι έθεσαν το θέμα στην Κομιντέρν και τον ίδιο τον Στάλιν ο οποίος και ενέκρινε την πρόταση. Έτσι η ιδρυτική πράξη ονομασίας κι οργάνωσης των Διεθνών Ταξιαρχιών έγινε στις 18 Σεπτεμβρίου του 1936 σε μια συνεδρίαση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γαλλίας παρουσία όλων των ηγετικών μελών της Κομιντέρν, Τορρές, Τολιάτι, Δημητρώφ, Μανουίλσκι και Φρήντ. Αμέσως μετά ξεκίνησε τη λειτουργία του στο Παρίσι το “Γραφείο” ενώ οι Ιταλοί κομμουνιστές ηγέτες Λουίτζι Λόνγκο και Πιέτρο Νένι μετέβησαν στη Μαδρίτη για να οργανώσουν την υποδοχή των αποστολών. Ο Αντρέ Μαρτύ, Γάλλος κομμουνιστής βουλευτής και στενός συνεργάτης του Μωρίς Τορρέζ, που βρισκόταν ήδη στην Μαδρίτη ανέλαβε την πολιτική διοίκηση τους.

blackblogofcommunism.com