Παράκτιες περιοχές που κινδυνεύουν από τσουνάμι ή τα μεσόγεια όπου οι διαθέσιμοι υδάτινοι πόροι είναι αναξιόπιστοι είναι η πλέον κατάλληλη τοποθεσία για την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων; Αυτό είναι το δίλημμα το οποίο αναδεικνύει, σύμφωνα με ειδικούς, το πρόσφατο πυρηνικό δυστύχημα στη Φουκουσίμα, οι οποίοι επισημαίνουν, παράλληλα, ότι το πρόβλημα αυτό θα επιδεινωθεί με την αλλαγή του κλίματος.
Πολλά από τα 442 πυρηνικά εργοστάσια τα οποία λειτουργούν σήμερα στον πλανήτη, είναι κατασκευασμένα στα παράλια, αντί κοντά σε λίμνες ή ποτάμια, για να εξασφαλίζονται μεγάλες ποσότητες νερού για την ψύξη των ράβδων καυσίμου σε έκτακτες περιπτώσεις, όπως αυτή στο εργοστάσιο στη Φουκουσίμα, στην ανατολική ακτή της Ιαπωνίας.
«Πρόκειται για ένα πραγματικό αίνιγμα», λέει ο πανεπιστημιακός και ερευνητής σε θέματα πυρηνικής ενέργειας στη βρετανική δεξαμενή εγκεφάλων Chatham House. «Αν είσαι σε γεωλογικά σταθερή περιοχή, η παράκτια τοποθεσία εξακολουθεί να είναι η καλύτερη επιλογή», υπογραμμίζει.
Αντιθέτως, στα μεσόγεια, οι διαθέσιμοι υδάτινοι πόροι μπορούν να είναι περισσότερο ευάλωτοι σε κύματα καύσωνα, πλημμύρες, απότομες και μεγάλες αλλαγές θερμοκρασίας και απρόβλεπτα προβλήματα σε φράγματα και δεξαμενές ύδατος. Το διαθέσιμο νερό, είναι μία από τις πρώτες παραμέτρους για την επιλογή της τοποθεσίας για ένα πυρηνικό εργοστάσιο, παράλληλα, με την αποφυγή γεωλογικών ρηγμάτων, αεροδιαδρόμων και πόλεων.
Το κύμα καύσωνα στην Ευρώπη, το 2003, υποχρέωσε, για παράδειγμα, την Electricite de France να κλείσει ή να μειώσει την παραγωγή στα μισά σχεδόν από τα 19 πυρηνικά εργοστάσιά της στη Γαλλία, λόγω των ορίων θερμοκρασίας στις ποσότητες νερού που οι μονάδες επέστρεφαν σε ποτάμια, όπως ο Ροδανός. Οι υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες αυτών των νερών μπορούν να σκοτώσουν ψάρια ή να πλήξουν καίρια την ποτάμια βιοποικιλότητα.
«Αν οι κλιματικές επιπτώσεις περιλαμβάνουν πλημμύρες, κύματα καύσωνα και ξηρασία τότε πρέπει να περιμένουμε να αναστέλλουν τα πυρηνικά εργοστάσια πιο συχνά τη λειτουργία τους», λέει η Ριάνε Τόιλε, ειδικός σε θέματα πυρηνικής ενέργειας, που δραστηριοποιείται στο πλαίσιο της Greenpeace στην Νότια Αφρική.
Ο παράγων «κλιματική αλλαγή» αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία στην απόφαση για την επιλογή της τοποθεσίας για εγκατάσταση πυρηνικών εργοστασίων. Μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Nature, υποστηρίζει ότι η ανθρωπογενής αλλαγή του κλίματος συνέβαλε στο κύμα καύσωνα του 2003 στην Ευρώπη. Επιπλέον, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, λόγω της κλιματικής αλλαγής,, ενδέχεται να επιδεινώσει την ισχύ των καταιγίδων ή τις επιπτώσεις ενός τσουνάμι.
Από την άλλη πλευρά, η επιλογή μιας τοποθεσίας στα μεσόγεια εκθέτει τα πυρηνικά εργοστάσια στον κίνδυνο υψηλότερων θερμοκρασιών των νερών το καλοκαίρι, με αποτέλεσμα να υποχρεώνονται οι μονάδες να μειώνουν την παραγωγικότητά τους. «Καταλήγεις, τότε, στο ότι οι παράκτιες τοποθεσίες είναι η καλύτερη επιλογή, αλλά εκεί διατρέχεις τον κίνδυνο ενός τσουνάμι», επισημαίνει ο πυρηνικός φυσικός στη νορβηγική περιβαλλοντική οργάνωση Bellona Νιλς Μπέμερ.
Η επιλογή περιπλέκεται ακόμη περισσότερο αν ληφθούν υπόψη και οι περιβαλλοντικοί κανόνες, οι οποίοι γίνονται όλο και πιο αυστηροί σε πολλές χώρες. Πέρυσι, η αμερικανική Exelon Corp. ανακοίνωσε ότι θα κλείσει το εργοστάσιό της στο Όιστερ Κρικ στην Πολιτεία Νιού Τζέρσεϊ το 2019, δέκα χρόνια νωρίτερα από την εκπνοή της σχετικής άδειας, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας να εξακολουθήσει να το λειτουργεί χωρίς να εγκαταστήσει δαπανηρό σύστημα ψύξης. Οι αρχές της Πολιτείας επιθυμούσαν να εγκαταστήσει η Exelon ένα καινούργιο σύστημα ψύξης στον αντιδραστήρα, τον παλαιότερο που είναι εν λειτουργία στις ΗΠΑ, για να μειώσει τον κίνδυνο στα ψάρια και άλλα υδρόβια είδη.
«Πρόκειται για ένα πραγματικό αίνιγμα», λέει ο πανεπιστημιακός και ερευνητής σε θέματα πυρηνικής ενέργειας στη βρετανική δεξαμενή εγκεφάλων Chatham House. «Αν είσαι σε γεωλογικά σταθερή περιοχή, η παράκτια τοποθεσία εξακολουθεί να είναι η καλύτερη επιλογή», υπογραμμίζει.
Αντιθέτως, στα μεσόγεια, οι διαθέσιμοι υδάτινοι πόροι μπορούν να είναι περισσότερο ευάλωτοι σε κύματα καύσωνα, πλημμύρες, απότομες και μεγάλες αλλαγές θερμοκρασίας και απρόβλεπτα προβλήματα σε φράγματα και δεξαμενές ύδατος. Το διαθέσιμο νερό, είναι μία από τις πρώτες παραμέτρους για την επιλογή της τοποθεσίας για ένα πυρηνικό εργοστάσιο, παράλληλα, με την αποφυγή γεωλογικών ρηγμάτων, αεροδιαδρόμων και πόλεων.
Το κύμα καύσωνα στην Ευρώπη, το 2003, υποχρέωσε, για παράδειγμα, την Electricite de France να κλείσει ή να μειώσει την παραγωγή στα μισά σχεδόν από τα 19 πυρηνικά εργοστάσιά της στη Γαλλία, λόγω των ορίων θερμοκρασίας στις ποσότητες νερού που οι μονάδες επέστρεφαν σε ποτάμια, όπως ο Ροδανός. Οι υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες αυτών των νερών μπορούν να σκοτώσουν ψάρια ή να πλήξουν καίρια την ποτάμια βιοποικιλότητα.
«Αν οι κλιματικές επιπτώσεις περιλαμβάνουν πλημμύρες, κύματα καύσωνα και ξηρασία τότε πρέπει να περιμένουμε να αναστέλλουν τα πυρηνικά εργοστάσια πιο συχνά τη λειτουργία τους», λέει η Ριάνε Τόιλε, ειδικός σε θέματα πυρηνικής ενέργειας, που δραστηριοποιείται στο πλαίσιο της Greenpeace στην Νότια Αφρική.
Ο παράγων «κλιματική αλλαγή» αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία στην απόφαση για την επιλογή της τοποθεσίας για εγκατάσταση πυρηνικών εργοστασίων. Μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Nature, υποστηρίζει ότι η ανθρωπογενής αλλαγή του κλίματος συνέβαλε στο κύμα καύσωνα του 2003 στην Ευρώπη. Επιπλέον, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, λόγω της κλιματικής αλλαγής,, ενδέχεται να επιδεινώσει την ισχύ των καταιγίδων ή τις επιπτώσεις ενός τσουνάμι.
Από την άλλη πλευρά, η επιλογή μιας τοποθεσίας στα μεσόγεια εκθέτει τα πυρηνικά εργοστάσια στον κίνδυνο υψηλότερων θερμοκρασιών των νερών το καλοκαίρι, με αποτέλεσμα να υποχρεώνονται οι μονάδες να μειώνουν την παραγωγικότητά τους. «Καταλήγεις, τότε, στο ότι οι παράκτιες τοποθεσίες είναι η καλύτερη επιλογή, αλλά εκεί διατρέχεις τον κίνδυνο ενός τσουνάμι», επισημαίνει ο πυρηνικός φυσικός στη νορβηγική περιβαλλοντική οργάνωση Bellona Νιλς Μπέμερ.
Η επιλογή περιπλέκεται ακόμη περισσότερο αν ληφθούν υπόψη και οι περιβαλλοντικοί κανόνες, οι οποίοι γίνονται όλο και πιο αυστηροί σε πολλές χώρες. Πέρυσι, η αμερικανική Exelon Corp. ανακοίνωσε ότι θα κλείσει το εργοστάσιό της στο Όιστερ Κρικ στην Πολιτεία Νιού Τζέρσεϊ το 2019, δέκα χρόνια νωρίτερα από την εκπνοή της σχετικής άδειας, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας να εξακολουθήσει να το λειτουργεί χωρίς να εγκαταστήσει δαπανηρό σύστημα ψύξης. Οι αρχές της Πολιτείας επιθυμούσαν να εγκαταστήσει η Exelon ένα καινούργιο σύστημα ψύξης στον αντιδραστήρα, τον παλαιότερο που είναι εν λειτουργία στις ΗΠΑ, για να μειώσει τον κίνδυνο στα ψάρια και άλλα υδρόβια είδη.