25 Μαΐου 2011

Ν. Σπύρου (καθηγητής του τμήματος φυσικής του ΑΠΘ): Υπερεκτιμημένες οι δυνατότητες του CERN-Η χρηματοδότηση στρέφεται πλέον στο διάστημα

Υπερεκτιμημένη, κρίνοντας εκ των αποτελεσμάτων, είναι η έρευνα στο CERN όπου εδώ και πάρα πολλά χρόνια, δεν έχει υπάρξει πειραματική επαλήθευση των κατά τα άλλα, πολύ ενδιαφερόντων θεωρητικών αποτελεσμάτων, εκτιμά ο καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Α.Π.Θ., Νικόλαος Σπύρου.

Όπως αναφέρει στη διάλεξή του στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο με θέμα «Ελλάδα - Διάστημα - Προοπτικές», η στασιμότητα που παρατηρείται στο CERN θα αντιπαρατεθεί με το ότι η έρευνα στο εγγύς διάστημα είναι διεπιστημονική και γίνεται για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του ανθρώπου στην επιφάνεια της γης και στο διάστημα.

«Ο προϋπολογισμός του CERN θα κινδυνεύσει με δραστικές μειώσεις, ενώ θα αυξηθεί η χρηματοδότηση για το διάστημα. Έτσι, νομοτελειακά, το σημερινό επιστημονικό-ερευνητικό-τεχνολογικό κέντρο της Ευρώπης, θα μετατοπισθεί από το CERN στο διαστημικό εργαστήριο Columbus με ότι αυτό συνεπάγεται” υπογραμμίζει ο καθηγητής ο οποίος επί 6 χρόνια υπηρέτησε ως Εθνικός Εκπρόσωπος της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ΕΟΔ, European Space Agency, ESA).

Ανάλογος φόβος, για μείωση χρηματοδότησης λόγω ανεπαρκών αποτελεσμάτων, διαγράφεται σύμφωνα με τον κ.Σπύρου και για την έρευνα για την ανακάλυψη εξωγήινων μορφών ζωής.

Πρόσφατα μάλιστα ανακοινώθηκε από το μη κερδοσκοπικό Ινστιτούτο SETI, ότι τα μόνα τηλεσκόπια στο Μountain View , τα οποία, από το 1984 είχαν σχεδιασθεί ειδικά για την ανίχνευση εξωγήινων σημάτων, κλείνουν λόγω ανεπαρκούς χρηματοδότησης. Επίσης, προβλήματα αναμένεται να προκύψουν και στην έρευνα «για τα δύο «ιερά επιστημονικά τέρατα» της εποχής μας», όπως χαρακτηριστικά είπε ο καθηγητής, «την περίφημη «σκοτεινή ύλη» και την διαβόητη, αν και πλήρως άγνωστη, «σκοτεινή ενέργεια».

«Τα τελευταία 25-30 χρόνια, πολύς κόσμος, ιδιαίτερα νέοι επιστήμονες -ερευνητές έχουν εναποθέσει χρόνο, προσπάθεια, ελπίδες στο να ανακαλύψουν, κυρίως, πειραματικά, τι είναι, τελικά, αυτή η σκοτεινή ύλη, προσβλέποντας, ίσως, και σε ένα βραβείο Nobel. Δυστυχώς, όμως, μετά από τόσα χρόνια έντονης ερευνητικής εργασίας και στο μέσον της σταδιοδρομίας τους, χωρίς καμιά πειραματική επαλήθευση, απογοητεύονται, διότι έχουν αφιερώσει την σταδιοδρομία τους στην σκοτεινή ύλη, αλλά δεν γνωρίζουν εάν θα μπορέσουν, τελικά, να βρουν τίποτε στην ζωή τους» σημείωσε ο κ.Σπύρου προσθέτοντας ότι πολλοί απ’ αυτούς έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους για την λύση του προβλήματος στις πιθανές πειραματικές επαληθεύσεις του επιταχυντή Large Hadron Collider του CERN στην Γενεύη.

«Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι οι χορηγοί, παντού, αναμένουν τις πειραματικές επαληθεύσεις και, σε διαφορετική περίπτωση, με δεδομένη και την άσχημη διεθνή οικονομική συγκυρία, θα αντιδράσουν. Και θα αντιδράσουν και ως προς το ποσό χρηματοδότησης, αλλά, κι’ αυτό είναι το πολύ σημαντικό στοιχείο, και ως προς τον τρόπο διαχείρισης, μέχρι τώρα, των χρημάτων» συμπλήρωσε .

Ηδη πάντως με πρόταση-υπόδειξη των European Space Council και του European Parliament συζητήθηκε η δυνατότητα το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο COLUMBUS να γίνει μια Ερευνητική Υπερδομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης (European Research Infrastructure) και η χρήση του COLUMBUS να αναχθεί σε Έρευνα Προτεραιότητας ( Research Priority) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ.Σπύρου ως Εθνικός Εκπρόσωπος της χώρας μας στη Διεύθυνση Επανδρωμένων Διαστημικών Πτήσεων, πρότεινε την εκμετάλλευση όλων των ευκαιριών που προσφέρονται από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και το εργαστήριο Columbus και την προβολή και κρατική ενίσχυση του επιστημονικού προγράμματος European Life and Physical Sciences( ELIPS).

Το διαστημικό εργαστήρι Columbus

Το διαστημικό εργαστήριο Columbus διοικείται αποκλειστικά από Ευρωπαίους και σ’ αυτό εργάζονται μονίμως Ευρωπαίοι αστροναύτες. Στο εργαστήριο διεξάγονται επιστημονική έρευνα και πειράματα σε μια πλειάδα θεματικών περιοχών, οι οποίες εκτείνονται από τη βιολογία μέχρι την ανθρώπινη φυσιολογία, από την επιστήμη των ρευστών μέχρι την επιστήμη των υλικών, από την τεχνολογία μέχρι την θεμελιώδη φυσική και μέχρι την παρατήρηση της Γης από το διάστημα.

«Ειδικότερα», προσδιορίζει ο κ.Σπύρου, «για τους επιστήμονες-ερευνητές αλλά και τους φοιτητές των θεματικών περιοχών «Επιστήμες Ζωής» και «Φυσικές Επιστήμες» αναφερόμαστε σε μια πλειάδα θεμάτων γήινων εφαρμογών της έρευνας στο Διάστημα».

Τέτοια θέματα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, πάντοτε υπό συνθήκες μειωμένης έντασης της βαρύτητας, καρδιαγγειακές επιστήμες, νευροεπιστήμες, επίδραση της πρακτικώς συνεχούς ακινησίας για τα μεγάλα χρονικά διαστήματα των διαστημικών ταξιδιών (Bed-Rest Programme), έρευνα οστών και μυών, τηλεϊατρική, φυσιολογία, φυσική πλάσματος, μέτρηση θερμοφυσικών ιδιοτήτων ρευστών μετάλλων, κλιματική αλλαγή, επιτήρηση της γης από το διάστημα, κοινωνικοοικονομικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, ψυχολογία, θρησκεία, θεολογία, διαπροσωπικές σχέσεις των αστροναυτών στο διάστημα, τηλεπικοινωνίες, εμπορική εκμετάλλευση του διαστήματος, εξερεύνηση του διαστήματος, εξωβιολογία και αστροβιολογία και αστρονομία.

Παράλληλα, οι διαστημικές συσκευές Columbus, Automated Transfer Vehicle (ATV) και Advanced Reentry Vehicle (ARV) του ΕΟΔ δημιουργούν νέες ευκαιρίες για την Ευρωπαϊκή επιστήμη, τεχνολογία, βιομηχανία και εκπαίδευση. Έτσι, η Ευρώπη αποκτά, πλέον, το δικό της σπίτι-εργαστήριο στο διάστημα και τον δικό της στόλο μη επανδρωμένων διαστημικών οχημάτων μεταφοράς, σήμερα φορτίου και σύντομα ανθρώπινου δυναμικού, έχοντας, βέβαια, ήδη τον δικό της διαστημικό λιμένα στο Κουρού της Γαλλικής Νέας Γουιάνας στην Νότια Αμερική.