Η παραδοσιακή ελεύθερη πάλη, των «πεχλιβάνηδων» είναι το πιο δημοφιλές έθιμο του φημισμένου πανηγυριού του Σοχού Λαγκαδά, που συγκεντρώνει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες. Οι τριήμερες εκδηλώσεις, με αφορμή τον εορτασμό των Αγίων Αποστόλων, ολοκληρώνονται απόψε, με αγώνες ανάμεσα σε παραδοσιακούς παλαιστές, από την Ελλάδα, την Τουρκία και χώρες των Βαλκανίων. Η παράδοση των πεχλιβάνηδων επιβάλλει στους αθλητές να αγωνίζονται με ειδικό δερμάτινο παντελόνι (κισπέτ), αλειμμένοι σε όλο το σώμα με λάδι και χωρίς παπούτσια.
«Εμείς γυμναζόμαστε από μικρά παιδιά και παίρνουμε μέρος κάθε χρόνο. Είναι ωραίο να συναγωνίζεσαι με αθλητές από άλλες χώρες και να νοιώθεις ότι αυτή η ωραία παράδοση συνεχίζεται, βασισμένη στο σεβασμό του αντιπάλου, στην άμιλλα, στον ευγενή συναγωνισμό» λέει ο «πεχλιβάνης» κάτοικος Σοχού, Αναστάσιος Κατσούφης.
Οι παλαιστές με την έναρξη των αγώνων μπαίνουν χορεύοντας στο γήπεδο. Οι ζουρνάδες και τα νταούλια δίνουν το ρυθμό και δημιουργούν διονυσιακή ατμόσφαιρα. Τα «κισπέτια» είναι το μόνο μέρος που ευνοεί, κάπως, τις λαβές, αφού τα κορμιά των παλαιστών είναι αλειμμένα με λάδι. Οι αθλητές χωρίζονται σε ζευγάρια και παλεύουν επάνω στο γρασίδι του γηπέδου.
Μέσα στο γήπεδο υπάρχουν δύο κριτές, στους οποίους επιδεικνύεται απόλυτος σεβασμός. Νικητής αναδεικνύεται όποιος καταφέρει να ακουμπήσει τον αντίπαλο με την πλάτη στο έδαφος. Όμως, αν αυτό δεν επιτευχθεί μέσα στα τριάντα λεπτά του αγώνα, τότε νικητής αναδεικνύεται ο αθλητής που θα καταφέρει, δύο φορές να καθίσει τον αντίπαλο του στα γόνατα, συγκεντρώνοντας έτσι δύο πόντους.
Κυρίαρχος στόχος είναι η επίδειξη της τεχνικής, η επιδεξιότητα, ο έξυπνος χειρισμός που θα φέρει τον αντίπαλο με την πλάτη στο γρασίδι. Η ιδιαίτερη αυτή πάλη απαιτεί αυτοσυγκέντρωση, ρυθμό και εκπαίδευση και προϋποθέτει αγάπη για την παράδοση. Απαγορεύονται, οι επικίνδυνες λαβές στο λαιμό, τα χτυπήματα και ορισμένες κινήσεις, που εγκυμονούν κινδύνους για τους αθλητές.
«Είναι μια αρχαία παράδοση που αναβιώνει κάθε χρόνο στο Σοχό, μας κάνει ιδιαίτερα περήφανους και δίνει μια διαφορετική νότα και πολλά μηνύματα, ιδιαίτερα χρήσιμα στη σημερινή εποχή» επισημαίνει ο δήμαρχος Λαγκαδά, Ιωάννης Αναστασιάδης.
Η πατροπαράδοτη πάλη αυτού του είδους έλκει τις ρίζες της από την αρχαιότητα. Πιο συγκεκριμένα, φέρεται να προέρχεται από την περσική παράδοση. Οι παλαιστές ονομάζονται πεχλιβάνηδες από την περσική λέξη pehlev?n, που σημαίνει «ήρωας» ή «πρωταθλητής». Τα χειροποίητα, δερμάτινα παντελόνια πάλης κατασκευάζονται από δέρματα ζώων, όπως μοσχαριού, βουβαλιών, ή κατσικιού, βάρους έως και δέκα κιλών.
Το άθλημα αυτό είναι γνωστό και εξαιρετικά δημοφιλές στη λαϊκή παράδοση των Βαλκανίων, της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Οι κάτοικοι του Σοχού επαίρονται ότι η δική τους παλαιστική διοργάνωση «είναι από τις πιο παλιές, τις πιο δίκαιες».
«Είναι η μεγαλύτερη διοργάνωση του είδους, μετά από εκείνη της Αδριανούπολης. Υπάρχουν τριάντα κριτές, οι οποίοι παρακολουθούν τους αγώνες και δεν χαρίζονται σε κανένα. Εδώ, μετράει η αξία, όχι η εθνικότητα. Αγαπούμε την πάλη και την παράδοση και επιβραβεύουμε την τεχνική και την επιδεξιότητα» λέει ο κοινοτάρχης Σοχού, Θανάσης Λέτσιος.
Στα παλαιότερα χρόνια, το έπαθλο ήταν ένα δαμάλι, ή ένας τράγος, αφιερωμένος στο λαϊκοθρησκευτικό πανηγύρι των δώδεκα Αποστόλων. Μετά την διοργάνωση των αγώνων γινόταν το «κουρμπάνι» δηλαδή, η διανομή φαγητού σε όλους τους συμμετέχοντες, που μαγειρευόταν σε μεγάλα καζάνια. Ο κ. Λέτσιος αφηγείται ότι κατά το μεσοπόλεμο «ένας αθλητής από τον κάμπο των Σερρών κατάφερνε να στέφεται επί χρόνια πρωταθλητής και επέστρεφε στο χωριό του με τα πόδια, μεταφέροντας στην πλάτη του το έπαθλο, δηλαδή το ζώο που αφιέρωναν». Άλλη μία ιστορία αναφέρεται στη συμμετοχή ενός Έλληνα πεχλιβάνη, που αν και στρατιώτης στον ελληνοτουρκικό πόλεμο, αποφάσισε να συμμετάσχει σε τοπικό τουρκικό πανηγύρι και να παλέψει με Τούρκους παλαιστές.
«Συμμετείχε κανονικά, ενώ βρισκόμασταν σε πόλεμο, κανείς δεν τον πείραξε, όλοι αναγνώρισαν την παλικαριά του και τον τίμησαν και έφυγε με το αφιερωμένο ζώο» προσθέτει ο κ. Λέτσιος.
Στις μέρες μας, τα έπαθλα είναι χρηματικά, αλλά οι κάτοικοι εξακολουθούν να αφιερώνουν συμβολικά ζώα στη γιορτή και γενικώς συμμετέχουν και ενισχύουν και με δικές τους εισφορές το πανηγύρι.
Στο πλαίσιο της διοργάνωσης διεξάγονται και άλλα αθλήματα. «Γίνονται αγώνες δρόμου, σκοποβολής, ομαδικά αθλήματα, διελκυστίνδα και ο καθένας μπορεί να δηλώσει συμμετοχή. Άλλωστε, στόχος είναι η ίδια η συμμετοχή στο άθλημα», τονίζει ο δημοτικός σύμβουλος Σοχού, Απόστολος Μισχόπουλος.
Το πανηγύρι των Αγίων Αποστόλων κατέχει ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις παραδόσεις που αναβιώνουν στο Σοχό, ενώ η φήμη του έχει ξεπεράσει τα όρια της Ελλάδας, αφού πολλοί είναι και οι επισκέπτες από γειτονικές χώρες. Την διοργάνωση αναλαμβάνει κάθε χρόνο ειδική οργανωτική επιτροπή, που αποτελείται από κατοίκους του Σοχού, ενώ ο δήμος Λαγκαδά συμβάλλει με τις χορηγίες και τις παράλληλες εκδηλώσεις. Οι παλαιστές φτάνουν τους εκατό, ενώ οι επισκέπτες της φετινής διοργάνωσης υπολογίζεται ότι θα φτάσουν τους δεκαπέντε χιλιάδες.
Απόψε, η διοργάνωση θα κλείσει με τους τελικούς αγώνες παραδοσιακής πάλης ανδρών και θα γίνει η απονομή επάθλων στους νικητές. Φέτος, η οργανωτική επιτροπή θα βραβεύσει δύο από τους πιο σημαντικούς παλαιστές για την προσφορά τους στο άθλημα. Τον Γιώργο Δερμιτζάκη, προπονητή πάλης και πρωταθλητή Ελλάδας επί σειρά ετών και τον Τούρκο παλαιστή, Χουσείν Τσουκάλ, τρεις φορές νικητή, κάτοχο «χρυσής ζώνης» στους αγώνες παραδοσιακής πάλης στην Αδριανούπολη.
Οι δύο παλαιστές είχαν αναμετρηθεί το 1987, σε μία ιστορική για το είδος αυτής της πάλης αναμέτρηση. Η δική τους αναμέτρηση συζητιόταν για πολλά χρόνια και ενέπνευσε αρκετούς νεολαίους να προσχωρήσουν στο άθλημα. Απόψε θα βραβευτούν, σε ανάμνηση εκείνης της συμμετοχής, που έγραψε τη δική της ιστορία στους αγώνες των πεχλιβάνηδων.
«Εμείς γυμναζόμαστε από μικρά παιδιά και παίρνουμε μέρος κάθε χρόνο. Είναι ωραίο να συναγωνίζεσαι με αθλητές από άλλες χώρες και να νοιώθεις ότι αυτή η ωραία παράδοση συνεχίζεται, βασισμένη στο σεβασμό του αντιπάλου, στην άμιλλα, στον ευγενή συναγωνισμό» λέει ο «πεχλιβάνης» κάτοικος Σοχού, Αναστάσιος Κατσούφης.
Οι παλαιστές με την έναρξη των αγώνων μπαίνουν χορεύοντας στο γήπεδο. Οι ζουρνάδες και τα νταούλια δίνουν το ρυθμό και δημιουργούν διονυσιακή ατμόσφαιρα. Τα «κισπέτια» είναι το μόνο μέρος που ευνοεί, κάπως, τις λαβές, αφού τα κορμιά των παλαιστών είναι αλειμμένα με λάδι. Οι αθλητές χωρίζονται σε ζευγάρια και παλεύουν επάνω στο γρασίδι του γηπέδου.
Μέσα στο γήπεδο υπάρχουν δύο κριτές, στους οποίους επιδεικνύεται απόλυτος σεβασμός. Νικητής αναδεικνύεται όποιος καταφέρει να ακουμπήσει τον αντίπαλο με την πλάτη στο έδαφος. Όμως, αν αυτό δεν επιτευχθεί μέσα στα τριάντα λεπτά του αγώνα, τότε νικητής αναδεικνύεται ο αθλητής που θα καταφέρει, δύο φορές να καθίσει τον αντίπαλο του στα γόνατα, συγκεντρώνοντας έτσι δύο πόντους.
Κυρίαρχος στόχος είναι η επίδειξη της τεχνικής, η επιδεξιότητα, ο έξυπνος χειρισμός που θα φέρει τον αντίπαλο με την πλάτη στο γρασίδι. Η ιδιαίτερη αυτή πάλη απαιτεί αυτοσυγκέντρωση, ρυθμό και εκπαίδευση και προϋποθέτει αγάπη για την παράδοση. Απαγορεύονται, οι επικίνδυνες λαβές στο λαιμό, τα χτυπήματα και ορισμένες κινήσεις, που εγκυμονούν κινδύνους για τους αθλητές.
«Είναι μια αρχαία παράδοση που αναβιώνει κάθε χρόνο στο Σοχό, μας κάνει ιδιαίτερα περήφανους και δίνει μια διαφορετική νότα και πολλά μηνύματα, ιδιαίτερα χρήσιμα στη σημερινή εποχή» επισημαίνει ο δήμαρχος Λαγκαδά, Ιωάννης Αναστασιάδης.
Η πατροπαράδοτη πάλη αυτού του είδους έλκει τις ρίζες της από την αρχαιότητα. Πιο συγκεκριμένα, φέρεται να προέρχεται από την περσική παράδοση. Οι παλαιστές ονομάζονται πεχλιβάνηδες από την περσική λέξη pehlev?n, που σημαίνει «ήρωας» ή «πρωταθλητής». Τα χειροποίητα, δερμάτινα παντελόνια πάλης κατασκευάζονται από δέρματα ζώων, όπως μοσχαριού, βουβαλιών, ή κατσικιού, βάρους έως και δέκα κιλών.
Το άθλημα αυτό είναι γνωστό και εξαιρετικά δημοφιλές στη λαϊκή παράδοση των Βαλκανίων, της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Οι κάτοικοι του Σοχού επαίρονται ότι η δική τους παλαιστική διοργάνωση «είναι από τις πιο παλιές, τις πιο δίκαιες».
«Είναι η μεγαλύτερη διοργάνωση του είδους, μετά από εκείνη της Αδριανούπολης. Υπάρχουν τριάντα κριτές, οι οποίοι παρακολουθούν τους αγώνες και δεν χαρίζονται σε κανένα. Εδώ, μετράει η αξία, όχι η εθνικότητα. Αγαπούμε την πάλη και την παράδοση και επιβραβεύουμε την τεχνική και την επιδεξιότητα» λέει ο κοινοτάρχης Σοχού, Θανάσης Λέτσιος.
Στα παλαιότερα χρόνια, το έπαθλο ήταν ένα δαμάλι, ή ένας τράγος, αφιερωμένος στο λαϊκοθρησκευτικό πανηγύρι των δώδεκα Αποστόλων. Μετά την διοργάνωση των αγώνων γινόταν το «κουρμπάνι» δηλαδή, η διανομή φαγητού σε όλους τους συμμετέχοντες, που μαγειρευόταν σε μεγάλα καζάνια. Ο κ. Λέτσιος αφηγείται ότι κατά το μεσοπόλεμο «ένας αθλητής από τον κάμπο των Σερρών κατάφερνε να στέφεται επί χρόνια πρωταθλητής και επέστρεφε στο χωριό του με τα πόδια, μεταφέροντας στην πλάτη του το έπαθλο, δηλαδή το ζώο που αφιέρωναν». Άλλη μία ιστορία αναφέρεται στη συμμετοχή ενός Έλληνα πεχλιβάνη, που αν και στρατιώτης στον ελληνοτουρκικό πόλεμο, αποφάσισε να συμμετάσχει σε τοπικό τουρκικό πανηγύρι και να παλέψει με Τούρκους παλαιστές.
«Συμμετείχε κανονικά, ενώ βρισκόμασταν σε πόλεμο, κανείς δεν τον πείραξε, όλοι αναγνώρισαν την παλικαριά του και τον τίμησαν και έφυγε με το αφιερωμένο ζώο» προσθέτει ο κ. Λέτσιος.
Στις μέρες μας, τα έπαθλα είναι χρηματικά, αλλά οι κάτοικοι εξακολουθούν να αφιερώνουν συμβολικά ζώα στη γιορτή και γενικώς συμμετέχουν και ενισχύουν και με δικές τους εισφορές το πανηγύρι.
Στο πλαίσιο της διοργάνωσης διεξάγονται και άλλα αθλήματα. «Γίνονται αγώνες δρόμου, σκοποβολής, ομαδικά αθλήματα, διελκυστίνδα και ο καθένας μπορεί να δηλώσει συμμετοχή. Άλλωστε, στόχος είναι η ίδια η συμμετοχή στο άθλημα», τονίζει ο δημοτικός σύμβουλος Σοχού, Απόστολος Μισχόπουλος.
Το πανηγύρι των Αγίων Αποστόλων κατέχει ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις παραδόσεις που αναβιώνουν στο Σοχό, ενώ η φήμη του έχει ξεπεράσει τα όρια της Ελλάδας, αφού πολλοί είναι και οι επισκέπτες από γειτονικές χώρες. Την διοργάνωση αναλαμβάνει κάθε χρόνο ειδική οργανωτική επιτροπή, που αποτελείται από κατοίκους του Σοχού, ενώ ο δήμος Λαγκαδά συμβάλλει με τις χορηγίες και τις παράλληλες εκδηλώσεις. Οι παλαιστές φτάνουν τους εκατό, ενώ οι επισκέπτες της φετινής διοργάνωσης υπολογίζεται ότι θα φτάσουν τους δεκαπέντε χιλιάδες.
Απόψε, η διοργάνωση θα κλείσει με τους τελικούς αγώνες παραδοσιακής πάλης ανδρών και θα γίνει η απονομή επάθλων στους νικητές. Φέτος, η οργανωτική επιτροπή θα βραβεύσει δύο από τους πιο σημαντικούς παλαιστές για την προσφορά τους στο άθλημα. Τον Γιώργο Δερμιτζάκη, προπονητή πάλης και πρωταθλητή Ελλάδας επί σειρά ετών και τον Τούρκο παλαιστή, Χουσείν Τσουκάλ, τρεις φορές νικητή, κάτοχο «χρυσής ζώνης» στους αγώνες παραδοσιακής πάλης στην Αδριανούπολη.
Οι δύο παλαιστές είχαν αναμετρηθεί το 1987, σε μία ιστορική για το είδος αυτής της πάλης αναμέτρηση. Η δική τους αναμέτρηση συζητιόταν για πολλά χρόνια και ενέπνευσε αρκετούς νεολαίους να προσχωρήσουν στο άθλημα. Απόψε θα βραβευτούν, σε ανάμνηση εκείνης της συμμετοχής, που έγραψε τη δική της ιστορία στους αγώνες των πεχλιβάνηδων.