Σειρά ευνοϊκών ρυθμίσεων για υπερχρεωμένους
δανειολήπτες και οφειλέτες ασφαλιστικών ταμείων, καθώς και επιμέρους
ρυθμίσεις στο Ασφαλιστικό περιλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο του
υπουργείου Εργασίας, «Κανονισμός Ασφάλισης ΙΚΑ και άλλες διατάξεις», που
κατατέθηκε τη Δευτέρα στη Βουλή.
Μάλιστα στο νέο πακέτο μέτρων για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, με το οποίο η κυβέρνηση προσπαθεί να αμβλύνει τις τραγικές κοινωνικές επιπτώσεις των μέτρων που λαμβάνονται, προβλέπεται ότι μπορούν να ενταχθούν και αυτοαπασχολούμενοι έμποροι μέχρι του ποσού των 25.000 ευρώ.
Ακόμη ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν τον ΟΑΕΕ και άλλα ασφαλιστικά θέματα, ενώ δίνονται και κίνητρα για την αναγνώριση χρόνου συνταξιοδότησης.
Σημαντικές αλλαγές επέρχονται και στο καθεστώς της γονικής άδειας.
Τις ρυθμίσεις που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο και τις αλλαγές που επέρχονται με βάση αυτό, το in.gr είχε παρουσιάσει αναλυτικά κατά την κατάθεση και έγκριση του νομοσχεδίου από το Υπουργικό Συμβούλιο και τα συγκεκριμένα κείμενα επισυνάπτονται στη κατηγορία των σχετικών άρθρων.
Μέτρα κατά της εισφοροδιαφυγής
Με το νέο νόμο και με στόχο την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής καθιερώνεται από την 1η Μαΐου, σύστημα ταυτόχρονης καταβολής μισθών, ασφαλιστικών εισφορών και φόρου μισθωτών υπηρεσιών μέσω τραπεζών και των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ).
Από την 1-7-2012, καθίσταται μηνιαία η υποχρέωση υποβολής της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (Α.Π.Δ.), η οποία υποβάλλεται από τον εργοδότη και περιλαμβάνει πληροφορίες ή στοιχεία, που αφορούν το χρόνο απασχόλησης κάθε ασφαλιζομένου, την αμοιβή, τους κλάδους ασφάλισης, καθώς και το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών.
Ρύθμιση οφειλών προς το ΙΚΑ
Παρατείνεται επίσης μέχρι 30 Απριλίου η δυνατότητα ρύθμισης των καθυστερημένων ασφαλιστικών εισφορών προς το ΙΚΑ. Για όσους έχουν ρυθμίσει ή πρόκειται να ρυθμίσουν τις οφειλές τους παρατείνεται η αναστολή μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης μέχρι 31.12.2013.
Στους συνεπείς εργοδότες παρέχονται κίνητρα όπως 5% έκπτωση επί των ασφαλιστικών εισφορών και η δυνατότητα, για μια φορά μέσα στη διετία να μην καταβάλουν τις ασφαλιστικές εισφορές και να τις εξοφλήσουν σε 6 μήνες χωρίς πρόστιμο και προσαυξήσεις.
Ρυθμίσεις για τον ΟΑΕΕ
Με άλλη ρύθμιση, δίδεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) να ζητήσουν την υπαγωγή τους κατά μια ή και δύο κατώτερες ασφαλιστικές κατηγορίες από αυτήν που βρίσκονται, εφόσον δεν οφείλουν ληξιπρόθεσμες οφειλές ή έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση και καταβάλλουν τις δόσεις τους με συνέπεια.
Η ισχύς της διάταξης λήγει τον Ιανουάριο του 2015.
Προβλέπεται επίσης, η ασφάλιση στον ΟΑΕΕ των ιδιοκτητών που ενοικιάζουν περισσότερα από 6 δωμάτια αλλά και όλων όσοι τοποθετούν φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος 20 κιλοβάτ.
Με άλλες ασφαλιστικές ρυθμίσεις, οι εργαζόμενοι στα Βαρέα και Ανθυγιεινά των οποίων η ειδικότητα αποχαρακτηρίστηκε, μπορούν να εξαγοράσουν έως 1.200 πλασματικά ένσημα ώστε να συμπληρώσουν τα 3.600 που απαιτούνται για συνταξιοδότηση με καθεστώς Βαρέων και Ανθυγιεινών.
Διασφαλίζεται επίσης η χρηματοδότηση του προγράμματος φροντίδας στο σπίτι με τη θεσμοθέτηση εισφοράς 0,2% στα ετήσια έσοδα όλων των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.
Γονικές άδειες
Σημαντικές είναι και οι αλλαγές που επέρχονται με το νέο νόμο στο καθεστώς της γονικής άδειας, με την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 8ης Μαρτίου 2010.
Ο χρόνος της γονικής άδειας αυξάνεται από 3,5 μήνες, που ισχύει σήμερα, σε 4 μήνες και επεκτείνεται η δυνατότητα λήψης της άδειας σε γονείς που έχουν παιδιά μέχρι 6 ετών, ενώ μέχρι σήμερα η άδεια χορηγείται μόνο σε γονείς με παιδιά μέχρι 3,5 ετών.
Μόνη προϋπόθεση για τη χορήγηση της γονικής άδειας είναι η συμπλήρωση συνεχόμενης ή και διακεκομμένης εργασίας επί ένα χρόνο στον ίδιο εργοδότη ενώ υπάρχουν ειδικές προβλέψεις για εργαζόμενους γονείς παιδιών με αναπηρία, με μακροχρόνια ή αιφνίδια ασθένεια και των μονογονέων, οι οποίες αντιμετωπίζονται με απόλυτη προτεραιότητα.
Στην περίπτωση που και οι δύο γονείς απασχολούνται στον ίδιο εργοδότη, ορίζεται ότι επιλέγουν με κοινή τους συμφωνία ποιος από τους δύο θα προηγηθεί στην άσκηση του δικαιώματος αυτού.
Αποσαφηνίζεται, ότι η γονική άδεια ανατροφής καλύπτει κάθε εργαζόμενο, λόγω της γονεϊκής του ιδιότητας, ανεξάρτητα από την οικογενειακή κατάσταση. Μέχρι τώρα το δικαίωμα της γονικής άδειας είχε μόνο ο γονέας που είχε την επιμέλεια.
Στις περιπτώσεις που ένα παιδί στερείται παντελώς τον ένα γονέα λόγω θανάτου, μη αναγνώρισης του από τον πατέρα, ή στην περίπτωση που ο ένας εκ των γονέων έχει καθ' ολοκληρία στερηθεί τη γονική μέριμνα, ορίζεται ότι τη γονική άδεια, δικαιούται στο διπλάσιο ο άλλος γονέας.
Θεσμοθετείται ειδική γονική άδεια 10 εργασίμων ημερών το χρόνο με αποδοχές, γονέων παιδιών που πάσχουν από νεοπλασματικές ασθένειες και άλλα σοβαρά νοσήματα, και ειδική άδεια μέχρι 30 μέρες το χρόνο για τη νοσηλεία του παιδιού, μέχρι δέκα οκτώ ετών.
Η άδεια αυτή είναι μεν χωρίς αποδοχές, χορηγείται ωστόσο χωρίς άλλη προϋπόθεση εφόσον έχει εξαντληθεί η τακτική γονική άδεια.
Τέλος, διασφαλίζονται τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα του εργαζόμενου γονέα, ιδιαιτέρως όσον αφορά στην επιστροφή του στη θέση εργασίας του και στην προστασία του έναντι καταγγελίας λόγω αίτησης ή λήψης των γονικών αυτών αδειών.
Ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους δανειολήπτες
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας προβλέπει σειρά ευνοϊκών ρυθμίσεων για την ανακούφιση των δανειοληπτών.
Μεταξύ των άλλων, προβλέπεται η εξαίρεση της πρώτης κατοικίας από την ρευστοποίηση σε περίπτωση υπερχρέωσης προς τις τράπεζες και καθιερώνεται ακατάσχετο στον τραπεζικό λογαριασμό, για τον ατομικό λογαριασμό έως τα 1.500 ευρώ και για κοινό τραπεζικό λογαριασμό έως τα 2.000 ευρώ.
Το όριο αυτό υπολογίζεται με βάση το σύνολο των καταθέσεων του οφειλέτη. Ακόμη, επεκτείνεται έως και 35 έτη από 20 που ισχύει το χρονικό διάστημα της ρύθμισης χρέους ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη.
Δίνεται επίσης η δυνατότητα να υπαχθούν στο νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και έμποροι που ασκούν την εμπορική τους δραστηριότητα μέσα από την προσωπική τους εργασία, αποβλέποντας κυρίως στον βιοπορισμό τους. Προϋπόθεση οι οφειλές από την άσκηση της εμπορικής δραστηριότητας να μην υπερβαίνουν τις 25.000 ευρώ.
Καθίσταται προαιρετική για τον οφειλέτη η επιδίωξη εξωδικαστικής ρύθμισης των χρεών πριν από την κατάθεση της αίτησης.
Η περίοδος ρύθμισης των χρεών που θα ανέρχεται σε πέντε έτη θα αρχίζει με την κατάθεση της αίτησης, και όχι από την έκδοση της απόφασης. Αν οι καταβολές που πραγματοποιούνται από τον οφειλέτη κατά την περίοδο που μεσολαβεί μέχρι την έκδοση της απόφασης υπολείπονται αυτών που ορίζονται με την απόφαση, ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να καταβάλει το ποσόν αυτό και μέχρι ένα έτος από τη λήξη της περιόδου ρύθμισης.
Κατ' αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζονται και οι δυσμενείς συνέπειες για τον οφειλέτη από τυχόν καθυστέρηση στην εκδίκαση της αίτησής του.
Είναι ενδεικτικό ότι σήμερα υπάρχουν ειρηνοδικεία που έχουν προσδιορίσει την αίτηση για συζήτηση σε δικάσιμο του 2015. Οι οφειλέτες αυτοί, εφόσον ανταποκριθούν στη ρύθμιση, θα απαλλαγούν από τα χρέη τους τον Απρίλιο του 2017. Χωρίς τη νέα διάταξη θα απαλλάσσονταν, στην καλύτερη περίπτωση, τέλη 2019-αρχές 2020.
Ας επισημανθεί ότι στο αμέσως προσεχές διάστημα ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για την πρόσληψη 160 ειρηνοδικών που θα βελτιώσει τους χρόνους εκδίκασης των υποθέσεων. Είναι όμως ιδιαίτερα σημαντικό, προκειμένου να μην αποθαρρύνεται ο οφειλέτης στην αξιοποίηση του νόμου, να έχει ένα σαφή χρονικό ορίζοντα για το τέλος της διαδικασίας.
Στις περιπτώσεις οφειλετών με πλήρη αδυναμία καταβολής η περίοδος αναμονής για απαλλαγή από τα χρέη μπορεί με απόφαση του δικαστηρίου να περιοριστεί στα τρία έτη. Όποιος δηλαδή επειδή είναι χρόνια άνεργος, έχει προβλήματα υγείας, μικρό εισόδημα, είναι συνταξιούχος με μικρή σύνταξη και δεν του περισσεύει κάποιο ποσόν πέραν της κάλυψης των βιοτικών αναγκών για να δίνει στους πιστωτές, θα μπορεί να απαλλάσσεται από τα χρέη στα 3 έτη (αντί για 5).
Το ποσόν μέχρι το 85% της εμπορικής αξίας της κύριας κατοικίας του οφειλέτη, την εξόφληση του οποίου θα πρέπει να ρυθμίσει ο οφειλέτης για να την εξαιρέσει από τη ρευστοποίηση, θα μπορεί πλέον να ρυθμίζεται και σε μεγαλύτερο των είκοσι ετών χρονικό διάστημα και μάλιστα μέχρι 35 έτη.
Στις περιπτώσεις που οι απαιτήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων έχουν εκχωρηθεί σε εταιρείες που έχουν την έδρα τους στο εξωτερικό, θα πρέπει να ορίζουν αντίκλητο στην Ελλάδα, ώστε να διευκολύνεται η συμπερίληψή τους στην αίτηση του οφειλέτη. Σήμερα ο οφειλέτης δεν μπορεί να συμπεριλάβει τη ρύθμιση των δανείων που έχουν πουληθεί στο εξωτερικό, γιατί δεν είναι εφικτή η επίδοση της αίτησης μέσα στις προθεσμίες που προβλέπει ο νόμος.
Ενισχύεται ο συλλογικός χαρακτήρας της ρύθμισης των χρεών. Δηλαδή, θα πρέπει καταρχήν η ρύθμιση να περιλαμβάνει τα χρέη όλων των πιστωτών (δεν θίγονται οι προβλεπόμενες στο νόμο εξαιρέσεις). Ο οφειλέτης δεν μπορεί να επιλέγει χρέη που θα υπαγάγει σε ρύθμιση και είναι υποχρεωμένος να συμπεριλάβει όλα. Αυτό άλλωστε είναι προς το συμφέρον του καθώς δεν μεταβάλλεται για τον ίδιο το ποσόν που θα πρέπει να δίνει στους πιστωτές, απλώς θα κατανέμεται διαφορετικά μεταξύ αυτών.
Οι επιδόσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της διαδικασίες είναι συχνά πολλές, καθώς ο οφειλέτης έχει συνήθως πολλούς πιστωτές. Για διάφορους λόγους ενδέχεται να χρειαστεί να προβεί και άλλες φορές, πέραν της επίδοσης της αρχικής αίτησης, σε επίδοσης δικογράφων (π.χ. λόγω μη έκδοσης οριστικής απόφασης, ματαίωσης της δίκης κ.ά).
Με τη ρύθμιση το κόστος της επίδοσης που ανέρχεται από 23 έως 30 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, θα ανέρχεται κατ' ανώτερο σε 16,10 ευρώ, πλέον ΦΠΑ.
Προβλέπεται η δυνατότητα ρύθμισης του ποσού που θα κληθεί αναδρομικά να καταλάβει ο οφειλέτης σε περίπτωση αύξησης των μηνιαίων καταβολών με την εφετειακή απόφαση μέχρι και ένα έτος μετά τη λήξη της βασικής ρύθμισης. Αν δηλαδή ο οφειλέτης δεν έχει τη δυνατότητα να καταβάλει άμεσα, όπως ισχύει σήμερα, τα πρόσθετα ποσά που προκύπτουν για το παρελθόν χρονικό διάστημα εξαιτίας της αύξησης των μηνιαίων καταβολών, θα μπορεί να ρυθμίσει ξεχωριστά την καταβολή τους.
Επιτρέπεται η αναστολή της αναγκαστικής εκτέλεσης, σε περίπτωση που η πρωτόδικη απόφαση είναι απορριπτική, μέχρι την έκδοση εφετειακής απόφασης.
Στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:
«Ο ν. 3869/10 που αφορά στη ρύθμιση των οφειλών των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων αποκτά, υπό το βάρος των αδιεξόδων στα οποία οδηγεί η οικονομική κρίση χιλιάδες νοικοκυριά, εξαιρετική σπουδαιότητα.»
Μάλιστα στο νέο πακέτο μέτρων για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, με το οποίο η κυβέρνηση προσπαθεί να αμβλύνει τις τραγικές κοινωνικές επιπτώσεις των μέτρων που λαμβάνονται, προβλέπεται ότι μπορούν να ενταχθούν και αυτοαπασχολούμενοι έμποροι μέχρι του ποσού των 25.000 ευρώ.
Ακόμη ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν τον ΟΑΕΕ και άλλα ασφαλιστικά θέματα, ενώ δίνονται και κίνητρα για την αναγνώριση χρόνου συνταξιοδότησης.
Σημαντικές αλλαγές επέρχονται και στο καθεστώς της γονικής άδειας.
Τις ρυθμίσεις που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο και τις αλλαγές που επέρχονται με βάση αυτό, το in.gr είχε παρουσιάσει αναλυτικά κατά την κατάθεση και έγκριση του νομοσχεδίου από το Υπουργικό Συμβούλιο και τα συγκεκριμένα κείμενα επισυνάπτονται στη κατηγορία των σχετικών άρθρων.
Μέτρα κατά της εισφοροδιαφυγής
Με το νέο νόμο και με στόχο την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής καθιερώνεται από την 1η Μαΐου, σύστημα ταυτόχρονης καταβολής μισθών, ασφαλιστικών εισφορών και φόρου μισθωτών υπηρεσιών μέσω τραπεζών και των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ).
Από την 1-7-2012, καθίσταται μηνιαία η υποχρέωση υποβολής της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (Α.Π.Δ.), η οποία υποβάλλεται από τον εργοδότη και περιλαμβάνει πληροφορίες ή στοιχεία, που αφορούν το χρόνο απασχόλησης κάθε ασφαλιζομένου, την αμοιβή, τους κλάδους ασφάλισης, καθώς και το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών.
Ρύθμιση οφειλών προς το ΙΚΑ
Παρατείνεται επίσης μέχρι 30 Απριλίου η δυνατότητα ρύθμισης των καθυστερημένων ασφαλιστικών εισφορών προς το ΙΚΑ. Για όσους έχουν ρυθμίσει ή πρόκειται να ρυθμίσουν τις οφειλές τους παρατείνεται η αναστολή μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης μέχρι 31.12.2013.
Στους συνεπείς εργοδότες παρέχονται κίνητρα όπως 5% έκπτωση επί των ασφαλιστικών εισφορών και η δυνατότητα, για μια φορά μέσα στη διετία να μην καταβάλουν τις ασφαλιστικές εισφορές και να τις εξοφλήσουν σε 6 μήνες χωρίς πρόστιμο και προσαυξήσεις.
Ρυθμίσεις για τον ΟΑΕΕ
Με άλλη ρύθμιση, δίδεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) να ζητήσουν την υπαγωγή τους κατά μια ή και δύο κατώτερες ασφαλιστικές κατηγορίες από αυτήν που βρίσκονται, εφόσον δεν οφείλουν ληξιπρόθεσμες οφειλές ή έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση και καταβάλλουν τις δόσεις τους με συνέπεια.
Η ισχύς της διάταξης λήγει τον Ιανουάριο του 2015.
Προβλέπεται επίσης, η ασφάλιση στον ΟΑΕΕ των ιδιοκτητών που ενοικιάζουν περισσότερα από 6 δωμάτια αλλά και όλων όσοι τοποθετούν φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος 20 κιλοβάτ.
Με άλλες ασφαλιστικές ρυθμίσεις, οι εργαζόμενοι στα Βαρέα και Ανθυγιεινά των οποίων η ειδικότητα αποχαρακτηρίστηκε, μπορούν να εξαγοράσουν έως 1.200 πλασματικά ένσημα ώστε να συμπληρώσουν τα 3.600 που απαιτούνται για συνταξιοδότηση με καθεστώς Βαρέων και Ανθυγιεινών.
Διασφαλίζεται επίσης η χρηματοδότηση του προγράμματος φροντίδας στο σπίτι με τη θεσμοθέτηση εισφοράς 0,2% στα ετήσια έσοδα όλων των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.
Γονικές άδειες
Σημαντικές είναι και οι αλλαγές που επέρχονται με το νέο νόμο στο καθεστώς της γονικής άδειας, με την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας 2010/18/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 8ης Μαρτίου 2010.
Ο χρόνος της γονικής άδειας αυξάνεται από 3,5 μήνες, που ισχύει σήμερα, σε 4 μήνες και επεκτείνεται η δυνατότητα λήψης της άδειας σε γονείς που έχουν παιδιά μέχρι 6 ετών, ενώ μέχρι σήμερα η άδεια χορηγείται μόνο σε γονείς με παιδιά μέχρι 3,5 ετών.
Μόνη προϋπόθεση για τη χορήγηση της γονικής άδειας είναι η συμπλήρωση συνεχόμενης ή και διακεκομμένης εργασίας επί ένα χρόνο στον ίδιο εργοδότη ενώ υπάρχουν ειδικές προβλέψεις για εργαζόμενους γονείς παιδιών με αναπηρία, με μακροχρόνια ή αιφνίδια ασθένεια και των μονογονέων, οι οποίες αντιμετωπίζονται με απόλυτη προτεραιότητα.
Στην περίπτωση που και οι δύο γονείς απασχολούνται στον ίδιο εργοδότη, ορίζεται ότι επιλέγουν με κοινή τους συμφωνία ποιος από τους δύο θα προηγηθεί στην άσκηση του δικαιώματος αυτού.
Αποσαφηνίζεται, ότι η γονική άδεια ανατροφής καλύπτει κάθε εργαζόμενο, λόγω της γονεϊκής του ιδιότητας, ανεξάρτητα από την οικογενειακή κατάσταση. Μέχρι τώρα το δικαίωμα της γονικής άδειας είχε μόνο ο γονέας που είχε την επιμέλεια.
Στις περιπτώσεις που ένα παιδί στερείται παντελώς τον ένα γονέα λόγω θανάτου, μη αναγνώρισης του από τον πατέρα, ή στην περίπτωση που ο ένας εκ των γονέων έχει καθ' ολοκληρία στερηθεί τη γονική μέριμνα, ορίζεται ότι τη γονική άδεια, δικαιούται στο διπλάσιο ο άλλος γονέας.
Θεσμοθετείται ειδική γονική άδεια 10 εργασίμων ημερών το χρόνο με αποδοχές, γονέων παιδιών που πάσχουν από νεοπλασματικές ασθένειες και άλλα σοβαρά νοσήματα, και ειδική άδεια μέχρι 30 μέρες το χρόνο για τη νοσηλεία του παιδιού, μέχρι δέκα οκτώ ετών.
Η άδεια αυτή είναι μεν χωρίς αποδοχές, χορηγείται ωστόσο χωρίς άλλη προϋπόθεση εφόσον έχει εξαντληθεί η τακτική γονική άδεια.
Τέλος, διασφαλίζονται τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα του εργαζόμενου γονέα, ιδιαιτέρως όσον αφορά στην επιστροφή του στη θέση εργασίας του και στην προστασία του έναντι καταγγελίας λόγω αίτησης ή λήψης των γονικών αυτών αδειών.
Ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους δανειολήπτες
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας προβλέπει σειρά ευνοϊκών ρυθμίσεων για την ανακούφιση των δανειοληπτών.
Μεταξύ των άλλων, προβλέπεται η εξαίρεση της πρώτης κατοικίας από την ρευστοποίηση σε περίπτωση υπερχρέωσης προς τις τράπεζες και καθιερώνεται ακατάσχετο στον τραπεζικό λογαριασμό, για τον ατομικό λογαριασμό έως τα 1.500 ευρώ και για κοινό τραπεζικό λογαριασμό έως τα 2.000 ευρώ.
Το όριο αυτό υπολογίζεται με βάση το σύνολο των καταθέσεων του οφειλέτη. Ακόμη, επεκτείνεται έως και 35 έτη από 20 που ισχύει το χρονικό διάστημα της ρύθμισης χρέους ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη.
Δίνεται επίσης η δυνατότητα να υπαχθούν στο νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και έμποροι που ασκούν την εμπορική τους δραστηριότητα μέσα από την προσωπική τους εργασία, αποβλέποντας κυρίως στον βιοπορισμό τους. Προϋπόθεση οι οφειλές από την άσκηση της εμπορικής δραστηριότητας να μην υπερβαίνουν τις 25.000 ευρώ.
Καθίσταται προαιρετική για τον οφειλέτη η επιδίωξη εξωδικαστικής ρύθμισης των χρεών πριν από την κατάθεση της αίτησης.
Η περίοδος ρύθμισης των χρεών που θα ανέρχεται σε πέντε έτη θα αρχίζει με την κατάθεση της αίτησης, και όχι από την έκδοση της απόφασης. Αν οι καταβολές που πραγματοποιούνται από τον οφειλέτη κατά την περίοδο που μεσολαβεί μέχρι την έκδοση της απόφασης υπολείπονται αυτών που ορίζονται με την απόφαση, ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να καταβάλει το ποσόν αυτό και μέχρι ένα έτος από τη λήξη της περιόδου ρύθμισης.
Κατ' αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζονται και οι δυσμενείς συνέπειες για τον οφειλέτη από τυχόν καθυστέρηση στην εκδίκαση της αίτησής του.
Είναι ενδεικτικό ότι σήμερα υπάρχουν ειρηνοδικεία που έχουν προσδιορίσει την αίτηση για συζήτηση σε δικάσιμο του 2015. Οι οφειλέτες αυτοί, εφόσον ανταποκριθούν στη ρύθμιση, θα απαλλαγούν από τα χρέη τους τον Απρίλιο του 2017. Χωρίς τη νέα διάταξη θα απαλλάσσονταν, στην καλύτερη περίπτωση, τέλη 2019-αρχές 2020.
Ας επισημανθεί ότι στο αμέσως προσεχές διάστημα ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για την πρόσληψη 160 ειρηνοδικών που θα βελτιώσει τους χρόνους εκδίκασης των υποθέσεων. Είναι όμως ιδιαίτερα σημαντικό, προκειμένου να μην αποθαρρύνεται ο οφειλέτης στην αξιοποίηση του νόμου, να έχει ένα σαφή χρονικό ορίζοντα για το τέλος της διαδικασίας.
Στις περιπτώσεις οφειλετών με πλήρη αδυναμία καταβολής η περίοδος αναμονής για απαλλαγή από τα χρέη μπορεί με απόφαση του δικαστηρίου να περιοριστεί στα τρία έτη. Όποιος δηλαδή επειδή είναι χρόνια άνεργος, έχει προβλήματα υγείας, μικρό εισόδημα, είναι συνταξιούχος με μικρή σύνταξη και δεν του περισσεύει κάποιο ποσόν πέραν της κάλυψης των βιοτικών αναγκών για να δίνει στους πιστωτές, θα μπορεί να απαλλάσσεται από τα χρέη στα 3 έτη (αντί για 5).
Το ποσόν μέχρι το 85% της εμπορικής αξίας της κύριας κατοικίας του οφειλέτη, την εξόφληση του οποίου θα πρέπει να ρυθμίσει ο οφειλέτης για να την εξαιρέσει από τη ρευστοποίηση, θα μπορεί πλέον να ρυθμίζεται και σε μεγαλύτερο των είκοσι ετών χρονικό διάστημα και μάλιστα μέχρι 35 έτη.
Στις περιπτώσεις που οι απαιτήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων έχουν εκχωρηθεί σε εταιρείες που έχουν την έδρα τους στο εξωτερικό, θα πρέπει να ορίζουν αντίκλητο στην Ελλάδα, ώστε να διευκολύνεται η συμπερίληψή τους στην αίτηση του οφειλέτη. Σήμερα ο οφειλέτης δεν μπορεί να συμπεριλάβει τη ρύθμιση των δανείων που έχουν πουληθεί στο εξωτερικό, γιατί δεν είναι εφικτή η επίδοση της αίτησης μέσα στις προθεσμίες που προβλέπει ο νόμος.
Ενισχύεται ο συλλογικός χαρακτήρας της ρύθμισης των χρεών. Δηλαδή, θα πρέπει καταρχήν η ρύθμιση να περιλαμβάνει τα χρέη όλων των πιστωτών (δεν θίγονται οι προβλεπόμενες στο νόμο εξαιρέσεις). Ο οφειλέτης δεν μπορεί να επιλέγει χρέη που θα υπαγάγει σε ρύθμιση και είναι υποχρεωμένος να συμπεριλάβει όλα. Αυτό άλλωστε είναι προς το συμφέρον του καθώς δεν μεταβάλλεται για τον ίδιο το ποσόν που θα πρέπει να δίνει στους πιστωτές, απλώς θα κατανέμεται διαφορετικά μεταξύ αυτών.
Οι επιδόσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της διαδικασίες είναι συχνά πολλές, καθώς ο οφειλέτης έχει συνήθως πολλούς πιστωτές. Για διάφορους λόγους ενδέχεται να χρειαστεί να προβεί και άλλες φορές, πέραν της επίδοσης της αρχικής αίτησης, σε επίδοσης δικογράφων (π.χ. λόγω μη έκδοσης οριστικής απόφασης, ματαίωσης της δίκης κ.ά).
Με τη ρύθμιση το κόστος της επίδοσης που ανέρχεται από 23 έως 30 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, θα ανέρχεται κατ' ανώτερο σε 16,10 ευρώ, πλέον ΦΠΑ.
Προβλέπεται η δυνατότητα ρύθμισης του ποσού που θα κληθεί αναδρομικά να καταλάβει ο οφειλέτης σε περίπτωση αύξησης των μηνιαίων καταβολών με την εφετειακή απόφαση μέχρι και ένα έτος μετά τη λήξη της βασικής ρύθμισης. Αν δηλαδή ο οφειλέτης δεν έχει τη δυνατότητα να καταβάλει άμεσα, όπως ισχύει σήμερα, τα πρόσθετα ποσά που προκύπτουν για το παρελθόν χρονικό διάστημα εξαιτίας της αύξησης των μηνιαίων καταβολών, θα μπορεί να ρυθμίσει ξεχωριστά την καταβολή τους.
Επιτρέπεται η αναστολή της αναγκαστικής εκτέλεσης, σε περίπτωση που η πρωτόδικη απόφαση είναι απορριπτική, μέχρι την έκδοση εφετειακής απόφασης.
Στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:
«Ο ν. 3869/10 που αφορά στη ρύθμιση των οφειλών των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων αποκτά, υπό το βάρος των αδιεξόδων στα οποία οδηγεί η οικονομική κρίση χιλιάδες νοικοκυριά, εξαιρετική σπουδαιότητα.»
» Δεν είναι πλέον μόνο εκείνοι που, υπό την έλλειψη κανόνων υπεύθυνου δανεισμού υπερεκτίμησαν τις δυνατότητές τους για δανεισμό ή υποτίμησαν τις δανειακές υποχρεώσεις, που πλέον ενδιαφέρει η διαδικασία του νόμου αυτού.»
» Είναι και χιλιάδες νοικοκυριά που έκαναν ενδεχομένως λελογισμένη χρήση της πίστωσης, ρευστοποιώντας μελλοντικό εισόδημα που δικαιολογημένα θεωρούσαν ασφαλές και πλέον μετά τις απώλειες εισοδημάτων που προκάλεσε η οικονομική κρίση αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.»
» Μέχρι σήμερα έχουν κατατεθεί περισσότερες από 10.000 αιτήσεις, ενώ εκατοντάδες είναι οι αποφάσεις που έχουν εκδοθεί και ρυθμίζουν τα χρέη των οφειλετών, προβλέποντας και τη διαγραφή ενός μεγαλύτερου ή μικρότερου μέρους αυτών.»
» Το ενδιαφέρον λοιπόν είναι μεγάλο. Λαμβάνοντας δε υπόψη την εμπειρία άλλων χωρών κατά την εισαγωγή αντίστοιχης νομοθεσίας ρύθμισης των χρεών, την επιδείνωση στη χώρα μας λόγω της οικονομικής κρίσης των οικογενειακών προϋπολογισμών, το γεγονός ότι συχνά οι ρυθμίσεις που γίνονται από τις τράπεζες δεν προσαρμόζουν τα χρέη στις πραγματικές δυνατότητες των καταναλωτών, αναμένεται στην τρέχουσα χρονιά αλλά και τα επόμενα έτη μία αυξητική κλιμάκωση των οφειλετών που θα προσφύγουν στη δικαιοσύνη για τη ρύθμιση των χρεών τους.»
» Είναι γι' αυτό ιδιαίτερα σημαντικό να διευκολύνουμε την πρόσβαση των οφειλετών αυτών στη διαδικασία. Οι αλλαγές που επιφέρει το σχέδιο νόμου στον ν. 3869/2010 για τη ρύθμιση των οφειλών των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων, σκοπό έχουν την απλούστευση των διαδικασιών, την αντιμετώπιση και πρόληψη δυσλειτουργιών που θα μπορούσαν να ανακύψουν εξαιτίας του μεγάλου ενδιαφέροντος και τη βελτίωση των όρων απαλλαγής των υπερχρεωμένων οφειλετών από τα χρέη».
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ