«Μη μιλάτε ελεύθερα, γιατί δύναται η συνομιλία σας να παρακολουθείται». Η προειδοποίηση που απευθύνεται σε όσους διπλωμάτες μιλούν από νατοϊκά τηλέφωνα στη βάση της Συμμαχίας έξω από τις Βρυξέλλες είναι ενδεικτική του κυνισμού με τον οποίο αντιμετωπίζεται συχνά ως ένας από τους κινδύνους του επαγγέλματος το ενδεχόμενο να παρακολουθούνται οι συνομιλίες ενός διπλωμάτη.
Αυτός ίσως είναι και ο λόγος που, αν και σοκαριστικές οι αποκαλύψεις του Σνόουντεν, δεν προκάλεσαν έκπληξη σε πολλούς διπλωμάτες. Επισήμως η Αθήνα τήρησε επιφυλακτική στάση, δηλώνοντας δημοσίως ότι «αδυνατεί να κατανοήσει» τις εν λόγω πληροφορίες και ότι θα διερευνήσει το θέμα, ώστε να διαπιστώσει αν υπάρχουν αποδείξεις (ίχνη), πριν προχωρήσει σε διάβημα προς την Ουάσιγκτον. Ανεπισήμως, διπλωματικοί κύκλοι εξέφραζαν τον προβληματισμό τους για την πρακτική, σύμμαχοι να παρακολουθούν συμμάχους.
Εμπειροι διπλωμάτες, οι οποίοι έχουν θητεύσει σε πόστα αιχμής στο εξωτερικό, με τους οποίους συνομίλησαν «ΤΑ ΝΕΑ», παραδέχθηκαν την πιθανότητα παρακολούθησης. Η βασική αρχή είναι ότι ποτέ δεν μιλούν επί της ουσίας σε «ανοικτά» τηλέφωνα, πολύ περισσότερο σε κινητά.
Αυτός είναι ο λόγος που σε διπλωματικές Αρχές αιχμής, όπως οι πρεσβείες της Αγκυρας και της Ουάσιγκτον ή το γραφείο Συνδέσμου στα Σκόπια και η ελληνική αντιπροσωπεία στα Ηνωμένα Εθνη, υπάρχουν ειδικά τετραψήφια νούμερα μέσω των οποίων πραγματοποιούνται οι σημαντικές συνομιλίες. Τα εν λόγω νούμερα τα εγκαθιστά στις εν λόγω πρεσβείες το ίδιο το υπουργείο Εξωτερικών. «Ξέρουμε πολύ καλά ότι οι ανοικτές επικοινωνίες, φαξ και e-mail ή κινητά παρακολουθούνται. Γι' αυτό μιλάς μόνο από το τετραψήφιο», εξηγεί πρώην πρεσβευτής στην Αγκυρα, ο οποίος, ωστόσο, εκφράζει την πεποίθηση ότι οι Τούρκοι μπορούσαν να υποκλέψουν ακόμη και αυτά, καθώς το τετραψήφιο βρίσκεται σε δικό τους δίκτυο. Ενδεικτικό, πάντως, της πραγματικότητας στην Αγκυρα είναι το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα ακολουθείται μια πρακτική που έχει εγκαταλειφθεί εδώ και μία δεκαετία σε άλλες πρεσβείες: άνθρωποι της ΕΥΠ χτενίζουν τους χώρους για πιθανούς κοριούς.
Πρέσβης που έχει διατελέσει επικεφαλής της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, πάντως, εξέφραζε την πεποίθηση ότι, αν και τα τετραψήφια θεωρείται ότι δεν υποκλέπτονται, «θα ήταν μάλλον παιχνιδάκι για τους Αμερικανούς να σπάσουν τους κώδικες». Ωστόσο, φαίνεται πως δεν είναι εξίσου εύκολη δουλειά να αποκωδικοποιήσει κανείς τα τηλεγραφήματα - απόρρητα και μη, που αποστέλλονται με κρυπτογραφικό μηχάνημα. Σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμη και οι Αμερικανοί δυσκολεύτηκαν. Χαρακτηριστική είναι η εξομολόγηση έλληνα διπλωμάτη, που υπηρετούσε στην Ουάσιγκτον τις ημέρες των νατοϊκών βομβαρδισμών εναντίον της Σερβίας. Οταν κάποια στιγμή τον κάλεσαν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ για ενημέρωση, ο αμερικανός συνομιλητής του τον παρακάλεσε χαριτολογώντας να ζητήσει από τον χειριστή του κρυπτογραφικού να μη βάζει τόσο περίπλοκους κώδικες, «γιατί ξοδεύουμε ώρες για να τους σπάσουμε».
ΤΑ ΝΕΑ