Η επιστροφή στην ανάπτυξη τους επόμενους μήνες και χρόνια μπορεί να προέλθει κυρίως από αύξηση της ρευστότητος και τις μεταρρυθμίσεις στις αγορές. Ακόμα και αν δεν χρειαστεί νέο δάνειο και τρίτο Μνημόνιο όμως, ο οικονομικός έλεγχος στο πλαίσιο της ευρωζώνης θα παραμείνει έντονος.
Κόντρα στους επικριτές της πάντως, η Αθήνα φάνηκε τη Δευτέρα πως ανακτά την αξιοπιστία που είχε χάσει η κυβέρνηση στο εξωτερικό, ιδίως μετά την απομάκρυνση του κυρίου Χάρη Θεοχάρη από την ηγεσία του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Για να συμβεί αυτό, η Αθήνα χρειάζεται να δώσει και άλλα απτά δείγματα αξιοπιστίας, πέραν της ψήφισης της «μικρής ΔΕΗ» ή της επιλογής ανεξάρτητου Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων.
Τα βασικά συμπεράσματα του κυρίου Χαρδούβελη από το τετ-α-τετ με τους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων είναι:
- Πρώτη προτεραιότητα στην Ευρώπη πλέον είναι να επιστρέψει η ανάπτυξη. Δραστικό ρόλο θα παίξει το προσεχές διάστημα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που θα διοχετεύσει ρευστότητα στην ευρωζώνη, για να κινηθεί η οικονομία, να έρθουν επενδύσεις και να στηριχθούν οι εξαγωγές.
- Η χαλάρωση της φορολογίας και των μέτρων λιτότητας βρίσκεται επίσης στην ατζέντα, αλλά πιο χαμηλά. Τώρα θεωρείται πως προέχει να επιστρέψει η ρευστότητα, για να καταπολεμηθεί η ανεργία. Στενεύουν έτσι τα περιθώρια για διορθωτικές κινήσεις, τις οποίες θέλει πάντως να προωθήσει στη χώρα μας ο κύριος Χαρδούβελης.
- Έντονα απασχολεί το μισθολογικό βάρος (tax wages). Στην Ελλάδα έχει μειωθεί αισθητά από το 44% στο 39% αλλά παραμένει ψηλά σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Τα περιθώρια για περαιτέρω μείωση στη χώρα μας όμως δεν διαφαίνονται σημαντικά, γιατί υπάρχει κίνδυνος να κλονιστούν τα Ασφαλιστικά Ταμεία.
- Η συζήτηση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους αναμένεται να ξεκινήσει τον Οκτώβριο, μόλις τελειώσει ο προσεχής έλεγχος από την Τρόικα. Ο κύριος Χαρδούβελης προϊδέασε μάλιστα τους ευρωπαίους αξιωματούχους ότι η επόμενη αξιολόγηση θα είναι η πρώτη που θα ολοκληρωθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα και δεν θα τραβήξει για μήνες, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας.
- Τότε θα αποφασίσει και η ΕΚΤ για το ύψος των κεφαλαίων που θα περισσέψουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητος και πώς αυτά θα αξιοποιηθούν. Στην κυβέρνηση κάνουν ήδη σκέψεις ότι πρέπει να καλύψει μέρος από το χρηματοδοτικό κενό ώστε να μην χρειαστεί νέο δάνειο και τρίτο Μνημόνιο. Και έτσι όμως, όπως συνέβη και σε άλλες χώρες όπως η Ιρλανδία που βγήκαν από το Μνημόνιο, θα παραμείνει ο οικονομικός έλεγχος, μέχρι να αποπληρωθεί το 75% των δανείων.
- Δεν εκφράστηκαν ανησυχίες για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και η σχετική συζήτηση έκλεισε σύντομα. Σύμφωνα με πληροφορίες, προτάθηκε ότι αν διαπιστωθεί σε ορισμένες τράπεζες, θα τους δοθεί έξι ή εννέα μήνες περιθώριο να αναζητήσουν τα κεφάλαια που χρειάζονται.
Ένα προς ένα, στα θέματα που άνοιγαν οι ευρωπαίοι ομόλογοί του, ο κύριος Χαρδούβελης έδινε αποστομωτικές απαντήσεις. Επικαλέστηκε τους χειρισμούς της κυβέρνησης στην περίπτωση της ΔΕΗ -που είναι το πλέον ακανθώδες ζήτημα - για να αποδείξει πως μέχρι τέλη Ιουλίου ή αρχές Αυγούστου θα έχουν ολοκληρωθεί και τα υπόλοιπα από τα προαπαιτούμενα για την επόμενη δόση των δανείων.
Ιδιαίτερα απασχόλησε το θέμα της επιλογής της νέας Γενικής Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων κυρίας Κατερίνας Σαββαΐδου. Από όλους όμως αναγνωρίστηκε ότι η διαδικασία έγινε (όπως ο ίδιος ο κύριος Χαρδούβελης είχε δεσμευτεί στο προηγούμενο Eurogroup) με τεχνοκρατικά και όχι πολιτικά κριτήρια, ενώ χαιρετίστηκε ιδιαίτερα ότι μέτρησαν οι «περγαμηνές» της κυρίας Σαββαΐδου και πω δεν προήλθε από τον «κομματικό σωλήνα».
Έντονα επιφυλακτικός φάνηκε πάντως, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κύριος Μάριο Ντράγκι, για τις πραγματικές προθέσεις της ελληνικής κυβέρνησης. Χαρακτηριστικός είναι ο διάλογος που , σύμφωνα με πληροφορίες, διημείφθη με τον κύριο Χαρδούβελη, όταν ο κύριος Ντράγκι ανέφερε πως «στην Ελλάδα έχετε χαλαρώσει με τις μεταρρυθμίσεις» και ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών του αντέτεινε πως «αντιθέτως εμείς επιταχύνουμε τα μεταρρυθμίσεις».
Οι ευρωπαίοι συνεχάρησαν την ελληνική αντιπροσωπεία για τα έξι προαπαιτούμενα που εκπλήρωσε αλλά ζήτησαν να επιδείξει τον ίδιο ζήλο και για τα επόμενα έξι. Συμφωνήθηκε πως αν παραμείνουν κάποια ανοιχτά θέματα, που παραμένουν εκκρεμή από τον Μάιο ήδη, θα προστεθούν και αυτά στην διαπραγμάτευση του Σεπτεμβρίου.
Στο περιθώριο της συνεδρίασης του συμβουλίου Γιούρογκρουπ επιβεβαιώθηκε πως ο κύριος Τόμσεν θα βρίσκεται την Τετάρτη στην Αθήνα για να μετάσχει στο συνέδριο του Economist και για συζητήσεις με τον υπουργό Οικονομικών κύριο Χαρδούβελη.
Κωστής Πλάντζος, Ιωάννης Γ. Αντύπας
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ