Αγαπούσε τους κατοίκους, διέθετε ισχυρά ερείσματα στην περιοχή, αλλά δεν ενέκρινε τον τρόπο ανάπτυξής της, θεωρώντας ότι έπρεπε να έχει δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην αγροτική παραγωγή και στον δευτερογενή τομέα.
Οι συνεργάτες του, ωστόσο, επέμεναν να διεξαχθεί εκεί το 1ο συνέδριο της Ν.Δ. το 1979, το οποίο αποτέλεσε την αρχή του τέλους των φυσικών του σχέσεων με τη Νέα Δημοκρατία. Σήμερα, σχεδόν το σύνολο των ασχολούμενων με το 1ο Συνέδριο, οι προετοιμασίες του οποίου είχαν ξεκινήσει με προσυνέδρια και συνδιασκέψεις από το 1975, δίνουν έμφαση: α) στην εδραίωση του ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού ως ιδεολογικής βάσης της παράταξης και β) στο «κίνημα της Βόλβης» των Βαγγέλη Μεϊμαράκη, Γιώργου Σούρλα, Αγγελου Μοσχονά κ.λπ., οι οποίοι είχαν ζητήσει τη μετατροπή της Ν.Δ. από «αρχηγικό κόμμα σε κόμμα αρχών».
«ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΗ». Αποσιωπάται το ουσιώδες για τους Καραμανλικούς. Οτι εκείνη η «μπροσούρα» που πετούσε κρυφά στα δωμάτια των συνέδρων, τα μεσάνυχτα προ της έναρξης του συνεδρίου, ο νεαρός τότε Β. Μεϊμαράκης, οδήγησε την επομένη στην αλλαγή του εμβλήματος της Ν.Δ. Το πρόσωπο του Κων. Καραμανλή «αποκαθηλώθηκε» και αντικαταστάθηκε από τον δεξιόστροφο κόκκινο πυρσό, ανάμεσα στα μπλε αρχιγράμματα του ονόματος του κόμματος. Ακολούθησαν διαγραφές, εντάσεις και αντιπαραθέσεις στις κλειστές συνεδριάσεις που έλαβαν χώρα στις αίθουσες του πολυτελούς συγκροτήματος. Εκ των υστέρων, κυριάρχησε ως αντίληψη ότι ο Καραμανλής πέτυχε τον σκοπό του, καταφέρνοντας να επιβάλει στον σκληρό πυρήνα του κόμματος βουλευτές από τα «ανοίγματά» του στο Κέντρο, που είχε πραγματοποιήσει έναν χρόνο νωρίτερα (Μητσοτάκης, Βαρδινογιάννης κ.λπ.). Σύμφωνα με το σκεπτικό τους, διεύρυνε τη Ν.Δ., αποσκοπώντας στην Προεδρία της Δημοκρατίας, καθώς έβλεπε τον Ανδρέα Παπανδρέου να επελαύνει, πράγμα το οποίο πέτυχε το 1980. Συνομιλητές της οικογένειας, όμως, μιλώντας στα «Π», επιμένουν ότι η ιστορική ανάγνωση έχει δύο όψεις, δίνοντας έμφαση α) στον επίλογο της συνεδριακής του ομιλίας: «Ο λαός είναι υπεύθυνος για τις καλές και τις κακές επιλογές του», και β) σε μία φράση του προς τον Γιάννη Βαρβιτσιώτη, τότε υπουργό Παιδείας: «Ξέρετε τι κάναμε σήμερα; Αρχίσαμε τη διάλυση του κόμματος, διότι φτιάξαμε την οργάνωση».
Κοντολογίς, δεν ήθελε ποτέ να διεξαχθεί το συνέδριο. Αποστρεφόταν τους κομματάρχες, θεωρώντας ότι εκμεταλλεύονται τις τοπικές κοινωνίες σε βάρος της παράταξης. Αποστρεφόταν τον «ατέρμονο πλουραλισμό», χαρακτηρίζοντάς τον καταστροφή για τον τόπο, με γνώμονα τα όσα συνέβησαν με την ΕΡΕ και την Ενωση Κέντρου, πιστεύοντας ότι ο λαός έχει ανάγκη από δημοκρατικά εκλεγμένους ηγέτες, και όχι από «αποσυνάγωγους παραγοντίσκους».
ΤΟ ΧΕΙΡΟΦΙΛΗΜΑ. «Θύμα» της Χαλκιδικής έπεσε και ο αείμνηστος Μιλτιάδης Εβερτ. Οργάνωσε εκεί το 3ο συνέδριο της Ν.Δ., τον Απρίλιο του 1994, λίγους μήνες μετά την πτώση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Στην πρώτη επίσημη συνάντησή του ως προέδρου της Ν.Δ. με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο Εβερτ υποκλίθηκε δημοσίως και του φίλησε το χέρι. Ο Καραμανλής αιφνιδιάστηκε, μα ακόμη περισσότερο εξεπλάγη όταν ο Εβερτ τού είπε στην κατ’ ιδίαν συνάντησή τους: «Κύριε Πρόεδρε, θα συνεχίσω από εκεί που σταματήσατε το 1979, με συνέδριο στη Χαλκιδική». «Ούτε καλά ξεκίνησες, ούτε καλά θα συνεχίσεις», αντέτεινε ο Καραμανλής, σύμφωνα με παλιό συνεργάτη του αείμνηστου προέδρου της Ν.Δ. Φημολογούνταν, μάλιστα, τότε ότι ο θείος κάλεσε τον ανιψιό, που είχε αναλάβει τον Πολιτικό Σχεδιασμό της Ν.Δ., και του επέστησε την προσοχή, προληπτικός ων σε κάτι τέτοια. Ο Εβερτ τελικώς έκανε το συνέδριο στη Χαλκιδική, με κεντρικό σύνθημα την «Ειρηνική επανάσταση», που είχε προτείνει ο Κώστας Καραμανλής. Στη διάρκεια αυτού αποχώρησαν δεκάδες στελέχη από τη Ν.Δ., ενώ δύο μήνες αργότερα η κεντροδεξιά παράταξη υπέστη νέα ήττα από το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, στις ευρωεκλογές του 1994. Ο ανιψιός Καραμανλής, βλέποντας το λάθος του προκατόχου του και αναγνωρίζοντας εκ των υστέρων το δίκαιο των λόγων του θείου του για τη Χαλκιδική, διοργάνωσε στην Αθήνα τα επόμενα τέσσερα συνέδρια ως πρόεδρος της Ν.Δ. και κατόπιν ως πρωθυπουργός.
Δικαίωση από φίλους
Η πραγματική δικαίωση για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ήρθε δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, όταν ο Γερμανός καγκελάριος Χέλμουτ Σμιτ συμμετείχε στην επιμνημόσυνη εκδήλωση της Φιλοθέης. «Αν γύριζα πίσω τον χρόνο, δεν θα έβαζα την Ελλάδα στην ΕΟΚ. Συνάντησα σφοδρές αντιδράσεις από τον ευρωπαϊκό νότο, γιατί η Ελλάδα ήταν ξεκομμένη από τον πυρήνα της Ευρώπης. Εβαλα, όμως, τον Καραμανλή στην Ευρώπη και έτσι έσωσα την ΕΟΚ», είχε πει. Ανάλογες δηλώσεις είχε κάνει, από τότε μάλιστα, και ο Γάλλος πρόεδρος, Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εστέν, εγκάρδιος φίλος του Μακεδόνα πολιτικού. Κι όμως, ενώ στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της τριετίας 1975-1978, το όνομα «Καραμανλής» μονοπωλούσε το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον, οι σύνεδροι του 1979 αποφάσισαν διαφορετικά.
Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου, εφημερίδα Παραπολιτικά