Η θεαματική έκρηξη ενός πυραύλου Antares, λίγο μετά την εκτόξευσή του από τη Βιρτζίνια τα ξημερώματα της Τετάρτης, είναι το πρώτο σοβαρό ατύχημα μετά την απόφαση της NASA να αναθέσει σε ιδιώτες τον ανεφοδιασμό του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS).
Δεδομένου όμως ότι ένα ρωσικό σκάφος Progress αναμένεται να φτάσει στο τροχιακό συγκρότημα το απόγευμα της Τετάρτης, η απώλεια του πυραύλου δεν προκαλεί άμεσα προβλήματα για το διεθνές πλήρωμα. Τα εφόδια που υπάρχουν ήδη στον ISS επαρκούν για τέσσερις με έξι μήνες, διαβεβαίωσε η NASA.
Οι έξι ένοικοι του σταθμού -δύο Αμερικανοί, ένας Ευρωπαίος και τρεις Ρώσοι- είδαν ζωντανά το ατύχημα μέσω του NASA ΤV, δήλωσε εκπρόσωπος της υπηρεσίας.
Ο πύραυλος Antares ανήκε στην Orbital Sciences Corp., μιας από τις δύο εταιρείες που έχουν αναλάβει τον ανεφοδιασμό του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού για λογαριασμό της NASA. Στην κορυφή του ήταν τοποθετημένο το διαστημικό φορτηγό Cygnus της ίδιας εταιρείας, φορτωμένο με 2.200 κιλά εξοπλισμού και προμηθειών.
Έξι δευτερόλεπτα μετά την πυροδότησή του σε βάση του νησιού Ουάλοπς, έξω από τη Βιρτζίνια, ο πύραυλος των 40 μέτρων τυλίχτηκε στις φλόγες και έπεσε κατακόρυφα στην εξέδρα εκτόξευσης, προκαλώντας μια ακόμα ισχυρότερη έκρηξη.
«Το μόνο που γνωρίζουμε μέχρι στιγμής είναι αυτά που είδαν όλοι στο βίντεο» δήλωσε μετά το ατύχημα ο Φρανκ Κάλμπερστον, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Orbital Sciences. «Η άνοδος του πυραύλου σταμάτησε, το πρώτο στάδιο φάνηκε να χάνει τη δομική ακεραιότητά του, και μετά έπεσε στη γη. Δεν έχουμε καμία αρχική ένδειξη για το τι πήγε στραβά» είπε.
Το κόστος του πυραύλου και του σκάφους Cygnus που μετέφερε ήταν 200 εκατομμύρια δολάρια, πρόσθεσε o Κάλμπερστον. Η αποστολή ήταν ασφαλισμένη εν μέρει, αναφέρει το Reuters.
Η καταστροφική αποτυχία δεν μπορεί παρά να είναι σημαντικό πλήγμα για την Orbital Sciences, η οποία ήλπιζε να αξιοποιήσει τον Antares και στην επικερδή αγορά εκτόξευσης δορυφόρων.
Σε ισχύ παραμένει ωστόσο το συμβόλαιο της εταιρείας με τη NASA, ύψους 1,9 δισ. δολαρίων, το οποίο προβλέπει συνολικά οκτώ αποστολές ανεφοδιασμού στον ISS. Οι δύο πρώτες ολοκληρώθηκαν με επιτυχία.
Η εταιρεία θα πρέπει τώρα να σταματήσει τις εκτοξεύσεις μέχρι να διευκρινιστούν τα αίτια του ατυχήματος και να επισκευαστούν οι εγκαταστάσεις στο έδαφος, ιδιοκτησία της πολιτείας της Βιρτζίνια.
Η αποστολή δεν ήταν στρατιωτική, ωστόσο το φορτίο περιλάμβανε «διαβαθμισμένο εξοπλισμό κρυπτογράφησης» και η περιοχή γύρω από την εξέδρα εκτόξευσης έχει αποκλειστεί για την περισυλλογή του. Οι κάτοικοι του νησιού Ουάλοπς κλήθηκαν να μην αγγίζουν τυχόν συντρίμμια, καθώς μπορεί να είναι μολυσμένα με τα τοξικά καύσιμα του πυραύλου ή άλλα επικίνδυνα υλικά.
Ρωσικοί κινητήρες
Η καταστροφική βλάβη θα μπορούσε να αφορά τον κινητήρα AJ-26 στο πρώτο στάδιο του πυραύλου, ο οποίος παράγεται από τη ρωσική Aerojet Rocketdyne και είναι ουσιαστικά μια αναβαθμισμένη έκδοση του κινητήρα NK-33 της Σοβιετικής Ένωσης.
Τον Μάιο, κινητήρας AJ-26 εξερράγη στη διάρκεια δοκιμής στο έδαφος σε εγκαταστάσεις της NASA στο Μισισιπί. Το πόρισμα για το ατύχημα δεν έχει δημοσιοποιηθεί από την Orbital Sciences ή την Aerojet.
Το αμερικανικό Κογκρέσο έχει ασχοληθεί με το θέμα της χρήσης ρωσικού εξοπλισμού και ανησυχεί περισσότερο για έναν άλλο ρωσικό κινητήρα, τον RD-180 που χρησιμοποιείται στους πυραύλους Atlas 5 της αμερικανικής United Launch Alliance. Είναι το βασικό όχημα για την εκτόξευση δορυφόρων του αμερικανικού στρατού.
Ο RD-180 δεν έχει παρουσιάσει προβλήματα, ωστόσο η Μόσχα έχει απειλήσει να σταματήσει τις εξαγωγές ως αντίποινα για τις αμερικανικές κυρώσεις μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία.
Οι επόμενες αποστολές
Το Cygnus ήταν ένα από τα δύο σκάφη ανεφοδιασμού που θα έφταναν στον ISS εντός της εβδομάδας. Το πρωί της Τετάρτης ώρα Ελλάδας, λίγες ώρες μετά το ατύχημα, η Ρωσία εκτόξευσε το μη επανδρωμένο σκάφος Progress από το νοικιασμένο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν. Προγραμματίζεται να προσδεθεί στον ISS το απόγευμα της ίδιας μέρας.
Στις 9 Δεκεμβρίου προγραμματίζεται εξάλλου να εκτοξευτεί το Dragon της Space X, της δεύτερης εταιρείας που έχει συμβόλαιο με τη NASA για τον ανεφοδιασμό του ISS. To συμβόλαιο, ύψους 1,6 δισ. δολαρίων, προβλέπει συνολικά 12 αποστολές, από τις οποίες έχουν ολοκληρωθεί οι τέσσερις.
Η Orbital Sciences αναμένεται να συγχωνευτεί το 2015 με το τμήμα Αεροδιαστημικής και Άμυνας της Alliant Techsystem. Το ατύχημα θεωρείται απίθανο να επηρεάσει τη συμφωνία.
Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης
Newsroom ΔΟΛ
Ρωσία: Έτοιμη να αναλάβει την τροφοδοσία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού - αν της ζητηθεί από τη NASA
Η Διαστημική Υπηρεσία της Ρωσίας ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι είναι έτοιμη να αναλάβει την τροφοδοσία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, εάν η NASA το ζητήσει, μετά την έκρηξη κατά την εκτόξευση του αμερικανικού πυραύλου.
«Εάν λάβουμε αίτημα για την επείγουσα τροφοδοσία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΔΔΣ) με αμερικανικό φορτίο μέσω δικού μας σκάφους, θα το ικανοποιήσουμε. Αλλά, προς το παρόν, δεν έχει υπάρξει τέτοιο αίτημα», δήλωσε στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Ria-Novosti ο επικεφαλής του προγράμματος των επανδρωμένων πτήσεων της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας Roskosmos Αλεξέι Κρασνόφ.
Ο πύραυλος Antares, της αμερικανικής εταιρείας Orbital Sciences, που μετέφερε το διαστημικό σκάφος Cygnus με προμήθειες και εξοπλισμό για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, εξερράγη λίγα δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευσή του.
Πρόκειται για το πρώτο ατύχημα που συμβαίνει σε πρόγραμμα της NASA από τότε που η αμερικανική διαστημική υπηρεσία στράφηκε προς τον ιδιωτικό τομέα για την τροφοδοσία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.
«Η έκρηξη του Cygnus δεν έχει συνέπειες στην τροφοδοσία του ρωσικού τομέα του ΔΔΣ, στο μέτρο που εμείς μεταφέρουμε με δικά μας σκάφη τύπου Progress το μεγαλύτερο τμήμα των φορτίων μας», διευκρίνισε ο Αλεξέι Κρασνόφ.
Η Ρωσία εκτόξευσε σήμερα το πρωί πύραυλο Soyouz που μεταφέρει προμήθειες, κατά βάσιν «ρωσικές» προμήθειες για το αμερικανικό πλήρωμα του Σταθμού.