«Η καταδίκη της Αμφίπολης είναι ένα πολιτιστικό άγος. Είμαι σίγουρη και ελπίζω ότι εσείς ταχύτατα θα το αποκαταστήσετε. Θέλω, λοιπόν, να ακούσω από τα χείλη σας, με τον πιο επίσημο τρόπο, ποιος είναι ο σχεδιασμός και το χρονοδιάγραμμα γι’ αυτό το ακτινοβόλο μνημείο και μέσα στο 2017». Η βουλευτής Σερρών της Νέας Δημοκρατίας κα Φωτεινή Αραμπατζή δεν μάσησε τα λόγια της στη Βουλή κατά τη συζήτηση επίκαιρης ερώτησής της προς την υπουργό Πολιτισμού κα Λυδία Κονιόρδου. Αλλά, οι απαντήσεις που πήρε δείχνουν πως από τη μία πλευρά το ταφικό μνημείο του λόφου Καστά θα παραμείνει και πάλι στο «σκοτάδι» και από την άλλη, η υπουργός είναι κάκιστα ενημερωμένη.«Ερημιά και εγκατάλειψη» κυριαρχεί εκεί όπου πριν από δύο χρόνια «έσπευδε κατά χιλιάδες ο κόσμος για να δει έστω και από απόσταση αυτή τη σπουδαία ανακάλυψη που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη» τόνισε η βουλευτής. «Ούτε τα σωστικά μέτρα δεν ελήφθησαν, προκειμένου να μην καταπλακωθεί ο περίβολος και ο τύμβος από τα χώματα, από τις καιρικές συνθήκες και από τον χρόνο. Μόνο το 30% αυτών έγινε την προηγούμενη χρονιά.» Στη συνέχεια αποκάλυψε πως ό.τι γίνεται για να διασωθεί και να προστατευθεί το μνημείο, γίνεται αυτή τη στιγμή με ευθύνη και πρωτοβουλία του δήμου.
Η κα Αραμπατζή κατηγόρησε την κυβέρνηση πως η Αμφίπολη, παρά τη σπουδαιότητά της, «εγκαταλείφθηκε και αποκηρύχθηκε πολιτικά, γιατί είχε την ατυχία να ανακαλυφθεί επί προηγούμενης διακυβέρνησης. Και αναρωτιέμαι πραγματικά, κυρία Υπουργέ, αν έχουν χρώμα τα μνημεία» τόνισε. Πρόσθεσε πως ο πιο λαμπρός τομέας της χώρα μας, ο πολιτισμός, από τους προκατόχους της είχε μια «ιδεοληπτική και στενά κομματικά διακυβέρνηση».
Στην απάντησή της η υπουργός Πολιτισμού ξεκίνησε με διαβεβαιώσεις πως στη συνείδηση όλων «η Αμφίπολη είναι ένα πολύ σημαντικό και ακτινοβόλο μνημείο.» Ευθύς όμως, πέταξε «μπηχτή» λέγοντας: «Η ανασκαφή στην αρχική της φάση έγινε με πάρα πολύ γρήγορους ρυθμούς. Δόθηκε για επικοινωνιακούς λόγους μια έμφαση στην ταχύτητα και υπήρχαν πάρα πολλές φωνές που αγωνιούσαν για την τήρηση της επιστημονικής δεοντολογίας».
Η κα Αραμπατζή στην ομιλία της, καυτηρίασε την τοποθέτηση, εκλαμβάνοντάς την και ως μομφή για την έκταση της δημοσιότητας που πήρε η ανασκαφή και είπε: «δεν περίμενα να το ακούσω αυτό από εσάς. Γιατί αντιλαμβάνεστε ότι για ένα τέτοιο ακτινοβόλο μνημείο με αυτά τα ευρήματα τα οποία έβρισκε η αρχαιολογική σκαπάνη δεν μπορούσε κανείς να ανακόψει το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινής γνώμης, κυρία Υπουργέ. Δεν το προκάλεσε κάποιος επί τούτου.
Η διεθνής δημοσιότητα
Μακάρι να μπορούσαμε επί τούτου να προκαλέσουμε τη διεθνή δημοσιότητα. Το 2014, η λέξη Αμφίπολη ήταν η πρώτη στη μηχανή αναζήτησης του google. Φαντάζομαι να ομολογείτε κι εσείς ότι αυτό καμιά πολιτική ηγεσία δεν θα μπορούσε να το προκαλέσει. Κι αν ακόμα το προκαλούσε, τι κακό θα έκανε αυτό στη χώρα και στην ανασκαφή;»
Απτόητη η υπουργός Πολιτισμού «χόντρυνε» το θέμα, κάνοντας μια πρωτοφανή τοποθέτηση: «Η αρχαιολογική κοινότητα, η οποία θέλω να πω και να τονίσω, ότι κάνει μια πολύ σπουδαία δουλειά σε όλη την Ελλάδα και είμαστε ευγνώμονες στους αρχαιολόγους, δέχθηκε μια πολύ μεγάλη πίεση να επιταχύνει τους ρυθμούς με κίνδυνο να διακινδυνεύσει το μνημείο» είπε. Τοποθέτηση που κρίνεται απαράδεκτη, καθώς από κανέναν και ποτέ δεν τέθηκε τέτοιο ζήτημα. Και δεν επιτρέπεται μια υπουργός με παντελή άγνοια του αντικειμένου της αρχαιολογίας να λέει για τους προκατόχους της πράγματα που καμία σχέση δεν έχουν με την αλήθεια, ταυτιζόμενη με τις αντιδράσεις κομματικών παραγόντων της αριστεράς εκείνη την εποχή.
Η κα Αραμπατζή μίλησε για την υποτίμηση που γενικώς δείχνει η κυβέρνηση και ανέφερε πως η πρώτη υποτίμηση του μνημείου αφορά στη χρονολόγησή του «ότι τάχα το μνημείο δεν είναι μακεδονικό -όπως περίτρανα, βεβαίως, αποδεικνύεται και από τα στιλιστικά και αρχιτεκτονικά δεδομένα και από τις αναλύσεις της ομάδας του ΑΠΘ- αλλά ότι ανήκει τάχα στη ρωμαϊκή εποχή. Και με την ευκαιρία θέλω να ρωτήσω αν συμμερίζεστε εσείς, κυρία Υπουργέ, όσα έχει δηλώσει η Γενική Γραμματέας σας, ότι δηλαδή δεν είναι μακεδονικό το μνημείο.» Η υπουργός δεν έδωσε καμιά απάντηση σε αυτή την κατηγορία. Ούτε και απάντησε γιατί δεν έγιναν καν αυτά που θα μπορούσαν να γίνουν χωρίς κόστος, σε υπηρεσιακό επίπεδο, όπως π.χ. η συντήρηση των επιστηλίων.
Η κα Κονιόρδου ισχυρίστηκε πως εξασφαλίστηκαν «250.000 ευρώ από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου στη δύσκολη περίοδο του 2015, εν μέσω capital control, να εκπονηθούν οι μελέτες που χρειάζονταν, για να πραγματοποιηθούν οι εργασίες που θα προστάτευαν άμεσα το μνημείο.» Επίσης, εκπονήθηκαν μελέτες και μέσα στο 2015 «οι υπηρεσίες του Υπουργείου ολοκλήρωσαν την προστασία των χωμάτων του λόφου από τα νερά της βροχής. Τα έργα έγιναν πολύ γρήγορα και με τη βοήθεια της εταιρείας ΤΕΡΝΑ, ενώ και ο Δήμος Αμφίπολης συνεργάστηκε κυρίως για την ηλεκτροδότηση και μεμονωμένες εκσκαφικές εργασίες. Με τα έργα του Υπουργείου διαμορφώθηκαν τα χώματα του λόφου, ώστε να μην καταρρεύσουν, έγινε σύστημα αποστράγγισης, προστατεύτηκε ο περίβολος και γενικά έγιναν όλες οι εργασίες συντήρησης που έπρεπε».
Λεφτά δεν υπάρχουν
Η κα Αραμπατζή τη διαβεβαίωσε πως μόνο το 30% από όσα έπρεπε να έχουν γίνει για την προστασία του τύμβου έγιναν και ζήτησε κατάθεση τα πρακτικά των χρηματοδοτήσεων που ανέφερε ότι έγιναν. «Γιατί, για παράδειγμα, εγώ γνωρίζω ότι για μελέτες οι οποίες χρωστούνταν στον κ. Εγγλέζο (σ.σ. επιβλέπων μηχανικός του έργου) δόθηκαν δυο φορές 15.000 ευρώ από χρήματα εξασφαλισμένα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, από την προηγούμενη διακυβέρνηση, τα οποία, βεβαίως, δεν είχαν απορροφηθεί και ξαναδόθηκαν ως χρωστούμενα» είπε. «Ξέρω, επίσης, ότι ο Δήμος ανέλαβε μέχρι και τη φωταγώγηση από μια ιδιωτική εταιρεία, στην οποία εσείς αναφερθήκατε. Ανέλαβε τελικά ο Δήμος να κάνει τη φωταγώγηση».
Η υπουργός στη συνέχεια είπε ότι οι απαιτούμενες μελέτες έχουν εγκριθεί από το ΚΑΣ και είναι έτοιμες για ένταξη του μνημείου σε χρηματοδοτικά προγράμματα. «Στο ΕΣΠΑ υπάρχει πρόταση με προϋπολογισμό ενός εκατομμυρίου για οριστική διαμόρφωση του τύμβου, αποκατάσταση του ταφικού μνημείου και του περιβόλου και γενικά συντήρηση και ανάδειξή του. Δεύτερον έργο σημαντικό προβλέπεται να γίνει και με το διασυνοριακό πρόγραμμα Ελλάδας-Βουλγαρίας Interreg. Είναι και αυτό ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα μεταξύ διαφορετικών κρατών, με προϋπολογισμό συνολικά περίπου ένα εκατομμύριο. Στο έργο αυτό προβλέπεται να στερεωθεί εσωτερικά το ταφικό μνημείο, η κατασκευή διαδρομών περιήγησης, ώστε να είναι επισκέψιμο και η επίσκεψη στο σύνολο της αρχαίας πόλης της Αμφίπολης, η ανακαίνιση του παλιού σχολείου, για να δημιουργηθεί κέντρο πληροφόρησης, και ένας χώρος εκδηλώσεων και διαλέξεων και είναι στην τελική φάση έγκρισης» σύμφωνα με την κα Κονιόρδου.
Χωρίς εγκρίσεις τα προγράμματα
Μόνο που τα πράγματα είναι αλλιώς. Η κα Αραμπατζή αντέτεινε πως πρώτον το Interreg δεν έχει εγκριθεί, άρα τα χρήματα δεν υπάρχουν. Ευελπιστούμε και παρακαλούμε πραγματικά να εγκριθούν. Όμως, και απ’ αυτό το ένα εκατομμύριο, στο οποίο αναφερθήκατε, μόνο 87.600 ευρώ αφορούν σε εκπόνηση μελέτης για το λόφο Καστά και όλα τα υπόλοιπα αφορούν σε μονοπάτια και πορείες.» Αλλά ακόμα και αυτός ο φάκελος, «συγκροτήθηκε και υποβλήθηκε με ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και όχι του Υπουργείου.»
Ως προς το ΕΣΠΑ, η βουλευτής Σερρών αναρωτήθηκε: γιατί το Υπουργείο δεν προχωρά, όπως οφείλει, στην κατάθεση των τεχνικών δελτίων για τον προσδιορισμό του φυσικού αντικειμένου, προκειμένου να «τρέξουν» τα έργα;
«Φήμες λένε –και θέλω πραγματικά να μην ισχύουν- ότι η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου κωλυσιεργεί, γιατί ακριβώς θέλει να αποσπάσει περισσότερα χρήματα για τη Βεργίνα» είπε η κα Αραμπατζή. «Ορθώς να τα αποσπάσει για τη Βεργίνα, αλλά να μην αδικηθεί η Αμφίπολη σε βάρος οποιασδήποτε άλλης αρχαιολογικής ανακάλυψης και δραστηριότητας.»
Υπενθύμισε ότι το διάστημα 2012- 14 δόθηκαν από επιχορηγήσεις του υπουργείου και από χορηγίες 570.000 ευρώ για την ανασκαφή «χρήματα που, έπιασαν τόπο δίχως άλλο. Δώρισαν στη χώρα μας αυτή την παγκόσμια δημοσιότητα, έφεραν στο φως αυτόν τον περίβολο που ξεκίνησε από τα λίγα μόλις μέτρα και έφτασε στην πλήρη αποκάλυψη του περιβόλου και όλου αυτού του ταφικού μνημείου. Τι θα έπρεπε να κάνει η επόμενη πολιτική ηγεσία; Να πιάσει αυτή την τεράστια ευκαιρία και να κάνει όλες εκείνες τις απαραίτητες εργασίες, τις μελέτες ό,τι χρειαζόταν, προκειμένου αυτό το μνημείο με τον συνδυασμό όλων των άλλων πολιτιστικών θησαυρών που διαθέτει να καταστεί επισκέψιμο».
Αντιγόνη Καρατάσου
http://www.liberal.gr/arthro/101721/epikairotita/2016/adiabasti-gia-tin-amfipoli-i-ludia-koniordou.html