Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Ξεπερνούν κάθε… τραπεζική λογική και ερεθίζουν το κοινό αίσθημα τα όσα αποκαλύπτονται τόσο για τις πρακτικές χρηματοδότησης της Attica Bank προς την Τοξότης ΑΕ του κ. Καλογρίτσα, όσο και για τον τρόπο με τον οποίο η κατασκευαστική φέρεται να πίεζε και να απειλούσε τραπεζικά στελέχη.
Χαμηλά επιτόκια που παραπέμπουν σε παγκόσμιους επιχειρηματικούς κολοσσούς (2,6% όταν ο καλύτερος πελάτης είχε 4,17%), αυξήσεις-εξπρές στα πιστωτικά όρια χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα και διευκολύνσεις στους όρους βρίσκονταν στην… ημερήσια διάταξη, οδηγώντας – μετά από τη χορήγηση 39 δανείων σε 2 χρόνια - μία εταιρεία να ζητάει χρηματοδότηση λες και ήταν δική της η τράπεζα.
Είναι τα ευρήματα του πορίσματος που έκαναν τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιάννη Στουρνάρα, να δηλώσει στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής τον περασμένο Οκτώβριο, ότι ενώ η τράπεζα είχε εσωτερικό σύστημα τιμολόγησης, δεν το ακολούθησε και έδινε δάνεια στην εταιρεία του κ. Καλογρίτσα λες και ήταν η Microsoft!
Οι σχέσεις επιχειρηματιών με τραπεζίτες έχουν βρεθεί πολλές φορές στο στόχαστρο όσων κυνηγούν τη διαπλοκή και όχι άδικα, ή όσων απλά αναφέρονται σε αυτή για να κερδίσουν τις εντυπώσεις στο πλαίσιο της πολιτικής αντιπαράθεσης, αφού τα παραδείγματα ευνοϊκών χρηματοδοτήσεων και υπέρογκων «θαλασσοδανείων» μόνο λίγα δεν είναι. Όμως θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο εντοπισμός των εν λόγω υποθέσεων είναι καθαρά θέμα των εποπτικών Αρχών και της δικαιοσύνης.
Τα όσα αναφέρονται στο πόρισμα της ΤτΕ για το οποίο κατατέθηκε μηνυτήρια αναφορά στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου και τα όσα περιγράφονται στην επιστολή-κόλαφο της νέας διοίκησης της Attica Bank προς την Τοξότης ΑΕ, είναι εντυπωσιακά, για μία περίοδο που η τράπεζα κινδύνεψε ακόμα και με εκκαθάριση και «κούρεμα» καταθέσεων πριν παρέμβει η ΤτΕ.
Το να εγκαλεί, για παράδειγμα, μία τράπεζα τον πελάτη της για τον τρόπο με τον οποίο ο πελάτης φέρεται να ασκεί πιέσεις και να απειλεί στελέχη της τράπεζας, ζητώντας περισσότερα δάνεια από αυτά που μπορεί να πάρει βάσει του εγκεκριμένου ορίου, είναι πραγματικά αδιανόητο.
Το πόρισμα της ΤτΕ περιλαμβάνει μία σειρά πρωτόγνωρων πρακτικών. Ας αφήσουμε στην άκρη το γεγονός ότι η εταιρεία έλαβε 39 δάνεια από το 2015, ή ότι «παραβλέφθηκε» να αναφερθεί η διαβάθμιση της εταιρείας και η χρηματοοικονομική της ανάλυση, στη σχετική εισήγηση για δανειοδότηση. Ή, επίσης, τους ευνοϊκούς οπισθοβαρείς όρους των ομολογιακών δανείων.
Ας εστιάσουμε στα υπόλοιπα ευρήματα που εντόπισε η ΤτΕ και περιλαμβάνει στη μηνυτήρια αναφορά της:
Το πιστοδοτικό όριο της Τοξότης ΑΕ αυξήθηκε μέσα σε 16 ημέρες 2 φορές και συνολικά κατά 90 εκατ. ευρώ. Από τα 10 εκατ. ευρώ που ήταν πενταπλασιάστηκε στα 50 εκατ. ευρώ στις 28 Απριλίου και διπλασιάστηκε στα 100 εκατ. ευρώ στις 14 Μαΐου. Αν και ο δεκαπλασιασμός του ορίου σε δύο μόλις εβδομάδες είναι από μόνος του εντυπωσιακός, υπάρχει ένα ακόμη πιο «ενδιαφέρον» στοιχείο. Σύμφωνα με τη μηνυτήρια αναφορά της ΤτΕ, δεν υπάρχει κάποιο έγγραφο που να υποστηρίζει την απόφαση της τράπεζας αναφορικά με τον καθορισμό του ποσού. Δηλαδή η τράπεζα αύξησε το όριο από 10 εκατ. ευρώ σε 100 εκατ. ευρώ χωρίς κανένα δικαιολογητικό!
Μία επίσης… άγνωστη για τον κοινό δανειολήπτη «διευκόλυνση» έχει να κάνει με το επιτόκιο που απολάμβανε η εταιρεία Τοξότης. Σύμφωνα, πάντα, με τη μηνυτήρια αναφορά της ΤτΕ, το επιτόκιο με το οποίο δάνειζε την Τοξότης ΑΕ ήταν 9 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από την τιμολόγηση που αντιστοιχεί στις εταιρείες με τη διαβάθμιση της Τοξότης.
Συγκεκριμένα, βάσει της διαβάθμισης G στην κλίμακα της ICAP, η εταιρεία του κ. Καλογρίτσα θα έπρεπε να πληρώνει επιτόκιο 11,84% για το δάνειο ύψους 14,5 εκατ. ευρώ που της χορηγήθηκε. Ωστόσο, το επιτόκιο ορίστηκε στο 2,6%, όταν, μάλιστα, το ελάχιστο επιτόκιο για τους πελάτες με την καλύτερη διαβάθμιση ήταν 4,17%. Αυτό σημαίνει ότι η τιμολογιακή πολιτική της τράπεζας ήταν ειδική για την Τοξότης ΑΕ και με πολύ καλύτερο επιτόκιο από όλους τους υπόλοιπους πελάτες.
Αν ισχύουν τα όσα περιγράφονται στην επιστολή της Attica Bank, τότε στη διετία των 39 δανείων, οι σχέσεις τράπεζας-πελάτη είχαν περάσει σε άλλο επίπεδο. Για παράδειγμα, από την επιστολή προκύπτει ότι η εταιρεία του κ. Καλογρίτσα ζητούσε… επίμονα νέα δάνεια, όταν είχε καταστεί σαφές από την τράπεζα ότι όχι μόνο δεν μπορεί να λάβει άλλη χρηματοδότηση αλλά θα πρέπει να μειώσει το υφιστάμενο υπόλοιπο κατά 8 εκατ. ευρώ. Και όλα αυτά όχι το 2015. Η επιστολή εστάλη από την τράπεζα στις 25 Ιανουαρίου 2017, αφού δηλαδή είχε κοινοποιηθεί στην τράπεζα το πόρισμα της ΤτΕ και ο όμιλος Καλογρίτσα είχε αρχίσει να εφαρμόζει σχέδιο αναδιάρθρωσης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η διοίκηση της τράπεζας διερωτάται: «πως είναι δυνατόν να ζητάτε τη χορήγηση νέων εγγυητικών καλής εκτέλεσης για έργα που δεν έχετε εξεύρει τους αναγκαίους για την κατασκευή τους πόρους»; Και τέλος, «με ποια λογική, για όλα αυτά, απευθύνετε απειλητικά και απαράδεκτα μηνύματα και επιστολές στα στελέχη μας»;
Σαν να μην έφταναν, δηλαδή, τα δύο χρόνια των ειδικών όρων και της ευνοϊκής τιμολόγησης, η εταιρεία συνέχισε να ζητάει μέχρι πρότινος αυτά που… είχε συνηθίσει, αγνοώντας ότι η Attica Bank βρίσκεται σε πλήρη και ασφυκτική εποπτεία από την ΤτΕ και τον SSM!