Απομονωμένη από Ευρώπη και ΗΠΑ, η Αγκυρα διαθέτει τεράστια ποσά για να κατασκευάσει δικό της μαχητικό
Προσπάθεια τόνωσης του ηθικού, μετά την αποβολή από το πρόγραμμα των F35, τη μη επίτευξη συμφωνίας για την αγορά του Eurofighter Typhoon και το συνεχιζόμενο αδιέξοδο στην υπόθεση των F16, επιχειρεί η Αγκυρα, επισπεύδοντας τις δοκιμές του τουρκικής κατασκευής μαχητικού πέμπτης γενιάς KAAN, που αναμένεται να κάνει την τελική δοκιμαστική πτήση του στις 27 Δεκεμβρίου. Ετσι, με την πτήση της «μακέτας» του μαχητικού ΚΑΑΝ, η Τουρκία προσπαθεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις ότι ανατρέπεται εις βάρος της Πολεμικής Αεροπορίας της η ισορροπία ισχύος στον αέρα του Αιγαίου λόγω των λανθασμένων επιλογών και χειρισμών της ηγεσίας της χώρας.
Η Τουρκία, έχοντας ήδη αποκλειστεί από το πρόγραμμα των F35, όπου ήταν συμπαραγωγός, λόγω των κυρώσεων βάσει της αμερικανικής νομοθεσίας CAATSA εξαιτίας της αγοράς των S400, βλέπει τώρα ότι ο εκβιασμός που επιχειρεί εδώ και μήνες στην Ουάσινγκτον, ώστε να πειστεί το Κογκρέσο να εγκρίνει το πακέτο των F16, έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Και όχι μόνο δεν έχει υπάρξει πρόοδος για μεταστροφή του Κογκρέσου, αλλά πλέον το κλίμα είναι εξαιρετικά αρνητικό μετά τη στάση της εναντίον του Ισραήλ και τη στήριξη που έχει προσφέρει ο Ταγίπ Ερντογάν στη Χαμάς, αλλά και τις επιθέσεις του Τούρκου ηγέτη εναντίον των ΗΠΑ.
Ο Τούρκος υπουργός Αμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ έριξε κι άλλο λάδι στη φωτιά, καθώς σε δηλώσεις του υπεραμύνθηκε του δικαιώματος της Τουρκίας να ενεργοποιήσει και να χρησιμοποιήσει τους S400, λέγοντας ότι «αν κάποιοι επιτεθούν στην Τουρκία θα δουν τι μπορεί να κάνουν οι S400 και τα άλλα όπλα που διαθέτει».
Εκβιάζει με Σουηδία
Ολους τους προηγούμενους μήνες ο Τ. Ερντογάν προσπαθούσε να κρύψει τον εκβιασμό με την υπόθεση ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, όμως τώρα πλέον απροκάλυπτα συνδέει την έγκριση του πακέτου των F16 από το Κογκρέσο με την επικύρωση από την τουρκική Εθνοσυνέλευση του πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, απαιτώντας να γίνει ταυτόχρονη διαδικασία στα δύο νομοθετικά σώματα. Βεβαίως, είναι σαφές ότι στην τουρκική Εθνοσυνέλευση αρκεί ένα νεύμα του Τ. Ερντογάν προκειμένου οι βουλευτές να υπερψηφίσουν την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, καθώς έχει προβεί σε ικανοποίηση όλων σχεδόν των απαιτήσεων της Τουρκίας, ενώ αντιθέτως το Κογκρέσο λειτουργεί με εντελώς διαφορετικούς κανόνες και δεν καθοδηγείται σε τέτοιες αποφάσεις από την εκτελεστική εξουσία.
Εκβιάζει με Σουηδία
Ολους τους προηγούμενους μήνες ο Τ. Ερντογάν προσπαθούσε να κρύψει τον εκβιασμό με την υπόθεση ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, όμως τώρα πλέον απροκάλυπτα συνδέει την έγκριση του πακέτου των F16 από το Κογκρέσο με την επικύρωση από την τουρκική Εθνοσυνέλευση του πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, απαιτώντας να γίνει ταυτόχρονη διαδικασία στα δύο νομοθετικά σώματα. Βεβαίως, είναι σαφές ότι στην τουρκική Εθνοσυνέλευση αρκεί ένα νεύμα του Τ. Ερντογάν προκειμένου οι βουλευτές να υπερψηφίσουν την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, καθώς έχει προβεί σε ικανοποίηση όλων σχεδόν των απαιτήσεων της Τουρκίας, ενώ αντιθέτως το Κογκρέσο λειτουργεί με εντελώς διαφορετικούς κανόνες και δεν καθοδηγείται σε τέτοιες αποφάσεις από την εκτελεστική εξουσία.
Ο πρόεδρος της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης Φουάτ Οκτάι, μάλιστα, δήλωσε τη Δευτέρα ότι η συζήτηση για την επικύρωση του πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας αναβάλλεται επ’ αόριστον, κρατώντας έτσι σε εκκρεμότητα ένα από τα πιο σημαντικά σχέδια του ΝΑΤΟ για επέκταση προς τη Σκανδιναβική Χερσόνησο, τη στιγμή της ευθείας αντιπαράθεσης με τη Ρωσία στον Πόλεμο της Ουκρανίας.
Ομως και η ψυχρότητα που υπάρχει μεταξύ Μπάιντεν και Ερντογάν δεν αφήνει περιθώρια. Ο Τούρκος πρόεδρος είναι ίσως ο μοναδικός ηγέτης συμμάχου χώρας που δεν έχει προσκληθεί στη διάρκεια της θητείας Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο. Αυτό δυσχεραίνει κάθε προσπάθεια του φιλοτουρκικού λόμπι στην Ουάσινγκτον, αλλά και της γραφειοκρατίας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που θέλουν να προχωρήσει η συμφωνία τουλάχιστον για τα F16.
Ομως και στην επιδίωξή της να βρει εναλλακτικό μαχητικό στο Eurofighter Typhoon και ενώ έχει εξασφαλίσει τη στήριξη των δύο συμπαραγωγών, Ισπανίας και Βρετανίας, η Τουρκία, για λόγους που έχουν να κάνουν τόσο με το Κράτος Δικαίου όσο και με την τυχοδιωκτική εξωτερική πολιτική της και τη χρήση των εξοπλισμών της εναντίον των Κούρδων, έχει βρει ερμητικά κλειστή την πόρτα της άλλης συμπαραγωγού χώρας, της Γερμανίας.
Ο ίδιος ο Ερντογάν, πάντως, μιλώντας σε δημοσιογράφους (κατά την επιστροφή του από την Αθήνα), έδειξε να παραδέχεται τα όρια της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας παρά τα τεράστια βήματα που έχει κάνει ώστε να φιγουράρει πλέον και τουρκική εταιρεία στις 100 μεγαλύτερες αμυντικές βιομηχανίες στον κόσμο (λίστα SIPRI). Ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του γιατί ούτε οι ΗΠΑ ούτε ο Καναδάς επιτρέπουν την εξαγωγή στην Τουρκία των ειδικών καμερών που είναι αναγκαίες για την κατασκευή των τουρκικών UAV-UCAV με αφορμή την υπόθεση της Σουηδίας, ενώ εκπρόσωποι της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας το προηγούμενο διάστημα δήλωναν ότι θα ήταν σε θέση να κατασκευάσουν δικές τους κάμερες.
Ο ίδιος ο Ερντογάν, πάντως, μιλώντας σε δημοσιογράφους (κατά την επιστροφή του από την Αθήνα), έδειξε να παραδέχεται τα όρια της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας παρά τα τεράστια βήματα που έχει κάνει ώστε να φιγουράρει πλέον και τουρκική εταιρεία στις 100 μεγαλύτερες αμυντικές βιομηχανίες στον κόσμο (λίστα SIPRI). Ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του γιατί ούτε οι ΗΠΑ ούτε ο Καναδάς επιτρέπουν την εξαγωγή στην Τουρκία των ειδικών καμερών που είναι αναγκαίες για την κατασκευή των τουρκικών UAV-UCAV με αφορμή την υπόθεση της Σουηδίας, ενώ εκπρόσωποι της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας το προηγούμενο διάστημα δήλωναν ότι θα ήταν σε θέση να κατασκευάσουν δικές τους κάμερες.
Η κατασκευή του μαχητικού ΚΑΑΝ θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά και εμβληματικά projects που τρέχει η τουρκική κυβέρνηση διαθέτοντας τεράστια ποσά, με την πεποίθηση ότι έτσι θα ολοκληρωθεί ο στόχος για πλήρη αυτάρκεια σε πολεμικό εξοπλισμό και συγχρόνως θα αποτελέσει πηγή εσόδων από τις εξαγωγές, όταν το μαχητικό μπει σε γραμμή παραγωγής. Η Τουρκία επιδιώκει να αντικαταστήσει έτσι τον γερασμένο στόλο των F16 της Διοίκησης Πολεμικής Αεροπορίας μέχρι το 2030, στόχος που βεβαίως είναι δύσκολο να επιτευχθεί.
Χρειάζεται κινητήρα
Το ΚΑΑΝ έχει αναπτυχθεί από την TAI σε συνεργασία με τη βρετανική BAE Systems. Στα πρότυπα αεροσκάφη χρησιμοποιούνται αμερικανικοί κινητήρες General Electric F110, ενώ όταν μπει η γραμμή παραγωγής θα χρησιμοποιήσει κινητήρες που αναπτύσσονται από την τουρκική εταιρεία Tusas Engine Industries (TEI), με βάση τον κινητήρα Eurojet EJ200 που χρησιμοποιείται στο μαχητικό αεροσκάφος Eurofighter Typhoon.
Ειδικοί όμως προβλέπουν ότι η Τουρκία θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία για την ανάπτυξη τουρκικού κινητήρα, ενώ απέχει πολύ και από την κατασκευή των avionics και των άλλων προηγμένων συστημάτων που απαιτούνται για ένα αξιόπιστο μαχητικό πέμπτης γενιάς.
Το ΚΑΑΝ θα στοιχίζει παραπάνω από 100 εκατ. δολάρια, κάτι που θα το καταστήσει ακριβό μαχητικό και η δυνατότητα παραγωγής θα είναι δύο μαχητικά τον μήνα. Ετσι, παρά τη γενναία στήριξη του προγράμματος από την τουρκική κυβέρνηση, αναμένεται να αντιμετωπίσει προβλήματα χρηματοδότησης.
Χρειάζεται κινητήρα
Το ΚΑΑΝ έχει αναπτυχθεί από την TAI σε συνεργασία με τη βρετανική BAE Systems. Στα πρότυπα αεροσκάφη χρησιμοποιούνται αμερικανικοί κινητήρες General Electric F110, ενώ όταν μπει η γραμμή παραγωγής θα χρησιμοποιήσει κινητήρες που αναπτύσσονται από την τουρκική εταιρεία Tusas Engine Industries (TEI), με βάση τον κινητήρα Eurojet EJ200 που χρησιμοποιείται στο μαχητικό αεροσκάφος Eurofighter Typhoon.
Ειδικοί όμως προβλέπουν ότι η Τουρκία θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία για την ανάπτυξη τουρκικού κινητήρα, ενώ απέχει πολύ και από την κατασκευή των avionics και των άλλων προηγμένων συστημάτων που απαιτούνται για ένα αξιόπιστο μαχητικό πέμπτης γενιάς.
Το ΚΑΑΝ θα στοιχίζει παραπάνω από 100 εκατ. δολάρια, κάτι που θα το καταστήσει ακριβό μαχητικό και η δυνατότητα παραγωγής θα είναι δύο μαχητικά τον μήνα. Ετσι, παρά τη γενναία στήριξη του προγράμματος από την τουρκική κυβέρνηση, αναμένεται να αντιμετωπίσει προβλήματα χρηματοδότησης.
Νίκος Μελέτης
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ