Θετικές παρατηρήσεις για την ανάκαμψη, την ενίσχυση της απασχόλησης, την πολύ μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή, περιλαμβάνει η 188 σελίδων Έκθεση του ΟΟΣΑ, ωστόσο δεν λείπουν τα καμπανάκια κινδύνου και οι αιχμηρές παρατηρήσεις για την αδιαφάνεια του νομικού- ρυθμιστικού πλαισίου και τις στρεβλώσεις στο φορολογικό σύστημα.
Οι βασικές προβλέψεις του ΟΟΣΑ
ΑΕΠ
2018: 2%
2019: 2,3%
Ανεργία
2018: 20,4%
2019: 19,4%
Ιδιωτική κατανάλωση
2018: 0,4%
2019: 1,5%
Πρωτογενές πλεόνασμα
2018: 4%
2019: 3,6%
Απόδοση 10ετούς
2018: 5%
2019: 4,8%
Οι κίνδυνοι που αναφέρει η Εκθεση
- Μεταρρυθμιστική κόπωση- ανάσχεση μεταρρυθμίσεων- ανεπαρκής ελάφρυνση Χρέους
- Όξυνση γεωπολιτικών κινδύνων- αύξηση προσφυγικών ροών
- Νέα συστημική κρίση- κεφαλαιακές ανάγκες τραπεζών
- Παραμένουν τα εμπόδια στις ιδιωτικές επενδύσεις
Είναι ενδεικτικό ότι σε μια από τις βασικές διαπιστώσεις της Έκθεσης, που παρέδωσε ο Γ.Γ. του ΟΟΣΑ στα χέρια του Ε. Τσακαλώτου νωρίς το πρωί, επισημαίνεται ότι παρά τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις, το δυσκίνητο ρυθμιστικό πλαίσιο και η έλλειψη χρηματοδότησης, εμποδίζουν τις ιδιωτικές επενδύσεις. Ενδιαφέρον παρουσιάζει, επίσης, η διαπίστωση για το φορολογικό σύστημα, εν όψει των κρίσιμων διαβουλεύσεων με το ΔΝΤ για τη μείωση του αφορολόγητου. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, παρά την πολύ μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή το φορολογικό σύστημα στηρίζεται ακόμα σε υψηλούς συντελεστές και στενή φορολογική βάση (έμμεση αναφορά στην ανάγκη μείωσης του αφορολογήτου), κυρίως λόγω της φοροδιαφυγής, με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η ανάπτυξη και να δημιουργούνται ανισότητες.
«Στα χρόνια που έρχονται η επιτυχία των μεταρρυθμίσεων θα εξαρτηθούν από τη δημιουργία περιβάλλοντος που θα βασίζεται στη διαφάνεια του ρυθμιστικού πλαισίου, σε ένα αποτελεσματικό δημόσιο τομέα, σε ανταγωνιστικές αγορές και ένα αποτελεσματικό πλαίσιο κοινωνικής προστασίας», σημειώνει η Έκθεση και με αυτό το σκεπτικό τα κύρια μηνύματα είναι:
- περιορισμός της φοροδιαφυγής, διεύρυνση της βάσης, εξορθολογισμός των δημόσιων δαπανών και ενίσχυση της δημόσιας διοίκησης, προκειμένου να στηριχθεί η ανάπτυξη και να διατηρηθεί- ο μοναδικός τρόπος- το πλεόνασμα στο 3,5% μεσοπρόθεσμα και πάνω αλλά κοντά στο 2% μακροπρόθεσμα. Οι φιλικές για την ανάπτυξη πολιτικές και η κατάλληλη αναδιάρθρωση του Χρέους είναι αναγκαίες για να υποστηριχθεί το προφίλ (outlook) της χώρας, τη βελτίωση της βιωσιμότητας του Χρέους και τη μείωση της «ευαισθησίας» σε σοκ
- ενίσχυση της ποιότητας του ρυθμιστικού πλαισίου, συνέχιση της μάχης κατά της διαφθοράς και προώθηση της ανταγωνιστικότητας θα βοηθήσουν στην αναζωογόνηση των ξένων άμεσων επενδύσεων και της παραγωγικότητας, άρα και να οδηγήσουν σε υψηλότερο επίπεδο ζωής
- ενεργή στήριξη και επανεκπαίδευση των ανέργων και απογοητευμένων εργαζομένων, προκειμένου να βρουν δουλειά και να μειωθεί η φτώχεια ειδικά στα παιδιά και στις νέες οικογένειες, με παράλληλη προώθηση των κινήτρων απασχόλησης, θα διατηρήσουν την κοινωνική πρόοδο.
Επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το πολυσέλιδο μέρος της Έκθεσης που αναφέρεται στην αγορά εργασίας, με φόντο τις διαβουλεύσεις για την επαναφορά των συλλογικών- κλαδικών συμβάσεων και τη σταδιακή αύξηση του κατώτατου μισθού. Η γενική σύσταση του ΟΟΣΑ είναι ότι η ενεργοποίηση των συλλογικών συμβάσεων θα πρέπει να «πατάει» στις διεθνείς πρακτικές, έτσι ώστε να μη δημιουργηθούν αντικίνητρα στην απασχόληση.
Κάτω από το όριο της φτώχειας οι μισθοί σε νέες θέσεις εργασίας
Βασική διαπίστωση είναι ότι οι νέες θέσεις εργασίας είναι κυρίως προσωρινής και μερικής απασχόλησης, με μικρότερη εξειδίκευση από αυτές που χάθηκαν στην κρίση. Είναι ενδεικτικό ότι ο κατώτατος μισθός καλύπτει πάνω από το 50% του ιδιωτικού τομέα, με αποτέλεσμα οι ακαθάριστες αποδοχές να είναι χαμηλότερες από όριο φτώχειας για τετραμελή οικογένεια, δηλαδή κάτω από τα 656 ευρώ.
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι νέες κλαδικές (επαναφορά μετά από Μνημόνιο) πρέπει να προσαρμοστούν στα δεδομένων των μικρών επιχειρήσεων. Παρατηρεί, δε, ότι μόνο μερικές χώρες επιτρέπουν επεκτασιμότητα, κατά περίπτωση και υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Πορτογαλίας του Μ. Σεντένο, όπου απαιτείται η υπογραφή από το 50% εργαζομένων και το 30% μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ποιες είναι οι επιμέρους συστάσεις για τις νέες κλαδικές;
- να δίνεται άδεια σε επιχειρήσεις για καθορισμό λεπτομερειών π.χ. μικρότερους μισθούς, ευελιξία ωραρίου
- πέρα από τις ελάχιστες προϋποθέσεις επεκτασιμότητας να προβλέπεται και ουδέτερο όργανο για έγκριση επεκτασιμότητας (όχι αυτόματη επεκτασιμότητα)
- καλλίτερη προστασία απασχόλησης: ρήτρες που επιτρέπουν σε επιχειρήσεις να προσαρμόσουν όρους συμβάσεων π.χ. λόγω οικονομικών δυσκολιών
- υπέρ ενίσχυσης ρόλου «ενώσεων προσώπων» (για επιχειρησιακές συμβάσεις)
- προτιμότερη η σύνδεση υποκατώτατου μισθού με την εμπειρία και όχι την ηλικία (τα στοιχεία μπορούν να αντλούνται από ΕΡΓΑΝΗ)
Αδήλωτο το 40% του εισοδήματος των αυταπασχολούμενων
Η φοροδιαφυγή χτυπάει «κόκκινο»
Το ότι η φοροδιαφυγή χτυπάει «κόκκινο» στην Ελλάδα δεν είναι μυστικό, όπως δεν είναι μυστικό ότι αντί της χρήσης αποτελεσματικών «εργαλείων» που χρησιμοποιούν άλλες χώρες, εμείς επιμένουμε σε αύξηση των φορολογικών συντελεστών.
Στην Έκθεση του ο ΟΟΣΑ επαναλαμβάνει τις διαπιστώσεις για το χαμηλό ποσοστό εισπραξιμότητας των φόρων παρά την αύξηση των συντελεστών- στο 42,3% ειδικά για τον ΦΠΑ η εισπραξιμότητα- όπως επίσης τη μεγάλη πολυπλοκότητα του φορολογικού συστήματος (στην 28η θέση του ΟΟΣΑ ως προς τον αριθμό και το χρόνο για φορολογικές πληρωμές και στην 27η θέση για διαδικασίες επιστροφών φόρου, φορολογικούς ελέγχους κ.λ.π.), που οδηγούν τελικά στην ένταση της φοροδιαφυγής και στη διόγκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών στην εφορία. Επικαλούμενος στοιχεία από τις χορηγήσεις δανείων, ο ΟΟΣΑ (μελέτη Αρταβάνη) αναφέρει ότι πάνω από το 40% του εισοδήματος των αυταπασχολούμενων μένει αδήλωτο!
Η διεύρυνση του συστήματος ανάλυσης κινδύνου (risk analysis), που διευκολύνει τους στοχευμένους ελέγχους, όπως επίσης η πρόσβαση σε στοιχεία τρίτων, έχει βελτιώσει τα αποτελέσματα στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής, αλλά όπως επισημαίνει ο ΟΟΣΑ το «κλειδί» είναι η αύξηση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών, οι οποίες παρά τον πολλαπλασιασμό τους ελέω capital controls, παραμένουν χαμηλές σε σχέση με τα διεθνή δεδομένα.
Καλοδεχούμενες χαρακτηρίζονται οι πρωτοβουλίες που έχουν να κάνουν με την υποχρεωτική καταβολή μισθοδοσίας μέσω τραπεζικών λογαριασμών, το «χτίσιμο» του αφορολογήτου με ηλεκτρονικές πληρωμές, κάτι που εφάρμοσε και η Κορέα με θετικά αποτελέσματα. Από την άλλη, ο ΟΟΣΑ βάζει χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών από τη φορολοταρία, καθώς μπορεί στην Ταϊβάν να απέδωσε καρπούς (αύξηση 20% στα έσοδα ΦΠΑ), ωστόσο το πρόσφατο ευρωπαϊκό παράδειγμα της Πορτογαλίας και πολύ περισσότερο της Σλοβακίας ήταν μάλλον μέτριο.
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην υποχρεωτική χρήση POS από ελεύθερους επαγγελματίες, καθώς η παροχή υπηρεσιών (π.χ. τεχνίτες) εμφανίζει τα υψηλότερα ποσοστά παραβατικότητας. Κρίσιμη χαρακτηρίζεται, επίσης, η χρήση ηλεκτρονικών τιμολογίων, με πρόσφατο το παράδειγμα της Ιταλίας, που το έχει εισάγει από το 2014 για πληρωμές στο Δημόσιο και θα το εφαρμόσει από φέτος και για πληρωμές μεταξύ επιχειρήσεων.
Το απίστευτο κόλπο της Φινλανδίας
Αυτό που προκαλεί, ωστόσο, αίσθηση είναι το μοντέλο της Φινλανδίας, που έχει ως στόχο να αποθαρρύνει τις αναλήψεις άρα και την εκτεταμένη χρήση μετρητών, που συχνά υποδηλώνει συναλλαγές «κάτω από το τραπέζι». Τι κάνουν οι Φινλανδοί και αναφέρει ο ΟΟΣΑ ως παράδειγμα; Οι αναλήψεις από ATM βιντεοσκοπούνται! Συγκεκριμένα, οι αναλήψεις συνοψίζονται ανά κάρτα (όπως γίνεται κι εδώ), η κάρτα ταυτοποιείται με ένα συγκεκριμένο πρόσωπο (όπως γίνεται θεωρητικά κι εδώ) αλλά επιπλέον το πρόσωπο που κάνει ανάληψη από το ATM φωτογραφίζεται από το μηχάνημα, έτσι ώστε να γίνεται απόλυτη ταυτοποίηση του προσώπου, ενώ η πληροφορία αυτή παρέχεται on line στις ελεγκτικές Αρχές! Αν χρειαστεί αυτά τα στοιχεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε επόμενο στάδιο ελέγχου, όπως επίσης προκειμένου να δημιουργηθεί προφίλ επικινδυνότητας του φορολογούμενου, σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία του φορολογικού ελέγχου!
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΠΟΥΣ
iefimerida.gr
Σε βίντεο που παίχτηκε στη γιγαντοοθόνη, το κοινό είδε παίκτριες του κατς με μαγιό και ψηλές μαύρες μπότες – Αν και το βίντεο έγινε δεκτό με επιφωνήματα ευφορίας, οι διοργανωτές ζήτησαν συγγνώμη
